REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przewóz z grzeczności

Aleksandra Pajewska
 Przewóz z grzeczności jest nieodpłatny i dobrowolny. /Fot. Fotolia
Przewóz z grzeczności jest nieodpłatny i dobrowolny. /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Przewóz z grzeczności to nieodpłatne i dobrowolne świadczenie uregulowane na mocy ustawy – Kodeks cywilny. Polski ustawodawca zdecydował się na złagodzenie reżimu odpowiedzialności w sytuacji przewozu z grzeczności. Jak kształtują się relacje podmiotów biorących udział w przewozie grzecznościowym?

W dwóch przypadkach: zderzenia się pojazdów mechanicznych oraz przewozu z grzeczności posiadacze pojazdów mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych (tj. na zasadzie winy).

REKLAMA

Grzeczność

Pojęcie „grzeczności” nie posiada ustawowej definicji legalnej. Zgodnie z doktryną i orzecznictwem należy rozumieć je w potocznym znaczeniu, zgodnie z codziennym, towarzyskim brzmieniem. Grzeczność definiowana jest więc jako pewna uprzejmość, która nie wynika z nałożonego na przewożącego obowiązku prawnego. Nie jest też związana z ekwiwalentem po jego stronie.

Przewóz z grzeczności to m.in. przewóz znajomych, przyjaciół, gości czy autostopowiczów.  

Przewóz grzecznościowy charakteryzuje się dwoma podstawowymi cechami. Jest jednocześnie nieodpłatny i dobrowolny. Potwierdza to wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 23 listopada 2006 roku (sygnatura akt I ACa 768/06), w którym SA stwierdził, że przewóz grzecznościowy nie jest identyczny z pojęciem przewozu nieodpłatnego. Przewóz z grzeczności ma miejsce tylko wówczas, gdy osoba przewożąca kieruje się poczuciem grzeczności w potocznym tego słowa znaczeniu.

Nieodpłatny charakter

Nieodpłatność przewozu z grzeczności rozumiana jest szeroko. Definiowana jest jako brak jakiejkolwiek korzyści po stronie przewożącego. Dotyczy to zarówno zapłaty w sensie materialnym (pieniężnym) jak i korzyści niemajątkowej. O nieodpłatnym charakterze przewozu decyduje już sam zamiar stron w chwili rozpoczęcia jazdy. Dokonanie faktycznej zapłaty, niezgodnej z pierwotnym zamiarem, po skorzystaniu z grzeczności, nie ma wpływu na zmianę jego charakteru. Możliwa jest więc sytuacja, w której podmioty zdecydowały się na brak zapłaty a przewożony spontanicznie, po dokonaniu przewozu, wręczył upominek. Nadal mamy do czynienia z nieodpłatnym przewozem z grzeczności. Zgodnie bowiem ze zdaniem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 11 stycznia 1978 roku (sygnatura akt II CR 487/44) przewóz z grzeczności ma miejsce tylko wówczas, gdy zamiarem przewożącego jest świadczenie przewozu bezinteresownie. W związku z powyższym nie jest traktowany jako przewóz grzecznościowy przewóz przechodnia, który wskaże kierowcy właściwą drogę czy przewóz lekarza do domu kierowcy, którego dziecko wymaga badania lekarskiego. Przewożący odnosi swoistą korzyść, mianowicie przy pomocy przewozu realizuje własne interesy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jako świadczenie nieodpłatne nie jest rozumiana jazda bez wymaganego biletu ani sytuacja, w której przewożący odnosi korzyść, stanowiąca tylko część kosztów przewozu.

Dobrowolność

Przewóz z grzeczności ma być świadczony wyłącznie z dobrej woli przewożącego. Oceniane jest to przez pryzmat faktu skorzystania z jego uprzejmości.

Nie jest przewozem z grzeczności darmowy przewóz autobusami komunikacji miejskiej dzieci i emerytów ani przewóz chorego karetką pogotowia czy więźnia samochodem więziennym. Na przewoźniku ciąży obowiązek przewozu.

Nie jest korzystającym z przewozu grzecznościowego – pasażer na gapę, czyli osoba podróżująca pojazdem bez wiedzy i zgody jego posiadacza. Wyklucza to dobrowolny charakter świadczenia.

Kazus pracowników

Nieodpłatny transport pracowników do miejsca pracy świadczony przez pracodawcę nie ma charakteru grzecznościowego, ponieważ nie realizuje cechy nieodpłatności. Podobnie jak w sytuacji lekarza, pracodawca dowożąc pracowników, realizuje własny interes. Jeśli transport taki realizuje podmiot inny niż pracodawca, to ciąży na nim obowiązek transportowania pracowników. Nie realizowana jest cecha dobrowolności, nie ma więc mowy o przewozie grzecznościowym.

Zobacz również: Karta warszawiaka - krok po kroku

Brak umowy

W przypadku przewozu grzecznościowego podmioty biorące w nim udział nie są związane żadną umową, nie łączą ich żadne stosunki prawne. Podmioty powiązane są tylko na mocy zobowiązania o naturze czysto towarzyskiej. Umowa przewozu uregulowana jest w art. 774 kodeksu cywilnego. Jednak zawarcie takiej umowy wyłącza ewentualny grzecznościowy charakter. Cechą umowy przewozu z art. 774 jest odpłatność, co stoi w opozycji do charakteru przewozu grzecznościowego.

Odpowiedzialność

Konstrukcja odpowiedzialność posiadacza przewożącego grzecznościowo oparta jest o konstrukcję działania przez przewożonego na własne ryzyko, świadomie naraża się on na ryzyko wystąpienia niebezpieczeństwa. Jest to rozwiązanie krytykowane, z uwagi na fakt, że sytuacja przewożonego nie różni się tu niczym od sytuacji pasażera przy przewozie odpłatnym. W obu przypadkach możliwość i ryzyko nastąpienia wypadku wygląda z punktu widzenia osoby przewożonej tak samo. Odpowiedzialność odnosi się także do zasad słuszności. Osoba wyświadczająca z własnej woli drugiemu uprzejmość, nie powinna ponosić surowej odpowiedzialności. W doktrynie podkreśla się także fakt, że osoba ta niejako godzi się na utratę uprawnień powiązanych z odpowiedzialnością na zasadzie ryzyka. Rekompensuje jej to korzyść uzyskana z przewozu grzecznościowego.

Polecamy serwis: Komunikacja

Podstawa prawna:

  • ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku - Kodeks cywilny (Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93),
  • wyrok SN z dnia 11 stycznia 1978 roku (sygnatura akt II CR 487/44),
  • wyrok SA w Poznaniu z dnia 23 listopada 2006 roku (sygnatura akt I ACa 768/06).
Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wyrok za szabrownictwo: Sąd w Głubczycach skazał na 8 miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywny w wysokości 4 i 6 tysięcy złotych

Szabrownictwo po powodzi. Na kary ośmiu miesięcy pozbawienia wolności skazał Sąd Rejonowy w Prudniku dwóch mężczyzn, którzy podczas powodzi w Głuchołazach ukradli garaż powodzianina. Wyrok jest nieprawomocny.

Duże zmiany dla niepełnosprawnych w 2025 roku. Zmiana zasad orzekania, weryfikacja ważności orzeczenia, maksymalne terminy rozpatrywania wniosków, przedłużenie ważności kart parkingowych

Doprecyzowane będą przepisy dotyczące procedury rozpatrywania wniosków o uzyskanie orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności. Wniosek taki będzie musiał być rozpatrzony nie dłużej niż w 3 miesiące w I instancji i nie dłużej niż 2 miesiące w przypadku odwołania do II instancji. Na rok 2025 będzie rozszerzona możliwość ustalania poziomu potrzeby wsparcia od dnia złożenia wniosku. Ponadto nowe przepisy określą możliwość wydłużenia ważności kart parkingowych w związku z wydłużonym zachowaniem ważności dotychczasowych orzeczeń o niepełnosprawności. Nowością będą też przepisy pozwalające na weryfikację ważności orzeczenia o niepełnosprawności. To nie wszystkie zmiany jakie wynikają z opublikowanych 23 września 2024 r. założeń nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Nowe przepisy wejdą w życie najprawdopodobniej w 2025 roku.

Zmiany w terminach wypłaty emerytur w październiku 2024 r. Sprawdź, kiedy będą przelewy, a kiedy przekazy i kto dostanie dwa świadczenia

Zmiany w terminach wypłaty emerytur. W październiku 2024 r. Sprawdź, kiedy będą przelewy, a kiedy przekazy pocztowe i kto dostanie dwa świadczenia w jednym miesiącu. Sprawę determinuje nie tylko kalendarz, ale i powódź.

Pobrane RKO a babciowe, aktywnie w żłobku i aktywnie w domu [Przykład]

Czy rodzice, którzy mają już pobrane RKO w pełnej kwocie mogą wnioskować o babciowe, aktywnie w żłobku lub aktywnie w domu? Czy pobranie 12 tys. zł wyklucza możliwość pobierania świadczeń z nowego programu "Aktywny rodzic"?

REKLAMA

Obowiązkowe badania lekarskie dla myśliwych – kontrowersje wokół propozycji Ministerstwa Klimatu i Środowiska

Wiceminister klimatu i środowiska zasugerował, że myśliwi powinni przechodzić obowiązkowe badania lekarskie co 4-5 lat, podobnie jak kierowcy, żołnierze czy policjanci. Argumentował to bezpieczeństwem publicznym, przywołując niedawne tragiczne wypadki z udziałem myśliwych. Propozycję popiera również minister klimatu Paulina Hennig-Kloska. Pomysł jednak spotkał się ze sprzeciwem myśliwych.

Kto zapłaci za towar zniszczony w sklepie podczas zakupów? Nie zawsze będzie to klient. Czy znasz swoje prawa?

Kto zapłaci za towar zniszczony w sklepie podczas zakupów? Nie zawsze będzie to klient. Ale, czy znasz swoje prawa? Kluczowa jest wina i warunki techniczno-organizacyjne panujące w sklepie. Zawsze trzeba zwrócić uwagę na kontekst.

Wraca ustawa wiatrakowa. Jaka będzie odległość wiatraków od gospodarstw domowych?

Ministerstwo Klimatu i Środowiska wydało komunikat na temat projektu nowelizacji ustawy dotyczącej OZE. Resort wskazał, że odległość wiatraków od zabudowy będzie wynosić nie 300, a 500 m. i będzie ona określona w projekcie nowelizacji ustawy o inwestycjach w elektrownie wiatrowe.

500 zł miesięcznie przez 2 lata od 12. miesiąca do 35. miesiąca życia dziecka [Aktywnie w domu a RKO]

Świadczenie "Aktywnie w domu" działa jak RKO (Rodzinny Kapitał Opiekuńczy). Rodzice otrzymują 500 zł miesięcznie przez 2 lata, licząc od 12 miesiąca do 35 miesiąca życia dziecka. W sumie na dziecko przysługuje 12 tys. zł. Czym "Aktywnie w domu" różni się od RKO?

REKLAMA

7 ważnych świadczeń z podwyżką w 2025 r. Które nie wzrosną?

Wybraliśmy kilka najważniejszych świadczeń, których kwoty wzrosną w 2025 r. Nie są to wszystkie świadczenia. Warto przykładowo pamiętać o waloryzacji, która co roku podnosi wysokość emerytur, rent, a także dodatków. W ten sposób od 1 marca 2025 r. podwyżce ulegnie m.in. renta rodzina czy dodatek pielęgnacyjny. Co jeszcze?

Planujesz wyjazd do sanatorium? Będzie taniej. Od października 2024 roku kuracjusze zapłacą od 27,30 zł do 174,30 zł mniej za pobyt

Planujesz wyjazd do sanatorium? Masz szczęście, bo będzie taniej. Od października 2024 roku kuracjusze zapłacą od 27,30 zł do 174,30 zł mniej za pobyt. Wysokość opłat zależy od standardu pokoju i terminu pobytu.

REKLAMA