Co warto wiedzieć o umowie agencji?

Esencja umowy agencyjnej

Podstawowe cechy umowy agencyjnej zawiera treść art. 758 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem zawarcie umowy agencyjnej oznacza, że agent, w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa, zobowiązuje się do stałego pośredniczenia przy zawieraniu umów na rzecz (lub w imieniu)dającego zlecenie przedsiębiorcy (zleceniodawca).

Pobierz: Umowa agencyjna - bezpłatny wzór

Charakter relacji prawnych, jakie łączą agenta i przedsiębiorcę wymaga zaufania i lojalności. Ta druga zresztą jest ustawowo określonym obowiązkiem zarówno agenta jaki i zleceniodawcy (art. 760 Kodeksu cywilnego). Treść tego przepisu nie ma wyłącznie „moralnego” charakteru. Oznacza bowiem, że na stronach umowy ciążą szczególne zobowiązania względem siebie. Agent nie powinien prowadzić działalności konkurencyjnej, gdyż mogłoby być to potraktowane jako działanie na szkodę zleceniobiorcy. Naruszeniem zasady lojalności będzie również zmawianie się z klientami, które powodowałoby straty zleceniodawcy (np. poprzez uzgadnianie fałszywych zniżek).

Osoba agenta

Co do zasady agentem może być zarówno osoba fizyczna, jak i prawna. Przepisy nie wykluczają zawarcia umowy między takimi podmiotami.

Możliwa jest konfiguracja, w której agentem będzie spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

Zobacz serwis: Prawa konsumenta

Działanie na rzecz i w imieniu

Zakres uprawnień agenta daje możliwość wyróżnienia dwóch typów umów agencyjnych: pośrednictwa oraz przedstawicielstwa. Odpowiada to ustawowemu rozróżnieniu działania agenta na rzecz albo w imieniu zleceniodawcy. W tym pierwszym przypadku będzie chodzić o pośrednictwo. Zadania agenta będą się ograniczały do działań faktycznych, czyli do wyszukiwania potencjalnych klientów, skłaniania ich do zawarcia umowy.

Trochę inaczej z kolei wygląda rola agenta-przedstawiciela, który dodatkowo ma upoważnienie do zawierania umów w imieniu zleceniodawcy. Sytuacja ta oznacza, że zawierając umowy z agentem faktycznie stroną umowy staje się zleceniodawca.

Przy umocowaniu agenta do działania w imieniu zleceniodawcy pojawia się kwestia formy pełnomocnictwa, jakie powinno być udzielone. W tej mierze posiłkować należy się przepisami Kodeksu cywilnego dotyczącymi pełnomocnictwa. W takim przypadku wymagana forma pełnomocnictwa zależy od rodzaju czynności, które będą dokonywane przez agenta. Zgodnie z art. 99 § 1 Kodeksu cywilnego jeżeli do ważności danej czynności potrzebna jest forma szczególna, wtedy tez w takiej formie powinno być udzielone pełnomocnictwo.

Jeżeli agenta ma zawierać w imieniu zleceniodawcy umowy leasingu (forma pisemna pod rygorem nieważności), wtedy pełnomocnictwo powinno być na piśmie. Jeżeli agent będzie zawierał umowy sprzedaży nieruchomości (forma aktu notarialnego), wtedy też pełnomocnictwo powinno być zawarte w formie aktu notarialnego.

Zobacz serwis: Wzory umów

Co do zasady jednak, jeżeli dla danych czynności nie została przewidziana szczególna forma, pełnomocnictwo może być zawarte w dowolny sposób. Warunki takie spełnia nawet dorozumiałe pełnomocnictwo.