Jakie sprawy należą do właściwości sądów gospodarczych?

Sądy gospodarcze zostały powołane w ramach sądów powszechnych (rejonowych i okręgowych) jako wyodrębnione jednostki organizacyjne na mocy art. 1 ustawy z dnia 24 maja 1989 r. o rozpoznawaniu przez sądy spraw gospodarczych.

Zgodnie z art. 479[1] § 1 kpc, przepisy o postępowaniu w sprawach gospodarczych stosuje się jedynie w razie kumulatywnego spełnienia trzech przesłanek przewidzianych w tym przepisie:

• obie strony sporu są przedsiębiorcami,

• sprawa dotyczy stosunków cywilnych między nimi

• sprawa pozostaje w bezpośrednim związku z zakresem prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.

Zobacz Kodeks Postępowania Cywilnego

Przedsiębiorcami są osoby fizyczne (w tym także wspólnicy spółek cywilnych), osoby prawne i jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, które wykonują we własnym imieniu działalność gospodarczą zdefiniowaną w art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Nie jest działalnością gospodarczą działalność wytwórcza w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowanie przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów.

Status przedsiębiorcy musi istnieć już w chwili wnoszenia powództwa. Natomiast zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej przez którąkolwiek ze stron stosunku cywilnego po jego powstaniu nie wyłącza stosowania przepisów o postępowaniu gospodarczym.

O tym, że dana sprawa dotyczy stosunku cywilnego między przedsiębiorcami przesądza jej materialny charakter. Inaczej mówiąc sprawa musi dotyczyć ochrony prawnej pomiędzy dwoma równorzędnymi podmiotami – przedsiębiorcami.

Jeżeli chodzi o związek roszczenia z prowadzeniem działalności gospodarczej (przesłanka trzecia przewidziana w art. 479[1] § 1 kpc), to może on być rozumiany wąsko i oznaczać, że roszczenia muszą wynikać z czynności składających się na działalność gospodarczą, jak również możliwe jest szerokie ujęcie, polegające na tym, że w związku z działalnością gospodarczą pozostają także roszczenia wynikające z czynności pośrednio związanych działalnością, które jednak są jej funkcjonalnie przyporządkowane.

W uchwale z dnia 11 czerwca 1992 r. III CZP 64/92 (OSNCP 1992/12 poz. 225) Sąd Najwyższy wskazał, że czynności podejmowane przez podmiot gospodarczy trzeba uznać za wchodzące w zakres jego działalności gospodarczej wówczas, gdy pozostają w normalnym funkcjonalnym związku przyczynowym z tą działalnością, a w szczególności są podejmowane w celu realizacji zadań związanych z przedmiotem działalności tego podmiotu.