Urlop szkoleniowy - kiedy pracodawca powinien udzielić urlopu szkoleniowego

Warunki podnoszenia kwalifikacji przez pracowników od 16 lipca 2010 r. określają art. 103¹–103⁶ k.p.

Pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe przysługuje urlop na:

• przygotowanie się i przystąpienie do egzaminów,
• przygotowanie pracy dyplomowej i jej obronę.

Samo więc uczestniczenie pracownika w zajęciach edukacyjnych to za mało, aby mógł otrzymać urlop szkoleniowy.

Długość urlopu

Urlop szkoleniowy przysługuje w wymiarze 6 dni dla pracownika przystępującego do egzaminów: eksternistycznych, maturalnego lub potwierdzającego kwalifikacje zawodowe wynikające z przepisów prawa (art. 103² § 1 k.p.).

Urlop szkoleniowy - nowe zasady podnoszenia kwalifikacji >>

Wyższy wymiar urlopu przysługuje w ostatnim roku studiów – na przygotowanie pracy dyplomowej oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu dyplomowego. Wynosi on wtedy 21 dni.

WAŻNE!

Wymiar udzielonego pracownikowi urlopu szkoleniowego zależy od rodzaju zdawanego egzaminu. Nie ma na niego wpływu długość trwania kursu podnoszącego kwalifikacje zawodowe. Urlopu należy udzielić na dni pracy pracownika.

Urlopu szkoleniowego udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

Obecnie Kodeks pracy limituje tylko wymiar urlopu szkoleniowego. Prawo do zwolnienia z całości lub części dnia pracy przy zachowaniu prawa do wynagrodzenia nie jest limitowane.

Przykład

Pracownik podnoszący kwalifikacje zawodowe za zgodą pracodawcy na ostatnim roku studiów dziennych zwolnił się z pracy na 30 pełnych dni pracy, które wynikają z jego harmonogramu pracy, na czas niezbędny, aby punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania. Oprócz tego przysługuje mu urlop szkoleniowy w wymiarze 21 dni na przygotowanie pracy dyplomowej oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu dyplomowego. Za 51 dni nieobecności w pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

WAŻNE!

Wymiar urlopu szkoleniowego wynoszący 21 dni przysługuje w ostatnim roku studiów – dotyczy on roku akademickiego, a nie kalendarzowego.

Nowe przepisy Kodeksu pracy nie przewidują urlopu szkoleniowego na egzaminy kończące naukę na poszczególnych latach studiów (czyli urlopów szkoleniowych „na sesję”). Pracodawca może przyznać urlop szkoleniowy w tym celu, ale tylko dobrowolnie, w umowie szkoleniowej (zob. w tej kwestii opinię Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej „Nowe zasady podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracowników”).

Urlop a wynagrodzenie

Za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnienia z całości lub z części dnia pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia (art. 103¹ § 3 k.p.). Użyte w powyższym przepisie sformułowanie „pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia” wskazuje na konieczność zastosowania § 5 rozporządzenia MPiPS z 29 maja 1996 r. Zgodnie z tym przepisem przy ustalaniu wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy, gdy przepisy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia, stosuje się zasady obowiązujące przy obliczaniu wynagrodzenia za urlop, z tym że składniki wynagradzania ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres jej niewykonywania.

Pracownikowi zdobywającemu lub uzupełniającemu wiedzę i umiejętności na innych zasadach niż przewidziane dla pracownika podnoszącego kwalifikacje zawodowe za zgodą pracodawcy mogą być przyznane:

• zwolnienie w całości lub w części z pracy bez zachowania prawa do wynagrodzenia,
• urlop bezpłatny (art. 103⁶ k.p.).

W obu przypadkach świadczenia te będą przyznane w rozmiarze ustalonym w porozumieniu zawartym przez pracownika z pracodawcą. Mimo decydującego zdania pracodawcy w zakresie rodzaju świadczenia, które będzie przyznane pracownikowi, wydaje się, że podmiot zatrudniający nie będzie mógł całkowicie i bezzasadnie odmówić żądaniu pracownika w omawianym zakresie.

Czy rozwiązanie umowy o pracę pozbawia pracownika prawa do urlopu szkoleniowego >>

Regulacje przejściowe

Do pracowników, którzy rozpoczęli podnoszenie kwalifikacji zawodowych przed 15 lipca 2010 r., stosuje się przepisy regulujące zasady i warunki podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracowników obowiązujące przed 11 kwietnia 2010 r., a więc przepisy uchylonego rozporządzenia w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych. Oznacza to m.in., że świadczenia przewidziane w przepisach tego rozporządzenia, a przede wszystkim urlop szkoleniowy oraz zwolnienie z części dnia pracy płatne jak za urlop wypoczynkowy przysługują pracownikowi, który podejmuje podnoszenie kwalifikacji zawodowych w formach szkolnych na podstawie skierowania pracodawcy. Pracownikowi podejmującemu podnoszenie swoich kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych na podstawie skierowania pracodawcy przysługuje urlop szkoleniowy na udział w obowiązkowych zajęciach oraz zwolnienie z części dnia pracy, płatne jak za urlop wypoczynkowy. Z kolei pracownicy, którzy podnoszą swoje kwalifikacje zawodowe w formach szkolnych bez skierowania pracodawcy, mogą uzyskać urlop bezpłatny oraz zwolnienie z części dnia pracy bez prawa do wynagrodzenia na zasadach określonych w porozumieniu zawartym między pracodawcą a pracownikiem.

Uprawnienia pracowników do płatnego urlopu szkoleniowego

Podstawa prawna:

• art. 103¹–103⁶ Kodeksu pracy,
• § 5 rozporządzenia MPiPS z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289 ze zm.).