Podatek od spadków i darowizn, Spadek

Wielu Polaków wierzy, że testament sporządzony u notariusza jest „nie do ruszenia”. Tymczasem prawo przewiduje sytuacje, w których nawet taki dokument traci moc. Sprawdź, co może przekreślić twoją wolę i odebrać spadkobiercom dziedzictwo.

Liczba singli w Polsce rośnie, a wraz z nią poważny problem – kto odziedziczy ich dorobek? Brak testamentu może oznaczać, że majątek trafi do dalekich krewnych lub… do Skarbu Państwa! Eksperci ostrzegają: brak świadomego zaplanowania przyszłości to ryzyko sporów i nieoczekiwanych decyzji sądu. Jak zabezpieczyć swój majątek i uniknąć niechcianych konsekwencji? Sprawdź, co możesz zrobić już dziś!

Rząd planuje istotne zmiany w podatku od spadków i darowizn. Na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji, który ma wprowadzić większą przejrzystość, uproszczenie procedur oraz ochronę spadkobierców przed utratą zwolnień podatkowych. Najważniejsze rozwiązania to możliwość przywrócenia terminu na zgłoszenie spadku oraz doprecyzowanie momentu powstania obowiązku podatkowego, co ma zakończyć wieloletnie wątpliwości i pułapki prawne.

Prezydent Karol Nawrocki podpisał nowelizację Prawa bankowego, która umożliwia szybkie zamknięcie tzw. „rachunków uśpionych” i ułatwia spadkobiercom dostęp do środków po zmarłych. Równocześnie przyjął ustawę wydłużającą terminy na przechowywanie nawozów naturalnych w gospodarstwach rolnych, a zdecydowanie zawetował przepisy obniżające kary za przestępstwa skarbowe.

W dniu 20 sierpnia 2025 r. weszła w życie nowelizacja z 25 lipca 2025 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn. Ta nowelizacja ma dwa cele. Likwidację obowiązku uzyskiwania zaświadczenia naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego zwolnienie z podatku od spadków i darowizn, a także uproszczenie rozliczania podatku z tytułu nabycia nieodpłatnej renty. Dzięki nowym przepisom nie trzeba będzie co miesiąc składać zeznania podatkowego w przypadku nieodpłatnych świadczeń powtarzających się, takich jak renty.

Zwolnienie z obowiązku składania formularza SD-Z2 przy darowiźnie budzi wiele pytań. Czy zawsze trzeba zgłaszać darowiznę urzędowi skarbowemu? Wyjaśniamy, kiedy zgłoszenie jest wymagane, a kiedy obowiązek ten jest wyłączony, zwłaszcza w przypadku najbliższej rodziny i darowizny w formie aktu notarialnego.

Transakcje dotyczące nieruchomości bardzo często mają miejsce pomiędzy członkami rodziny. W bardzo dużej ilości przypadków rodzice przekazują na rzecz dzieci mieszkanie bądź nieruchomość zabudowaną budynkiem mieszkalnym. Choć nie jest wykluczona sprzedaż nieruchomości pomiędzy takimi osobami, to takie rozwiązanie nie jest często wybierane. Gros przypadków to czynności nieodpłatne. Wśród dostępnych możliwości osoby bliskie mogą rozporządzić nieruchomością tak za życia, jak i na wypadek śmierci.

Klamka zapadła. Sejm przyklepał poprawki Senatu do nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn. Cel? Chodzi o wyrwanie ludzi z biurokratycznego labiryntu, gdzie co miesiąc trzeba przynosić te same papiery. Teraz piłka jest po stronie prezydenta.

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

„Na jakiej podstawie można pozbawić spadku osobę, która nie opiekowała się rodzicem? Czy przepisy w tym zakresie się zmieniły?” – pyta Czytelnik. Oto najważniejsze zasady!

Dla nowożeńców – prezent, dla Urzędu Skarbowego – podstawa opodatkowania. Fiskus przewidział dla darowizn konkretne przepisy prawa podatkowego i lepiej je znać, zanim wpędzimy się w kłopoty, zostawiając grube rysy na pięknych ślubnych wspomnieniach. Szczególnie kłopotliwa może być gotówka. Monika Piątkowska, doradca podatkowy w e-pity.pl i fillup.pl tłumaczy, co zrobić z weselnymi kopertami i kosztownymi podarunkami.

Jak nie przysporzyć bliskim finansowych kłopotów po własnej śmierci? Niektórzy już za życia wykazują się dużą zapobiegliwością. Nie tylko stawiają sobie nagrobki, ale także wydają dyspozycje dotyczące bankowego konta, dzięki czemu, bez postępowania spadkowego, rodzina zyskuje szybki dostęp do dużej sumy pieniędzy. Nie wszyscy o takiej możliwości wiedzą. Jak to zrobić?

W wyniku rozstrzygnięcia sprawy przez sąd małoletnia odziedziczyła spadek obciążony zobowiązaniami finansowymi po swoim dziadku, pomimo wcześniejszego odrzucenia spadku w imieniu córki, właśnie przez jej matkę. Wiele osób się zastanawia jak tego typu sprawy w ogóle mogą mieć miejsce?

Jak nie przysporzyć bliskim finansowych kłopotów po własnej śmierci? Niektórzy już za życia wykazują się dużą zapobiegliwością. Nie tylko stawiają sobie nagrobki, ale także wydają dyspozycje dotyczące bankowego konta, dzięki czemu, bez postępowania spadkowego, rodzina zyskuje szybki dostęp do dużej sumy pieniędzy. Nie wszyscy o takiej możliwości wiedzą. Jak to zrobić?

W praktyce dość często zdarza się, że spadkobiercy osób, które zmarły kilka, kilkanaście a nawet kilkadziesiąt lat temu nie złożyli zeznania podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Kiedy następuje przedawnienie zobowiązania podatkowego w przypadku spadku niezgłoszonego do opodatkowania? Czy jeżeli spadkobierca później uzyska (przed sądem lub notariuszem) stwierdzenie nabycia spadku, to musi składać deklarację podatkową? Jak orzekają w takich sprawach sądy? Zdaniem NSA właściwy jest w takich przypadkach 3-letni termin przedawnienia, bo przy odnowieniu obowiązku podatkowego na podstawie art. 6 ust. 4 u.p.s.d. (przy sądowym stwierdzeniu nabycia spadku, albo notarialnym akcie poświadczenia dziedziczenia) podatnik nie ma obowiązku składania zeznania podatkowego.

Zdarza się, że spadkobiercy osób, które zmarły kilka, kilkanaście lat temu lub wcześniej nie złożyli zeznania podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Czy i kiedy następuje przedawnienie zobowiązania podatkowego w przypadku spadku niezgłoszonego do opodatkowania? Czy powołanie się na fakt nabycia spadku przed fiskusem powoduje odnowienie obowiązku podatkowego mimo przedawnienia?

Zgodnie z Kodeksem cywilnym prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Jest to zasada, od której przepisy przewidują wyjątki. Jakie? Oto przykładowe sytuacje!

Zmarł Twój krewny. Miał konto w banku. Przeoczyłeś to. Gmina ma prawo przejąć te pieniądze. Procedura zaczyna się dwa lata. Termin liczymy od dnia kiedy bank dowiedział się o śmierci posiadacza rachunku bankowego. Gmina ma prawo do zabrania tych pieniędzy.

Pracodawcy czasem wręczają swoim pracownikom prezenty i upominki. Z różnych okazji - np. świąt, czy jubileuszy. Ale zarówno pracodawcy, jak i pracownicy chcą wiedzieć, czym w świetle przepisów jest taki prezent. Czy jest to część wynagrodzenia za pracę, która musi być opodatkowana podatkiem dochodowym i objęta składkami ZUS oraz składką zdrowotną? Czy jest to darowizna opodatkowana podatkiem od spadków i darowizn? Zobaczmy jak odpowiada na te pytania Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w tegorocznych interpretacjach.

„W ciągu ostatnich miesięcy wiele podróżowałem i nie miałem wiedzy o toczącym się postępowaniu spadkowym. Niedawno dowiedziałem się, iż przyjąłem zadłużony spadek. Co to oznacza? Czy mogę jakoś się z tego wycofać?”– pyta Czytelnik.

W polskim systemie prawnym małoletni nie mają zdolności do czynności prawnych. Nabywają ją z momentem ukończenia 18 roku życia, a co za tym idzie, po śmierci rodziców nie mogą jeszcze samodzielnie zarządzać odziedziczonym przez nich majątkiem. Co zatem dzieje się z majątkiem w takiej sytuacji?

W świetle prawa cywilnego zawarcie umowy darowizny może odbywać się na różne sposoby. Czy umowa darowizny zawarta w formie ustnej jest ważna? Jakie są skutki podatkowe takiego postępowania? Oto kilka kluczowych informacji.

Są trudności w skorzystaniu ze zwolnienia z podatku od spadków po śmierci najbliższych. Podatnicy wskazują na brak informacji o 6-miesięcznym terminie na zgłoszenie nabycia spadku na formularzu SD-Z2. Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do ministra finansów o wprowadzenie obowiązku pouczania o tych warunkach przez sądy i notariuszy, aby zapobiec przypadkom, gdy niewiedza prowadzi do utraty prawa do ulgi.

Zgodnie z opublikowanym na stronie RCL projektem ustawy o rejestrowanych związkach partnerskich (nr w wykazie: UD87) oraz projektem ustawy wprowadzającej ustawę o rejestrowanych związkach partnerskich (nr w wykazie: UD88) – osoby żyjące w związkach partnerskich (zarówno tych jedno, jak i różnopłciowych), jeżeli sformalizują ten związek przed kierownikiem USC – zostaną zaliczone do zerowej, jak i pierwszej grupy podatkowej w podatku od spadków i darowizn. Oznacza to, że dokonując pomiędzy sobą transakcji pieniężnych – będą one mogły korzystać ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, a jeżeli nie spełnią formalnych warunków ustawowych i będą musiały zapłacić podatek – będzie on dużo niższy, niż obecnie. 

Darowizna jest jednym z najstarszych sposobów przekazywania majątku. W polskim systemie prawnym darowizna regulowana jest przepisami Kodeksu cywilnego, a jej skutki podatkowe określa ustawa o podatku od spadków i darowizn. W przypadku darowizny od żony, istotne znaczenie ma forma prawna takiego aktu, a także konsekwencje podatkowe wynikające z przepisów prawa.