Zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych

Zadośćuczynienie przyznawane z tytułu naruszenia dóbr osobistych jest bowiem kwotą stanowiącą rekompensatę doznanej krzywdy. Odszkodowanie zaś to kwota mająca za zadanie wyrównanie strat materialnych jakich ewentualnie doznał poszkodowany w wyniku naruszenia jego dóbr osobistych.

Co to oznacza w praktyce?

Kwota przyznawana tytułem zadośćuczynienia ma przede wszystkim za zadanie naprawić krzywdę, jakiej doznała osoba, której dobra osobiste zostały naruszone, złagodzić cierpienia psychiczne i fizyczne wynikłe z tego naruszenia. Nie jest to natomiast kwota będąca „karą cywilną”, wyrównaniem rachunków, nauczką czy odwetem. Warunkiem przyznania zadośćuczynienie jest wina sprawcy.

Polecamy: Split payment - podzielona płatność

Rolą zadośćuczynienia jest więc zniwelowanie negatywnych skutków doznań, wynikających z faktu naruszenia dóbr osobistych. Zadośćuczynienie ma w możliwie największym stopniu wynagrodzić poszkodowanemu ujemne przeżycia wynikłe z naruszenia, przywrócić go do równowagi emocjonalnej.

Niejako uzupełniającą funkcją zadośćuczynienia jest również funkcja prewencyjno – represyjna. Zadośćuczynienie powinno więc przeciwdziałać, czy odstraszać od popełnienia podobnych naruszeń.

Co wpływa na wysokość zadośćuczynienia?

W każdym przypadku to sąd musi ocenić jaka kwota będzie odpowiednia dla prawidłowego wypełniania funkcji zadośćuczynienia. Przy ustalaniu wysokości tej kwoty bierze pod uwagę szereg czynników, m.in. rodzaj naruszonego dobra, charakter naruszenia, trwałość skutków naruszenia i stopień ich uciążliwości, czas trwania negatywnych doznań osoby, której dobra zostały naruszone, stopień zawinienia sprawcy, ewentualną korzyść jaką naruszyciel uzyskał w związku z naruszeniem itp.

Wskazanie konkretnej kwoty zadośćuczynienia w przypadku naruszenia takiego czy innego dobra osobistego, jest niemożliwe. Każdy przypadek należy badać indywidualnie. Zawsze jednak zadośćuczynienie powinno mieć charakter całościowy i obejmować wszystkie okoliczności sprawy, a w szczególności uwzględniać rozmiar krzywdy, przeżyte cierpienie, ból, upokorzenie.

Zasadność przyznania zadośćuczynienia ocenia sąd.

To, czy w ogóle zasądzone zostanie zadośćuczynienie, zależy od uznania sądu, który zachowuje w tym względzie duży zakres swobody. Przepis stanowi, że sąd może takie zadośćuczynienie przyznać.

“Może” nie oznacza jednak całkowitej dowolności. Sąd oceniając zasadność roszczenia o zapłatę zadośćuczynienia, a także ustalając jego wysokość, powinien wziąć pod uwagę wszystkie ustalenia faktyczne sprawy, a także zważać na to, aby zadośćuczynienie nie stało się źródłem nieuzasadnionego wzbogacenia się osoby pokrzywdzonej.