Wyjawienie majątku przez dłużnika

W praktyce egzekucyjnej często dochodzi do sytuacji, gdy komornik, nie mogąc wyegzekwować należnych wierzycielowi pieniędzy, wzywa go do wskazania majątku dłużnika, pod rygorem umorzenia egzekucji jako bezskutecznej. Jest to tak zwane wysłuchanie z ar. 827 kodeksu postępowania cywilnego. W niektórych sytuacjach jedynym ratunkiem dla wierzyciela jest instytucja wyjawienia majątku przez dłużnika, uregulowana w przepisach kodeksu postępowania cywilnego (art. 913-920¹).

Do rejestru dłużników

Przesłanką wystąpienia z wnioskiem o wyjawienie jest brak perspektyw co do zaspokojenia egzekwowanych należności lub wykazanie przez wierzyciela, że na skutek prowadzonej egzekucji nie uzyskał w pełni zaspokojenia swej należności. Udowodnienie tych przesłanek następuje najczęściej poprzez okazanie owego „wysłuchania” lub postanowienia o umorzeniu egzekucji z powodu bezskuteczności (w oryginałach). Sąd, o ile przychyli się do wniosku wierzyciela, wzywa dłużnika do złożenia szczegółowego wykazu majątku, wierzytelności i innych praw majątkowych oraz do złożenia uroczystego przyrzeczenia w prawie prawdziwości tego wykazu.

Samo tylko postanowienie o zobowiązaniu dłużnika do wyjawienia majątku jest dla niego dużą dolegliwością, gdyż skutkuje wpisaniem takiego dłużnika z urzędu, na podstawie art. 55 pkt 3) ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, do rejestru dłużników niewypłacalnych prowadzonego w KRS i to na okres 10 lat! Warto dodać, że nawet późniejsza spłata długów, dokonana po uprawomocnieniu się takiego postępowania, nie doprowadzi do wykreślenia dłużnika z tego rejestru, choćby wnosił o to wierzyciel.

Dłużnik powinien stawić się na wyznaczone przez sąd posiedzenie. Jeżeli bez usprawiedliwionej przyczyny dłużnik nie stawi się (lub stawi się, ale wykazu majątku nie złoży), może zostać skazany na grzywnę lub nawet areszt nie dłuższy niż jeden miesiąc. Jest to zatem jeden z nielicznych przypadków, gdzie niejako „za długi” można stracić wolność.

Zobacz również serwis: W sądzie

Notoryczni dłużnicy

Procedura ta komplikuje się nieco przy dłużnikach notorycznych, albowiem w ich przypadku wierzyciel nie zawsze może skorzystać z dobrodziejstwa wyjawienia majątku. Zgodnie bowiem z art. 918¹ Kodeksu postępowania cywilnego dłużnik, który złożył przyrzeczenie lub do którego zastosowano środki przymusu, obowiązany jest do złożenia nowego wykazu i przyrzeczenia na żądanie tego samego lub innego wierzyciela, gdy od złożenia przyrzeczenia lub wyczerpania środków przymusu upłynął okres jednego roku.