Nauczyciel, Nauczyciele

Choć nowelizacja przepisów dotyczących wynagrodzeń za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe miała raz na zawsze zamknąć temat, w praktyce otworzyła kolejne pola do sporu. Eksperci podkreślają, że poprawka – choć potrzebna – nie rozwiązuje wszystkich problemów, a samorządy i dyrektorzy mogą interpretować ją różnie.

Trwa ostatni miesiąc roku, a więc trwają również dyskusje dotyczące wysokości wynagrodzeń, które trafiają na konta pracowników. Jedni są zaskoczeni i rozczarowani, inni nie przywiązują do tego wagi, bo wiedzą co robić dalej.

Nowelizacja Prawa oświatowego, którą Sejm skierował do podpisu prezydenta, wywołała gwałtowną reakcję środowisk nauczycielskich. NSZZ „Solidarność” w ostrym apelu domaga się weta, ostrzegając przed „chaosem organizacyjnym”, wzrostem biurokracji i pogorszeniem jakości kształcenia. Sprawdzamy, jakie zmiany przewiduje reforma i dlaczego budzi tak duże emocje.

Od września uczniowie szkół ponadpodstawowych uczą się nowego obowiązkowego przedmiotu – edukacji obywatelskiej. Choć reforma miała wzmocnić kompetencje społeczne i obywatelskie młodych ludzi, wielu nauczycieli sygnalizowało brak praktycznych narzędzi i przygotowania metodycznego. Teraz sytuacja ma się zmienić. Fundacja Zwolnieni z Teorii oraz Fundacja Enea – Energia Wspólnoty ogłosiły wspólny projekt, w ramach którego do około 3500 szkół trafią profesjonalne materiały dydaktyczne, mające ułatwić prowadzenie zajęć opartych na projektach społecznych.

Nauczyciele: niezrealizowane nadgodziny od 1 września 2025 r. zostaną opłacone. Kolejne zmiany w Karcie Nauczyciela wejdą w życie od dnia 1 stycznia 2026 r. Nauczyciel otrzyma wynagrodzenie za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe w większej liczbie przypadków z wyrównaniem od dnia 1 września 2025 r. Wypłata ma wpłynąć na konta do dnia 6 czerwca 2026 r.

Od 30 listopada 2025 r. każdy nauczyciel w Polsce zyska dostęp do mLegitymacji nauczyciela w aplikacji mObywatel. Elektroniczny dokument będzie pełnoprawnym odpowiednikiem tradycyjnej legitymacji i ma znacząco uprościć proces potwierdzania statusu nauczyciela. Równocześnie MEN wdrożyło kolejne zmiany w Systemie Informacji Oświatowej (SIO), które wpływają na funkcjonowanie szkół, w tym m.in. na obsługę uczniów i generowanie kodów QR.

Rosnąca frustracja w szkołach znajduje ujście w ulicznych protestach. Nauczycielska „Solidarność” rozpoczęła ogólnopolską serię demonstracji i jasno stawia warunek rządowi: systemowe powiązanie pensji z przeciętnym wynagrodzeniem w gospodarce. Związkowcy twierdzą, że to jedyna droga, by uratować polską edukację.

Ponad 22 tys. przeszkolonych nauczycieli, ponad 102 tys. dzieci objętych pomocą i nowy model pracy szkół – to główne rezultaty programu „Szkoła dostępna dla wszystkich”, który Ministerstwo Edukacji Narodowej, IBE-PIB i UNICEF podsumowały w Warszawie. Organizatorzy zapowiadają trwałe zmiany w przygotowaniu nauczycieli i funkcjonowaniu szkolnego wsparcia psychologiczno-pedagogicznego.

Od 30 listopada 2025 r. nowa legitymacja nauczyciela będzie dostępna w aplikacji mObywatel. Jak wygląda? Czym się różni? Czy można używać starych legitymacji służbowych nauczyciela?

Związek Powiatów Polskich oraz Wolny Związek Zawodowy „Forum – Oświata” ostro krytykują poselski projekt nowelizacji ustawy Karta nauczyciela. Samorządy zarzucają mu brak rzetelnej analizy skutków finansowych i niezrozumienie systemu finansowania oświaty, a związkowcy – nieuprawnione zrównanie godzin ponadwymiarowych z doraźnymi zastępstwami. Obie strony ostrzegają, że proponowane zmiany mogą poważnie obciążyć budżety JST i pogłębić chaos w szkołach.

Sejmowa Komisja Edukacji i Nauki poparła projekt nowelizacji Karty Nauczyciela, który przywraca prawo do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe, jeśli nauczyciel był gotowy je przeprowadzić. Przyjęto również poprawkę nadającą przepisom moc wsteczną – od 1 września 2025 r. Nowe regulacje mają rozwiązać problemy, jakie pojawiły się po tzw. dużej nowelizacji Karty obowiązującej od roku szkolnego 2025/2026.

28 listopada 2025 r. wchodzą w życie nowe zasady oceny pracy nauczycieli. Zmiany obejmują uproszczenie kryteriów, wprowadzenie jednolitej skali punktowej i zwiększenie udziału nauczyciela w całym procesie oceniania. Co się zmieni i jakie konsekwencje mają nowe regulacje dla kadry pedagogicznej?

Urlop wychowawczy to uprawnienie pracownicze, które pozwala na czasową przerwę w pracy w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Dla nauczycieli kwestie te reguluje Karta Nauczyciela, a w sprawach nieuregulowanych – Kodeks pracy. Jak długo może trwać urlop wychowawczy nauczyciela, jakie warunki należy spełnić, by go uzyskać i jak wyglądają obowiązujące terminy?

Zasadą jest, że prawo do nagrody jubileuszowej przysługuje nauczycielom (i nie tylko) co 5 lat. Jednak w szczególnych sytuacjach związanych ze skokowymi zmianami stażu pracy, może okazać się, że prawo do świadczenia będzie przysługiwało częściej.

W 2026 r. nauczyciele otrzymają tzw. trzynastkę za 2025 r. To świadczenie, znane formalnie jako dodatkowe wynagrodzenie roczne, przysługuje pracownikom sfery budżetowej, w tym nauczycielom szkół publicznych. Wyjaśniamy, komu to świadczenie się należy. Jak obliczyć wysokość trzynastki i kiedy należy się spodziewać wypłaty?

Nauczyciele ponownie mogą się ubiegać o bon na laptop o wartości 2500 złotych. Czasu na złożenie wniosku jest niewiele. Skorzystać może ta grupa uprawnionych, która wcześniej nie miała możliwości ubiegania się o wsparcie, mimo że była do tego uprawniona.

Nowelizacja Karty Nauczyciela, wprowadzająca zmiany w naliczaniu godzin ponadwymiarowych, od dłuższego czasu jest przedmiotem intensywnych kontrowersji i dyskusji w środowisku szkolnym (zarówno wśród nauczycieli, jak i dyrektorów). W odpowiedzi na liczne apele i wątpliwości, MEN zdecydowało się w czwartek na wydanie oficjalnego komunikatu, mającego na celu wyjaśnienie i doprecyzowanie założeń.

Polska szkoła stoi dziś przed poważnym wyzwaniem – jak dostosować system wynagradzania nauczycieli do realiów XXI wieku i dynamicznie zmieniających się warunków społecznych, demograficznych oraz gospodarczych. Minister edukacji Barbara Nowacka przekonuje, że zmiany są nieuniknione, ale muszą być przeprowadzone rozsądnie i etapami. Priorytetem ma być stabilność zatrudnienia i godne warunki pracy dla nauczycieli, przy jednoczesnym zachowaniu równowagi finansów publicznych.

Dzień Nauczyciela, a właściwie Dzień Edukacji Narodowej, w Polsce obchodzony jest zawsze tego samego dnia – 14 października. W tym roku święto to wypada w najbliższy wtorek. Na co mogą liczyć nauczyciele w tym dniu? Okazuje się, że rząd już teraz przygotował dla nich całkiem nowe wsparcie, chociaż trudno ocenić, czy akurat na taki rodzaj wsparcia nauczyciele liczyli.

W budżetówce wciąż problem nadgodziny. O prawie do nich rzadko decydują nowelizacje ustaw z inicjatywy polityków. Częściej wyroki Trybunału Konstytucyjnego i Sądu Najwyższego.

Od 1 września 2025 r. obowiązują nowe rozwiązania dotyczące doraźnych zastępstw. Czy teraz nie będą organizowane kosztem innych zajęć a nauczyciele otrzymają za nie dodatkowe wynagrodzenie?

W 2026 roku kolejni nauczyciele zyskają dostęp do świadczenia, które pozwoli im odejść z pracy wcześniej i z dodatkowym wsparciem finansowym. Znaczenie mają wiek, staż i miejsce zatrudnienia. Nowe przepisy otworzą drogę także przed tymi, którzy dotąd nie mogli z niego skorzystać. Sprawdź, czy znajdziesz się w gronie uprawnionych.

We wrześniu na konta nauczycieli trafiają dodatkowe pieniądze. Kwota 1000 złotych brutto jest wypłacana jednorazowo i trzeba ją opodatkować i oskładkować. Kto otrzyma dodatkowe środki? Tylko jednak grupa nauczycieli.

Problemy nauczycieli w 2025 r. nie ustępują. Chociaż wydaje się, że wakatów nauczycielskich jest coraz mniej i sytuacja się stabilizuje, nauczyciele ratują system nadgodzinami. To już nie sposób na dorobienie, ale obowiązek. Wynagrodzenie nauczycieli również nie jest satysfakcjonujące. Co trzeba zmienić?

Woźna w szkole otrzymuje przeciętnie wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 4680-4700 zł brutto, konserwator szkolny i kucharz dostaje średnio 4740-4800 zł brutto miesięcznej pensji. Niewiele wyższe jest przeciętne wynagrodzenie zasadnicze nauczyciela początkującego z tytułem zawodowym magistra i z przygotowaniem pedagogicznym - wynosi 5153 zł zł brutto - sprawdziła Polska Agencja Prasowa.