Jak uniknąć VAT przy umowach o dzieło i zlecenia?

Warunki opodatkowania

Przepisy dotyczące opodatkowania VAT umów zlecenia i o dzieło zawarte są w ustawie o podatku od towarów i usług. Zgodnie z nimi, za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, z tytułu umowy o dzieło i umowy zlecenia. Pod warunkiem jednak, że z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Przychody podatkowe

Przypomnijmy, że o czynnościach wykonywanych na podstawie umów zlecenia lub o dzieło mowa jest w art. 13 pkt 8 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem, za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody z tytułu wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:

• osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
• właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością.

Wyjątkiem są jedynie przychody uzyskane na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów uzyskanych na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich i umów o podobnym charakterze, w tym przychodów z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej.

Pani Barbara zawarła z przedsiębiorcą, który zatrudnia ją na etacie, umowę zlecenie na wykonanie kilku dodatkowych prac. Pani Barbara wykonuje te czynności po regulaminowych godzinach pracy, ale w lokalu pracodawcy. Wykorzystuje też do pracy firmowy komputer oraz inny sprzęt biurowy. Odpowiedzialność wobec osób trzecich za efekty pracy pani Barbary wziął na siebie przedsiębiorca zatrudniający ją w ramach umów zlecenia. Czynności wykonane przez pracownicę w ramach umowy zlecenia nie będą podlegały VAT.

Zakres odpowiedzialności

Regulacja zawarta w ustawie o VAT, dotycząca odpowiedzialności wobec osób trzecich, ma istotne znaczenie. Chodzi o to, że organy podatkowe mogą zwracać uwagę na to, czy wyraźnie określono warunki wykonywania pracy na umowę zlecenia czy o dzieło. Dlatego, żeby uniknąć ewentualnych sporów, najlepiej jest zawrzeć jasną i jednoznacznie brzmiącą pisemną umowę ze zlecającym, z której wynika, że to on odpowiada wobec osób trzecich za wykonane czynności.