REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Trybunał Konstytucyjny jednogłośnie po stronie pijanych kierowców i prowadzących pod wpływem narkotyków. Koniec z obligatoryjnym, dożywotnim zakazem prowadzenia pojazdów

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
kierowca, Trybunał Konstytucyjny, zakaz prowadzenia pojazdów, dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów, wyrok
Trybunał Konstytucyjny jednogłośnie po stronie pijanych kierowców i prowadzących pod wpływem narkotyków. Koniec z obligatoryjnym, dożywotnim zakazem prowadzenia pojazdów
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 23 kwietnia 2025 r., Trybunał Konstytucyjny ogłosił wyrok (o sygn. akt P 3/17), w którym uznał art. 42 par. 4 kodeksu karnego – w zakresie, w jakim zobowiązuje on sąd do orzeczenia dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych – za niezgodny z art. 10 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji. Ustawodawca nie może bowiem zastępować sądu w jego działalności orzeczniczej i wymierzaniu kary, biorąc pod uwagę wyłącznie fakt popełnienia danego czynu zabronionego, a już nie – cechy konkretnego sprawcy, okoliczności czynu oraz stopień zawinienia.

Dotychczas w określonych okolicznościach sądy obligatoryjnie orzekały dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów

Dotychczas – zgodnie z art. 42 par. 4 kodeksu karnego – kara w postaci dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, była orzekana przez sąd obligatoryjnie, w razie ponownego skazania osoby prowadzącej pojazd mechaniczny:

REKLAMA

  • za popełnienie przestępstwa określonego w art. 178a § 4 kodeksu karnego (które to również polega na ponownym popełnieniu przestępstwa prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, w okresie obowiązywania orzeczonego wcześniej zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych albo przestępstwa sprowadzenia katastrofy w ruchu lądowym, bezpośredniego niebezpieczeństwa tej katastrofy, nieumyślnego spowodowania wypadku lub nieumyślnego spowodowania wypadku przez żołnierza, którego następstwem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu – będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego) lub
  • jeżeli sprawca:
    • w czasie popełnienia przestępstwa sprowadzenia katastrofy w ruchu lądowym, którego następstwem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu,
    • w czasie popełnienia przestępstwa nieumyślnego spowodowania wypadku, którego następstwem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu albo
    • w czasie popełnienia przestępstwa nieumyślnego spowodowania wypadku przez żołnierza, którego następstwem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu

REKLAMA

– był w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia, lub po takim zdarzeniu (a przed poddaniem go przez uprawniony organ badaniu w celu ustalenia zawartości alkoholu lub środka odurzającego w organizmie) spożywał alkohol lub zażywał środek odurzający.

Jeżeli natomiast ww. przestępstwa zostały popełnione po raz pierwszy (o czym stanowi art. 42 par. 3 kodeksu karnego) – i ponadto sąd uznał, że zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami – sąd nie musiał obligatoryjnie wymierzać sprawcy kary dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. Taki lub decyzyjny, jak powyżej – nie został jednak pozostawiony sądowi w art. 42 par. 4 kodeksu karnego – w przypadku ponownego skazania sprawcy za ww. przestępstwa.

Powyższy brak luzu decyzyjnego sądu w zakresie wymierzenia środka karnego za popełnione przestępstwo (w ramach ww. art. 42 par. 4 kodeksu karnego) – stał się przedmiotem pytania prawnego do Trybunały Konstytucyjnego, które sformułował Sąd Rejonowy w Chojnicach, II Wydział Karny.

Trybunał Konstytucyjny: koniec z obligatoryjnym orzekaniem przez sądy dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów. Ustawodawca za bardzo wkroczył w kompetencje władzy sądowniczej

W dniu 23 kwietnia 2025 r., Trybunał Konstytucyjny ogłosił podjęte jednogłośnie orzeczenie (sygn. akt P 3/17), w którym uznał, że art. 42 par. 4 kodeksu karnego, w zakresie, w jakim zobowiązuje sąd do orzeczenia dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, w razie ponownego skazania osoby prowadzącej taki pojazd za popełnienie przestępstwa z art. 178a par. 4 (które polega na ponownym popełnieniu przestępstwa prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, w okresie obowiązywania orzeczonego wcześniej zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych albo przestępstwa sprowadzenia katastrofy w ruchu lądowym, bezpośredniego niebezpieczeństwa tej katastrofy, nieumyślnego spowodowania wypadku lub nieumyślnego spowodowania wypadku przez żołnierza, którego następstwem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu – będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego) – jest niezgodny z Konstytucją, a konkretnie z jej:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • art. 10 (który stanowi o trójpodziale władzy w Polsce i sprawowaniu władzy sądowniczej przez sądy i trybunały) oraz art. 45 ust. 1 (zgodnie z którym – każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd).

REKLAMA

Trybunał Konstytucyjny uznał, że przepis art. 42 par. 4 kodeksu karnego w obecnym brzmieniu – uniemożliwia sądowi swobodne ukształtowanie sankcji karnej za przestępstwo i dostosowanie wymiaru sankcji do cech konkretnego sprawcy, okoliczności czynu oraz do stopnia zawinienia. Do władzy sądowniczej – i tylko do niej (a nie do ustawodawcy) – należy natomiast rozstrzyganie nie tylko o sprawstwie i winie, lecz także o wymiarze kary. Żaden inny organ państwowy nie posiada w tym zakresie kompetencji do zastępowania sądów w ich działalności orzeczniczej.

Na mocy art. 42 par. 4 kodeksu karnego – w razie wystąpienia określonych w nim przesłanek – są zobowiązany jest natomiast do orzeczenia środka karnego w postaci dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. Tym samym – dochodzi do związania sądu, który ma ograniczone możliwości zastosowania wobec sprawcy czynu zabronionego zasad wymiaru kary określonych w art. 53 § 1 i art. 55 kodeksu karnego.

Jak uznał Trybunał –Takie określenie sankcji, sprowadzające rolę sędziego jedynie do orzeczenia środka karnego w razie ziszczenia się określonych w ustawie przesłanek, powoduje ograniczenie prawa sądzenia. Ustawodawca, podejmując już na etapie stanowienia prawa decyzję o wysokości sankcji karnej, przekroczył przysługujące władzy ustawodawczej uprawnienia i tym samym naruszył równowagę pomiędzy nią a władzą sądowniczą.” Co więcej – „Ustawodawca, ograniczając możliwość wymierzenia rodzaju środka karnego, zdecydował się na nakierowanie jego wysokości w szczególności na cele w zakresie prewencji ogólnej w ujęciu negatywnym. Położenie nacisku na taką „odstraszającą” funkcję prawa karnego jest charakterystyczne dla państw niedemokratycznych (…) Racjonalizowanie kary w oparciu o prewencję generalną w rozumieniu negatywnym (czyli funkcję odstraszającą) prowadzi do przedmiotowego traktowania człowieka. Ustawodawca umożliwił tymczasem, w celu odstraszenia potencjalnych sprawców, orzeczenie środka karnego, który może przekroczyć swoją surowością stopień winy, o którym mowa w art. 53 § 1 k.k.”.

Z powyższych względów – Trybunał uznał, że art. 42 par. 4 kodeksu karnego w zakresie, w jakim zobowiązuje sąd do orzeczenia dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w razie skazania osoby prowadzącej taki pojazd za popełnienie przestępstwa z art. 178a § 4 kodeksu karnego – jest niezgodny z Konstytucją.

Rzadsze orzekanie przez sądy kary dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów, skutkiem wyroku Trybunału Konstytucyjnego?

Oddanie sądom luzu decyzyjnego w zakresie wymierzania środka karnego jakim jest dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów – w razie skazania osoby prowadzącej taki pojazd za popełnienie przestępstwa z art. 178a par. 4 kodeksu karnego – z dużym prawdopodobieństwem, może skutkować tym, że zakazy takie będą przez sądy orzekane rzadziej, ponieważ – wymierzając karę – sąd będzie brał pod uwagę nie tylko fakt popełnienia przez sprawcę ww. przestępstwa, ale również cechy konkretnego sprawcy, okoliczności czynu oraz stopnień zawinienia. Te z kolei – mogą przesądzić o wymierzeniu łagodniejszego środka karnego (niż dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów). Jest to więc zmiana, która – z całą pewnością – jest korzystana dla osób, które dopuszczają się popełnienia przestępstwa, o którym mowa w art. 178a par. 4 kodeksu karnego, które to polega na:

  • ponownym popełnieniu przestępstwa prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, w okresie obowiązywania orzeczonego wcześniej zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych albo
  • przestępstwa sprowadzenia katastrofy w ruchu lądowym, bezpośredniego niebezpieczeństwa tej katastrofy, nieumyślnego spowodowania wypadku lub nieumyślnego spowodowania wypadku przez żołnierza, którego następstwem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu – będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego,

czyli – dla osób, które wsiadają za kółko, będąc pod wpływem alkoholu lub narkotyków.

Polecamy: Kodek pracy 2025

Podstawa prawna:

  • Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 kwietnia 2025 r., sygn. akt P 3/17
  • Ustawa z dnia 6.06.1997 r. – Kodeks karny (t.j. Dz.U. z 2025 r., poz. 383)
  • Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2.04.1997 r. (Dz.U. z 1997 r., nr 78, poz. 483 z późn. zm.)
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nie domagałbym się "sprawiedliwości" co do emerytury z ZUS, gdyby moja pełna policyjna emka była składową niepełnej służby w połączeniu z przeliczonym cywilem

Do redakcji Infor.pl stale wpływają listy od policjantów, żołnierzy, emerytowanych funkcjonariuszy innych służb o bolączkach systemu emerytalnego. Publikujemy:

Pomysł naprawy emerytur policjanci i żołnierze i innych mundurowych na służbie przed 1999 r.

Dlaczego trzeba naprawić? Żołnierz albo policjant, który rozpoczął służbę np. w 1992 r. i od np. 2011 r. jest na np. emeryturze policyjnej i jednocześnie pracuje w cywilu, nie skorzysta ze składek odprowadzonych do ZUS. W niewielkim zakresie składki mogą podnieść emeryturę policyjną, ale nie ma możliwości otrzymania ze składek odprowadzonych do ZUS emerytury cywilnej. Taka możliwość istnieje dla mundurowych rozpoczynających służbę od 1999 r. Jak to naprawić? Czytelnik przesłał swoje propozycje.

Najnowszy sondaż prezydencki 2 tura 2025 [WYBORY]

Oto najnowszy sondaż prezydencki infor.pl dla 2 tury wyborów 2025 r. Jakie były wyniki sondaży dla drugiej tury pomiędzy Trzaskowskim i Nawrockim? Kto wygra wybory prezydenckie 2025 według sondaży?

Trzaskowski u Mentzena - kiedy? [NA ŻYWO YOUTUBE]

Kiedy Rafał Trzaskowski będzie u Sławomira Mentzena na kanale YouTube? Czy podpisze 8 punktów deklaracji Mentzena? Rozmowa odbywa się w serii "Mentzen grilluje".

REKLAMA

Niestety jestem karany za PESEL. Wstąpiłem do wojska przed 1999 r., po przejściu na emeryturę wojskową 10 lat odprowadzałem składki do ZUS

Kara za PESEL polega na tym, że nasz czytelnik przez PESEL nie może odebrać swoich składek w ZUS (odebrać w formie emerytury cywilnej - drugiej emerytury równolegle wypłacanej do emerytury mundurowej). Czytelnik przepracował jako cywil sporo lat, ZUS pobrał składki, ale nie odda tych pieniędzy w formie emerytury. Przy czym innym emerytom mundurowym (o innym PESELu) ZUS odda.

Renta wdowia: ZUS rusza z decyzjami, już wkrótce wszystko będzie jasne

Prezes ZUS zapowiedział, że od 13 czerwca rozpocznie się automatyczne wydawanie decyzji w sprawie renty wdowiej. Z dotychczasowych danych wynika, że aż 75% złożonych wniosków rokuje pozytywnie. Problemy pojawiają się w co piątym przypadku – brakuje danych o drugim świadczeniu. Część wniosków zostanie też odrzucona.

Są 4 główne sposoby oszustw „na ZUS”. Emeryt i rencista muszą wiedzieć, czego pracownik ZUS nie ma prawa zrobić. Jak nie dać się wkręcić?

Podszywanie się pod pracowników Zakładu Ubezpieczeń Społecznych to niestety coraz częstsza metoda oszustów, by wyłudzać pieniądze lub dane osobowe. ZUS ostrzega swoich klientów i zachęca, by próby oszustw zgłaszali na policję. Jakie są najczęstsze sposoby (typy) takich oszustw? Wyjaśnia Małgorzata Korba, rzecznik ZUS w województwie lubelskim.

Nawrocki u Mentzena - kiedy? [NA ŻYWO YOUTUBE]

Karol Nawrocki będzie u Sławomira Mentzena na kanale youtube już dziś o godzinie 13:00. Oto link do rozmowy na żywo "Mentzen grilluje: Karol Nawrocki".

REKLAMA

5. punkt deklaracji Mentzena groźny dla Polski? Opinia wiceszefa MON

Wiceszef MON ocenia, że 5. punkt deklaracji Mentzena jest groźny dla Polski. To jedno z głównych żądań Putina. Czy Ukraina powinna być w NATO?

Pozew o podwyższenie alimentów [WZÓR]

Rolą alimentów jest zaspokajanie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, w szczególności małoletniego dziecka. Kiedy można żądać podwyższenia alimentów? Jak wnieść o podwyższenie alimentów? Co powinno znaleźć się w pozwie?

REKLAMA