Upadłość konsumencka - poradnik

Pojęcie

Relatywnie niedawno, bo w dniu 31 marca 2009 roku wprowadzono do polskiego prawa zupełnie nową instytucję upadłości konsumenckiej. Polega ona na możliwości wszczęcia i przeprowadzenia postępowania upadłościowego wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Podstawowym elementem jest oddanie całego majątku osoby fizycznej syndykowi w celu jego spieniężenia i przynajmniej częściowego zaspokojenia wierzycieli w zamian za całkowite oddłużenie.

Kto i kiedy może ogłosić upadłość konsumencką?

Wniosek o ogłoszenie upadłości będzie mógł złożyć jedynie dłużnik. Wierzyciele zostali pozbawieni takiej możliwości, natomiast mogą dochodzić zaspokojenia swoich wierzytelności w ramach postępowania.

Sądem właściwym do złożenia wniosku jest sąd rejonowy miejsca zamieszkania dłużnika.

Konsument, aby móc wszcząć konsumenckie postępowanie upadłościowe musi być: po pierwsze, niewypłacalny, czyli nie regulować swoich zobowiązań, a ponadto jego niewypłacalność musiała powstać na skutek wyjątkowych i niezależnych od niego okoliczności. Przykładem powstania niewypłacalności z przyczyn niezależnych od dłużnika może być długotrwała choroba dłużnika lub członka rodziny dłużnika nad którym dłużnik sprawuje opiekę, niezawiniona utrata pracy lub inne zdarzenia losowe mające związek z brakiem możliwości wywiązywania się dłużnika ze zobowiązań.

Zagadnienia związane z upadłością konsumencką

Postępowanie upadłościowe nie obejmuje przypadków, gdy dłużnik zaciągnął zobowiązanie będąc już niewypłacalnym, albo do rozwiązania stosunku pracy dłużnika doszło z przyczyn leżących po stronie pracownika lub za jego zgodą. W takich wypadkach Sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.

Postępowanie nie obejmuje również zobowiązań okresowych, wśród, których najczęściej są zobowiązania alimentacyjne.

Postępowanie upadłościowe w sprawach konsumenckich, oprócz oddłużenia upadłego i umożliwienia mu wyjścia z tzw. spirali zadłużenia, ma również za zadanie przynajmniej częściowo, zaspokoić wierzycieli. Z tego względu ustawodawca postanowił, iż ma być prowadzone według przepisów o postępowaniu upadłościowym, obejmującym likwidację majątku upadłego tak by spieniężyć majątek upadłego i zaspokoić należności wierzycieli.

Istotnym jest fakt, że w razie ogłoszenia upadłości jednego z małżonków powstaje pomiędzy nimi rozdzielność majątkowa, a jeżeli małżonkowie pozostawali we wspólności majątkowej - ich majątek wspólny wchodzi do masy upadłości, a jego podział jest niedopuszczalny, nawet jeżeli małżonek upadłego nie pozostaje w faktycznym pożyciu z małżonkiem. Małżonek upadłego może natomiast dochodzić w postępowaniu upadłościowym należności z tytułu udziału w majątku wspólnym, zgłaszając tę wierzytelność sędziemu-komisarzowi. Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej mogą jednocześnie złożyć obydwoje małżonkowie. Ogłoszenie upadłości w stosunku do obojga małżonków powoduje, że w skład masy upadłości wejdą, oprócz majątku wspólnego, majątki odrębne każdego z małżonków.