Rzecznik Praw Obywatelskich, Orzeczenie o niepełnosprawności

Czy choroby serca umożliwiają uzyskanie orzeczenia o niepełnosprawności albo stopu niepełnosprawności? Na jakie ulgi i przywileje może liczyć osoba z niepełnosprawnością w 2025 r.?

Wskazania są ważnym elementem orzeczenia o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Jakie są możliwe punkty i do czego uprawniają? Oto najważniejsze informacje.

Jestem mamą dziecka, u którego w badaniach przesiewowych zdiagnozowano rdzeniowy zanik mięśni (SMA). Córka ma orzeczenie o niepełnosprawności wydane na 3 lata, prawomocne. Według nowych wytycznych wprowadzonych przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej choroba córki jest na liście chorób, które kwalifikują do orzeczenia o niepełnosprawności do ukończenia 16 lat oraz przyznania 7 i 8 punktu orzeczenia. W związku z tymi zmianami pojawia się pytanie: czy mogę złożyć ponownie wniosek o orzeczenie o niepełnosprawności, czy kolejne rozpatrzenie będzie możliwe dopiero pod koniec ustalonego okresu orzeczenia?

Koniec wielokrotnego stawiania się przed zespołami orzeczniczymi przez osoby niepełnosprawne i rodziców dzieci z niepełnosprawnościami, chorujących na blisko 150 genetycznych chorób rzadkich oraz przez osoby lub rodziców dzieci z Zespołem Downa. „Koniec z państwem, które upokarza swoich obywateli. (…) Koniec torturowania matek, które co kilka lat muszą wyjaśniać, że ich dziecko nigdy nie wyzdrowieje” – ogłosił Marszałek Sejmu, Szymon Hołownia. Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych wydał nowe zalecenia dla zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności, które zobowiązują je do wydawania orzeczeń o stopniu niepełnosprawności na stałe (a w przypadku dzieci – orzeczeń o niepełnosprawności do ukończenia przez nie 16 roku życia), jeżeli chorują na jedną ze 150 chorób znajdujących się na liście będącej elementem ww. zaleceń lub są dotknięte Zespołem Downa. Rozwiązany został również problem wskazań z pkt 7 i 8 orzeczeń, z którymi związane jest prawo osób niepełnosprawnych i ich opiekunów do szeregu świadczeń, ulg i uprawnień.

W dniu 21 marca 2025 r. Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych wydał nowe zalecenia dla zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności, które w przypadku udokumentowanej diagnozy jednej ze 150 chorób lub Zespołu Downa, zobowiązują je do wydawania orzeczeń o niepełnosprawności, w których obligatoryjnie powinny być „przyznawane” pkt 7 i 8 w ramach wskazań zawartych w tych orzeczeniach, a orzeczenia powinny być wydawane na maksymalny dopuszczalny okres, czyli do ukończenia przez dziecko 16 roku życia. Wytyczne te, powinny położyć kres niejednolitej praktyce zespołów orzeczniczych, które na te same schorzenia niejednokrotnie – w jednych przypadkach ustalały wskazania z pkt 7 i 8, a w innych – odmawiały „przyznania” ww. punktów, tym samym pozbawiając rodziców i opiekunów niepełnosprawnych dzieci prawa do istotnego dla nich wsparcia finansowego.

Rzeczniczka Praw Dziecka Monika Horna-Cieślak interweniowała w sprawie systemu orzekania o niepełnosprawności w odniesieniu do dzieci nieuleczalnie chorych. RPD podkreślała, iż dalszy brak regulacji w tym przedmiocie łamie koncepcję „najlepiej pojętego interesu dziecka”.

Co oznacza kod 07-S w orzeczeniu? Do jakich przywilejów uprawnia taki symbol? Na jakie wsparcie mogą liczyć osoby z niepełnosprawnościami w 2025 r.? Oto najważniejsze informacje!

Świadczenie wspierające: Wykluczone osoby niepełnosprawne

Naruszenie sprawności spowodowane przez choroby narządu wzroku, w tym wrodzone lub nabyte wady narządu wzroku – w przypadku spełnienia określonych kryteriów – mogą stanowić podstawę do wydania orzeczenia o niepełnosprawności (w stosunku do osób, które nie ukończyły 16 roku życia) lub odpowiednio – orzeczenia o stopniu niepełnosprawności (w stosunku do osób, które ukończyły 16 rok życia). Te z kolei – w określonych przypadkach, mogą dawać prawo do niemałych świadczeń pieniężnych, które w przypadku, gdy niepełnosprawne jest dziecko, mogą opiewać nawet na łączną kwotę 3 502,84 zł miesięcznie (połączenie świadczenia pielęgnacyjnego i zasiłku pielęgnacyjnego), a w przypadku niepełnosprawnych dorosłych – na 4 349,84 zł miesięcznie (połączenie świadczenia wspierającego i zasiłku pielęgnacyjnego).

Czy na choroby kręgosłupa można otrzymać orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności? Jakie przywileje wiążą się z posiadaniem takiego dokumentu? Poznaj aktualne przepisy i praktyczne przykłady!

Orzeczenie o niepełnosprawności składa się z kilku ważnych elementów. Niektóre z nich mają istotny wpływ na zakres możliwej pomocy. Na zatem zwrócić szczególną uwagę?

Co oznacza symbol 04-O w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności? Czy taki kod daje osobie niepełnosprawnej specjalne przywileje? Jakie są aktualne przepisy w 2025 i 2026 r.?

Według badania przeprowadzonego przez Fundację GrowSPACE – w ponad połowie polskich szkół obowiązuje zakaz korzystania przez uczniów z telefonów komórkowych na terenie szkoły i/lub podczas zajęć lekcyjnych. Zgodnie z informacją podaną przez Rzecznika Praw Obywatelskich – niezgodny z prawem, może natomiast okazać się sposób egzekwowania ww. zakazu przez placówkę oświatową. Problem nadużywania przez uczniów urządzeń cyfrowych – wymaga również szerszego spojrzenia.

20 dni lub 26 dni to standardowy wymiar urlopu wypoczynkowego. Jednak w przypadku sporej grupy pracowników wymiar urlopu wynosi 30 dni lub 36 dni. Komu przysługuje tyle dni urlopu? Jakie warunki muszą zostać spełnione?

Pierwszy już jest - to dodatek dopełniający do renty socjalnej. Rząd pracuje nad drugim podobnym dodatkiem (jest obietnica projektu ustawy w I połowie 2025 r.) - do renty z tytułu niezdolności do pracy. Oba są oparte o tą samą logikę - wymagają orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji. W procedurze uzyskania dodatku dopełniającego wykorzystywany jest wzór EDD-SOC (wzór w artykule poniżej). Co do dodatku dopełniającego, dla większości osób ZUS przewiduje brak konieczności składania tego wniosku (z uwagi na posiadanie odpowiedniego orzeczenia o niesamodzielności - o czym ZUS ma informacje).

Po co pracodawcy dostęp do całości orzeczenia o niepełnosprawności dziecka? Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej odpowiedziało na wątpliwości Rzeczniczki Praw Dziecka. Problem dotyczy dokumentowania prawa do dodatkowego urlopu wychowawczego rodzica dziecka z niepełnosprawnością.

Orzeczenie o niepełnosprawności jest ważnym dokumentem, który uprawnia do określonych świadczeń. Jakich formalności powinni dopełnić rodzice? O jakie najważniejsze świadczenia można ubiegać się na dziecko z niepełnosprawnością? Oto przykładowe formy wsparcia i kwoty aktualne na 2025 rok.

Mam orzeczenie przyznane w stopniu umiarkowanym, dymnol5R 10N,O6E, posiadam też rentę wojskową na stałe. Problem w tym, iż na komisji orzekającej o niepełnosprawności, zaliczono moją niepełnosprawność od dnia przystąpienia na komisji. Lecz moja niepełnosprawność powstała wcześniej - pełniąc zasadniczą służbę wojskową, przed ukończeniem 21 roku życia. Za błąd wpisania na orzeczeniu "od kiedy widnieje niepełnosprawność", MOP-s odmówił mi zasiłku pielęgnacyjnego. 

Do 30 listopada 2024 r. trwa nabór wniosków o dodatek do energii elektrycznej dla osób korzystających z koncentratora tlenu lub respiratora. Można uzyskać dodatek w wysokości 100 zł miesięcznie. Wnioski można składać tylko w wersji elektronicznej.

Już wkrótce zmienią się przepisy rozporządzenia o orzekaniu o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Zostanie wydłużony termin ważności zaświadczeń lekarskich. Ponadto określone zostaną wzory mLegitymacji osoby niepełnosprawnej.

Pozbawione podstaw jest przyjmowanie założenia, iż osoby powołane na stanowiska sędziowskie od 2018 r. nie są sędziami, a wydawane przez nich orzeczenia są orzeczeniami nieistniejącymi - napisał Rzecznik Praw Obywatelskich prof. Marcin Wiącek w stanowisku przesłanym do premiera Donalda Tuska.

Pracownik ma prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 20 dni lub 26 dni – w zależności od ogólnego stażu pracy. Są jednak pracownicy, którzy mają prawo do dodatkowych 10 dni urlopu w ciągu roku. O kogo chodzi?

To częste pytanie osób niepełnosprawnych. Dlaczego tylko 3 schorzenia w orzeczeniu o niepełnosprawności. Dlaczego może być wymieniony symbol dla udaru, resekcji, serca, ale nie dla 4ej i 5ej przyczyny. Odpowiedzi udzielił Łukasz Krasoń Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych w odpowiedzi na poselską interpelację. 

Przedłużenie ważności orzeczeń o niepełnosprawności po 30 września 2024 roku także dla niepełnosprawnych po 16 roku życia - nowelizacja ustawy została przyjęta przez Sejm. Trafi teraz do Senatu. Jaki problem rozwiązuje?

Sejm uchwalił nowelizację ustawy dotyczącą przedłużenia ważności orzeczeń o niepełnosprawności. Teraz ustawa trafi do Senatu. 24 września 2024 r. projekt nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych pozytywnie zaopiniowała sejmowa Komisja Polityki Społecznej i Rodziny. To ważna informacja dla rodziców tych dzieci, które po ukończeniu 16 lat straciłyby ważność orzeczeń.