PPK a śmierć pracownika - co stanie się z pieniędzmi?

Środki zgromadzone w PPK - własność uczestnika PPK

Środki gromadzone w Pracowniczych Planach Kapitałowych (dalej: PPK) stanowią prywatną własność uczestnika PPK. To oznacza, że uczestnik PPK ma prawo do korzystania z oszczędności zgromadzonych na rachunku PPK oraz rozporządzania nimi, na zasadach określonych ustawą o PPK.

Wskazanie osoby lub część spadku

Tym samym, uczestnik może samodzielnie zdecydować, komu konkretnie przypadną po jego śmierci środki zgromadzone na rachunku PPK. Jeśli z tego uprawnienia nie skorzysta tj. nie wskaże osoby uprawnionej, której powinny zostać przekazane jego oszczędności – środki te wejdą w skład spadku po uczestniku i będą podlegały dziedziczeniu na zasadach ogólnych.

Przeczytaj również: Dziedziczenie PPK

Połowa dla małżonka

Zasady podziału środków w razie śmierci uczestnika określa rozdział 13 ustawy o PPK. Zgodnie z regulacjami w nim zawartymi, co do zasady środki zgromadzone na rachunku PPK zmarłego uczestnika przekazywane są w całości osobom uprawnionym, czyli osobom wskazanym przez uczestnika lub jego spadkobiercom. Wyjątkiem jest sytuacja, w której w chwili śmierci uczestnik PPK pozostawał w związku małżeńskim. Wówczas, zgodnie z art. 85 ust. 1 ustawy o PPK, o ile środki zgromadzone w PPK przez zmarłego uczestnika stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej, niezależnie od wskazania przez uczestnika osoby lub osób uprawnionych - ich połowa zostanie przekazana małżonkowi zmarłego uczestnika.

Polecamy: Pracownicze plany kapitałowe. Nowe obowiązki pracodawców i płatników.

Polecamy: PPK dla pracownika

Osoba uprawniona do otrzymania środków

Osobą uprawnioną do otrzymania środków po śmierci uczestnika, jest osoba fizyczna wskazana przez uczestnika lub jego spadkobierca. Uczestnik może wskazać jedną lub więcej takich osób. W każdej chwili może też swoje wskazanie też zmienić lub cofnąć. Jeśli posiada kilka rachunków PPK, do otrzymania środków z każdego z nich może wskazać inne osoby uprawnione lub te same. Jeśli uczestnik nie wskaże takiej osoby, osobami uprawnionymi do otrzymania środków będą jego spadkobiercy. W takim przypadku znajdują zastosowanie przepisy ogólne dotyczące dziedziczenia. Kodeks cywilny (art. 927 § 1 k.c.) natomiast przyznaje zdolność dziedziczenia zarówno osobom fizycznym jak i prawnym, stanowiąc tylko w powołanym przepisie, że nie może być spadkobiercą osoba fizyczna, która nie żyje w chwili otwarcia spadku, ani osoba prawna, która w tym czasie nie istnieje.

Wypłata środków

Spadkobiercy zmarłego uczestnika PPK otrzymają środki im przypadające w formie wypłaty transferowej do ich PPK, IKE lub PPE  albo zwrotu w formie pieniężnej. Aby otrzymać środki z PPK zmarłego uczestnika, spadkobiercy powinni zgłosić się do instytucji finansowej, która prowadzi rachunek PPK spadkodawcy, składając wniosek o wypłatę transferową lub zwrot tych środków w związku ze śmiercią uczestnika PPK. Do takiego wniosku należy dołączyć stosowne dokumenty. Są nimi odpis prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia oraz zgodnego oświadczenia wszystkich spadkobierców o sposobie podziału środków zgromadzonych przez zmarłego uczestnika PPK lub prawomocnego postanowienia sądu o dziale spadku, jak również dokumenty stwierdzające tożsamość spadkobierców.

Środki przekazywane są spadkobiercom przez instytucję finansową w terminie 3 miesięcy od przedłożenia jej kompletnego i prawidłowego wniosku, chyba że spadkobiercy zażądają przekazania tych środków w późniejszym terminie. Otrzymane w ten sposób przez spadkobierców środki nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, ani żadnym innym potrąceniom publicznoprawnym.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dziennik Ustaw rok 2018 poz. 1025)

Ustawa z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dziennik Ustaw rok 2018 poz. 2215)