Pracodawca, Urlop wypoczynkowy

Okres między Świętami Bożego Narodzenia a Nowym Rokiem to czas, kiedy w wielu firmach robi się spokojniej. Dla pracowników oznacza to możliwość odpoczynku i spokojnego planowania przerwy świątecznej. Dla pracodawców – moment zastanowienia się, czy mogą wysłać pracownika na urlop „na siłę”. Prawo jasno określa granice, a ich znajomość pozwala uniknąć nieporozumień i stresu w tym wyjątkowym okresie.

W dniu 4 listopada 2025 r., w Sądzie Okręgowym w Gdańsku, zapadł wyrok, którym sąd zasądził bisko 70 tys. zł na rzecz pracownika, który część wynagrodzenia otrzymywał od swojego pracodawcy „pod stołem”, jednak pewnego dnia pracodawca poinformował go, że – „od teraz” jego zarobki będą o połowę niższe. Jest to precedens, który dowodzi, że wynagrodzenie, choć przekazywane nielegalnie – nadal pozostaje pod ochroną prawa.

Na jakich zasadach pracownicy mogą korzystać z urlopu bezpłatnego? Warto znać te przepisy, bo wynika z nich, że czasami pracodawca musi się zgodzić na udzielenie, a innym razem nie. Znajomość zasad pozwoli uniknąć zaskoczenia.

Jak powinien postąpić pracodawca, jeśli wypłaci pracownikowi wyższe wynagrodzenie niż należne? W przepisach przewidziano specjalną regulację, która pozwala na dokonanie odliczenia, ale tylko na ściśle określonych zasadach. Jak trzeba zrobić to poprawnie?

Zarówno pracodawca, jak i pracownik mogą rozwiązać umowę o pracę za wypowiedzeniem. Jednak robiąc to, muszą przestrzegać określonych zasad, by nie narazić się na konieczność wypłacenia drugiej stronie odszkodowania. O co chodzi?

Czy termin raz zaplanowanego urlopu wypoczynkowego można zmienić? To zależy od kilku okoliczności. W jednych zakładach pracy nie ma z tym problemów, a w innych niezbędne jest spełnienie warunków wynikających z przepisów.

Korzystanie z urlopu wypoczynkowego opiera się na uzgodnieniach dokonanych pomiędzy pracodawcą a pracownikiem. Czasami mają one formę planu urlopów, jednak nie zawsze musi tak być. Jak wobec tego poprawnie postępować w takich przypadkach?

Pracownicy niepedagogiczni zatrudnieni w szkołach korzystają z urlopów wypoczynkowych na podstawie Kodeksu pracy, podczas gdy nauczycieli obowiązuje Karta nauczyciela. Oznacza to odmienne zasady nabywania i planowania urlopu. Wyjaśniamy, jakie przepisy regulują urlopy pracowników niepedagogicznych, jak ustala się plan urlopów i na co powinni zwrócić uwagę pracodawcy oraz pracownicy.

Jeszcze w tym roku można mieć naprawdę długi weekend (a w zasadzie tydzień). Musisz tylko załatwić u pracodawcy 2 dni urlopu w tych dniach, a wtedy będziesz miał aż 9 dni wolnego pod rząd. Daty te są związane z nowym dniem wolnym od pracy w tym roku oraz okresem świąteczno-noworocznym. Wigilia wypada w tym roku w środę i jest pierwszy raz dniem wolnym od pracy, więc może to być naprawdę długi świąteczny weekend bez potrzeby korzystania z większej ilości dni urlopu wypoczynkowego.

Zapewne wielu pracowników, tak jak ma to miejsce w poszczególnych pragmatykach pracowniczych (i specyficznie uregulowanych zawodach odrębnymi ustawami), chciałoby mieć 100% płatny, dodatkowy urlop wypoczynkowy za staż w wymiarze do 13 dni rocznie. Kto ma zatem do niego prawo i w jakich okolicznościach może korzystać z dodatkowych urlopów? Istotną rolę odgrywa tutaj też orzecznictwo, które wskazuje jaki sąd jest właściwy w przypadku sporu.

Pijany pracownik w pracy to sytuacja niebezpieczna i zabroniona. Kto odpowiada za pracownika będącego pod wpływem alkoholu? Oto 5 działań kok po kroku, które musi podjąć pracodawca w przypadku podejrzenia, że pracownik jest pod wpływem. Kiedy bada alkomatem pracodawca, a kiedy Policja?

Kodeks pracy reguluje m.in. kwestie dotyczące zatrudniania pracowników młodocianych. Zgodnie z prawem, młodocianym jest osoba, która ukończyła 15 lat, ale ma poniższej 18 lat. Na co zwracać uwagę przy zatrudnianiu młodocianych? Co powinna zawierać umowa w celu przygotowania zawodowego?

Postanowienie Sądu Najwyższego z 8 kwietnia 2025 roku, sygn. II PSK 90/24 stanowi o ważnym aspekcie prawa pracy, który odnosi się do artykuł 8 Kodeksu Pracy. W praktyce mało osób ma świadomość co oznacza tzw. nadużycie prawa podmiotowego. A przypominamy ignorantia iuris nocet, tak więc uważaj na art. 8 KP bo może ci zaszkodzić w pracy.

Na co mogą liczyć najniżej wynagradzani pracownicy w przypadku utraty pracy? Obowiązujące przepisy jasno regulują ich prawa i obowiązki pracodawców. Należy do nich wypłata odprawy pieniężnej. Ale czy każdy dostanie ją w takiej samej wysokości?

Regulamin pracy określa organizację i porządek pracy w danym zakładzie. Pracownicy mogą się również z niego dowiedzieć, jakie są ich prawa i obowiązki. Jednak czasami pracodawcy zapominają, że postanowienia regulaminu nie mogą modyfikować postanowień ustawy na niekorzyść pracowników.

W prawie pracy zaszły rewolucyjne zmiany. Jednak choć wprowadzające je przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku, to większość pracowników odczuje płynące z nich korzyści dopiero w maju. Nie należy spodziewać się ani urlopu, ani pieniędzy już w styczniu,

Dodatkowa pensja kojarzy się z pracownikami zatrudnionymi w sferze budżetowej. Jednak prawo do takiego świadczenia ma w określonych okolicznościach każdy pracownik, a pracodawca jest zobowiązany wypłacić mu należne pieniądze. Jednak aby tak było, konieczne jest spełnienie określonych warunków.

Kodeks pracy określa m.in. zasady dotyczące nabycia odprawy pośmiertnej po pracowniku. Chodzi o sytuację, w której pracownik m.in. w czasie trwania stosunku pracy umiera. Kto może otrzymać odprawę pośmiertną po pracowniku? Ile wynosi?

Jeszcze w grudniu 2025 r. wchodzą w życie nowe obowiązki pracodawców dotyczące wynagrodzenia za pracę. Konsekwencje niestosowania się do nowych przepisów mogą być bardzo dotkliwe. Teraz jest najlepszy czas na przygotowanie się do zmian. O co chodzi we wdrażanych przepisach? Z czasem dojdą kolejne, ponieważ wymaga tego dyrektywa unijna.

Co z umowami zlecenia w 2026 roku? Od wielu miesięcy, a nawet lat mówi się o konieczności wprowadzenia w odniesieniu do nich zmian. I choć planowane regulacje zostały już kompleksowo omówione w przestrzeni publicznej, to w rzeczywistości jeszcze się nie zmieniły. To wprowadza dezorientację co do tego, jak postępować?

Pracownicy i pracodawcy długo starali się o to, by organy podatkowe przyznały, że nie każde nieodpłatne świadczenie, które pojawia się w ich relacji jest przychodem ze stosunku pracy. Dziś już wiadomo kiedy nie trzeba płacić PIT. Jednak sprawa z podatkiem dochodowym nie rozwiązuje problemu.

Wręczenie pracownikowi prezentu (np. bonu, nagrody rzeczowej) z punktu widzenia prawa nie jest miłym gestem, lecz opodatkowanym przychodem. Pracownik może być zmuszony do zapłaty co najmniej 688 zł podatku i składek ZUS od prezentu o wartości 2000 zł. Kluczowe jest, czy prezent pochodzi z Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) – tylko to daje szansę na uniknięcie wysokiego obciążenia.

Dlaczego wartość minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2026 r. ma znaczenie? Oprócz oczywistości, jako pewnej minimalnej gwarantowanej co miesiąc płacy, również wiele uprawnień pracowniczych jest powiązanych z kwotą minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku kalendarzowym. W niniejszym artykule skupimy się na jednym z aspektów, to jest obowiązku wypłaty przez pracodawcę 72 090 zł, jeżeli dojdzie do spełnienia pewnych ustawowych przesłanek.

To dość częsta i wywołująca sporo wątpliwości sytuacja. Pracownik ma zaległy urlop ale nie wypełnia wniosków urlopowych i „chomikuje” ten urlop na przyszłość. Na różne nieprzewidziane sytuacje. Dla pracodawcy to kłopot, bo może być w niektórych sytuacjach ukarany za to grzywną przez Państwową Inspekcję Pracy od 1 tys. do 30 tys. zł (art. 282 § 1 pkt 2 kodeksu pracy). A ponadto pracodawca może być zobowiązany do tworzenia tzw. rezerw (tak naprawdę są to bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów) w bilansie na o wynagrodzenia za czas urlopu zaległego (niewykorzystanego w terminie). Czy zatem pracodawca może zmusić (tj. skutecznie skłonić metodami zgodnymi z prawem) pracownika do wykorzystania urlopu lub zaległego urlopu z poprzedniego roku? Przecież urlop to uprawnienie pracownika i jest udzielany na wniosek pracownika.

W kwietniu 2024 r. Ministerstwo Rodziny zadeklarowało wprowadzenie nowej instytucji do prawa polskiego. To dodatkowy urlop wypoczynkowy (względem 20 albo 26 dni urlopu z kodeksu pracy). Wymiar tego urlopu wynosi 2 dni za każde 5 lat pracy (uwzględniając też okres edukacji). Nowe przepisy będą (o ile propozycję MRPiPS zaakceptuje premier Donald Tusk) adresowane tylko do opiekunów i opiekunek dzieci do lat trzech pracujący w żłobkach. Propozycja spowodowała dyskusję w Internecie. I mocne podniesienie przez Internautów pytania: "Dlaczego taki urlop tylko dla opiekunek i opiekunów, czyli jednej kategorii pracowników? Co z innymi pracownikami".