REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przedawnienie karalności przestępstw w projektowanej nowelizacji Kodeksu karnego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Piotr Szymaniak
Piotr Szymaniak
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Prawo, termin./ Fot. Fotolia
Prawo, termin./ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Przepisy, dotyczące przedawnienia karalności przestępstw w projektowanej nowelizacji Kodeksu karnego są dość niejasne. Tymczasem precyzyjne ustalenie momentu, w którym dochodzi do przedłużenia okresu przedawnienia jest niezwykle istotne.

Projekt nowelizacji kodeksu karnego: Mgliste przerwanie biegu przedawnienia

Projektowane przepisy miały przeciąć spory co do tego, kiedy dochodzi do przedawnienia karalności przestępstw. Tymczasem mogą generować jeszcze więcej niejasności.

REKLAMA

Projekt dużej nowelizacji kodeksu karnego zakłada, że zbrodnia zabójstwa nie będzie już, jak dotąd, przedawniać się po 30 latach, lecz najwcześniej po 40 latach. Przy okazji Ministerstwo Sprawiedliwości zaproponowało też zmianę przepisów dotyczących przerwania biegu przedawnienia. Dziś przepisy w tym względzie są stosunkowo proste. Zgodnie z art. 102 kodeksu karnego, jeśli przed terminem ustania karalności wszczęto postępowanie, wówczas okres przedawnienia zostaje wydłużony o następne 10 lat.

Polecamy: Przewodnik po zmianach przepisów

REKLAMA

Teraz jednak MS proponuje dodanie do art. 102 par. 2. Ma on stanowić, że jeżeli w toku wszczętego postępowania powzięto uzasadnione podejrzenie popełnienia innego przestępstwa, to wówczas jego karalność ulega przedłużeniu z dniem, w którym podjęto pierwszą czynność dowodową zmierzającą do ustalenia, czy zostało ono popełnione.

Precyzyjne ustalenie momentu, w którym dochodzi do przedłużenia okresu przedawnienia, jest o tyle istotne, że chodzi o jedną z tzw. negatywnych przesłanek procesowych. Jeśli karalność danego czynu uległa przedawnieniu, to nie wszczyna się postępowania, a te, które już się toczą, podlegają umorzeniu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zdaniem mec. Marcina Wolnego z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka przepis w projektowanym brzmieniu może nastręczać trudności z prawidłowym określeniem właściwego terminu.

REKLAMA

– Szczególnie problematyczne w tym kontekście będzie ustalenie, zwłaszcza po upływie bardzo długiego czasu, czy w danym postępowaniu organ procesowy powziął uzasadnione podejrzenie popełnienia innego czynu. Pojawi się pytanie, jak powinno to być dokumentowane. Z perspektywy czasu trudno też będzie ocenić, która czynność dowodowa jako pierwsza zmierzała do ustalenia, czy przestępstwo zostało popełnione – mnoży wątpliwości prawnik. Dodając, że terminy przedawnień są i tak na tyle długie, że zapewniają możliwość zakończenia postępowania przed ich upływem. – Trzeba się bardzo postarać, by dopuścić do przedawnienia – mówi Wolny.

Jak zaznacza mec. Zbigniew Krüger z kancelarii Krüger i Partnerzy, to nie pierwszy przykład majstrowania przy terminach przedawnienia w ostatnich latach. – To może być niebezpieczne. Niepokoi zwłaszcza zastosowanie tak niejasnych kryteriów. Przepis mówi o uzasadnionym podejrzeniu. Różni są prokuratorzy, jedni bardziej podejrzliwi, inni mniej. Czy ma to być jakkolwiek czynność dowodowa? Czy wystarczy wywiad środowiskowy w miejscu zamieszkania? Proszę. Mamy wydłużony termin przedawnienia – wyjaśnia adwokat.

Z kolei mec. Radosław Baszuk określa nowelizację art. 102 k.k. jednym słowem – szaleństwo.

– W istocie oznacza to wydłużenie terminu przedawnienia w sytuacji, gdy jeszcze brak jest przesłanek do wydania postanowienia o wszczęciu postępowania chociażby „w sprawie”. Rozwiązanie moim zdaniem złe, szkodliwe i niegwarancyjne w tym znaczeniu, że negatywne przesłanki procesowe nie powinny być oceniane w sposób uznaniowy, dowolny czy rozbieżny – zwraca uwagę adwokat.

Systemowa zmiana

Jak zwykle w tego typu sprawach rodzi się pytanie, czy zmiana ma rozwiązać problem systemowy, czy chodzi o narzędzie doraźne, które pozwoli śledczym na dłuższe badanie jakiejś istotnej z ich punktu widzenia sprawy.

Przedawnienie

Przedawnienie

źródło: DGP

– Jest to zmiana systemowa, która w dodatku jest odpowiedzią na konkretne problemy praktyczne. Jeśli w toku postępowań wielowątkowych, np. prowadzonych w sprawie przestępstw A B C i D, śledczy ujawnili okoliczności wskazujące na popełnienie kolejnych przestępstw E i F, były wątpliwości: czy karalność tych dwóch ostatnich przestępstw została wydłużona już na skutek wszczęcia postępowania dotyczącego A B C i D – tłumaczy obrazowo Tomasz Szafrański z Prokuratury Krajowej. – Sytuacja, w której bieg przedawnienia karalności zostaje wydłużony na skutek wydania przez prokuratora postanowienia o wszczęciu postępowania nieobejmującego tego czynu, rodzi wątpliwości w tym zakresie zarówno dla pokrzywdzonego, jak i sprawcy czynu. Dlatego teraz będzie można precyzyjnie wskazać ten moment, np. przeszukanie – wyjaśnia prokurator Szafrański. Dodaje, że z protokołu musi wynikać, że dana czynność dowodowa została wykonana w kierunku sprawdzenia, czy nie doszło do innego przestępstwa. – Z tego punktu widzenia zmiana jest korzystna dla wszystkich stron postępowania, w tym również oskarżonego, gwarantując jednoznaczne ustalenie terminu przedawnienia czynu – pointuje przedstawiciel PK.

Zwolennicy tego rozwiązania wskazują również, że nowe przepisy wcale nie muszą prowadzić do przedłużenia terminu przedawnienia. Obecne rozwiązania w niektórych przypadkach mogą powodować, że sprawca odpowie za czyn, który by się już przedawnił. Bo jeśli prokurator, prowadząc sprawę dotyczącą przestępstwa A, podjął czynności procesowe w kierunku B, które już by się przedawniło, to sam fakt wszczęcia postępowania dotyczącego A powoduje przedłużenie przedawnienia przestępstwa B o kolejne 10 lat.

Etap legislacyjny

Projekt w konsultacjach

 Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy INFOR Biznes. Kup licencję

Polecamy serwis: Prawo karne

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kredyty w złotówkach pod lupą TSUE. Dr P. Szcześniak: WIBOR jest zgodny z polską ustawą o kredycie hipotecznym i unijnym rozporządzeniem BMR

WIBOR jest zgodny zarówno z polską ustawą o kredycie hipotecznym, jak i z unijnym rozporządzeniem BMR. Podlega w związku z tym szczególnym wymogom informacyjnym i zaostrzonej kontroli jego wyznaczania. Wykluczone więc wydaje się, aby postanowienia odwołujące się do WIBOR zostały przez Trybunał Sprawiedliwości lub sąd krajowy kwalifikowane jako niedozwolone postanowienia umowne w rozumieniu tzw. abuzywności – pisze dr hab. Paweł Szczęśniak z Katedry Prawa Finansowego Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Podwyżka zasiłku pogrzebowego od 1 stycznia 2026 r. do 7 tys. zł. Obawy Polskiej Izby Branży Pogrzebowej. Co z waloryzacją? Kiedy koszt usług pogrzebowych rośnie?

30 maja 2025 r. prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Nowela ta zakłada zwiększenie zasiłku pogrzebowego do kwoty 7 tys. zł. Nowa wysokość zasiłku pogrzebowego ma zacząć obowiązywać 1 stycznia 2026 r. Obawy Polskiej Izby Branży Pogrzebowej.

Karol Nawrocki odbierze zaświadczenie o wyborze na prezydenta 11 czerwca na Zamku Królewskim

Karol Nawrocki 11 czerwca oficjalnie odbierze zaświadczenie Państwowej Komisji Wyborczej o wyborze na prezydenta RP. Uroczystość odbędzie się o godz. 17:30 na Zamku Królewskim w Warszawie. To kluczowy krok przed objęciem urzędu 6 sierpnia – decyzję o ważności wyborów musi jeszcze podjąć Sąd Najwyższy. z członków PKW Ryszard Kalisz.

Czy 800 plus jest zagrożone? ZUS może bez zgody strony zmienić lub uchylić prawo do świadczenia wychowawczego. Coraz więcej spraw w sądach i ważny wyrok WSA z 21 maja 2025 r.

Nie ma się co dziwić, że są obawy co do utraty miesięcznie: 4 800 zł, 4 000 zł, czy 3 200 zł itd., aż do 800 przy odpowiednio 6. dzieci, 5., 4. czy przy 1. Wiele osób już pyta: Kiedy traci się prawo do 800 plus? Komu zabiorą 800 plus?Czasami dzieje się tak, że traci się prawo do świadczenia (nie żadko na skutek donosu "życzliwego" sąsiada) i sądy, najczęściej administracyjne, WSA i NSA orzekają w sprawie uchylenia prawa do świadczenia rodzinnego. Wcześniej w sprawę wkracza ZUS. Czy 800 plus jest w takim razie zagrożone - pytają zaniepokojeni świadczeniobiorcy. Coraz więcej spraw jest w sądach - czy spotka to i nas? Opisujemy jedną z trudniejszych spraw przed WSA z 21.05.2025 r.: decyzja uchylająca lub zmieniająca prawo do 800 plus ma charakter konstytutywny i działa ze skutkiem ex nunc.

REKLAMA

Polska 2050 skierowała list do Donalda Tuska. Zawiera 5 punktów

Polska 2050 skierowała oficjalny list do premiera Donalda Tuska, przedstawiając pięć kluczowych postulatów programowych, które partia chce, by znalazły się w jego nadchodzącym exposé. Wśród propozycji znalazły się m.in. ustawa o odpolitycznieniu mediów publicznych, profesjonalizacja Spółek Skarbu Państwa oraz wprowadzenie zakazu używania smartfonów w szkołach podstawowych.

Etykieta komunikacji mailowej w biznesie

W dobie cyfrowego obiegu informacji, wiadomość e-mail stała się jednym z najważniejszych narzędzi komunikacji w biznesie. To, jak piszemy i wysyłamy wiadomości, świadczy nie tylko o naszym profesjonalizmie, ale też o szacunku do odbiorcy. Niniejszy tekst przybliża zasady etykiety mailowej, które pomagają budować wiarygodność i pozytywny wizerunek w relacjach zawodowych.

Pożyczkę zaciągnął oszust, na Twoje skradzione dane? To nic – sąd wyda nakaz zapłaty, a komornik ją od Ciebie wyegzekwuje (łącznie z odsetkami i kosztami sądowymi). Tak orzekają polskie sądy [prawomocny wyrok]

Oszust zaciągnął pożyczkę na wyłudzone od kobiety dane osobowe, w następstwie czego – sąd wydał nakaz zapłaty, w którym zobowiązał ją do jej zwrotu (wraz z odsetkami i kosztami sądowymi), a komornik nakaz ten „wykonał” doprowadzając do wyegzekwowania należności od ofiary przestępstwa. Wyrok jest prawomocny (i wszystkie postanowienia sądu, które odrzucają „próby” obrony kobiety przed jego wykonaniem również), nie zgodził się z nim jedynie Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO).

Pilotaż skróconego czasu pracy. Już wkrótce poznamy szczegóły

W Polsce rusza pierwszy w Europie Środkowo-Wschodniej ogólnokrajowy pilotaż skróconego czasu pracy. Już wkrótce poznamy szczegóły programu, który ma na celu poprawę dobrostanu pracowników przy jednoczesnym utrzymaniu efektywności pracy i poziomu wynagrodzeń. Inicjatywa budzi duże zainteresowanie zarówno wśród pracodawców, jak i ekspertów rynku pracy.

REKLAMA

Komunikat PKW: Nieprawidłowości w maksymalnie 10 komisjach; będzie sprawozdanie z wyborów prezydenckich

Państwowa Komisja Wyborcza przygotowuje obecnie sprawozdanie analizując m.in. informacje przekazywane przez okręgowe komisje wyborcze - podała 10 czerwca PKW w komunikacie. Szef PKW Sylwester Marciniak powiedział mediom, że sygnały o możliwych nieprawidłowościach dotyczą nie więcej niż 10 komisji, co na tym etapie nie powinno mieć wpływu na wynik wyborów.

Pieniędzy nie dadzą, ale do 15 lat pozbawienia wolności już tak - za brak opieki nad niepełnosprawnymi, nad teściami: ogólnie osobami nieporadnymi

Ostatnio jest "burza" wokół uprawnień dla osób z niepełnosprawnościami. Obiecywano wiele, a wyjdzie jak zwykle. Ba - pieniędzy nie dadzą, ale do 15 lat pozbawienia wolności już tak. Za co? No np. za brak opieki nad osobami z niepełnosprawnościami, za brak opieki nad teściami, rodzicami innymi: ogólnie osobami nieporadnymi. Cóż... można teściów lubić lub nie, podobnie z innymi bliskimi, ale nigdy nie powinno się ich zostawiać na pastwę losu, gdyż może to grozić konsekwencjami karnymi, nawet pozbawieniem wolności na wiele, wiele lat.

REKLAMA