Jak uniknąć VAT przy umowach o dzieło i zlecenia?

Warunki opodatkowania

Przepisy dotyczące opodatkowania VAT umów zlecenia i o dzieło zawarte są w ustawie o podatku od towarów i usług. Zgodnie z nimi, za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, z tytułu umowy o dzieło i umowy zlecenia. Pod warunkiem jednak, że z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Przychody podatkowe

Przypomnijmy, że o czynnościach wykonywanych na podstawie umów zlecenia lub o dzieło mowa jest w art. 13 pkt 8 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem, za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody z tytułu wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:

• osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
• właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością.

Wyjątkiem są jedynie przychody uzyskane na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów uzyskanych na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich i umów o podobnym charakterze, w tym przychodów z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej.

Pani Barbara zawarła z przedsiębiorcą, który zatrudnia ją na etacie, umowę zlecenie na wykonanie kilku dodatkowych prac. Pani Barbara wykonuje te czynności po regulaminowych godzinach pracy, ale w lokalu pracodawcy. Wykorzystuje też do pracy firmowy komputer oraz inny sprzęt biurowy. Odpowiedzialność wobec osób trzecich za efekty pracy pani Barbary wziął na siebie przedsiębiorca zatrudniający ją w ramach umów zlecenia. Czynności wykonane przez pracownicę w ramach umowy zlecenia nie będą podlegały VAT.

Zakres odpowiedzialności

Regulacja zawarta w ustawie o VAT, dotycząca odpowiedzialności wobec osób trzecich, ma istotne znaczenie. Chodzi o to, że organy podatkowe mogą zwracać uwagę na to, czy wyraźnie określono warunki wykonywania pracy na umowę zlecenia czy o dzieło. Dlatego, żeby uniknąć ewentualnych sporów, najlepiej jest zawrzeć jasną i jednoznacznie brzmiącą pisemną umowę ze zlecającym, z której wynika, że to on odpowiada wobec osób trzecich za wykonane czynności.

Jeśli natomiast przy wykonywaniu usług na zlecenie nie zostaną spełnione wszystkie przesłanki formalne, np. nie jest spełniony warunek odnośnie przejęcia odpowiedzialności przez zlecającego za czynności zleceniobiorcy, to świadczenie usług przez zleceniobiorcę, jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, będzie objęta VAT na zasadach ogólnych.

Pan Stefan jest dobrym fachowcem, więc często wykonuje prace na podstawie umów zlecenia albo umów o dzieło. Zawsze jednak dba o to, żeby umowy miały formę pisemną. Z umów tych jasno wynika podporządkowanie usługodawcy co do warunków wykonywanych czynności, wymóg osobistego świadczenia czynności, a także obciążenie podmiotu zatrudniającego odpowiedzialnością wobec osób trzecich za czynności usługodawcy. W takim przypadku umowy, na podstawie których pan Stefan wykonuje prace, są wyłączone spod regulacji ustawy o VAT. Oznacza to, że nie podlegają podatkowi od towarów i usług.

Więcej o podatku VAT czytaj na www.ksiegowosc.infor.pl/podatki/podatki-osobiste