REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kurator procesowy dla małoletniego pokrzywdzonego w postępowaniu karnym.

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kurator procesowy dla małoletniego pokrzywdzonego w postępowaniu karnym/ fot. Fotolia
Kurator procesowy dla małoletniego pokrzywdzonego w postępowaniu karnym/ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Jeżeli podejrzanym lub oskarżonym o popełnienie przestępstwa na szkodę małoletniego jest jedno (lub oboje) z rodziców, sąd opiekuńczy ma obowiązek ustanowić małoletniemu dla zabezpieczenia jego interesów kuratora procesowego. Wykonywać prawa małoletniego nie może wówczas drugi z rodziców, którego interesy mogłyby być niezgodne z dobrem dziecka. Oznacza to wyjątek od zasady, że jeżeli pokrzywdzonym w postępowaniu karnym jest małoletni jego prawa wykonuje rodzic jako jego przedstawiciel ustawowy.

Nie oznacza to jednak, że rodzic, który poweźmie informację, że jego małoletnie dziecko zostało pokrzywdzone jakimś działaniem (lub zaniechaniem) drugiego rodzica nie ma prawa do podjęcia czynności w kierunku ochrony praw małoletniego. Często bowiem źródłem informacji o popełnionym na szkodę małoletniego przestępstwie jest właśnie jedno z rodziców. Wówczas to rodzic składa do prokuratury zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa wskazując w nim stan faktyczny oraz sprawcę, którym jest drugi z rodziców.

REKLAMA

Procedura wyznaczenia kuratora.

REKLAMA

Zgodnie z art. 51 § 2 Kodeksu postępowania karnego,jeżeli pokrzywdzonym jest małoletni albo ubezwłasnowolniony całkowicie lub częściowo, prawa jego wykonuje przedstawiciel ustawowy albo osoba, pod której stałą pieczą pokrzywdzony pozostaje.

W myśl zaś przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego przedstawicielem ustawowym małoletniego są jego rodzice. Kodeks rodzinny wskazuje jednak, że żadne z rodziców nie może reprezentować dziecka przy czynnościach prawnych między dzieckiem a jednym z rodziców lub jego małżonkiem, (…). Przepis ten stosuje się odpowiednio w postępowaniu przed sądem lub innym organem państwowym, co oznacza, że będzie miał on zastosowanie również w postępowaniu karnym.

W tej sytuacji dla zabezpieczenia interesów małoletniego w postępowaniu karnym toczącym się przeciwko jednemu z rodziców sąd opiekuńczy na wniosek prokuratora ma obowiązek wyznaczyć małoletniemu kuratora procesowego. Postanowienie sądu powinno zostać wydane bezzwłocznie.

|podstawa prawna art. 51 § 2 k.k. art. 98 k.r.o oraz art. 99 k.r.o|

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak pokazuje praktyka prokuratorzy zazwyczaj zbyt późno składają wnioski o wyznaczenie kuratora co ma negatywne przełożenie na ochronę interesów małoletniego. Wyznaczenie kuratora dopiero po przedstawieniu zarzutów lub wniesieniu aktu oskarżenia wyłącza kuratora z podejmowania czynności na etapie postępowania przygotowawczego. Kurator nie ma wówczas realnej możliwości udziału w całym postępowaniu, składania wniosków dowodowych, przesłuchaniu świadków, nie uczestniczy również w przesłuchaniu małoletniego. Z uwagi natomiast na fakt, że postępowanie przygotowawcze może zakończyć się umorzeniem uznać należy, że praktyka wyznaczenia kuratora po przeprowadzeniu postępowania dowodowego jest nieprawidłowa i sprzeczna z interesem małoletniego pokrzywdzonego.

Jakich czynności może w postępowaniu karnym dokonywać kurator?

REKLAMA

Ponieważ wyznaczony do reprezentacji małoletniego kurator zastępuje w tym postępowaniu jego rodzica lub oboje rodziców, wszystkie podejmowane przez nich czynności stają się bezskuteczne, należy bowiem przyjąć, że interesy rodziców małoletniego mogą być sprzeczne z interesami dziecka.

Wniesienie przez jednego z rodziców prywatnego aktu oskarżenia przeciwko drugiemu z nich w sprawie, w której pokrzywdzonym jest małoletnie dziecko jest równoznaczne z brakiem skargi uprawnionego oskarżyciela, a zatem bezskuteczne. Czynności tej konwaliduje ustanowienie przez rodziców profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata lub radcy prawnego.

Kuratorowi w postępowaniu karnym przysługują prawa strony, może dokonywać wszelkich czynności, których za małoletniego dokonywały jego rodzic.

W postępowaniu przygotowawczym może np.:

  • złożyć zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa,
  • złożyć wniosek o ściganie,
  • składać wnioski dowodowe,
  • uczestniczyć w przesłuchaniu świadków,
  • uczestniczyć w przesłuchaniu małoletniego,
  • uczestniczyć w przesłuchaniu podejrzanego,
  • wnosić środki zaskarżenia tj. zażalenie na postanowienie o umorzeniu postępowania, zażalenie na uchylenie areszty tymczasowego.

W postępowaniu sądowym może np.:

  • składać wnioski dowodowe,
  • uczestniczyć w rozprawie,
  • wnosić środki zaskarżenia tj. apelację od wyroku.

Kurator może również wnieść do sądu prywatny akt oskarżenia przeciwko jednemu z rodziców.

Zakres tych uprawnień nie ma jednak charakteru nieograniczonego. Jak wskazują przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, kurator powinien uzyskać pozwolenie sądu do dokonania w imieniu i na rzecz małoletniego czynności we wszystkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletniego.

|podstawa prawna 156 k.r.o.|

Za taką czynność uznaje się np. pojednanie ze sprawcą. Kurator może to uczynić w imieniu małoletniego, uprzednio musi jednak uzyskać zgodę sądu opiekuńczego.

Czynności procesowe podejmowane przez prokuratora nie odnoszą skutku wobec niego ani na jego rachunek, gdyż występuje on w interesie i na rzecz małoletniego pokrzywdzonego.Należy jednak pamiętać, że na kuratorze ciąży obowiązek działania tylko na korzyść pokrzywdzonego. Podejmowanie lub niepodejmowanie działań, które z punktu widzenia jego interesu byłby konieczne skutkować powinno uznaniem, że czynność niekorzystna dokonana została z przekroczeniem uprawnień a zatem jest bezskuteczna, jako czynność podmiotu nieuprawnionego.

Kto może zostać kuratorem?

Zgodnie z treścią art. 178 § 2 k.r.o. w zw. z art. 148 § 2 k.r.o. kuratorem może być ustanowiony tylko ten, w stosunku do kogo zachodzi duże prawdopodobieństwo, że wywiąże się ze swoich obowiązków należycie.

W praktyce coraz częściej kuratorami procesowymi wyznaczani są adwokaci i radcy prawni. Osoby posiadające wykształcenie kierunkowe i na co dzień reprezentujące w sprawach karnych lub cywilnych dają większą gwarancję zabezpieczenia interesów małoletniego.

|podstawa prawna art.178 § 2 k.r.o. w zw. z art. 148 § 2 k.r.o.|

Relacja kurator – rodzic.

Wyznaczenie kuratora procesowego powoduje, że przejmuje on obowiązki pełnomocnika ustawowego małoletniego w miejsce jego rodziców. To kurator będzie składał wnioski dowodowe, uczestniczył w przesłuchaniach, reprezentował dziecko w sądzie i sporządzał w jego imieniu pisma procesowe. Uczestnictwo w postępowaniu kolejnej osoby stanowi dla rodziców małoletniego istotny problem. Zwykle rodzice o wyznaczeniu kuratora dowiadują się z pisma otrzymanego z sądu. Nie wiedzą jakie są jego zadania i dlaczego podejmuje on decyzje dotyczące ich dziecka.Bywa, że rodzi to konflikt pomiędzy kuratorem a rodzicami, którzy reprezentują sprzeczne interesy.

Zdarza się również, że rodzice, a zwłaszcza ten przeciwko któremu toczy się postępowanie starają się wpłynąć na kuratora i przekonać go do rezygnacji z czynności na rzecz małoletniego.

Różnie ocenia się współpracę pomiędzy kuratorem a rodzicem „niekrzywdzącym”. Nie ulega wątpliwości, że kurator do wykonywania swoich obowiązków będzie potrzebował informacji od drugiego rodzica. Nie powinien jednak wchodzić z nim w zbytnią zażyłość, często bowiem zdarza się, że sprawy karne wykorzystywane są przez rodzica „niekrzywdzącego” do wywarcia skutków w innym postępowaniu – rozwodowym, alimentacyjnym, w sprawach o kontakty z małoletnim czy ograniczenie władzy rodzicielskiej.

Kiedy kurator przestaje być kuratorem.

Jeżeli z postanowienia o wyznaczeniu kuratora wynika, że został on wyznaczony do jednej konkretnej sprawy uznać należy, że kuratela wygasa wraz z jej zakończeniem. Natomiast ustanie obowiązków kuratora wyznaczonego do dokonania jednej czynności ustanie wraz z jej dokonaniem. |podstawa prawna art. 180 par 1 i 2 k.r.o|

AutorKancelaria Adwokacka KNOPP; Adwokat Jagoda Knopp

Orzeczenia, które warto przeczytać:

  • Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2012 r. (I KZP 9/12)
  • Uchwała siedmiu sędziów Sąd Najwyższy z dnia 30 września 2010 r. (I KZP 10/2010)
  • Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 grudnia 2010 r., sygn. III KK 315/09

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny

Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rewolucja w rozwodach: koniec z orzekaniem o winie i przyznawaniem alimentów z powodu odpowiedzialności drugiego współmałżonka za rozpad małżeństwa. Ale skorzystają na tym dzieci

W dniu 23 czerwca 2025 r. Komisja Kodyfikacyjna Prawa Rodzinnego, będąca organem działającym przy Ministrze Sprawiedliwości przyjęła projekt ustawy nowelizującej kodeks rodzinny i opiekuńczy, który zakłada eliminację orzekania o winie rozkładu pożycia w sprawach o rozwód i separację. Z powyższym, ściśle związana jest również zmiana zasad alimentacji po rozwodzie i separacji – na przyznanie alimentów nie ma już mieć wpływu odpowiedzialność byłego współmałżonka za rozpad małżeństwa. Na zmianach tych, skorzystać mają przede wszystkim dzieci.

Najnowszy sondaż partyjny 2025

Najnowszy sondaż partyjny 2025: dla Rzeczpospolitej, WP, Onet. We wszystkich sondażach partyjnych wygrywa PiS. Jakie partie są poniżej progu 5%?

Maksymalna temperatura w miejscu pracy (35 stopni Celsjusza w pomieszczeniu). MRPiPS chce zmienić przepisy bhp. Dlaczego dopiero od 2027 roku?

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej od grudnia 2024 r. pracuje nad nowelizacją rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. MRPiPS chce nowych przepisów dotyczących pracy w czasie wysokich temperatur i nowych obowiązków dla pracodawców. Zmiany mają wejść w życie dopiero od 2027 roku. Pod koniec czerwca 2025 r. ukazała się już trzecia wersja tego projektu - przepisy w dwóch pierwszych wersjach były krytykowane m.in. jako zbyt skomplikowane.

Zmiany dotyczące żłobków: 2 dni wolne w roku, obowiązkowy plac zabaw, Mały ZUS Plus i Aktywny Rodzic

Zmiany dotyczące żłobków obejmują m.in. 2 dni wolne w roku na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, obowiązkowy plac zabaw na terenie placówki czy doprecyzowanie przepisów o Małym ZUS Plus i świadczeniu Aktywny Rodzic. Jak nowe przepisy ocenia Rzecznik MŚP Agnieszka Majewska?

REKLAMA

Od 7 lipca 2025 r. Polska przywraca czasową kontrolę na granicach z Niemcami i Litwą

W dniu 1 lipca 2025 r. Premier Donald Tusk zapowiedział przywrócenie od 7 lipca czasowej kontroli na granicy z Niemcami i Litwą. Wyjaśnił, że jest to konieczne, aby zredukować do minimum niekontrolowane przepływy migrantów.

Od 1 lipca 2025 r. wnioski o 3 ważne świadczenia. Kto może je otrzymać?

Startuje nabór wniosków o świadczenie Dobry start. 300 zł na szkolną wyprawkę ZUS wypłaci bez względu na dochód. Rodzice mniej zamożni od 1 lipca 2025 r. mogą również ubiegać się o zasiłki rodzinne i dodatki na nowy okres zasiłkowy. Ważną formą wsparcia wielu dzieci jest fundusz alimentacyjny.

Likwidacja USAID to śmierć 14 mln ludzi do 2030 r.

Likwidacja amerykańskiej agencji pomocy międzynarodowej USAID może doprowadzić do śmierci 14 milionów osób do 2030 roku – wynika z analiz opublikowanych w brytyjskim czasopiśmie medycznym „Lancet”. Naukowcy szacują, że aż jedną trzecią ofiar będą stanowić dzieci poniżej piątego roku życia.

Kiedy wybrać konto oszczędnościowe, a kiedy lokatę? Praktyczne porady

Oszczędzanie to nie tylko kwestia systematyczności, ale także wyboru odpowiednich narzędzi finansowych. Konto oszczędnościowe i lokata to dwa rozwiązania, które pomagają gromadzić i pomnażać środki, ale ich działanie i cel mogą się istotnie różnić. Jeśli zastanawiasz się, które z nich będzie dla Ciebie lepsze, poświęć chwilę na zrozumienie mechanizmów ich funkcjonowania.

REKLAMA

Komu ZUS nie przyzna renty wdowiej. Najczęstsze przyczyny decyzji odmownych

ZUS i inne organy emeryalno-rentowe rozpoczęły już wypłaty renty wdowiej. Organy te wysyłają też do seniorów decyzje w sprawie przyznania lub odmowy renty wdowiej. W jakich przypadkach wdowa lub wdowiec na pewno nie dostanie nowego świadczenia? ZUS wymienił najczęstsze przyczyny decyzji odmownych.

Min. Pełczyńska-Nałęcz: to przekręt! deweloperzy sprzedają "pseudometry" - tj. powierzchnię pod ścianami działowymi. Jak być powinno wyjaśnia PKN

W dniu 30 czerwca 2025 r. minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz napisała na platformie X: "Od prawie 30 lat deweloperzy sprzedają Polakom za ciężkie pieniądze pseudometry, czyli metry pod ścianami działowymi. A kolejne rządy pozostają zaskakująco bezsilnej w tej kwestii. Ofiarą tych nieuczciwych praktyk padło nawet setki tysięcy konsumentów, którzy stracili w sumie miliardy zł na rzeczy deweloperów." Z tego powodu napisała pismo do prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z prośbą o podjęcie działań. Zasady uwzględniania ścian działowych przy obliczaniu powierzchni użytkowej budynku, w świetle normy PN-ISO 9836 wyjaśnił Andrzej Pogorzelski, Przewodniczący Komitetu Technicznego 232 ds. Zasad Sporządzania Dokumentacji Projektowej w Budownictwie w Polskim Komitecie Normalizacyjnym.

REKLAMA