Trybunał Konstytucyjny, Renta

Tak twierdzą nasi czytelnicy. Emeryt pyta się za naszym pośrednictwem ZUS dlaczego w sierpniu 2018 roku – kiedy już 5 lat działała zasada pomniejszania emerytury powszechnej (60/65 lat) o kwoty wypłacone za okres emerytury wcześniejszej - żaden z pracowników ZUS nie poinformował go przy wyborze wcześniejszej emerytury (na podstawie art. 184 ustawy emerytalnej), jakie są tego konsekwencje? Od razu powiedzmy poważne - emeryt szacuje, że ma mniejszą o 1000 zł emeryturę.

Przeszło 10 lat temu Sejm uchwalił przepisy, które karały osoby na wcześniejszej emeryturze (od 2013 r.). Kara w ZUS była i do dziś jest taka - świadczenia wypłacone w czasie korzystania z niej pomniejszały późniejsze wypłaty emerytury powszechnej. Trybunał Konstytucyjny w czerwcu 2024 r. rozpoznał niekonstytucyjność i wskazał, którzy emeryci mają prawo do wyrównań (za okresy przeszłe) i podwyżek (na przyszłość). 

Dużo się ostatnio pisze o marcowej waloryzacji. Podwyższeniu uległy m.in. takie świadczenia jak: emerytura, renta z tytułu niezdolności do pracy, renta rodzinna, dodatek pielęgnacyjny czy dodatek do renty rodzinnej dla sieroty zupełnej. Ale to nie wszystko! Do końca lutego 2026 r. będzie też przysługiwał stały miesięczny dodatek, bez potrącenia podatkowego w kwocie 312 zł. Co więcej ten dodatek jest dziedziczony, więc do świadczenia mają prawo wdowy i wdowcy. Oczywiście nie chodzi o rentę wdowią.

Nowe świadczenie wypłacane co miesiąc, czyli dodatek dopełniający do renty socjalnej idzie w górę. Zgodnie z komunikatem ZUS, od dnia 1 marca 2025 roku kwota dodatku dopełniającego przysługującego osobie uprawnionej do renty socjalnej, będącej całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji, wynosi 2610,72 zł.

Rak staje się chorobą przewlekłą. Szacuje, się liczbę chorych w Polsce na 1,5 mln. Można z nowotworem żyć wiele lat. Zmiana charakteru chorób onkologicznych powoduje problemy z otrzymywaniem od ZUS rent dla osób, które przeszły leczenie nowotworu i na dziś nie mają jej wznowienia. Dla ZUS taka osoba jest zdrowa w rozumieniu przepisów o rentach (nie ma prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy). Dla sądów nie jest to tak prosta sprawa.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca świadczenia emerytalno-rentowe w ustawowych terminach. Jeżeli taki termin przypada w sobotę, niedzielę lub inny dzień ustawowo wolny od pracy, wówczas termin wypłaty ulega przesunięciu. W marcu taka sytuacja zdarzy się dwa razy. Kiedy ZUS wypłaci świadczenia wcześniej?

Od grudnia 2024 r. limity dorabiania do emerytury i renty zmieniły się na wyższe. Ile emeryt i rencista może dorobić do emerytury i renty od 1 grudnia 2024 roku do końca lutego 2025 r.? Kiedy za dorabianie na emeryturze ZUS pomniejszy, a kiedy zawiesi świadczenie? Ile wynosi kwota maksymalnego zmniejszenia?

Jak dostać rentę na chorobę przewlekłą? To pytanie, które często pada z ust osób, które nie są zdolne do pracy, ponieważ zmagają się ciężkimi, często nieuleczalnymi chorobami - takimi jak nowotwór czy inne choroby przewlekłe. Okazuje się, że takie osoby mogą otrzymać wsparcie finansowe z ZUS w postaci zasiłków czy świadczeń rehabilitacyjnych. Z drugiej strony ZUS też często neguje stan zdrowia i nie uznaje niezdolności do pracy.

W odpowiedzi na interpelację poselską oraz na wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej informuje, że trwają prace analityczne o charakterze prawnym, ekonomicznym i organizacyjnym, mające określić sposób rozwiązania tej kwestii. Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej współdziała w tym zakresie z Ministrem Finansów oraz ZUS-em. Ale zdaniem MRPiPS, zniesienie mechanizmu potrącania, wynikającego z art. 25 ust. 1b (którego niekonstytucyjność orzekł Trybunał Konstytucyjny w wyroku 4 czerwca 2024 r.), wobec ubezpieczonych z roczników innych niż 1953, wywołałoby taki skutek, że wcześniejsi emeryci korzystaliby ze sztucznej kapitalizacji wartości emerytury powszechnej. W opinii MRPiPS powstałaby wtedy sytuacja, w której im dłużej pobierana byłaby emerytura wcześniejsza, tym wyższa byłaby wysokość emerytury z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Taki stan rzeczy kolidowałby – zdaniem MRPiPS - z fundamentalną, ubezpieczeniową zasadą powiązania wysokości świadczenia z wysokością odprowadzonych składek. 

Od 1 marca świadczenia emerytalno-rentowe oraz dodatki wypłacane przez ZUS zostaną zwaloryzowane. Podwyżka będzie przeprowadzana z urzędu, co oznacza, że nie trzeba składać w tej sprawie żadnego wniosku. Świadczenia wzrosną o 5,5 procent.

Renciści i emeryci na wcześniejszej emeryturze, którzy są w dalszym ciągu aktywni zawodowo i dorabiają do swoich świadczeń, muszą do końca lutego poinformować ZUS o przychodach, które osiągnęli ponad otrzymywane z ZUS-u świadczenie. Dodatkowe zarobki dotyczą między innymi wynagrodzeń z umowy o pracę, umowy zlecenia, a także przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej czy z tytułu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej.

Ile wynosi renta wdowia i jakie warunki trzeba spełnić, aby ją otrzymać? ZUS szczegółowo wyjaśnia zasady i odpowiada na najczęstsze pytania. Sprawdź i dowiedz się, co należy zrobić, aby uzyskać wypłatę!

Czy można dostać rentę bez lat pracy? Ile trzeba mieć lat pracy, żeby dostać rentę? Jakie warunki trzeba spełnić, żeby dostać z ZUS to świadczenie w 2025 r.?

Ważny dla wielu emerytów wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. (SK 140/20) budzi szereg wątpliwości prawnych. W szczególności nie jest jasne, z jakich przepisów powinien skorzystać emeryt, by móc skutecznie dochodzić swoich praw. Zdaniem adwokata Konrada Giedrojcia stosowanie kodeksu postępowania administracyjnego jest w tym przypadku niekorzystne dla emerytów i problematyczne. Jego zdaniem nie powinno się tego wariantu promować, bo jest lepszy i „skrojony na miarę” przepis art. 114 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, który może być stosowany zgodnie z orzecznictwem sądów powszechnych i Sądu Najwyższego. Publikujemy poniżej polemikę mecenasa Giedrojcia z wcześniej opublikowanym na naszym portalu artykułem radcy prawnego dr Katarzyny Kalaty.

Renta wdowia przysługuje po spełnieniu określony wymogów. Jednym z warunków uzyskania tego nowego świadczenia jest pozostawanie we wspólności małżeńskiej. Pojawi się pytanie, czy w przypadku gdy w małżeństwie jest rozdzielność majątkowa, to ona wpływa na to świadczenie?

Dodatek dopełniający do renty socjalnej, w wysokości 2520 zł miesięcznie, to nowe świadczenie obowiązujące od początku 2025 roku. Wniosek o ten dodatek (EDD-SOC) jest dostępny na stronie internetowej zus.pl i w każdej placówce ZUS.

NSA: Osoba mająca prawo do świadczenia pielęgnacyjnego i jednocześnie renty musi wybrać jedno z tych świadczeń. Nie może pobierać obu. Wydaje się to logiczne. Ale rencista postanowił, że pokona system. I będzie miał rentę i świadczenie pielęgnacyjne. Jak to chciał zrobić? I dlaczego mu się nie udało.

Prawie 200 tys. emerytów powinno otrzymać wyrównanie świadczeń na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z czerwca bieżącego roku, który jednak do dnia dzisiejszego nie został opublikowany. Z zapowiedzi Rządu wynika również, że nie należy się spodziewać, że orzeczenie to zostanie opublikowane. Brak publikacji wyroku w Dzienniku Ustaw jest tłumaczony tym, że w składzie orzekającym TK byli tzw. sędziowie dublerzy. Co w takiej sytuacji powinien zrobić emeryt, którego dotyczy ten wyrok. Jaki wniosek złożyć do ZUS-u? Wyjaśnia Katarzyna Kalata, doktor nauk prawnych i radca prawny.

W artykule przedstawiamy opinię prawną dr Andrzeja Hańderka, prowadzącego kancelarię radcowską w Krakowie, dotyczącą stanowiska Komisji Weneckiej w sprawie niepublikowania wyroków Trybunału Konstytucyjnego. Jest to wielki problem dla Emerytów, którzy na podstawie wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. chcą załatwić przeliczeniu (na wyższe) swoich emerytur oraz otrzymać wyrównania poniesionych strat.

Od 1 grudnia 2024 r. zmieniły się kwoty miesięcznego przychodu powodujące zmniejszenie lub zawieszenie emerytur i rent.

TK: Art. 2 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 7 grudnia 2023 r. w sprawie powołania Komisji Śledczej do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości działań podjętych w celu przygotowania i przeprowadzenia wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w 2020 r. w formie głosowania korespondencyjnego (M. P. poz. 1440) jest niezgodny z art. 111 ust. 1 w związku z art. 2 i w związku z art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Rząd proponuje możliwość ponownego przeliczenia przez ZUS emerytur i rent rodzinnych z lat 2009-2019. Chodzi o świadczenia przyznawane przez okres 10 lat w czerwcu każdego z tych lat. Problemy wynikające z tego rozwiąże "hurtowo" specustawa. To korzystne rozwiązanie dla 100 000 osób. Ustawa uwzględnia w ich emeryturach i rentach dodatkową waloryzację kwartalną, a nie tylko wyłącznie roczną. 

Zmiana polega na rezygnacji przez ZUS z wydawania orzeczeń niezbędnych np. do otrzymania renty przez komisje lekarskie. Składają się dziś z 3 lekarzy. Obecnie mamy za mało lekarzy na rynku. Dlatego rząd wprowadzi od 1 stycznia 2025 r. w miejsce komisji lekarskich orzeczenia jednego lekarza rozpatrującego odwołania np. rencistów. 67% czytelników w szybkiej internetowej sondzie, uznało to za dobry ruch rządu.

Renta wdowia wejdzie w życie już od stycznia 2025 roku. Wdowy i wdowcy będą nabywać prawo do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku, nie wcześniej jednak niż przed ukończeniem 55 lat (jeśli jesteś kobietą) i 60 lat (jeśli jesteś mężczyzną). Dlaczego taki warunek został wprowadzony? Sprawę wyjaśnia Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Sebastian Gajewski.

W związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 czerwca 2024 r., o sygn. akt SK 140/20 – niemal 200 tys. emerytów, którzy przed 6 czerwca 2012 r. przeszli na wcześniejszą emeryturę, a następnie – złożyli wniosek o emeryturę powszechną, która została im pomniejszona na podstawie art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – może teraz otrzymać od ZUS wyrównanie. Zgodnie z szacunkami ZUS – sięgające nawet 64075 zł. Podpowiadamy kogo dokładnie obejmuje zakres podmiotowy wyroku Trybunału i w jaki sposób można dochodzić swoich praw.