REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kurator procesowy dla małoletniego pokrzywdzonego w postępowaniu karnym.

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kurator procesowy dla małoletniego pokrzywdzonego w postępowaniu karnym/ fot. Fotolia
Kurator procesowy dla małoletniego pokrzywdzonego w postępowaniu karnym/ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Jeżeli podejrzanym lub oskarżonym o popełnienie przestępstwa na szkodę małoletniego jest jedno (lub oboje) z rodziców, sąd opiekuńczy ma obowiązek ustanowić małoletniemu dla zabezpieczenia jego interesów kuratora procesowego. Wykonywać prawa małoletniego nie może wówczas drugi z rodziców, którego interesy mogłyby być niezgodne z dobrem dziecka. Oznacza to wyjątek od zasady, że jeżeli pokrzywdzonym w postępowaniu karnym jest małoletni jego prawa wykonuje rodzic jako jego przedstawiciel ustawowy.

Nie oznacza to jednak, że rodzic, który poweźmie informację, że jego małoletnie dziecko zostało pokrzywdzone jakimś działaniem (lub zaniechaniem) drugiego rodzica nie ma prawa do podjęcia czynności w kierunku ochrony praw małoletniego. Często bowiem źródłem informacji o popełnionym na szkodę małoletniego przestępstwie jest właśnie jedno z rodziców. Wówczas to rodzic składa do prokuratury zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa wskazując w nim stan faktyczny oraz sprawcę, którym jest drugi z rodziców.

REKLAMA

REKLAMA

Procedura wyznaczenia kuratora.

Zgodnie z art. 51 § 2 Kodeksu postępowania karnego,jeżeli pokrzywdzonym jest małoletni albo ubezwłasnowolniony całkowicie lub częściowo, prawa jego wykonuje przedstawiciel ustawowy albo osoba, pod której stałą pieczą pokrzywdzony pozostaje.

W myśl zaś przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego przedstawicielem ustawowym małoletniego są jego rodzice. Kodeks rodzinny wskazuje jednak, że żadne z rodziców nie może reprezentować dziecka przy czynnościach prawnych między dzieckiem a jednym z rodziców lub jego małżonkiem, (…). Przepis ten stosuje się odpowiednio w postępowaniu przed sądem lub innym organem państwowym, co oznacza, że będzie miał on zastosowanie również w postępowaniu karnym.

W tej sytuacji dla zabezpieczenia interesów małoletniego w postępowaniu karnym toczącym się przeciwko jednemu z rodziców sąd opiekuńczy na wniosek prokuratora ma obowiązek wyznaczyć małoletniemu kuratora procesowego. Postanowienie sądu powinno zostać wydane bezzwłocznie.

REKLAMA

|podstawa prawna art. 51 § 2 k.k. art. 98 k.r.o oraz art. 99 k.r.o|

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak pokazuje praktyka prokuratorzy zazwyczaj zbyt późno składają wnioski o wyznaczenie kuratora co ma negatywne przełożenie na ochronę interesów małoletniego. Wyznaczenie kuratora dopiero po przedstawieniu zarzutów lub wniesieniu aktu oskarżenia wyłącza kuratora z podejmowania czynności na etapie postępowania przygotowawczego. Kurator nie ma wówczas realnej możliwości udziału w całym postępowaniu, składania wniosków dowodowych, przesłuchaniu świadków, nie uczestniczy również w przesłuchaniu małoletniego. Z uwagi natomiast na fakt, że postępowanie przygotowawcze może zakończyć się umorzeniem uznać należy, że praktyka wyznaczenia kuratora po przeprowadzeniu postępowania dowodowego jest nieprawidłowa i sprzeczna z interesem małoletniego pokrzywdzonego.

Jakich czynności może w postępowaniu karnym dokonywać kurator?

Ponieważ wyznaczony do reprezentacji małoletniego kurator zastępuje w tym postępowaniu jego rodzica lub oboje rodziców, wszystkie podejmowane przez nich czynności stają się bezskuteczne, należy bowiem przyjąć, że interesy rodziców małoletniego mogą być sprzeczne z interesami dziecka.

Wniesienie przez jednego z rodziców prywatnego aktu oskarżenia przeciwko drugiemu z nich w sprawie, w której pokrzywdzonym jest małoletnie dziecko jest równoznaczne z brakiem skargi uprawnionego oskarżyciela, a zatem bezskuteczne. Czynności tej konwaliduje ustanowienie przez rodziców profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata lub radcy prawnego.

Kuratorowi w postępowaniu karnym przysługują prawa strony, może dokonywać wszelkich czynności, których za małoletniego dokonywały jego rodzic.

W postępowaniu przygotowawczym może np.:

  • złożyć zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa,
  • złożyć wniosek o ściganie,
  • składać wnioski dowodowe,
  • uczestniczyć w przesłuchaniu świadków,
  • uczestniczyć w przesłuchaniu małoletniego,
  • uczestniczyć w przesłuchaniu podejrzanego,
  • wnosić środki zaskarżenia tj. zażalenie na postanowienie o umorzeniu postępowania, zażalenie na uchylenie areszty tymczasowego.

W postępowaniu sądowym może np.:

  • składać wnioski dowodowe,
  • uczestniczyć w rozprawie,
  • wnosić środki zaskarżenia tj. apelację od wyroku.

Kurator może również wnieść do sądu prywatny akt oskarżenia przeciwko jednemu z rodziców.

Zakres tych uprawnień nie ma jednak charakteru nieograniczonego. Jak wskazują przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, kurator powinien uzyskać pozwolenie sądu do dokonania w imieniu i na rzecz małoletniego czynności we wszystkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletniego.

|podstawa prawna 156 k.r.o.|

Za taką czynność uznaje się np. pojednanie ze sprawcą. Kurator może to uczynić w imieniu małoletniego, uprzednio musi jednak uzyskać zgodę sądu opiekuńczego.

Czynności procesowe podejmowane przez prokuratora nie odnoszą skutku wobec niego ani na jego rachunek, gdyż występuje on w interesie i na rzecz małoletniego pokrzywdzonego.Należy jednak pamiętać, że na kuratorze ciąży obowiązek działania tylko na korzyść pokrzywdzonego. Podejmowanie lub niepodejmowanie działań, które z punktu widzenia jego interesu byłby konieczne skutkować powinno uznaniem, że czynność niekorzystna dokonana została z przekroczeniem uprawnień a zatem jest bezskuteczna, jako czynność podmiotu nieuprawnionego.

Kto może zostać kuratorem?

Zgodnie z treścią art. 178 § 2 k.r.o. w zw. z art. 148 § 2 k.r.o. kuratorem może być ustanowiony tylko ten, w stosunku do kogo zachodzi duże prawdopodobieństwo, że wywiąże się ze swoich obowiązków należycie.

W praktyce coraz częściej kuratorami procesowymi wyznaczani są adwokaci i radcy prawni. Osoby posiadające wykształcenie kierunkowe i na co dzień reprezentujące w sprawach karnych lub cywilnych dają większą gwarancję zabezpieczenia interesów małoletniego.

|podstawa prawna art.178 § 2 k.r.o. w zw. z art. 148 § 2 k.r.o.|

Relacja kurator – rodzic.

Wyznaczenie kuratora procesowego powoduje, że przejmuje on obowiązki pełnomocnika ustawowego małoletniego w miejsce jego rodziców. To kurator będzie składał wnioski dowodowe, uczestniczył w przesłuchaniach, reprezentował dziecko w sądzie i sporządzał w jego imieniu pisma procesowe. Uczestnictwo w postępowaniu kolejnej osoby stanowi dla rodziców małoletniego istotny problem. Zwykle rodzice o wyznaczeniu kuratora dowiadują się z pisma otrzymanego z sądu. Nie wiedzą jakie są jego zadania i dlaczego podejmuje on decyzje dotyczące ich dziecka.Bywa, że rodzi to konflikt pomiędzy kuratorem a rodzicami, którzy reprezentują sprzeczne interesy.

Zdarza się również, że rodzice, a zwłaszcza ten przeciwko któremu toczy się postępowanie starają się wpłynąć na kuratora i przekonać go do rezygnacji z czynności na rzecz małoletniego.

Różnie ocenia się współpracę pomiędzy kuratorem a rodzicem „niekrzywdzącym”. Nie ulega wątpliwości, że kurator do wykonywania swoich obowiązków będzie potrzebował informacji od drugiego rodzica. Nie powinien jednak wchodzić z nim w zbytnią zażyłość, często bowiem zdarza się, że sprawy karne wykorzystywane są przez rodzica „niekrzywdzącego” do wywarcia skutków w innym postępowaniu – rozwodowym, alimentacyjnym, w sprawach o kontakty z małoletnim czy ograniczenie władzy rodzicielskiej.

Kiedy kurator przestaje być kuratorem.

Jeżeli z postanowienia o wyznaczeniu kuratora wynika, że został on wyznaczony do jednej konkretnej sprawy uznać należy, że kuratela wygasa wraz z jej zakończeniem. Natomiast ustanie obowiązków kuratora wyznaczonego do dokonania jednej czynności ustanie wraz z jej dokonaniem. |podstawa prawna art. 180 par 1 i 2 k.r.o|

AutorKancelaria Adwokacka KNOPP; Adwokat Jagoda Knopp

Orzeczenia, które warto przeczytać:

  • Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2012 r. (I KZP 9/12)
  • Uchwała siedmiu sędziów Sąd Najwyższy z dnia 30 września 2010 r. (I KZP 10/2010)
  • Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 grudnia 2010 r., sygn. III KK 315/09

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny

Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Stopy procentowe NBP 2025: w październiku obniżka o 0,25 pkt proc.

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 7-8 października 2025 r. postanowiła obniżyć wszystkie stopy procentowe NBP o 0,25 punktu procentowego. Stopa referencyjna wynosić będzie od 9 października 2025 r. 4,50 proc. - poinformował w komunikacie Narodowy Bank Polski. Decyzja RPP nie była zaskoczeniem dla większości analityków finansowych i ekonomistów, którzy najczęściej oczekiwali właśnie takiej obniżki.

Zdradzeni emeryci? Wstrząsająca petycja żąda zwolnienia z PIT rodziców, którzy wychowali co najmniej dwoje dzieci – padają mocne oskarżenia wobec państwa i polityków

Do Sejmu trafiła petycja BKSP-155-X-651/25, której autorem jest Adam Nycz. Dokument dotyczy zwolnienia przychodów z tytułu otrzymywanych emerytur z ZUS przez rodziców, którzy wychowali co najmniej dwójkę dzieci, z podatku dochodowego od osób fizycznych.

W październiku 2025 r. RPP obniżyła stopy procentowe. O ile i kiedy spadną raty kredytów?

W dniu 8 października 2025 r. Rada Polityki Pieniężnej po raz kolejny obniżyła stopy procentowe. Stopa referencyjna będzie wynosić od jutra (9 października) 4,5%. To oczywiście dobra wiadomość dla osób spłacających lub planujących zaciągnąć kredyt hipoteczny. Z wyliczeń Rankomat.pl wynika, że w przypadku kredytu na kwotę 500 000 zł zaciągniętego na 30 lat rata spadnie o kolejne 83 zł. Łącznie, po czterech tegorocznych obniżkach, zmniejszy się o 458 zł – z 3 651 zł do 3 193 zł. Jeszcze większą obniżkę, bo wynoszącą 838 zł, można uzyskać poprzez refinansowanie kredytu z 2022 r. z oprocentowaniem 9%.

273,00 złote dodatku do emerytury. Trzeba złożyć dokumenty, wypłata do 15 dnia miesiąca. Tym razem nie wypłaca ZUS

Po złożeniu tego wniosku emeryci mogą dostać co miesiąc dodatkowe świadczenie w wysokości 273 złotych. Trzeba spełnić określone warunki. Pieniędzy nie wypłaca ZUS, a trafiają one na konto do 15 dnia miesiąca.

REKLAMA

Wojsko to nie tylko mundur, pieniądze i doświadczenie. Po zwolnieniu ze służby żołnierzom przysługują konkretne uprawnienia

Młodzi ludzie obecnie przychylniej niż przed laty patrzą na służbę wojskową. Do jej podjęcia zachęcają ich kampanie społeczne i warunki finansowe. Jednak jakie są pozostałe konsekwencje służby wojskowej dla późniejszej kariery cywilnej?

500+ dla seniora, wszystko co musisz wiedzieć o nowym świadczeniu. Wnioski można składać już od 3 listopada 2025 r.

Rząd w celu wykluczenia ubóstwa energetycznego wprowadził od 30 września ustawę o bonie ciepłowniczym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia wysokości cen energii elektrycznej. W związku z podwyżkami cen ogrzewania systemowego (nawet o 80-90%), ustawodawca postanowił wesprzeć najuboższe gospodarstwa. Jednocześnie ustawodawca scedował obsługę wniosków dot. bonu ciepłowniczego na gminy.

Pod domem pojawi się nowy (pomarańczowy) worek na odpady. Nie będzie już trzeba odbywać wycieczek do PSZOK-u

Niektóre miasta i gminy w Polsce decydują się na wprowadzenie nowego (pomarańczowego) worka na odpady – aby „ułatwić życie” swoim mieszkańcom (a zwłaszcza seniorom) zwalniając ich z konieczności wizyt w gminnych punktach selektywnego zbierania odpadów (tzw. PSZOK-ach) oraz aby zapobiec powstawaniu „dzikich” wysypisk odpadów na terenie miasta. Jest to rozwiązanie prospołeczne i proekologiczne, z którego mogą brać przykład również inne miasta i gminy w Polsce.

W 2026 r. trzynasta pensja dla każdego etatowego pracownika na minimalnej płacy – otrzymaj nawet 5.379,20 zł więcej w skali roku

Od września 2025 r. są znane kwoty wynagrodzenia minimalnego miesięcznego oraz minimalnej stawki godzinowej. Jest pewien sposób aby zarabiać więcej będąc nadal tylko na minimalnej płacy – nawet o nieco więcej niż jedną dodatkową minimalną pensję w roku! Można otrzymać dodatkowo nawet 5.379,20 zł.

REKLAMA

Kolejne pytanie do TSUE o kredyty z WIBOR-em. Czy polskie prawo wystarczająco chroni kredytobiorców?

Sąd Okręgowy w Krakowie w osobie sędzi Anny Baran postanowił skierować do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), pytanie czy polskie regulacje dotyczące zasad oprocentowania kredytów hipotecznych są zgodne z unijnym prawem chroniącym konsumentów. Analizy pytania prejudycjalnego i jego uzasadnienia, dokonuje radca prawny Paweł Stalski, specjalizujący się w prawie ochronnych konsumentów i w sporach sądowych z bankami.

Kto może dostać orzeczenie o niepełnosprawności na stałe? Przepisy w 2025 r.

W czerwcu 2025 r. weszły w życie nowe przepisy, które określają minimalne okresy, na jakie – w określonych przypadkach – można otrzymać orzeczenie o niepełnosprawności lub jej stopniu. Czy zmianom uległy również zasady dotyczące wydawania orzeczeń na stałe? Jakie są aktualnie zasady? Rozwiewamy wątpliwości.

REKLAMA