REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Kompendium wiedzy o alimentach

Marcin Surowiec
Kompendium wiedzy o alimentach
Kompendium wiedzy o alimentach

REKLAMA

REKLAMA

Alimenty to obowiązek dostarczania środków utrzymania (zarówno pieniędzy, jak i innych przedmiotów np. wyżywienia, ubrania, książek) oraz tzw. środków wychowania – czyli innymi słowy – wychowywania.

W ramach obowiązku alimentacyjnego zobowiązany winien zawsze dostarczać środków utrzymania, zaś środków wychowania – wyłącznie w razie potrzeby. Nie ma zatem potrzeby (ani możliwości prawnych) „wychowywania” osoby dorosłej, która jest uprawniona do otrzymywania alimentów.

REKLAMA

1. Jakie są przesłanki obowiązku alimentacyjnego na rzecz dziecka

1.1. Niesamodzielność dziecka

REKLAMA

Rodzice są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych na rzecz dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie (art. 133 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).
Zobowiązanie to dotyczy zarówno rodziców biologicznych, jak i osób które przysposobiły (adoptowały) dziecko. Obowiązek alimentacyjny nie kończy się po ustaniu małżeństwa.
Przyjmuje się, że dziecko jest w stanie utrzymać się samodzielnie, gdy jego wiek i wykształcenie pozwalają mu na samodzielne utrzymanie się. Może to nastąpić zarówno po zdobyciu zawodu przez dziecko, jak i ukończeniu przez niego nauki w szkole średniej i niepodjęciu dalszego kształcenia. Należy jednak zwrócić uwagę, że kontynuacja nauki na dziennych studiach wyższych może przemawiać za utrzymaniem obowiązku alimentacyjnego na rzecz dziecka – zwłaszcza, gdy podjęte studia mają wpływ na dalszą sytuację zawodową dziecka, a wyniki osiągane przez dziecko wskazują na celowość kształcenia.

Rodzice nie są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych na rzecz dziecka wyłącznie w sytuacji, gdy dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

1.2. Możliwości zarobkowe rodziców

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wysokość alimentów uzależniona jest z jednej strony od usprawiedliwionych potrzeb osoby uprawnionej do ich otrzymywania, z drugiej strony – możliwościami majątkowymi i zarobkowymi rodziców. Oznacza to, że brak pracy osoby zobowiązanej czy też niskie dochody nie muszą ograniczać sądu co do zasądzanej kwoty. W toku postępowania sąd może bowiem ustalić, że osoba jest w stanie – przy dołożeniu starań – znaleźć pracę, czy też zarabiać więcej niż aktualnie otrzymuje. Z założenia konstrukcja ta ma zapobiegać zaniżaniu oficjalnie uzyskiwanych dochodów.

2. Alimenty między małżonkami 

Wyjątkiem od zasady, iż obowiązek alimentacyjny obciąża krewnych w linii prostej – jest obowiązek alimentacyjny pomiędzy małżonkami.

REKLAMA

Stosownie do treści art. 60 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia (a zatem w sytuacji, gdy rozwód orzeczono z wyłącznej winy drugiego małżonka albo z winy obu stron) może żądać alimentów, pod warunkiem, że znajduje się w niedostatku. Wysokość alimentów jest także uzależniona od możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego oraz od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego. Pojęcie niedostatku nie jest zdefiniowane przez przepisy kodeksu rodzinnego. Pojęcie to wyjaśniał Sąd Najwyższy uznając: „W niedostatku znajduje się ten, kto nie może własnymi siłami zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb w całości lub w części; a usprawiedliwione potrzeby te takie, których zaspokojenie zapewni uprawnionemu normalne warunki bytowania, odpowiednie do jego stanu zdrowia i wieku.” Niedostatek może zatem oznaczać inny zakres potrzeb, w zależności np. od tego, czy chodzi o osobę dorosłą, czy o uczącą się.

Jeżeli jeden z małżonków został uznany wyłącznie winnym rozkładu pożycia, to jest on obowiązany do alimentacji nie tylko w razie niedostatku drugiej strony, ale pogorszenia się jej sytuacji majątkowej. Chodzi o stan, gdy w wyniku rozwodu sytuacja majątkowa małżonka jest gorsza niż była w trakcie trwania małżeństwa.

Obowiązek alimentacyjny pomiędzy rozwiedzionymi małżonkami wygasa po zawarciu przez małżonka uprawnionego do alimentów nowego związku małżeńskiego.

W sytuacji gdy zobowiązanym do alimentów jest małżonek, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia (np. w przypadku orzeczenia rozwodu bez orzekania o winie), obowiązek alimentacyjny wygasa po upływie lat 5 od dnia rozwodu. Sąd może przedłużyć ten termin w razie zaistnienia wyjątkowych okoliczności.

3. Fundusz alimentacyjny 

Zgodnie z ustawą z dnia 7 września 2007r. (Dz. U. 2009 Nr 1, poz. 7 z późn. zm.) o pomocy osobom uprawnionym do alimentów określonym osobom przysługują świadczenia z tego funduszu w sytuacji bezskuteczności alimentów zasądzonych wyrokiem sądowym albo ustalonym w drodze ugody sądowej.
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobie uprawnionej:
1) do ukończenia przez nią 18 roku życia albo w przypadku gdy uczy się w szkole lub szkole wyższej do ukończenia przez nią 25 roku życia, oraz
2) jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 725 zł.
Jeżeli osoba uprawniona jest niepełnosprawna, świadczenie alimentacyjnego przysługuje bezterminowo, o ile dochód na osobę w rodzinie nie jest wyższy od podanego powyżej.

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego są przyznawane, jeżeli egzekucja świadczeń alimentacyjnych jest bezskuteczna. Zgodnie z w/w ustawą bezskuteczność egzekucji oznacza stan, gdy w ciągu 2 ostatnich miesięcy (tj. przed złożeniem wniosku) nie wyegzekwowano pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych. Egzekucja jest uznawana za bezskuteczną także wtedy, gdy nie może ona być wszczęta lub prowadzona przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu przebywającemu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności z powodu:
a) braku podstawy prawnej do pojęcia czynności zmierzających do wykonania tytułu wykonawczego w miejscu zamieszkania dłużnika,
b) braku możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą;
Organem właściwym do składania wniosków o przyznanie świadczenia alimentacyjnego są wójtowie/burmistrzowie/prezydenci miast właściwi ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej do świadczeń alimentacyjnych. Obsługa funduszu alimentacyjnego może zostać (i w praktyce w przeważającej większości miast i gmin tak się stało) zlecona ośrodkom pomocy społecznej.

Wysokość świadczeń z funduszu alimentacyjnego odpowiada wysokości zasądzonych alimentów, nie może ona jednak przekroczyć 500 zł miesięcznie.

4. Inne alimenty 

Zobowiązany do świadczeń alimentacyjnych (oczywiście w razie zaistnienia określonych w ustawie przesłanek) są co do zasady małżonkowie, rodzice, dzieci, dziadkowie oraz inni krewni w linii prostej. Dziadkowie są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych wtedy, gdy sytuacja majątkowa zobowiązanego nie wystarcza na pokrycie usprawiedliwionych kosztów osoby uprawnionej.

Wyjątkiem od zasady, iż świadczenia alimentacyjne przysługują od członków rodziny jest art. 144 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie z tym przepisem dziecko może żądać świadczeń alimentacyjnych od męża swojej matki, nie będącego jego ojcem, jeżeli odpowiada to zasadom współżycia społecznego. Takie samo uprawnienie przysługuje dziecku w stosunku do żony swego ojca, nie będącej jego matką. 

Zgodnie z nim w sytuacji, gdy jeden z biologicznych rodziców zawarł związek małżeński z inną osobą niż drugi rodzic, dziecko może żądać alimentów od osoby, która zawarła związek małżeński z jego biologicznym rodzicem.

Z przepisu tego mogą skorzystać osoby, które nie mogą uzyskać świadczeń alimentacyjnych od swoich rodziców ani dziadków.

Zobacz: Bezpłatna porada prawna


5. Ustalenie ojcostwa

Ojcostwo w sensie prawnym oznacza stosunek łączący ojca i dziecko. Powstaje on albo z mocy samego prawa (w sytuacji, gdy dziecko rodzi się w trakcie trwania małżeństwa), albo poprzez czynność prawną (poprzez uznanie ojcostwa w sądzie, przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego bądź konsulem) albo w wyniku orzeczenia sądu.

Zgodnie z konstrukcją obowiązującą w polskim prawie rodzinnym, jeżeli dziecko rodzi się w czasie trwania małżeństwa albo w ciągu 300 dni od jego rozwiązania – uznaje się, że dziecko pochodzi od małżonków. Domniemanie to może zostać obalone wyłącznie w wyniku procesu sądowego o zaprzeczenie ojcostwa.

Każde z małżonków może wystąpić z takim powództwem w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedzieli się o urodzeniu dziecka – a zatem dla matki termin ten wynosi 6 miesięcy od dnia porodu, zaś dla ojca może być dłuższy – pod warunkiem, że ojciec nie wiedział o urodzeniu dziecka. Uznanie ojcostwa przed zakończeniem procesu o jego zaprzeczenie jest nieważne.

Jeżeli rodzice dziecka nie są małżonkami, ojcostwo może zostać stwierdzone w wyniku oświadczenia ojca (za zgodą matki). Oświadczenie to może być złożone w każdym czasie. Następuje ono w sądzie albo przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego i może zostać złożone, gdy rodzice zapewnią, że są biologicznymi rodzicami dziecka. (Jeżeli okaże się, że ojciec, który złożył oświadczenie o uznaniu ojcostwa nie jest biologicznym ojcem – może on się domagać zaprzeczenia uznania. Możliwość tak ma zastosowanie wyłącznie do uznań, które miały miejsce po 13 czerwca 2009r).

Sądowe ustalenie ojcostwa (i macierzyństwa) ma miejsce, gdy któryś z rodziców nie chce uznać dziecka dobrowolnie. W tej sytuacji w przeprowadzonym procesie sądowym, sąd – na podstawie przeprowadzonych dowodów – określa, czy dana osoba jest biologicznym rodzicem.
Osoba dochodząca ustalenia ojcostwa jest zwolniona od kosztów sądowych.

6. Zmiana i ustanie alimentów

Ponieważ alimenty to środki, które mają być pomocą dla osób uprawnionych do ich utrzymywania, zaś zakres koniecznej pomocy może się zmieniać w zależności od wieku i rozwoju osoby – orzeczenia zasądzające alimenty mogą być zmieniane.

Alimenty mogą być zmienione, jeżeli zmianie uległa sytuacja faktyczna osoby zobowiązanej albo uprawnionej. Zmiana ta powinna mieć wpływ na zakres obowiązku alimentacyjnego (np. wzrost kosztów utrzymania, nauki, podjęcie dodatkowego korzystnego kształcenia, zdobycie lepszej pracy przez osobę zobowiązaną – w sytuacji, gdy alimenty były zasądzone w wysokości nie zaspakajającej wszystkich usprawiedliwionych potrzeb itd.).

Obowiązek alimentacyjny ustaje, gdy dziecko ma możliwość utrzymać się samodzielnie. Ponadto – zgodnie z ostatnią zmianą przepisów rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się. Wprowadzony przepis nakłada zatem na dziecko, które osiągnęło pełnoletniość obowiązek starania się o zapewnienie sobie utrzymania. Dopiero gdy dziecko – pomimo starań – nie jest w stanie zapewnić sobie odpowiednich środków, zaś dalsza alimentacja nie stanowi nadmiernego obciążenia dla rodziców – wówczas obowiązek alimentacyjny dla dorosłego dziecka może zostać utrzymany.

Zobacz również serwis: Sprawy rodzinne

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sąd Apelacyjny: Rolnik musi zapłacić ok. 120 tys. zł sąsiadom za smród z chlewni. Minister rolnictwa: to podważa sens rolnictwa, konieczne nowe przepisy

Rolnik, hodowca trzody chlewnej z Grodziska k. Łodzi ma zapłacić ok. 120 tys. zł sąsiadom, którzy przed sądem poskarżyli się na przykre zapachy docierające do ich posesji z jego chlewni. Taki wyrok wydał we wrześniu br. Sąd Apelacyjny w Łodzi, o czym pierwszy poinformował portal farmer.pl. Wieś jest miejscem produkcji rolnej i rolnik, który hoduje zwierzęta, nie może płacić odszkodowania za nieprzyjemne zapachy - ocenił minister rolnictwa Czesław Siekierski komentując ten wyrok. Zapowiedział przygotowanie przepisów prawnych "na szczeblu krajowym", które zapobiegną takim sytuacjom w przyszłości.

Sejm: Bez wniosku osoby niepełnosprawnej. Od 30 września tylko z zaświadczeniem. Zasiłek pielęgnacyjny (215,84 zł) [Przedłużanie orzeczeń o niepełnosprawności]

Posłowie koalicji rządowej złożyli projekt nowelizacji przepisów o przedłużaniu ważności orzeczeń o niepełnosprawności. Głównym celem nowelizacji jest umożliwienie osobom niepełnosprawnym w wieku do 16-lat przedłużenie ważności orzeczeń. Ale równie ważna jest nowa zasada, że osoba niepełnosprawna starając się o przedłużenie prawa do np. zasiłku pielęgnacyjnego nie musi składać żadnego wniosku. Sprawa jest wszczynana z urzędu na podstawie zaświadczenia przedstawionego przez osobę niepełnosprawną.

Wynagrodzenie chorobowe a zasiłek chorobowy 2024 - różnice: wysokość, terminy, składki, podatek, podstawa wymiaru

Wynagrodzenie chorobowe jak i zasiłek chorobowy to świadczenia pieniężne, które przysługują ubezpieczonemu za czas niezdolności do pracy spowodowanych:
- chorobą, 
- odosobnieniem w związku z chorobą zakaźną, 
- wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy, 
- chorobą przypadającą w czasie ciąży,
- poddaniem się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek, narządów oraz poddaniem się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.

Świadczenia te różnią się przede wszystkim okresem niezdolności do pracy ale również stroną je finansującą oraz oskładkowaniem i opodatkowaniem danego świadczenia.

Czy oskładkowanie umów cywilnoprawnych da wyższe emerytury w przyszłości? Polacy w to nie wierzą, chcą renegocjacji KPO

Aż 71,5% Polaków nie wierzy, że przyszła państwowa emerytura pozwoli im na godne życie, wynika z najnowszych badań dla Useme.com. Za to coraz więcej rodaków zaczyna oszczędzać na emeryturę poza systemem ZUS. Co więcej, Polacy oczekują od rządu renegocjacji z Komisją Europejską kamienia milowego KPO dot. oskładkowania umów cywilnoprawnych.

REKLAMA

12 rat dla powodzian. Rząd pomoże spłacić kredyt hipoteczny, ale szykuje też ulgi dla powodzian w spłatach innych zobowiązań

Rząd zapowiedział możliwości wsparcia dla kredytobiorców poszkodowanych w wyniku powodzi. Rozwiązanie zakłada, że Fundusz Wsparcia Kredytobiorców spłaci 12 rat kredytu hipotecznego dla powodzian. Rząd pracuje też nad wprowadzeniem ulg dla powodzian w spłatach także innych zobowiązań – nie tylko tych hipotecznych.

Zasiłek opiekuńczy na zdrowe dziecko. Do 60 dni w roku. ZUS przypomina, który rodzic może dostać te pieniądze. Sprawdź zasady

Zasiłek opiekuńczy na zdrowe dziecko. Do 60 dni w roku. ZUS przypomina, że każdy może dostać te pieniądze. Jest to informacja szczególnie istotna dla osób z terenów dotkniętych powodzią, na których zajęcia w przedszkolach i szkołach zostały zawieszone.

ZUS: Świadczenia na zalanych terenach wypłacane są na bieżąco

Rzecznik Prasowy ZUS Paweł Żebrowski poinformował, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych na bieżąco wypłaca świadczenia na terenach dotkniętych powodzią, w tym 14 emerytury. Obecnie około 85 proc. emerytów w ZUS otrzymuje emeryturę bezpośrednio na rachunek bankowy

MON: Ubrać szpiega - kwoty na zakup cywilnego ubrania przez funkcjonariuszy Służby Wywiadu Wojskowego

Zmieni się wysokość równoważnika pieniężnego i kwota na zakup ubrania typu cywilnego w zamian za umundurowanie przyznawanego funkcjonariuszom Służby Wywiadu Wojskowego. W Ministerstwie Obrony Narodowej trwają prace nad nowelizacją przepisów.

REKLAMA

Rewolucja w szkołach! Czy biologia, chemia i geografia znikną ze szkół podstawowych? MEN stawia sprawę jasno

Rewolucja w szkołach! Czy biologia, chemia i geografia znikną ze szkół podstawowych? Ministerstwo Edukacji Narodowej stawia sprawę jasno. Założenia dotyczące profilu absolwenta przedszkola i szkoły podstawowej są już przygotowane.

Lex Kamilek: Niespójne przepisy powodują problemy organizacyjne w szkołach. Środowisko pedagogiczne skupia się na biurokracji

Ustawa Kamilka, lub inaczej lex Kamilek, wywołała pewne zamieszanie w kręgach m.in. nauczycieli i dyrektorów szkół. Ich wątpliwości budzi m. in. przepis o konieczności przedstawienia zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego. Ten fragment ustawy pozostawia szerokie pole do interpretacji.

REKLAMA