REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przemoc ekonomiczna w Polsce. Jak ją rozpoznać? [PRZYKŁADY]

Aleksandra Kolińska
psycholog, mediator, negocjator
przemoc ekonomiczna definicja przykłady polska
Przemoc ekonomiczna w Polsce - definicja, przykłady, pomoc
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W Polsce coraz więcej mówi się o przemowy ekonomicznej, która zwykle dotyka kobiet. Czasami jest trudna do zauważenia. Trudność tę wzmacniają stereotypy. Jak ją rozpoznać? Kiedy powinna zapalić się czerwona lampka? Psycholog podaje przykłady przemocy ekonomicznej i wskazuje dostępne formy pomocy.
rozwiń >

Przemoc ekonomiczna - definicja

Czym jest przemoc ekonomiczna? Przemoc ekonomiczna polega na kontrolowaniu przez jedną osobę dostępu do zasobów finansowych drugiej osoby w sposób, który prowadzi do jej uzależnienia i ograniczenia autonomii. Może występować w relacjach rodzinnych, partnerskich, a nawet w miejscach pracy. Choć ten problem najczęściej dotyka kobiet, ofiarami mogą stać się także mężczyźni.

REKLAMA

Ważne

Przemoc ekonomiczna – ukryty wymiar przemocy niszczący niezależność

to forma przemocy, która pozostaje w cieniu innych, bardziej oczywistych rodzajów krzywdzenia, takich jak przemoc fizyczna czy psychiczna. Jednak jej skutki mogą być równie destrukcyjne, prowadząc do utraty niezależności, ograniczenia możliwości decydowania o własnym życiu i wieloletniego uzależnienia od sprawcy. W Polsce przemoc ekonomiczna wciąż jest tematem mało rozpoznanym, a ofiary często nie zdają sobie sprawy, że doświadczają przemocy.

Przykłady przemocy ekonomicznej

1. Ograniczanie dostępu do pieniędzy:

  • Sprawca kontroluje finanse ofiary, decyduje o każdej wydanej złotówce lub wymaga szczegółowych rozliczeń z zakupów.
  • Ofiara często musi prosić o pieniądze na podstawowe potrzeby, co prowadzi do upokorzenia i poczucia zależności

2. Zakaz podejmowania pracy:

  • Sprawca uniemożliwia ofierze podjęcie zatrudnienia, co pozbawia ją dochodów i samodzielności finansowej.
  • Czasami zakaz pracy uzasadniany jest "troską" o dom lub dzieci, ale w rzeczywistości ma na celu kontrolowanie ofiary.

3. Przejmowanie zarobków:

  • Ofiara, mimo że pracuje, musi oddawać swoje wynagrodzenie sprawcy, który decyduje o jego przeznaczeniu.

4. Generowanie długów:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • Sprawca zaciąga kredyty lub pożyczki na nazwisko ofiary, co wpędza ją w długi, z którymi musi się zmagać nawet po zakończeniu relacji.

5. Nierówny podział zasobów w domu:

  • Sprawca korzysta z zasobów finansowych, odmawiając ofierze dostępu do pieniędzy na codzienne potrzeby, takie jak jedzenie, odzież czy leczenie.

Niebezpieczna przemoc ekonomiczna

Dlaczego przemoc ekonomiczna jest tak niebezpieczna? Przemoc ekonomiczna jest szczególnie groźna, ponieważ odbiera ofiarom narzędzia potrzebne do uwolnienia się z toksycznej relacji. Brak środków finansowych uniemożliwia podjęcie kroków w kierunku zmiany sytuacji – od wynajęcia mieszkania, przez opłacenie prawnika, aż po codzienne funkcjonowanie.

Skutki przemocy ekonomicznej:

1. Uzależnienie od sprawcy:

  • Ofiara staje się całkowicie zależna od sprawcy, co utrudnia jej odejście lub podejmowanie samodzielnych decyzji.

2. Poczucie bezsilności:

  • Brak kontroli nad finansami prowadzi do utraty poczucia własnej wartości i przekonania, że zmiana jest niemożliwa.

3. Problemy zdrowotne:

  • Stres wynikający z braku pieniędzy na podstawowe potrzeby lub długi generowane przez sprawcę mogą prowadzić do depresji, lęku czy innych problemów psychicznych.

4. Długoterminowe konsekwencje finansowe:

  • Ofiary często wychodzą z relacji z ogromnymi długami lub bez oszczędności, co utrudnia im rozpoczęcie nowego życia.

Przemoc ekonomiczna w Polsce

W Polsce przemoc ekonomiczna jest uznawana za jedną z form przemocy domowej, zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Jednak w praktyce rozpoznanie i udowodnienie jej jest trudne. Wiele ofiar nie zdaje sobie sprawy, że ich sytuacja jest formą przemocy, a społeczne stereotypy często wzmacniają tę niewiedzę. Przykłady stereotypów:

  • "To normalne, że mąż zarządza finansami – kobiety się na tym nie znają."
  • "Jeśli ktoś nie pracuje, nie ma prawa wymagać pieniędzy."
  • "W rodzinie wszystko jest wspólne, więc nie ma mowy o przemocy."

Takie przekonania sprawiają, że wiele osób nie szuka pomocy, uważając swoją sytuację za "normalną".

Jak rozpoznać przemoc ekonomiczną?

Rozpoznanie przemocy ekonomicznej może być trudne, zwłaszcza że sprawcy często maskują swoje działania jako "troskę" lub "dbanie o rodzinę". Oto sygnały ostrzegawcze:

  • Partner lub członek rodziny odmawia dostępu do konta bankowego.
  • Musisz prosić o pieniądze na codzienne potrzeby.
  • Sprawca kontroluje wszystkie wydatki i wymaga szczegółowych raportów.
  • Jesteś zmuszany/a do podpisywania kredytów lub pożyczek, których nie potrzebujesz.
  • Czujesz się bezsilny/a i zależny/a od drugiej osoby finansowo.

Jak przeciwdziałać przemocy ekonomicznej?

1. Edukacja i świadomość:

  • Ofiary przemocy ekonomicznej często nie zdają sobie sprawy, że ich sytuacja jest formą przemocy. Kampanie społeczne i edukacja na temat tego problemu są kluczowe.

2. Wsparcie prawne:

  • W Polsce ofiary przemocy ekonomicznej mogą korzystać z pomocy prawnej, np. poprzez organizacje takie jak Centrum Praw Kobiet czy Niebieska Linia.

3. Budowanie niezależności finansowej:

  • Nauka zarządzania pieniędzmi, podejmowanie pracy czy rozwijanie umiejętności zawodowych to kroki w kierunku odzyskania kontroli nad swoim życiem.

4. Wsparcie psychologiczne:

  • Ofiary przemocy ekonomicznej potrzebują pomocy w odbudowaniu poczucia własnej wartości i pewności siebie.

Gdzie szukać pomocy?

Jeśli doświadczasz przemocy ekonomicznej, nie jesteś sam. W Polsce istnieje wiele instytucji, które mogą Ci pomóc:

  • Niebieska Linia: Telefon: 800 120 002 – bezpłatna pomoc psychologiczna i prawna.
  • Centrum Praw Kobiet: Pomoc prawna, psychologiczna i wsparcie dla kobiet doświadczających przemocy.
  • Ośrodki Interwencji Kryzysowej: W każdym większym mieście dostępne są ośrodki oferujące wsparcie w sytuacjach kryzysowych.
  • Fundacje lokalne: Wiele organizacji regionalnych oferuje pomoc ofiarom przemocy, w tym przemocy ekonomicznej.

Podsumowanie

Przemoc ekonomiczna to subtelna, ale niezwykle niszcząca forma przemocy, która odbiera ofiarom niezależność, wolność i poczucie własnej wartości. Kluczowe jest zwiększanie świadomości społecznej na temat tego problemu oraz zapewnienie wsparcia prawnego, psychologicznego i edukacyjnego dla osób, które jej doświadczają. Każdy ma prawo do niezależności finansowej i życia wolnego od przemocy – pamiętajmy o tym i działajmy, aby wspierać tych, którzy tego potrzebują.

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wiemy o ile wzrosną emerytury i renty w 2025 r. [i nie będzie to nawet prognozowane 5,82 proc.]. Ostateczny wskaźnik waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. rozczaruje

11 lutego br. Prezes GUS ogłosił komunikat, z którego wynikają ostatnie brakujące dane potrzebne do wyliczenia rzeczywistego wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. (tj. komunikat w sprawie realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2024 r. w stosunku do 2023 r.). Wynika z niego, że w tym roku, świadczenia emerytalno-rentowe nie wzrosną nawet o prognozowane dotychczas 5,82 proc.

RPO: Opiekunowie osób niepełnosprawnych poszkodowani przez świadczenie wspierające i pielęgnacyjne. Kiedy nowelizacja przepisów?

Luka polega na utracie przez opiekuna osoby niepełnosprawnej ubezpieczenia zdrowotnego oraz składek emerytalnych za okres od pół roku do roku (w zależności jak bardzo jest opóźniona wypłata świadczenia wspierającego). Utrata odbywa się wstecznie. Np. w grudniu 2024 r. opiekun dowiedział się, że nie ma ubezpieczenia od stycznia 2024 r. Co jeżeli w tym okresie leżał w szpitalu i przeszedł operację w lipcu 2024 r. (sądził, że ma ubezpieczenie)? Czy szpital będzie domagał się pieniędzy za leczenie bez ubezpieczenia?

347 zł na dziecko z PFRON od 1 marca 2025 r.

Od 1 marca 2025 r. będzie można składać wnioski o dofinansowanie z PFRON. Chodzi o wsparcie w ramach programu "Aktywny samorząd". Na co przysługuje dofinansowanie? Kto może o nie wystąpić? Gdzie i do kiedy należy składać wnioski?

Nowe przepisy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych już weszły w życie. Co to oznacza?

We wtorek 11 lutego w UE weszły w życie nowe unijne przepisy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. Co to oznacza? Kiedy regulacje zaczną w pełni obowiązywać?

REKLAMA

PIBP: Zatrzymać patologie w odbiorze i przechowywaniu zwłok przez zewnętrzne podmioty. Pismo do MZ i UOKIK

Polska Izba Branży Pogrzebowej (PIBP) domaga się jak najszybszego skończenia z rażącym zaniżaniem oferowanych szpitalom czy placówkom opiekuńczym stawek za odbiór i przechowywanie zwłok i z faktycznym przerzucaniem kosztów za to na rodziny zmarłych. Specjalne pismo w tej właśnie sprawie do Ministerstwa Zdrowia i UOKIK kieruje Federacja Przedsiębiorców Polskich, do której należy PIBP.

Ekoschemat Dobrostan zwierząt. MRiRW: zmiana korzystna dla hodowców

W komunikacie z 11 lutego 2025 r. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformowało, że wydłużony został do 14 marca 2025 r. termin na określenie w systemie IRZplus przeznaczenia bydła do opasu. Jest to ważna informacja dla rolników (hodowców zwierząt) wnioskujących o płatności do ekoschematu Dobrostan zwierząt w ramach wariantu Dobrostan opasów.

Kredyt bez odsetek i prowizji? Za 2 dni TSUE wyda kluczowy wyrok odnośnie sankcji kredytu darmowego. Jaka przyszłość kredytów i pożyczek gotówkowych w Polsce?

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej już 13 lutego 2025 roku ogłosi wyrok w sprawie C-472/23 dotyczącej sankcji kredytu darmowego. Będzie to pierwszy wyrok TSUE w polskiej sprawie związanej z pożyczkami gotówkowymi oraz instytucją sankcji kredytu darmowego, która coraz bardziej zyskuje na znaczeniu. Praktyka ta jest coraz częściej stosowana przez sądy, zwłaszcza że rośnie liczba kredytobiorców oraz pożyczkobiorców gotówkowych, którzy decydują się dochodzić swoich praw w sądach, pozywając banki lub instytucje parabankowe.

Kilkukrotność, a nawet kilkunastokrotność kwoty od 712 do 3 918 zł – tyle powinni otrzymywać od ZUS bliscy zmarłego [i to nawet, jeżeli zmarły nie miał ustalonego prawa do tego świadczenia]

Zgodnie z interwencją RPO do MRPiPS z dnia 3 lutego br. – świadczenie wspierające (bo o nim mowa) miałoby przysługiwać bliskim zmarłej osoby z niepełnosprawnością, za okres od dnia złożenia wniosku o ustalenie potrzeby wsparcia, do dnia śmierci ww. osoby, a zatem również – jeżeli osoba ta, przed śmiercią, nie miała ustalonego prawa do tego świadczenia. Byłaby to nawet kilkunastokrotność kwoty od 712 do 3 918 zł, ponieważ taki jest rzeczywisty okres oczekiwania na decyzję wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności.

REKLAMA

1000 zł zwrotu z podatków dla wszystkich samodzielnie wychowujących dzieci w 2025 r. Im szybciej złożysz PIT, tym szybciej gotówka trafi na Twoje konto

1000 zł zwrotu z podatków dla wszystkich samodzielnie wychowujących dzieci w 2025 r. Im szybciej złożysz PIT, tym szybciej gotówka trafi na Twoje konto. Komu przysługuje ulga? Jakie są limity dochodu? Co należy złożyć, by uzyskać ulgę?

W MOPR zwolnienia grupowe 100 pracowników opieki socjalnej. W MOPS I MOPR nie są bezpieczni przed zwolnieniami

Zwolnienia grupowe to nie tylko firmy przemysłowe uciekające od wysokich kosztów prowadzenia działalności w Polsce (prąd, pensja minimalna). Okazało się, że zwolnienie grupowe obejmą w Polsce 100 pracowników MOPR.

REKLAMA