Darowizna w prawie niemieckim

Niezachowanie tej formy prowadzi wprawdzie do nieważności umowy. Ale umowa darowizny zawarta bez tej formy staje się ważna przez wykonanie (§ 518 niemieckiego Kodeksu cywilnego, dalej jako BGB i art. 890 polskiego Kodeksu cywilnego, dalej jako KC).

Odpowiedzialność za wady

Odpowiedzialność za wady ograniczona jest do naprawienia szkody, którą darczyńca wyrządził obdarowanemu przez podstępne zatajenie wady (§ 521 i §  524 BGB) albo niedoinformowanie go o wiadomych mu wadach (art. 892 KC).

Rażąca niewdzięczność obdarowanego

Podobne są też możliwości odwołania darowizny z powodu rażącej niewdzięczności obdarowanego w stosunku do darczyńcy. BGB przewiduje możliwość odwołania darowizny także w przypadku poważnego przewinienia obdarowanego nie tylko w stosunku do darczyńcy ale także w stosunku do jego najbliższych członków rodziny.

Niemieckie orzecznictwo przyjmuje "rażącą niewdzięczność" w następujących przypadkach: bezpodstawne postawienie wniosku o ubezwłasnowolnienie darczyńcy, powiadomienie o popełnieniu przestępstwa, ciężka obraza, obciążające zeznania pomimo prawa odmowy zeznań, zagrożenie życia darczyńcy itd.

Odwołanie albo zwrot darowizny

Zarówno BGB jak i KC przewidują zróżnicowane możliwości odwołana niewykonanej albo zwrotu darowizny dokonanej na zasadach niesłusznego wzbogacenia ,jeżeli darczyńca wpadnie w niedostatek (§ 528 BGB i art. 897 KC).

§ 529 BGB przewiduje , że roszczenie o zwrot darowizny jest wykluczone , jeżeli niedostatek został doprowadzony przez darczyńcę umyślnie albo przez rażące niedbalstwo albo między darowizną a nastąpieniem niedostatku  upłynęło 10 lat.

Termin 10-letni odgrywa dużą rolę, jeżeli chodzi o prawo do zachowku. Nawet po zreformowanej regulacji prawa do zachowku, zalicza się do masy spadkowej darowizny spadkodawcy dokonane w ciągu 10 lat przed jego śmiercią.

Zobacz również serwis: Darowizny

Problemy z darowizną  powstają w szczególności wtedy, jeżeli darczyńca popadł w niedostatek i zdany jest na pomoc socjalną. Zasadą jest, że darowizny dokonane w ciągu 10 lat  przed pobieraniem pomocy socjalnej muszą być zwrócone.

Jeżeli podmiot odpowiedzialny za sprawy socjalne pokrywa koszta np. pobytu darczyńcy w domu opieki, to roszczenie zwrotu ( § 528 BGB) przechodzi na podstawie ustawy na niego. Wynika to z § 93 kodeksu socjalnego XII ( Sozialgesetzbuch XII).

Jeżeli niedostatek  został spowodowany przez darowiznę  umyślnie czy przez rażące niedbalstwo, to podmiot też nie może podobnie jak darczyńca domagać się zwrotu darowizny.