Jakie są środki zapobiegania i zwalczania demoralizacji nieletnich?

Środki te mają charakter nieizolacyjny lub izolacyjny (np. umieszczenie w odpowiedniej placówce opiekuńczo-wychowawczej, ośrodku szkolno-wychowawczym, zakładzie poprawczym). Środki wychowawcze można stosować kumulatywnie.

Środki wychowawcze

Wobec nieletniego sąd rodzinny może udzielić upomnienia. Upomnienie wymaga rangi postanowienia.

Sąd rodzinny może również zobowiązać nieletniego do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia wyrządzonej szkody, do wykonania określonych prac lub świadczeń na rzecz pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, do przeproszenia pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy, do uczestniczenia w odpowiednich zajęciach o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, do powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach albo do zaniechania używania alkoholu lub innego środka w celu wprowadzania się w stan odurzenia.

Zobowiązanie do określonego postępowania powinno być możliwie szczegółowo sprecyzowane, aby było jednoznaczne zarówno dla osoby zobowiązanej, jak i dla organu kontrolującego.

Dotyczy to zwłaszcza zakresu, sposobu i terminu wykonania zobowiązania i sprowadza się w szczególności do naprawienia wyrządzonej szkody. Nie chodzi tu o odszkodowanie z Kodeksu cywilnego, ale o obowiązek aby sam nieletni miał świadomość naprawienia szkody.

Przez naukę należy rozumieć również praktyczną naukę zawodu. Zobowiązanie do powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach ma istotne znaczenie w wypadku stwierdzenia przynależności nieletniego do nieformalnych grup. Zobowiązanie do zaniechania używania alkoholu lub innego środka w celu wprowadzenia się w stan odurzenia powinno być stosowane nie tylko w przypadkach, gdy czynu karalnego dopuścił się nieletni pod wpływem alkoholu lub innego środka odurzającego, lecz w każdym przypadku stwierdzenia spożywania alkoholu lub używania środków odurzających.

Sąd może ustanowić nadzór rodziców lub opiekuna. Nadzór ten polega m.in. na okresowych sprawozdaniach składanych sądowi z osiągnięć dziecka, w szczególności postępów w nauce, czy wykonywania nałożonych na niego obowiązków.

Rodzice muszą dać gwarancję. Nie można ustanawiać nadzoru wobec tych rodziców, którzy zostali pozbawieni władzy rodzicielskiej lub których władza rodzicielska została zawieszona.

Sąd może również ustanowić nadzór organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej, zakładu pracy albo osoby godnej zaufania - udzielających poręczenia za nieletniego. Sąd powinien wówczas ustalić, kto w imieniu tej organizacji lub zakładu pracy będzie sprawował nadzór.