REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Trybunał Konstytucyjny jednogłośnie po stronie pijanych kierowców i prowadzących pod wpływem narkotyków. Koniec z obligatoryjnym, dożywotnim zakazem prowadzenia pojazdów

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
kierowca, Trybunał Konstytucyjny, zakaz prowadzenia pojazdów, dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów, wyrok
Trybunał Konstytucyjny jednogłośnie po stronie pijanych kierowców i prowadzących pod wpływem narkotyków. Koniec z obligatoryjnym, dożywotnim zakazem prowadzenia pojazdów
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 23 kwietnia 2025 r., Trybunał Konstytucyjny ogłosił wyrok (o sygn. akt P 3/17), w którym uznał art. 42 par. 4 kodeksu karnego – w zakresie, w jakim zobowiązuje on sąd do orzeczenia dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych – za niezgodny z art. 10 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji. Ustawodawca nie może bowiem zastępować sądu w jego działalności orzeczniczej i wymierzaniu kary, biorąc pod uwagę wyłącznie fakt popełnienia danego czynu zabronionego, a już nie – cechy konkretnego sprawcy, okoliczności czynu oraz stopień zawinienia.

Dotychczas w określonych okolicznościach sądy obligatoryjnie orzekały dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów

Dotychczas – zgodnie z art. 42 par. 4 kodeksu karnego – kara w postaci dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, była orzekana przez sąd obligatoryjnie, w razie ponownego skazania osoby prowadzącej pojazd mechaniczny:

REKLAMA

  • za popełnienie przestępstwa określonego w art. 178a § 4 kodeksu karnego (które to również polega na ponownym popełnieniu przestępstwa prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, w okresie obowiązywania orzeczonego wcześniej zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych albo przestępstwa sprowadzenia katastrofy w ruchu lądowym, bezpośredniego niebezpieczeństwa tej katastrofy, nieumyślnego spowodowania wypadku lub nieumyślnego spowodowania wypadku przez żołnierza, którego następstwem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu – będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego) lub
  • jeżeli sprawca:
    • w czasie popełnienia przestępstwa sprowadzenia katastrofy w ruchu lądowym, którego następstwem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu,
    • w czasie popełnienia przestępstwa nieumyślnego spowodowania wypadku, którego następstwem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu albo
    • w czasie popełnienia przestępstwa nieumyślnego spowodowania wypadku przez żołnierza, którego następstwem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu

REKLAMA

– był w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia, lub po takim zdarzeniu (a przed poddaniem go przez uprawniony organ badaniu w celu ustalenia zawartości alkoholu lub środka odurzającego w organizmie) spożywał alkohol lub zażywał środek odurzający.

Jeżeli natomiast ww. przestępstwa zostały popełnione po raz pierwszy (o czym stanowi art. 42 par. 3 kodeksu karnego) – i ponadto sąd uznał, że zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami – sąd nie musiał obligatoryjnie wymierzać sprawcy kary dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. Taki lub decyzyjny, jak powyżej – nie został jednak pozostawiony sądowi w art. 42 par. 4 kodeksu karnego – w przypadku ponownego skazania sprawcy za ww. przestępstwa.

Powyższy brak luzu decyzyjnego sądu w zakresie wymierzenia środka karnego za popełnione przestępstwo (w ramach ww. art. 42 par. 4 kodeksu karnego) – stał się przedmiotem pytania prawnego do Trybunały Konstytucyjnego, które sformułował Sąd Rejonowy w Chojnicach, II Wydział Karny.

Trybunał Konstytucyjny: koniec z obligatoryjnym orzekaniem przez sądy dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów. Ustawodawca za bardzo wkroczył w kompetencje władzy sądowniczej

W dniu 23 kwietnia 2025 r., Trybunał Konstytucyjny ogłosił podjęte jednogłośnie orzeczenie (sygn. akt P 3/17), w którym uznał, że art. 42 par. 4 kodeksu karnego, w zakresie, w jakim zobowiązuje sąd do orzeczenia dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, w razie ponownego skazania osoby prowadzącej taki pojazd za popełnienie przestępstwa z art. 178a par. 4 (które polega na ponownym popełnieniu przestępstwa prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, w okresie obowiązywania orzeczonego wcześniej zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych albo przestępstwa sprowadzenia katastrofy w ruchu lądowym, bezpośredniego niebezpieczeństwa tej katastrofy, nieumyślnego spowodowania wypadku lub nieumyślnego spowodowania wypadku przez żołnierza, którego następstwem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu – będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego) – jest niezgodny z Konstytucją, a konkretnie z jej:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • art. 10 (który stanowi o trójpodziale władzy w Polsce i sprawowaniu władzy sądowniczej przez sądy i trybunały) oraz art. 45 ust. 1 (zgodnie z którym – każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd).

REKLAMA

Trybunał Konstytucyjny uznał, że przepis art. 42 par. 4 kodeksu karnego w obecnym brzmieniu – uniemożliwia sądowi swobodne ukształtowanie sankcji karnej za przestępstwo i dostosowanie wymiaru sankcji do cech konkretnego sprawcy, okoliczności czynu oraz do stopnia zawinienia. Do władzy sądowniczej – i tylko do niej (a nie do ustawodawcy) – należy natomiast rozstrzyganie nie tylko o sprawstwie i winie, lecz także o wymiarze kary. Żaden inny organ państwowy nie posiada w tym zakresie kompetencji do zastępowania sądów w ich działalności orzeczniczej.

Na mocy art. 42 par. 4 kodeksu karnego – w razie wystąpienia określonych w nim przesłanek – są zobowiązany jest natomiast do orzeczenia środka karnego w postaci dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. Tym samym – dochodzi do związania sądu, który ma ograniczone możliwości zastosowania wobec sprawcy czynu zabronionego zasad wymiaru kary określonych w art. 53 § 1 i art. 55 kodeksu karnego.

Jak uznał Trybunał –Takie określenie sankcji, sprowadzające rolę sędziego jedynie do orzeczenia środka karnego w razie ziszczenia się określonych w ustawie przesłanek, powoduje ograniczenie prawa sądzenia. Ustawodawca, podejmując już na etapie stanowienia prawa decyzję o wysokości sankcji karnej, przekroczył przysługujące władzy ustawodawczej uprawnienia i tym samym naruszył równowagę pomiędzy nią a władzą sądowniczą.” Co więcej – „Ustawodawca, ograniczając możliwość wymierzenia rodzaju środka karnego, zdecydował się na nakierowanie jego wysokości w szczególności na cele w zakresie prewencji ogólnej w ujęciu negatywnym. Położenie nacisku na taką „odstraszającą” funkcję prawa karnego jest charakterystyczne dla państw niedemokratycznych (…) Racjonalizowanie kary w oparciu o prewencję generalną w rozumieniu negatywnym (czyli funkcję odstraszającą) prowadzi do przedmiotowego traktowania człowieka. Ustawodawca umożliwił tymczasem, w celu odstraszenia potencjalnych sprawców, orzeczenie środka karnego, który może przekroczyć swoją surowością stopień winy, o którym mowa w art. 53 § 1 k.k.”.

Z powyższych względów – Trybunał uznał, że art. 42 par. 4 kodeksu karnego w zakresie, w jakim zobowiązuje sąd do orzeczenia dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w razie skazania osoby prowadzącej taki pojazd za popełnienie przestępstwa z art. 178a § 4 kodeksu karnego – jest niezgodny z Konstytucją.

Rzadsze orzekanie przez sądy kary dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów, skutkiem wyroku Trybunału Konstytucyjnego?

Oddanie sądom luzu decyzyjnego w zakresie wymierzania środka karnego jakim jest dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów – w razie skazania osoby prowadzącej taki pojazd za popełnienie przestępstwa z art. 178a par. 4 kodeksu karnego – z dużym prawdopodobieństwem, może skutkować tym, że zakazy takie będą przez sądy orzekane rzadziej, ponieważ – wymierzając karę – sąd będzie brał pod uwagę nie tylko fakt popełnienia przez sprawcę ww. przestępstwa, ale również cechy konkretnego sprawcy, okoliczności czynu oraz stopnień zawinienia. Te z kolei – mogą przesądzić o wymierzeniu łagodniejszego środka karnego (niż dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów). Jest to więc zmiana, która – z całą pewnością – jest korzystana dla osób, które dopuszczają się popełnienia przestępstwa, o którym mowa w art. 178a par. 4 kodeksu karnego, które to polega na:

  • ponownym popełnieniu przestępstwa prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, w okresie obowiązywania orzeczonego wcześniej zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych albo
  • przestępstwa sprowadzenia katastrofy w ruchu lądowym, bezpośredniego niebezpieczeństwa tej katastrofy, nieumyślnego spowodowania wypadku lub nieumyślnego spowodowania wypadku przez żołnierza, którego następstwem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu – będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego,

czyli – dla osób, które wsiadają za kółko, będąc pod wpływem alkoholu lub narkotyków.

Polecamy: Kodek pracy 2025

Podstawa prawna:

  • Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 kwietnia 2025 r., sygn. akt P 3/17
  • Ustawa z dnia 6.06.1997 r. – Kodeks karny (t.j. Dz.U. z 2025 r., poz. 383)
  • Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2.04.1997 r. (Dz.U. z 1997 r., nr 78, poz. 483 z późn. zm.)
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
O ile spadną raty kredytów hipotecznych po obniżce stóp procentowych NBP w lipcu 2025 r.

W dniu 2 lipca 2025 r. (ze skutkiem od 3 lipca) Rada Polityki Pieniężnej obniżyła podstawową stopę procentową NBP (stopę referencyjną) do poziomu 5,00%. Z wyliczeń Rankomat.pl wynika, że tylko w wyniku lipcowej obniżki rata kredytu na 500 000 zł na 30 lat spadnie o 85 zł. Połączony efekt dwóch tegorocznych obniżek stóp zmniejszy ratę o 257 zł – z 3 651 zł do 3 394 zł. Z kolei wraz z każdą obniżką rośnie zdolność kredytowa. W przyszłym roku część osób może liczyć na wzrost dostępnej kwoty o ponad 100 000 zł. Prezes Związku Banków Polskich Tadeusz Białek ocenił, że ok 70 zł mniej w miesięcznej racie kredytu zyskają kredytobiorcy z pożyczką 400 tys. zł na okres 20 lat dzięki decyzji Rady Polityki Pieniężnej o obniżeniu stóp procentowych w lipcu.

Komisja Europejska: 90% redukcji gazów cieplarnianych w UE do 2040 r.; pełna neutralność klimatyczna netto do 2050 r.

W dniu 2 lipca 2025 r. Komisja Europejska zaproponowała wyznaczenie celu klimatycznego na 2040 r. Zgodnie z propozycją emisje gazów cieplarnianych powinny wówczas wynieść o 90 proc. mniej względem poziomu z 1990 r. Pomocą w dojściu do celu ma być możliwość wliczania projektów sfinansowanych w krajach trzecich.

Rewolucja w rozwodach: koniec z orzekaniem o winie i przyznawaniem alimentów z powodu odpowiedzialności drugiego współmałżonka za rozpad małżeństwa. Ale skorzystają na tym dzieci

W dniu 23 czerwca 2025 r. Komisja Kodyfikacyjna Prawa Rodzinnego, będąca organem działającym przy Ministrze Sprawiedliwości przyjęła projekt ustawy nowelizującej kodeks rodzinny i opiekuńczy, który zakłada eliminację orzekania o winie rozkładu pożycia w sprawach o rozwód i separację. Z powyższym, ściśle związana jest również zmiana zasad alimentacji po rozwodzie i separacji – na przyznanie alimentów nie ma już mieć wpływu odpowiedzialność byłego współmałżonka za rozpad małżeństwa. Na zmianach tych, skorzystać mają przede wszystkim dzieci.

Najnowszy sondaż partyjny 2025

Najnowszy sondaż partyjny 2025: dla Rzeczpospolitej, WP, Onet. We wszystkich sondażach partyjnych wygrywa PiS. Jakie partie są poniżej progu 5%?

REKLAMA

35 stopni Celsjusza - maksymalna temperatura w pracy (w pomieszczeniu). MRPiPS zmienia przepisy BHP. Dlaczego dopiero od 2027 roku?

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej od grudnia 2024 r. pracuje nad nowelizacją rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. MRPiPS chce nowych przepisów dotyczących pracy w czasie wysokich temperatur i nowych obowiązków dla pracodawców. Zmiany mają wejść w życie dopiero od 2027 roku. Pod koniec czerwca 2025 r. ukazała się już trzecia wersja tego projektu - przepisy w dwóch pierwszych wersjach były krytykowane m.in. jako zbyt skomplikowane.

Zmiany dotyczące żłobków: 2 dni wolne w roku, obowiązkowy plac zabaw, Mały ZUS Plus i Aktywny Rodzic

Zmiany dotyczące żłobków obejmują m.in. 2 dni wolne w roku na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, obowiązkowy plac zabaw na terenie placówki czy doprecyzowanie przepisów o Małym ZUS Plus i świadczeniu Aktywny Rodzic. Jak nowe przepisy ocenia Rzecznik MŚP Agnieszka Majewska?

Od 7 lipca 2025 r. Polska przywraca czasową kontrolę na granicach z Niemcami i Litwą

W dniu 1 lipca 2025 r. Premier Donald Tusk zapowiedział przywrócenie od 7 lipca czasowej kontroli na granicy z Niemcami i Litwą. Wyjaśnił, że jest to konieczne, aby zredukować do minimum niekontrolowane przepływy migrantów.

Od 1 lipca 2025 r. wnioski o 3 ważne świadczenia. Kto może je otrzymać?

Startuje nabór wniosków o świadczenie Dobry start. 300 zł na szkolną wyprawkę ZUS wypłaci bez względu na dochód. Rodzice mniej zamożni od 1 lipca 2025 r. mogą również ubiegać się o zasiłki rodzinne i dodatki na nowy okres zasiłkowy. Ważną formą wsparcia wielu dzieci jest fundusz alimentacyjny.

REKLAMA

Likwidacja USAID to śmierć 14 mln ludzi do 2030 r.

Likwidacja amerykańskiej agencji pomocy międzynarodowej USAID może doprowadzić do śmierci 14 milionów osób do 2030 roku – wynika z analiz opublikowanych w brytyjskim czasopiśmie medycznym „Lancet”. Naukowcy szacują, że aż jedną trzecią ofiar będą stanowić dzieci poniżej piątego roku życia.

Kiedy wybrać konto oszczędnościowe, a kiedy lokatę? Praktyczne porady

Oszczędzanie to nie tylko kwestia systematyczności, ale także wyboru odpowiednich narzędzi finansowych. Konto oszczędnościowe i lokata to dwa rozwiązania, które pomagają gromadzić i pomnażać środki, ale ich działanie i cel mogą się istotnie różnić. Jeśli zastanawiasz się, które z nich będzie dla Ciebie lepsze, poświęć chwilę na zrozumienie mechanizmów ich funkcjonowania.

REKLAMA