REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ułaskawienie Kamińskiego i Wąsika. Prezydent skorzystał z trybu Kodeksu postępowania karnego. Czy prawo przewiduje inne rozwiązanie?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Piotr T. Szymański
Redaktor portalu Infor.pl
Mariusz Kamiński i Maciej Wąsik mogą zostać ułaskawieni po przeprowadzeniu postępowania ułaskawieniowego w trybie, jaki określa Kodeks postępowania karnego
Marcin Obara
PAP

REKLAMA

REKLAMA

Mariusz Kamiński i Maciej Wąsik mogą zostać ułaskawieni po przeprowadzeniu postępowania ułaskawieniowego w trybie, jaki określa Kodeks postępowania karnego. Prezydent Andrzej Duda stoi niezmiennie na stanowisku, że akt łaski w ich sprawie z 2015 r. pozostaje w mocy. Na prośbę żon obu skazanych polityków prezydent zdecydował jednak o wszczęciu postępowania ułaskawieniowego. Andrzej Duda zwrócił się także do prokuratora generalnego i ministra sprawiedliwości Adama Bodnara z prośbą o zwolnienie Kamińskiego i Wąsika na czas trwania postępowania o ułaskawienie. 

Prezydent Andrzej Duda ogłaszając w czwartek 11 stycznia 2024 r. decyzję o wszczęciu postępowania ułaskawieniowego w sprawie Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika oświadczył: „Chcę powiedzieć jasno i wyraźnie: akt łaski, który wydałem (w 2015 r. – Infor.pl) jako prezydent, został wydany zgodnie z konstytucją, całkowicie zgodnie z obowiązującymi standardami, jest skuteczny”. 

Wcześniej prezydent zapowiadał, że „nie spocznie” dopóki Kamiński i Wąsik „nie będą na powrót wolnymi ludźmi”. Dlatego też na prośbę ich żon prezydent podjął decyzję o wszczęciu postępowania ułaskawieniowego. „Chcę, żeby to postępowanie zostało przeprowadzone według wszystkich standardów konstytucyjnych i ustawowych” – powiedział. Postępowanie o ułaskawienie wskutek decyzji prezydenta ma obowiązek wszcząć prokurator generalny Adam Bodnar. Prezydent wystąpił zarazem do Bodnara z wnioskiem o to, by zarządził przerwę w wykonaniu kary wobec Kamińskiego i Wąsika do czasu, kiery postępowanie o ułaskawienie zakończy się.

REKLAMA

REKLAMA

Prawo łaski – prerogatywa prezydenta na podstawie Konstytucji

Prezydent Duda tym razem zdecydował się na zastosowanie procedury przewidzianej przepisami Kodeksu postępowania karnego. Zwrócił na to uwagę marszałek Sejmu Szymon Hołownia: „Prezydent nie zastosował ułaskawienia prezydenckiego z art. 139 (Konstytucji – Infor.pl), które mogłoby skończyć się tym, że panowie nawet wczoraj by wyszli z zakładu karnego i to było w jego mocy, tylko zdecydował się na ścieżkę z Kodeksu postępowania karnego, która jest długa i potrafi trwać nawet pół roku, bo to jest pisanie opinii przez kolejne sądy, przesyłanie ich przez Prokuratora Generalnego. Na koniec prezydent i tak robi, co chce, bo nie jest związany tymi opiniami. Natomiast można to było zrobić szybciej i bardziej efektywnie”.

Konstytucja stanowi (art. 139), że prawo łaski stosuje prezydent Rzeczypospolitej. Zastosowanie prawa łaski nie wymaga przy tym dla swej ważności podpisu premiera (tzw. kontrasygnata), poprzez który premier bierze na siebie odpowiedzialność polityczną przed Sejmem za akt urzędowy prezydenta. O aktach urzędowych prezydenta, które nie wymagają kontrasygnaty premiera w doktrynie prawa konstytucyjnego mówi się, że są to prerogatywy prezydenta. Skorzystanie z prawa łaski jest więc jedną z prerogatyw głowy państwa

Prawo łaski nie jest przy tym zdefiniowane ani przepisami Konstytucji, ani jakiegokolwiek innego aktu normatywnego. Przepisy nie określają przesłanek zastosowania prawa łaski, ani jego treści. Daje to głowie państwa szeroki zakres swobody w kształtowaniu treści aktu łaski w konkretnym przypadku. Prezydent może więc w szczególności wymierzoną karę skrócić albo darować ją w całości, bądź też zmienić rodzaj kary (np. pozbawienie wolności na ograniczenie wolności bądź grzywnę).

Definicji prawa łaski nie określała żadna XX-wieczna polska konstytucja, za wyjątkiem konstytucji kwietniowej z 1935 r. Znajdował się w niej przepis w następującym brzmieniu: 

„Prezydent Rzeczypospolitej władny jest aktem łaski darować lub złagodzić skazanemu karę, wymierzoną orzeczeniem prawomocnym, tudzież uchylić skutki skazania”.

Aktualna Konstytucja stanowi ponadto (art. 8 ust. 2), że jej przepisy stosuje się bezpośrednio, „chyba że Konstytucja stanowi inaczej”. Przepis dotyczący prawa łaski nie stanowi inaczej, w szczególności nie odsyła do ustawy regulacji trybu stosowania prawa łaski przez prezydenta. Wobec tego podstawą zastosowania prawa łaski przez prezydenta jest sam art. 139 Konstytucji. Jedyne ograniczenie w tym zakresie polega na tym, że prezydent nie ma prawa zastosowania prawa łaski do osób skazanych przez Trybunał Stanu.

Postępowanie ułaskawieniowe na podstawie Kodeksu

Prezydent Andrzej Duda zdecydował jednak, że ułaskawienie Kamińskiego i Wąsika ma odbyć się po przeprowadzeniu postępowania ułaskawieniowego, którego zasady określają przepisy Kodeksu postępowania karnego. Stanowią one podstawę prawną dla czynności dokonywanych w postępowaniu o ułaskawienie przez osoby uprawnione do wniesienia prośby o ułaskawienie, sądy oraz prokuratora generalnego. Postępowanie ułaskawieniowe ma za cel przygotowanie dokumentacji i przedstawienie jej prezydentowi, który podejmuje ostateczną decyzję o zastosowaniu prawa łaski.

Postępowanie ułaskawieniowe w sprawie Kamińskiego i Wąsika ma zostać wszczęte w tzw. trybie prezydenckim

REKLAMA

Tryb prezydencki postępowania ułaskawieniowego

Tryb prezydencki znajduje zastosowanie w sytuacji, gdy to prezydent inicjuje postępowanie ułaskawieniowe, które mają przeprowadzić organy wskazane przepisami Kpk. Kodeks stanowi, że w każdym wypadku, kiedy prezydent tak zadecyduje, prokurator generalny wszczyna z urzędu postępowanie o ułaskawienie.

Prezydent Duda 11 stycznia podjął decyzję o tym, by prokurator generalny wszczął postępowanie ułaskawieniowe z urzędu. W takiej sytuacji na prokuratorze generalnym spoczywa obowiązek wszczęcia tego postępowania. Kodeks postępowania karnego nie określa terminu, w którym prokurator generalny powinien wszcząć postępowanie o ułaskawienie, zatem przyjmuje się, że powinien uczynić to niezwłocznie, czyli bez nieuzasadnionej zwłoki.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Prokurator generalny wszczynając postępowanie ułaskawieniowe może postąpić w sposób dwojaki, może mianowicie:

  • żądać przedstawienia sobie akt sprawy z opiniami sądów albo 
  • przedstawić akta prezydentowi bez zwracania się o opinię sądów.

W przypadku, gdy prokurator generalny zwróci się o opinię sądów, swoje opinie dotyczące ułaskawienia przedstawiają sądy, które orzekały w sprawie. Opinie sądów nie są przy tym wiążące dla prezydenta.

Zawieszenie kary na czas postępowania ułaskawieniowego

Prezydent Andrzej Duda zwrócił się ponadto do prokuratora generalnego Adama Bodnara o zarządzenie przerwy w wykonaniu kary przez Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika. Podczas gdy wszczęcie postępowania ułaskawieniowego wskutek decyzji prezydenta jest obowiązkiem prokuratora generalnego, to zarządzenie przerwy w wykonaniu kary jest jego uprawnieniem, z którego może skorzystać, ale – nawet na wniosek głowy państwa – nie musi.

Przepis Kodeksu postępowania karnego przyznaje prokuratorowi generalnemu uprawnienie do zarządzenia przerwy w wykonaniu kary do czasu ukończenia postępowania o ułaskawienie. Prokurator generalny ma prawo skorzystać z tego uprawnienia, jeżeli uzna, że za ułaskawieniem przemawiają szczególnie ważne powody, zwłaszcza – gdy uzasadnia to krótki okres pozostałej do odbycia kary.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
W 2026 roku pracownik z najniższym wynagrodzeniem dostanie ponad 14 tys. zł za rozwiązanie umowy. Skąd ta kwota?

Na co mogą liczyć najniżej wynagradzani pracownicy w przypadku niespodziewanej utraty pracy? Obowiązujące przepisy jasno regulują ich prawa i obowiązki pracodawców. Jednym z nich jest wypłata odprawy pieniężnej. Ale czy będzie należała się każdemu?

Umiarkowany stopień niepełnosprawności. Co przysługuje [LISTA 2026]

Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności nierzadko zastanawiają się nad tym, na jakiego rodzaju wsparcie mogą liczyć. Co daje orzeczenie? Jakie są przywileje w pracy? Czy w 2026 r. wzrosną kwoty dostępnych świadczeń i zasiłków? Co z kryteriami dochodowymi? Kto może dostać świadczenie wspierające z ZUS? Prezentujemy najważniejsze zasady w MOPS, PFRON i nie tylko.

Sąd unieważnił kredyt hipoteczny z WIBOR-em. W umowie zabrakło tych ważnych informacji. Co to oznacza dla innych kredytobiorców?

W dniu 23 października 2025 r. Sąd Okręgowy w Suwałkach, I Wydział Cywilny sygn. akt I C 600/23 unieważnił umowę kredytu hipotecznego opartego na stawce referencyjnej WIBOR, zawartą w 2021 r. z BNP Paribas Bank Polski S.A. To ważny sygnał dla rynku - sądy coraz uważniej przyglądają się przejrzystości umów kredytowych i temu, czy konsument ma realną szansę zrozumieć mechanizm oprocentowania.

Urlop regeneracyjny dla wszystkich. Aż 3 miesiące płatnego wolnego po spełnieniu prostych warunków. Od kiedy będzie można korzystać?

Czy już niedługo każdy pracownik będzie mógł skorzystać aż z 3 miesięcy płatnego wolnego co 7 lat? Jedynym warunkiem, który trzeba by spełnić, byłoby odpowiednio długie świadczenie pracy na rzecz jednego pracodawcy. Problemy zdrowotne nie byłyby warunkiem udzielenia wolnego.

REKLAMA

Choroba się przedłuża i kończy się zasiłek chorobowy? ZUS: bez obaw – jest jeszcze świadczenie rehabilitacyjne. Jak je uzyskać?

Świadczenie rehabilitacyjne może dostać osoba, która po wyczerpaniu zasiłku chorobowego nadal jest chora, a dalsze leczenie lub rehabilitacja dają jej szanse na odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie nie jest przyznawane z urzędu, tylko trzeba złożyć wniosek. O stanie zdrowia i konieczności przyznania świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS - wyjaśnia Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa śląskiego.

Zasiłek z MOPS na pogrzeb. Od 1 stycznia 2026 r. nowe zasady

Zasiłki celowe na pogrzeb gminy będą wypłacały bez limitu kwotowego i dochodowego. Nie każdy jednak będzie mógł takie świadczenie uzyskać. Nowe przepisy są w tym zakresie restrykcyjne i w zasadzie dają prawo do wsparcia w sytuacjach wyjątkowych. Jakie są nowe zasady na 2026 rok?

Ile weźmiesz trzynastki w 2026 - nowa wysokość świadczenia

Nie czekaj na oficjalne informacje! Już teraz możemy z dużą dokładnością przewidzieć, ile wyniesie trzynastka w 2026 roku. Nasze wyliczenia oparte są na danych z GUS i aktualnych przepisach. Sprawdź w naszym artykule szczegółowe kalkulacje i dowiedz się, ile możesz otrzymać.

Rozliczasz się ze znajomymi blikiem? Uważaj na skarbówkę. Urzędy śledzą operacje, których dokonujemy, a relacje towarzyskie ich nie obchodzą

Rozliczenia między rodziną i znajomymi nigdy wcześniej nie były tak nieskomplikowane od strony technicznej, jak obecnie. Wystarczy kilka sekund by oddać dług, pokryć część rachunku za kolację, czy zrobić zrzutkę na prezent. Warto jednak pamiętać o tym, że z perspektywy urzędu skarbowego dokonywane przelewy mogą wyglądać inaczej, niż z naszej.

REKLAMA

Czy NBP oprócz rezerw złota utworzy rezerwę bitcoina?

Narodowy Bank Polski zgromadził już blisko 520 ton złota, co plasuje nasz kraj w czołówce największych posiadaczy kruszcu na świecie. W obliczu globalnych zmian pojawia się jednak pytanie: czy złoto wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo finansowe kraju i kiedy Polska zdecyduje się sięgnąć także po bitcoina? Eksperci podpowiadają kiedy i jak tego dokonać!

Nowe uprawnienia PIP od 1 stycznia 2026 r. - decyzje zamiast sądu, wyższe kary i kontrole zdalne. Co jeszcze się zmieni?

Od początku 2026 roku najprawdopodobniej wejdą w życie przepisy znacząco rozszerzające kompetencje Państwowej Inspekcji Pracy (PIP). Zmiany te w istotny sposób wpłyną na relacje między pracodawcami, zleceniobiorcami i osobami współpracującymi w modelu B2B. Nowe regulacje mają zwiększyć skuteczność kontroli i ograniczyć nadużycia w zatrudnieniu, ale mogą też oznaczać poważne wyzwania dla firm. W artykule omawiamy najważniejsze założenia projektu nowelizacji ustawy o PIP oraz jej praktyczne konsekwencje dla przedsiębiorców. Warto zaznaczyć na wstępie, że projekt ten na dzień 30 października 2025 r. nie został jeszcze przyjęty przez Radę Ministrów i skierowany do Sejmu.

REKLAMA