REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wyższa emerytura dla tysięcy seniorów? Wyrok TK daje nadzieję, ale ZUS odmawia wypłat

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Izolda Hukałowicz
Izolda Hukałowicz
Wyższa emerytura dla tysięcy seniorów? Wyrok TK daje nadzieję, ale ZUS odmawia wypłat
Wyższa emerytura dla tysięcy seniorów? Wyrok TK daje nadzieję, ale ZUS odmawia wypłat
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Emeryci, którzy przeszli na wcześniejsze świadczenia przed czerwcem 2012 r., mogą stracić nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych przez wadliwy przepis. Trybunał Konstytucyjny uznał go za niezgodny z konstytucją, ale ZUS nie wypłaca rekompensat. Dlaczego?

rozwiń >

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. uznał pomniejszanie kapitału emerytalnego wcześniejszych emerytów za niekonstytucyjne. Mimo to ZUS odmawia wypłaty wyrównań, tłumacząc się brakiem publikacji orzeczenia w Dzienniku Ustaw. Sądy zaczynają jednak przyznawać rację emerytom. W artykule tłumaczymy, kogo dotyczy problem, ile można odzyskać i co zrobić, by zawalczyć o swoje prawa. Przyglądamy się też działaniom ustawodawcy, skutkom finansowym dla osób starszych oraz społecznemu kontekstowi całej sprawy.

REKLAMA

REKLAMA

Zaniżone emerytury z ZUS. Kogo dotyczy wyrok TK z czerwca 2024 r.?

Zgodnie z wyrokiem TK z 4 czerwca 2024 r. (sygn. SK 140/20), art. 25 ust. 1b ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (t.j. Dz.U. 2024 r. poz. 1613 ze zm.) jest niezgodny z Konstytucją RP w odniesieniu do osób, które złożyły wniosek o emeryturę przed 6 czerwca 2012 r. Problem ten dotyczy przede wszystkim kobiet z roczników 1950–1955, które jako pierwsze mogły przejść na wcześniejszą emeryturę – już po ukończeniu 55. roku życia.

Zgodnie z obowiązującym wówczas prawem, nikt nie informował ich, że kapitał emerytalny zostanie w przyszłości pomniejszony o pobrane wcześniej świadczenia. W efekcie tysiące osób otrzymuje dziś o kilkaset złotych mniej miesięcznie niż ich rówieśnicy, którzy przeszli na emeryturę później. Przykładowo, jeśli pomniejszenie wynosiło 300 zł miesięcznie, to w ciągu 10 lat emerytura została uszczuplona o 36 tys. zł.

Co orzekł Trybunał i co to oznacza w praktyce?

Trybunał Konstytucyjny uznał, że państwo nie może działać wstecz na niekorzyść obywateli – zwłaszcza wtedy, gdy decyzje były podejmowane w zaufaniu do obowiązującego prawa. Osoby przechodzące na wcześniejszą emeryturę nie miały świadomości, że w przyszłości może dojść do zmiany przepisów, która wpłynie negatywnie na wysokość ich świadczeń.

REKLAMA

Wyrok TK nakłada na ustawodawcę obowiązek przygotowania odpowiednich regulacji, które umożliwią wyrównanie emerytur. Do czasu ich uchwalenia osoby objęte wyrokiem mogą wnioskować do ZUS o ponowne przeliczenie emerytury. Jednak ZUS konsekwentnie odrzuca wnioski, powołując się na brak publikacji orzeczenia w Dzienniku Ustaw – mimo że zgodnie z konstytucją i orzecznictwem TK brak publikacji nie unieważnia skutku wyroku.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

ZUS odmawia emerytom, ale sądy mówią: "Należy wypłacić"

Choć Zakład Ubezpieczeń Społecznych ignoruje orzeczenie TK, coraz więcej emerytów decyduje się na drogę sądową i wygrywa sprawy. 1 lipca 2025 r. Sąd Okręgowy w Częstochowie przyznał rację emerytce, uznając, że wyrok TK wywołuje skutki prawne mimo braku publikacji. Wcześniejsze orzeczenia zapadły m.in. przed sądami w Szczecinie i Warszawie, a część z nich jest już prawomocna.

Zdaniem dr Katarzyny Kalaty z kancelarii specjalizującej się w prawie emerytalnym, linia orzecznicza sądów powszechnych się utrwala. Konstytucja stoi ponad ustawami, a brak publikacji nie może być pretekstem do dalszego łamania prawa. Kancelaria od czerwca 2024 r. przyjęła kilkaset podobnych spraw z całej Polski.

Niższe wcześniejsze emerytury. Ile można odzyskać i jak złożyć wniosek?

Wysokość potencjalnego wyrównania zależy od daty przejścia na emeryturę, długości pobierania świadczenia oraz kwoty pomniejszenia. Szacuje się, że osoby dotknięte wadliwym przepisem mogły stracić od 15 tys. do nawet 60 tys. zł.

Ścieżka formalna wygląda następująco:

  • złożenie wniosku do ZUS o ponowne przeliczenie świadczenia (powołując się na wyrok TK SK 140/20),
  • po odmowie – odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych,
  • dołączenie dokumentacji oraz argumentacji konstytucyjnej,
  • skorzystanie z pomocy kancelarii prawnej lub organizacji senioralnych.

Emeryci mogą również zgłaszać się do Rzecznika Praw Obywatelskich, który wielokrotnie wspierał podobne sprawy.

Czy i kiedy ustawodawca wprowadzi nowe przepisy?

Mimo wyroku TK i licznych apeli środowisk prawniczych, na dzień 7 lipca 2025 r. żaden projekt ustawy wykonawczej nie trafił do Sejmu. Brak działań ze strony Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej budzi coraz większy sprzeciw emerytów i ekspertów prawa.

ZUS twierdzi, że rozpocznie procedury przeliczenia dopiero po opublikowaniu przepisów wykonawczych. Oznacza to dalsze odsuwanie wypłat rekompensat, a dla wielu starszych osób – brak nadziei na odzyskanie należnych im pieniędzy za życia.

Historia podobnych spraw – rocznik 1953

Wyrok TK z 2019 r. dotyczący kobiet z rocznika 1953 był przełomowy – podobnie jak obecna sprawa, dotyczył retroaktywnego działania przepisów. Wtedy ustawodawca zareagował i wypłacił wyrównania dla ok. 40 tys. osób. Dziś wielu ekspertów wskazuje, że sytuacja jest analogiczna i wymaga takiego samego podejścia ustawodawcy.

Porównując obie sprawy, można mówić o nierównym traktowaniu obywateli przez państwo, w zależności od tego, czy reakcja ustawodawcy nastąpiła w odpowiednim czasie.

Zmiana ustawy o emeryturach z FUS – kontekst prawny

Art. 25 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. 2024 poz. 1613) został dodany w 2012 r. jako środek bilansujący system emerytalny, ale od początku budził kontrowersje. Wprowadzał bowiem zasadę pomniejszenia kapitału emerytalnego o pobrane świadczenia wcześniejsze – nawet jeśli decyzja o wcześniejszym przejściu na emeryturę była zgodna z obowiązującym wtedy prawem.

Brak publikacji wyroku TK – co oznacza w praktyce?

Brak publikacji orzeczenia TK w Dzienniku Ustaw jest argumentem często używanym przez ZUS. Jednak zgodnie z art. 190 Konstytucji RP wyrok TK w sprawie niekonstytucyjności przepisów wywołuje skutki materialne od momentu ogłoszenia. Opóźnianie publikacji nie zwalnia organów państwowych z obowiązku ich respektowania.

Podobne opinie wyrażają eksperci prawa konstytucyjnego oraz Biuro Analiz Sejmowych, które wskazywały, że takie działanie narusza zasadę państwa prawa i podważa autorytet TK jako instytucji kontrolującej legalność przepisów.

Emeryci z mniejszych miejscowości – grupa szczególnie narażona

Najbardziej poszkodowani są emeryci z mniejszych miejscowości, którzy rzadziej korzystają z pomocy prawnej i nie mają łatwego dostępu do informacji. Wiele z tych osób nadal nie wie, że może ubiegać się o przeliczenie świadczenia, lub z góry zakłada, że „z ZUS-em nie da się wygrać”.

Organizacje społeczne apelują o kampanię informacyjną i wsparcie prawne dla seniorów z obszarów wiejskich i małych miast, by wyrównać ich szanse w dochodzeniu swoich praw.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
2 mln kapitału i życie z odsetek w 2025 r. Ile musisz odłożyć, żeby rzucić pracę? Najnowsze wyliczenia

Seniorzy 75+ mogą liczyć na znaczną podwyżkę świadczeń! Od 1 marca 2026 r. dodatek pielęgnacyjny, wypłacany przez ZUS, wzrośnie do 364,59 zł miesięcznie (wzrost o ok. 16 zł). To pieniądze przyznawane z urzędu, bez konieczności składania dodatkowego wniosku. W artykule sprawdzisz, komu dokładnie przysługuje to świadczenie i jaka będzie dokładna waloryzacja.

ZUS zmienia zasady zwolnień lekarskich. 2 miliony L4 do weryfikacji. Kiedy ZUS Cię wezwie?

Liczba zwolnień lekarskich w Polsce dynamicznie rośnie, zwłaszcza z powodu zaburzeń psychicznych. ZUS w odpowiedzi na ten trend intensyfikuje kontrole, a prognozy mówią nawet o 2 milionach weryfikacji L4. Zakład ma prawo skontrolować Cię formalnie i merytorycznie (badanie u orzecznika). Jeśli masz L4 na depresję lub lęki, musisz ściśle przestrzegać zaleceń, bo w razie naruszenia ZUS może cofnąć zasiłek chorobowy za cały okres.

Emerytura stażowa 3500 zł od ZUS. Kto dostanie ją już w 2026 r.? Jest warunek 38 lub 39 lat pracy

Emerytury stażowe to długo oczekiwana reforma umożliwiająca wcześniejsze przejście na odpoczynek osobom z długim stażem pracy (bez czekania na 60/65 lat). Projekt ma wejść w życie w 2026 r. Wiele wskazuje, że minimalne świadczenie wyniesie około 3500 zł. Kluczowy warunek to 38 lat stażu dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn oraz fakt, że emerytura musi być wyższa niż minimalna.

688,00 złotych – co najmniej tyle podatku zapłaci pracownik, który dostanie od pracodawcy prezent. O jakie przypadki chodzi?

Wręczenie pracownikowi prezentu (np. bonu, nagrody rzeczowej) z punktu widzenia prawa nie jest miłym gestem, lecz opodatkowanym przychodem. Pracownik może być zmuszony do zapłaty co najmniej 688 zł podatku i składek ZUS od prezentu o wartości 2000 zł. Kluczowe jest, czy prezent pochodzi z Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) – tylko to daje szansę na uniknięcie wysokiego obciążenia.

REKLAMA

4800 zł dodatku do emerytury za każdy rok opieki! Kto i na jakich warunkach zyska "dodatkowe lata pracy"? Nowy projekt dla kobiet

Tysiące kobiet w Polsce, które poświęciły lata na wychowanie dzieci lub opiekę nad seniorami, borykają się z problemem niskiej emerytury z powodu krótszego stażu. Pojawiły się projekty rekompensat. Kwota 4800 zł rocznego wsparcia dla opiekunów może stać się realna. Kluczowe jest zrozumienie, które przepisy to umożliwiają oraz co to oznacza w kontekście waloryzacji świadczeń i nowych projektów dla seniorów. (392 znaki)

Koniecznie zmień ten kod w dokumentach do 31 stycznia 2026 r. Jeśli tego nie zrobisz, stracisz część emerytury!

Niezbędne zmiany w dokumentacji ubezpieczeniowej stają się faktem. Coraz więcej osób w wieku przedemerytalnym jest wzywanych przez ZUS do weryfikacji danych, zwłaszcza dotyczących okresów nieskładkowych. Konieczność złożenia dokumentu korygującego (np. ZUS Rp-7) w wyznaczonym terminie (często 31 stycznia) ma kluczowe znaczenie. Niedopełnienie tego obowiązku może skutkować nieuznaniem ważnych okresów, co bezpośrednio obniży wysokość przyszłej emerytury. (384 znaki)

Zasiłek pogrzebowy 2026. 7 000 czy 4 000 zł z ZUS? [Przykłady]

Od 1 stycznia 2026 r. wzrasta kwota zasiłku pogrzebowego. Dla członków najbliższej rodziny zasiłek wyniesie 7 000 zł. Będzie to też maksymalna kwota dla pozostałych osób, które poniosły koszty pochówku. W niektórych przypadkach na początku roku wciąż jednak będzie można liczyć na 4 000 zł. Dlaczego?

Uwaga! Już niedługo cofamy zegarki – Polacy znów „zyskają” godzinę snu!

W ostatni weekend października przechodzimy na czas zimowy. O 3:00 w nocy cofniemy zegarki na 2:00 – i choć to dobra wiadomość dla śpiochów, lekarze ostrzegają: zmiana czasu wpływa na zdrowie bardziej, niż myślisz.

REKLAMA

Stawki płatności bezpośrednich i PWK za 2025 rok - aktualizacja MRiRW

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformowało 10 października 2025 r., że minister rolnictwa i rozwoju wsi Stefan Krajewski podpisał rozporządzenie określające wysokość stawek płatności bezpośrednich oraz przejściowego wsparcia krajowego (PWK) na rok 2025.

ZUS zyska nowe uprawnienia i będzie mógł się domagać składek nawet za 20 lat wstecz. Co z kosztami i przychodami przedsiębiorców?

Trwa dyskusjach o przepisach, nad którymi toczą się już prace. Czy ZUS zyska prawo do tego, by domagać się składek za nieograniczony czas wstecz? Co wtedy z rozliczeniami podatkowymi przedsiębiorców? Czy sądy zaleje fala odwołań, a niewydolny już teraz system będzie działał jeszcze gorzej?

REKLAMA