Prawo karne, Wina

Religia stanowi ważną część życia wielu ludzi. Obrzędy religijne jak na przykład ślub, pogrzeb, pierwsza komunia święta odgrywają dużą rolę w polskim społeczeństwie. Każdy ma prawo uczestniczyć w publicznych wydarzeniach związanych z wyznawaną wiarą, a inni nie mogą mu tego utrudniać. Wolność wyznania wynika z konstytucji RP oraz z międzynarodowych aktów prawnych dotyczących ochrony praw i wolności człowieka.

Rząd zrobił nie małą niespodziankę. Można spodziewać się nowych projektów takich aktów prawnych jak: kodeks karny, kodeks cywilny i kodeks rodzinny. Co więcej powołał też Komisję Kodyfikacyjną Ustroju Sądownictwa i Prokuratury - czy będą nowe ustawy o SN czy KRS - wydaje się, że tak. Rok 2024 i 2025 to będzie czas wzmożonych prac nad tymi kluczowymi obszarami prawa w Polsce. Zmiany są potrzebne.

Od 1 października 2023 r. zaczynają obowiązywać duże zmiany w kodeksie karnym. Nowe przepisy zaostrzają sankcje dla sprawców najcięższych przestępstw, wprowadzają elastyczny wymiar kar oraz zapewniają Polakom bezpieczeństwo.

W jaki sposób różni się kwalifikacja prawna tych czynów i dlaczego sądy przyjmują w takiej sytuacji często odpowiedzialność karną sprawców z łagodniejszego przepisu?

Przedawnienie – ustanie karalności przestępstwa wskutek upływu określonego okresu od jego popełnienia (przedawnienie karalności) lub ustanie możliwości wykonania kary wskutek upływu określonego okresu od uprawomocnienia się wyroku skazującego (przedawnienie wykonania kary).

Czy potrzebna jest zgoda małżonka na rozwód? Co w sytuacji, gdy druga strona nie chce zdecydować się na ustanie małżeństwa?

W zakończonych w 2021 r. prawomocnym wyrokiem sprawach o przestępstwa fakturowe nikt nie został uniewinniony. 45 osób zostało skazanych, 66 poddało się dobrowolnie karze, a tylko wobec dziewięciu sąd warunkowo umorzył postępowanie.

Federacja Przedsiębiorców Polskich wskazuje, że Konstytucja Biznesu nie chroni przedsiębiorców zgodnie z jej zapisami o domniemaniu uczciwości przedsiębiorcy oraz rozstrzyganiu wątpliwości na korzyść przedsiębiorcy. Niestety, urzędnicy w obawie przed odpowiedzialnością wynikającą z art. 231 Kodeksu karnego nie stosują korzystnych dla przedsiębiorców rozwiązań i niemal każda sporna sprawa trafia do sądu. Utrudnia to działalność gospodarczą i zwiększa niepewność prawną dla firm. Rozwiązaniem jest wprowadzenie zapisów Konstytucji Biznes do Kodeksu karnego i zwolnienie urzędników z odpowiedzialności, jeśli stosują te konkretne przepisy Konstytucji Biznesu.

Zgodnie z art. 57 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej KRO) orzekając rozwód sąd orzeka, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Oznacza to, że w sentencji wyroku sąd stwierdza, że rozwód nastąpił z winy obojga małżonków, jednego z nich lub bez ich winy. Na zgodne żądanie małżonków sąd nie orzeka o winie – wówczas następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy. Jeżeli wyrok orzekający rozwód nie zawierał rozstrzygnięcia dotyczącego winy, nie można o niej rozstrzygać w osobnym procesie, dlatego też tak istotne jest podjęcie decyzji o tym, czy domagać się orzeczenia winy za rozkład pożycia małżeńskiego. Jej ustalenie ma wpływ na przesłanki, zakres oraz czas trwania obowiązku alimentacyjnego między rozwiedzionymi małżonkami. Zgodnie bowiem z art. 56 § 2 KRO jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku. W artykule przedstawione zostaną wybrane sytuacje, w których sąd rozwodowy orzeka o winie za rozkład pożycia oraz przykłady braku zawinienia.

Zmiany w odpowiedzialności karnej dyrektorów jednostek zajmujących się małoletnimi już niedługo.

Wyłączenie winy pracownika. Zgodnie z wykładnią dominującą w nauce oraz orzecznictwie prawa pracy rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika, o którym mowa w art. 52 §1 pkt 1) kp jest zasadne, jeżeli pracownik naruszy swoje podstawowe obowiązki pracownicze i można mu przypisać winę „ciężką" w postaci winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa oraz gdy jednocześnie to naruszenie stanowi jednocześnie poważnie zagrożenie lub naruszenie interesów pracodawcy. Ponieważ Kodeks pracy nie zawiera przepisów precyzujących rozumienie winy pracownika, w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie jakie przesłanki i w jakich okolicznościach mogą wyłączyć winę pracowniczą, zwrócić należy się do nauki prawa pracy i orzecznictwa Sądu Najwyższego. Warto zatem przybliżyć niektóre z przesłanek mogących uzasadnić wyłączenie winy pracownika, co w rezultacie oznaczać może bezzasadność dyscyplinarnego rozwiązania umowy o pracę.

Często, przenosząc niejako kalkę z cywilnego procesu rozwodowego, mówi się, że w kościelnym procesie małżeńskim orzeka się o winie. Nie jest to jednak prawda.

Kodeks karny zawiera kilka podstawowych zasad, które pomagają w prawidłowym stosowaniu przepisów. Wśród zasad prawa karnego jest m.in. zasada terytorialna. Na czym polega i jakie ma znaczenie?

Oskarżanie innych osób ma różne podłoże, na szczęście większość z nich jest oparta na prawdziwych faktach. Niestety zdarzają się fałszywe oskarżenia, które mogą być nacechowane chęcią odegrania się na innej osobie. Co wówczas grozi sprawcy takiego oskarżenia?

W polskim prawie karnym jest wyróżnionych kilka kontratypów czyli okoliczności, które wyłączają bezprawność czynu. Część z nich jest nazwana, zaś część jest wypracowana przez doktrynę. Jednym z wypracowanych jest m.in. kontratyp ryzyka sportowego. Na czym polega niniejszy kontratyp?

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi przygotowuje projekt ustawy o wyrobach winiarskich. Ma na to sporo czasu, bo zgodnie z Wykazem prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów projekt ten ma zostać przyjęty przez rząd w I kwartale 2021 roku. Zdaniem rządu konieczność przygotowania projektu ustawy o wyrobach winiarskich wynika z dużego zakresu zmian wprowadzonych w prawie Unii Europejskiej oraz projektowanych zmian systemowych w zakresie funkcjonowania krajowego rynku wina.

Niezgłoszenie danych do ubezpieczenia społecznego jest jednym z przestępstw przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową. Kto może być sprawcą przestępstwa i co za nie grozi?

Instytucja warunkowego umorzenia postępowania jest swoistym testem dla sprawcy, który popełnił przestępstwo, jednak jego osobiste okoliczności pozwalają na zwolnienie od kary. Kto może liczyć na warunkowe umorzenie postępowania, jakie obowiązki ma sprawca w okresie próby i kiedy podejmuje się warunkowo umorzone postępowanie?

Na temat przestępstwa nieudzielenia pomocy krąży wiele mitów, które są popularne zwłaszcza na forach internetowych. Ich pochodzenie jest różne, część wynika z niezrozumienia przepisu karnego, a część z opowieści osób trzecich, które często nie znając stanu faktycznego, dorzucają kilka słów od siebie. Jak zatem należy rozumieć przestępstwo nieudzielenia pomocy, kogo dotyczy i co za nie grozi?

Co tak naprawdę oznacza rozwód za porozumieniem stron? O jakich zasadach warto pamiętać przed złożeniem pozwu rozwodowego?

Aukcje internetowe, zaciąganie kredytów lub pożyczek czy udział w przetargach to jedne z najpopularniejszych metod oszustw. Niestety sprawcy są coraz bardziej pomysłowi i wymyślają coraz sprytniejsze metody. Czym jest oszustwo, co za nie grozi i kto może być potencjalnym pokrzywdzonym?

Od listopada 2019 r. mają obowiązywać nowe przepisy dotyczące kontroli ruchu drogowego. Projektowane zmiany przyznają więcej uprawnień policjantom oraz kierowcom.

Nowelizacja Kodeksu postępowania karnego ma na celu przyspieszenie procesu. Jakie zmiany znajdziemy w uchwalonej przez Sejm ustawie?

Odpowiedzialność karna jest jednym z podstawowych pojęć prawa karnego, a mówiąc precyzyjniej jest jednym z pojęć wyjściowych w odniesieniu do przepisów ustawy karnej. Innymi słowy określa ona zasady, które muszą wystąpić, aby w ogóle ktokolwiek mógł odpowiadać karnie.

Rzecznik Praw Obywatelskich negatywnie ocenił uchwaloną przez Sejm 16 maja 2019 r. nowelizacje Kodeksu karnego. Zdaniem RPO zmiana ogranicza swobodę sądów, niepotrzebnie zaostrza kary za niektóre przestępstwa, Przepisy dotyczące pomówienia mogą zaś znacząco ograniczać wolność słowa.