12 tys. zł na drugie i kolejne dziecko. Po 1000 zł miesięcznie przez rok lub po 500 zł przez dwa lata. Rodzinny Kapitał Opiekuńczy

• Kto może otrzymać rodzinny kapitał opiekuńczy?
• Wysokość rodzinnego kapitału opiekuńczego
• Wniosek o RKO - termin, jak złożyć
• Gdzie i jak złożyć wniosek?
• Załączniki do wniosku o RKO
• Jaka procedura po złożeniu wniosku?
• Od decyzji ZUS można się odwołać

Kto może otrzymać rodzinny kapitał opiekuńczy?

ZUS informuje, że rodzinny kapitał opiekuńczy przysługuje na drugie i kolejne dziecko (w wieku od 12. do 35. miesiąca) w rodzinie dla:
a) matki dziecka,
b) ojca dziecka,
c) osoby, która przyjęła dziecko na wychowanie i wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia,
- jeżeli dziecko wspólnie z ww. osobami mieszka i jest przez nie utrzymywane.

Omawiane świadczenie z ZUS można otrzymać na drugie i każde kolejne dziecko w rodzinie dlatego we wniosku o RKO trzeba wskazać pierwsze dziecko w rodzinie. Pierwszym dzieckiem w rodzinie jest najstarsze dziecko w rodzinie. Nie ma znaczenia jego wiek.

W sytuacji, gdy dzieci urodziły się tego samego dnia, miesiąca i roku (np. bliźniaki), najstarszym dzieckiem w rodzinie jest dziecko, które wskażesz we wniosku.

Pierwszym dzieckiem w rodzinie, jest:
- dziecko własne,
- dziecko małżonka,
- dziecko drugiego rodzica, z którym rodzic wychowuje wspólne dziecko,
- dziecko, przyjęte na wychowanie, jeśli wystąpiłeś do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia.

Rodzina to:
- małżonkowie,
- rodzice dzieci wychowujący wspólne dziecko,
- osoba samotnie wychowująca dziecko: panna, kawaler, wdowa, wdowiec, osoba w separacji orzeczonej prawomocnym wyrokiem sądu, osoba rozwiedziona,
- osoba, która przyjęła dziecko na wychowanie i wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia,
- dzieci osób wymienionych wyżej.

Do członków rodziny nie zalicza się dziecka:
- pozostającego pod opieką opiekuna prawnego,
- umieszczonego w pieczy zastępczej,
- które było umieszczone w pieczy zastępczej w dniu osiągnięcia przez to dziecko pełnoletności,
- do którego osoba ubiegająca się lub otrzymująca kapitał jest pozbawiona władzy rodzicielskiej,
- do którego osoba ubiegająca się lub otrzymująca kapitał była pozbawiona władzy rodzicielskiej w dniu osiągnięcia przez to dziecko pełnoletności.

Takich dzieci nie możesz wskazać we wniosku jako pierwsze (najstarsze) dziecko w rodzinie.

Wysokość rodzinnego kapitału opiekuńczego

Rodzinny kapitał opiekuńczy wynosi w sumie do 12 tys. zł na drugie i każde kolejne dziecko. Rodzic lub opiekun dziecka może wybrać, czy chce z tytułu RKO otrzymywać świadczenie w wysokości 500 zł przez 24 miesiące, czy w wysokości 1 000 zł przez 12 miesięcy. W okresie wypłaty świadczenia można 1 raz zmienić swoją decyzję w sprawie wysokości miesięcznej kwoty świadczenia. Wysokość rodzinnego kapitału opiekuńczego nie zależy od dochodu rodziny!

Co ważne, łączna wysokość rodzinnego kapitału opiekuńczego (do 12 000 zł na dziecko) będzie obniżona o 500 zł za każdy miesiąc, gdy wniosek o RKO zostanie złożony:
- po upływie ostatniego dnia miesiąca, w którym dziecko ukończyło 13. miesiąc,
- po upływie ostatniego dnia 13. miesiąca liczonego od dnia, w którym wystąpiłeś do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka.

W sytuacji, gdy dziecko ukończyło 12. miesiąc ale nie ukończyło 35. miesiąca przed 1 stycznia 2022 r., rodzinny kapitał opiekuńczy przysługuje rodzicowi lub opiekunowi w wysokości 12 000 zł pomniejszonej o kwotę 500 zł za każdy miesiąc przed 1 stycznia 2022 r. począwszy od tego, w którym dziecko ukończyło 12 miesiąc. Zasada ta dotyczy także osoby, która przed 1 stycznia 2022 r. przyjęła dziecko na wychowanie i wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia.

RKO jest wypłacany przez ZUS w formie bezgotówkowej co miesiąc:
- na wskazany przez rodzica lub opiekuna we wniosku numer rachunku płatniczego w Polsce,
- na rachunek bankowy w państwie członkowskim UE/EFTA, jeśli tam mieszka rodzic lub opiekun.

Wniosek o RKO - termin, jak złożyć

Wniosek o rodzinny kapitał opiekuńczy matka albo ojciec dziecka może złożyć:
- od pierwszego dnia miesiąca, w którym dziecko kończy 9. miesiąc,
- do końca miesiąca, w którym dziecko kończy 13. miesiąc.

Gdy wniosek o RKO zostanie złożony w tym okresie świadczenie będzie wypłacane od pierwszego dnia miesiąca, w którym dziecko ukończyło 12. miesiąc do:
- ostatniego dnia miesiąca, w którym dziecko ukończy 23. miesiąc – jeśli we wniosku wybrano opcję otrzymywania świadczenia po 1000 zł miesięcznie,
- ostatniego dnia miesiąca, w którym dziecko ukończy 35. miesiąc - jeśli we wniosku wybrano opcję otrzymywania świadczenia po 500 zł miesięcznie.

ZUS informuje, że jeżeli przyjąłeś dziecko na wychowanie możesz złożyć wniosek:
- od pierwszego dnia 9. miesiąca liczonego od dnia, w którym wystąpiłeś do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia,
- do ostatniego dnia 13. miesiąca liczonego od dnia, w którym wystąpiłeś do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia.
Gdy złożysz wniosek w tym okresie, otrzymasz kapitał:
a) od pierwszego dnia 12. miesiąca liczonego od dnia, w którym wystąpiłeś do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia,
b) do ostatniego dnia 23. miesiąca (przy miesięcznej kwocie 1 000 zł) albo 35. miesiąca (przy miesięcznej kwocie 500 zł) liczonego od dnia, w którym wystąpiłeś do sądu, nie dłużej jednak niż:
- do miesiąca, w którym dziecko ukończy 7. rok,
- do miesiąca, w którym dziecko ukończy 10. rok – jeśli ma decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego.

Gdzie i jak złożyć wniosek?

Aby uzyskać rodzinny kapitał opiekuńczego trzeba złożyć do ZUS wniosek:
- RKO-R – jeśli wnioskodawcą jest rodzic dziecka,
- RKO-O – jeśli wystąpiłeś do sądu opiekuńczego z wnioskiem o przysposobienie dziecka.

Wniosek o rodzinny kapitał opiekuńczy i załączniki do niego można złożyć tylko elektronicznie.

Wniosek RKO-R i RKO-O możesz złożyć przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS.

Jeśli jesteś matką albo ojcem dziecka i masz numer PESEL, możesz także złożyć wiosek RKO-R, przez:
- aplikację mZUS 
- portal Emp@tia (link do strony zewnętrznej),
- swój bank:
Alior Bank S.A, Bank PKO BP, Bank Pocztowy S.A, BNP Paribas S.A, BPS S.A, Credit Agricole Bank Polska S.A., VeloBank S.A. (poprzednio Getin Noble Bank S.A.), ING Bank Śląski S.A, mBank S.A., Millennium S.A, PEKAO S.A., Santander, SGB-Bank S.A., SKOK Centrum, SKOK Chmielewskiego, SKOK Energia, Krakowska SKOK, SKOK Kwiatkowskiego, SKOK Progres, Regionalna SKOK im. Św. Brata Alberta, SKOK Stefczyka, SKOK Szopienice, SKOK Unii Lubelskiej, SKOK Wisła, SKOK Ziemi Rybnickiej, SKOK Śląsk, SKOK Świdnik.

Gdy wniosek o RKO zostanie złożony przez bank albo portal Emp@tia, a wnioskodawca nie ma profilu na PUE ZUS, Zakład Ubezpieczeń Społecznych założy wnioskodawcy taki profil na podstawie danych z wniosku o RKO.

Załączniki do wniosku o RKO

Do składanego elektronicznie wniosku o RKO trzeba dołączyć:

• zaświadczenie sądu opiekuńczego lub ośrodka adopcyjnego o prowadzonym postępowaniu sądowym w sprawie przysposobienia dziecka z datą wystąpienia do sądu – jeśli przyjąłeś dziecko na wychowanie,
• oświadczenie o dacie przyjęcia na wychowanie dziecka, w stosunku do którego wystąpiłeś do sądu z wnioskiem o wszczęcie powstępowania w sprawie jego przysposobienia,
• decyzję albo zaświadczenie dyrektora szkoły publicznej o odroczeniu obowiązku szkolnego – jeśli dziecko od 7 do 10 lat ma odroczony obowiązek szkolny,
• orzeczenie sądu o ustanowieniu opieki naprzemiennej – jeśli opiekujesz się dzieckiem na przemian z drugim rodzicem (z którym rozwiodłeś się, żyjesz w separacji lub rozłączeniu) w porównywalnych i powtarzających się okresach,
• dokument potwierdzający charakter pobytu cudzoziemca w Polsce np. karta pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy”, kartę stałego pobytu (nie dotyczy to obywateli UE/EFTA).

Jaka procedura po złożeniu wniosku?

Gdy wniosek o RKO nie został wypełniony prawidłowo, ZUS wzywa wnioskodawcę do poprawienia wniosku w ciągu 14 dni. Jeśli do wniosku nie załączono wymaganych dokumentów, ZUS wzywa wnioskodawcę do ich dostarczenia w terminie od 14 do 30 dni.
Wiadomość o tym, że trzeba poprawić lub uzupełnić wniosek wnioskodawca otrzymuje także na adres mailowy oraz numer telefonu, który podał we wniosku.

Gdy wnioskodawca nie poprawi wniosku, ani nie uzupełni brakujących dokumentów w wyznaczonym terminie, ZUS nie rozpatrzy tego wniosku.

Gdy ZUS przyzna rodzinny kapitał opiekuńczy nie będzie wydawał decyzji. Informację w tej sprawie rodzic lub opiekun (wnioskodawca) otrzyma na swój profil na PUE ZUS a także mailem na adres, który podał we wniosku.

Od decyzji ZUS można się odwołać

ZUS wyda decyzję w następujących przypadkach:
- odmowy przyznania rodzinnego kapitału opiekuńczego,
- uchylenia prawa do rodzinnego kapitału opiekuńczego,
- zmiany wysokości rodzinnego kapitału opiekuńczego,
- nienależnie pobranego rodzinnego kapitału opiekuńczego.

ZUS doręczy taką decyzję wyłącznie w postaci elektronicznej na profil rodzica lub opiekuna na PUE ZUS.

Od decyzji można odwołać się do Prezesa ZUS w ciągu 14 dni od doręczenia decyzji. A od decyzji Prezesa ZUS przysługuje skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego w ciągu 30 dni od doręczenia decyzji.