REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przemoc ekonomiczna w Polsce. Jak ją rozpoznać? [PRZYKŁADY]

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
psycholog, mediator, negocjator
przemoc ekonomiczna definicja przykłady polska
Przemoc ekonomiczna w Polsce - definicja, przykłady, pomoc
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W Polsce coraz więcej mówi się o przemowy ekonomicznej, która zwykle dotyka kobiet. Czasami jest trudna do zauważenia. Trudność tę wzmacniają stereotypy. Jak ją rozpoznać? Kiedy powinna zapalić się czerwona lampka? Psycholog podaje przykłady przemocy ekonomicznej i wskazuje dostępne formy pomocy.

rozwiń >

Przemoc ekonomiczna - definicja

Czym jest przemoc ekonomiczna? Przemoc ekonomiczna polega na kontrolowaniu przez jedną osobę dostępu do zasobów finansowych drugiej osoby w sposób, który prowadzi do jej uzależnienia i ograniczenia autonomii. Może występować w relacjach rodzinnych, partnerskich, a nawet w miejscach pracy. Choć ten problem najczęściej dotyka kobiet, ofiarami mogą stać się także mężczyźni.

REKLAMA

REKLAMA

Ważne

Przemoc ekonomiczna – ukryty wymiar przemocy niszczący niezależność

to forma przemocy, która pozostaje w cieniu innych, bardziej oczywistych rodzajów krzywdzenia, takich jak przemoc fizyczna czy psychiczna. Jednak jej skutki mogą być równie destrukcyjne, prowadząc do utraty niezależności, ograniczenia możliwości decydowania o własnym życiu i wieloletniego uzależnienia od sprawcy. W Polsce przemoc ekonomiczna wciąż jest tematem mało rozpoznanym, a ofiary często nie zdają sobie sprawy, że doświadczają przemocy.

Przykłady przemocy ekonomicznej

1. Ograniczanie dostępu do pieniędzy:

  • Sprawca kontroluje finanse ofiary, decyduje o każdej wydanej złotówce lub wymaga szczegółowych rozliczeń z zakupów.
  • Ofiara często musi prosić o pieniądze na podstawowe potrzeby, co prowadzi do upokorzenia i poczucia zależności

2. Zakaz podejmowania pracy:

  • Sprawca uniemożliwia ofierze podjęcie zatrudnienia, co pozbawia ją dochodów i samodzielności finansowej.
  • Czasami zakaz pracy uzasadniany jest "troską" o dom lub dzieci, ale w rzeczywistości ma na celu kontrolowanie ofiary.

3. Przejmowanie zarobków:

REKLAMA

  • Ofiara, mimo że pracuje, musi oddawać swoje wynagrodzenie sprawcy, który decyduje o jego przeznaczeniu.

4. Generowanie długów:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • Sprawca zaciąga kredyty lub pożyczki na nazwisko ofiary, co wpędza ją w długi, z którymi musi się zmagać nawet po zakończeniu relacji.

5. Nierówny podział zasobów w domu:

  • Sprawca korzysta z zasobów finansowych, odmawiając ofierze dostępu do pieniędzy na codzienne potrzeby, takie jak jedzenie, odzież czy leczenie.

Niebezpieczna przemoc ekonomiczna

Dlaczego przemoc ekonomiczna jest tak niebezpieczna? Przemoc ekonomiczna jest szczególnie groźna, ponieważ odbiera ofiarom narzędzia potrzebne do uwolnienia się z toksycznej relacji. Brak środków finansowych uniemożliwia podjęcie kroków w kierunku zmiany sytuacji – od wynajęcia mieszkania, przez opłacenie prawnika, aż po codzienne funkcjonowanie.

Skutki przemocy ekonomicznej:

1. Uzależnienie od sprawcy:

  • Ofiara staje się całkowicie zależna od sprawcy, co utrudnia jej odejście lub podejmowanie samodzielnych decyzji.

2. Poczucie bezsilności:

  • Brak kontroli nad finansami prowadzi do utraty poczucia własnej wartości i przekonania, że zmiana jest niemożliwa.

3. Problemy zdrowotne:

  • Stres wynikający z braku pieniędzy na podstawowe potrzeby lub długi generowane przez sprawcę mogą prowadzić do depresji, lęku czy innych problemów psychicznych.

4. Długoterminowe konsekwencje finansowe:

  • Ofiary często wychodzą z relacji z ogromnymi długami lub bez oszczędności, co utrudnia im rozpoczęcie nowego życia.

Przemoc ekonomiczna w Polsce

W Polsce przemoc ekonomiczna jest uznawana za jedną z form przemocy domowej, zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Jednak w praktyce rozpoznanie i udowodnienie jej jest trudne. Wiele ofiar nie zdaje sobie sprawy, że ich sytuacja jest formą przemocy, a społeczne stereotypy często wzmacniają tę niewiedzę. Przykłady stereotypów:

  • "To normalne, że mąż zarządza finansami – kobiety się na tym nie znają."
  • "Jeśli ktoś nie pracuje, nie ma prawa wymagać pieniędzy."
  • "W rodzinie wszystko jest wspólne, więc nie ma mowy o przemocy."

Takie przekonania sprawiają, że wiele osób nie szuka pomocy, uważając swoją sytuację za "normalną".

Jak rozpoznać przemoc ekonomiczną?

Rozpoznanie przemocy ekonomicznej może być trudne, zwłaszcza że sprawcy często maskują swoje działania jako "troskę" lub "dbanie o rodzinę". Oto sygnały ostrzegawcze:

  • Partner lub członek rodziny odmawia dostępu do konta bankowego.
  • Musisz prosić o pieniądze na codzienne potrzeby.
  • Sprawca kontroluje wszystkie wydatki i wymaga szczegółowych raportów.
  • Jesteś zmuszany/a do podpisywania kredytów lub pożyczek, których nie potrzebujesz.
  • Czujesz się bezsilny/a i zależny/a od drugiej osoby finansowo.

Jak przeciwdziałać przemocy ekonomicznej?

1. Edukacja i świadomość:

  • Ofiary przemocy ekonomicznej często nie zdają sobie sprawy, że ich sytuacja jest formą przemocy. Kampanie społeczne i edukacja na temat tego problemu są kluczowe.

2. Wsparcie prawne:

  • W Polsce ofiary przemocy ekonomicznej mogą korzystać z pomocy prawnej, np. poprzez organizacje takie jak Centrum Praw Kobiet czy Niebieska Linia.

3. Budowanie niezależności finansowej:

  • Nauka zarządzania pieniędzmi, podejmowanie pracy czy rozwijanie umiejętności zawodowych to kroki w kierunku odzyskania kontroli nad swoim życiem.

4. Wsparcie psychologiczne:

  • Ofiary przemocy ekonomicznej potrzebują pomocy w odbudowaniu poczucia własnej wartości i pewności siebie.

Gdzie szukać pomocy?

Jeśli doświadczasz przemocy ekonomicznej, nie jesteś sam. W Polsce istnieje wiele instytucji, które mogą Ci pomóc:

  • Niebieska Linia: Telefon: 800 120 002 – bezpłatna pomoc psychologiczna i prawna.
  • Centrum Praw Kobiet: Pomoc prawna, psychologiczna i wsparcie dla kobiet doświadczających przemocy.
  • Ośrodki Interwencji Kryzysowej: W każdym większym mieście dostępne są ośrodki oferujące wsparcie w sytuacjach kryzysowych.
  • Fundacje lokalne: Wiele organizacji regionalnych oferuje pomoc ofiarom przemocy, w tym przemocy ekonomicznej.

Podsumowanie

Przemoc ekonomiczna to subtelna, ale niezwykle niszcząca forma przemocy, która odbiera ofiarom niezależność, wolność i poczucie własnej wartości. Kluczowe jest zwiększanie świadomości społecznej na temat tego problemu oraz zapewnienie wsparcia prawnego, psychologicznego i edukacyjnego dla osób, które jej doświadczają. Każdy ma prawo do niezależności finansowej i życia wolnego od przemocy – pamiętajmy o tym i działajmy, aby wspierać tych, którzy tego potrzebują.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Niepewna przyszłość dla świadczeń dla lekkiego i umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Godziwe świadczenia tylko dla stopnia znacznego?

Mamy (według zapowiedzi w Sejmie aż do nawet 2028 r.) prawie pewny brak waloryzacji dla takich świadczeń jak zasiłek pielęgnacyjny (od 2019 r.!), a także takie świadczenia jak dodatek dopełniający (do renty socjalnej) i dodatek do renty z tytułu niezdolności do pracy (projekt ustawy), które oparte są o niesamodzielność, a nie niepełnosprawność. Także w świadczeniu wspierającym samo orzeczenie o niepełnosprawności to za mało, aby je otrzymać. Potrzebny jest jeszcze poziom wsparcia (ocena samodzielności). Zestawienie tych zmian prowokuje do ważnego dla osób niepełnosprawnych pytania - "Czy w przyszłości będą coraz mniej ważne orzeczenia o niepełnosprawności w stopniu lekkim i umiarkowanym?"

Urlop regeneracyjny dla każdego. Trzy miesiące płatnego wolnego po spełnieniu prostych warunków. Od kiedy będzie można korzystać?

Aż 3 miesiące wolnego co 7 lat. Z takiego uprawnienia mieliby skorzystać wszyscy pracownicy. Urlop regeneracyjny byłby rozwiązaniem na kształt urlopu zdrowotnego przysługującego nauczycielom, sędziom, czy policjantom.

W 2026 r. znowu wzrosną opłaty dla kierowców, niektóre nawet o 300% – podwyżki za badanie na stacjach diagnostycznych to był dopiero początek, rząd już szykuje kolejne

Nie tak dawno wzrosły opłaty na stacjach diagnostycznych za badania techniczne pojazdów mechanicznych. W przypadku samochodów osobowych podwyżka nastąpiła z kwoty 98 zł do 149 zł, a więc aż o ok. 50%. To jednak dopiero początek podwyżek dla kierowców – w I połowie 2026 r. planowane są podwyżki opłat związanych z rejestracją pojazdów i prawami jazdy. Jedna z opłat wzrośnie nawet o 300%. W jakich przypadkach trzeba będzie głębiej sięgnąć do kieszeni?

Nowe świadczenie: 500 plus dla małżeństw. Wypłaty od 5000 do 8000 zł, w zależności od liczby wspólnie przeżytych lat

Czy małżeństwa z co najmniej 50-letnim stażem małżeńskim otrzymają jednorazowe wsparcie finansowe od państwa? Trwają właśnie prace nad petycją dotyczącą tzw. „500 plus dla małżeństw” – nowego świadczenia, które miałoby docenić trwałość długoletnich związków. Senacka Komisja Petycji analizuje projekt ustawy przewidujący wypłaty od 5000 do nawet 8000 zł, zależnie od liczby wspólnie przeżytych lat.

REKLAMA

Mieszkanie senioralne. Przyszłość bez barier. Bezpieczeństwo, komfort, niezależność

W obliczu starzejącego się społeczeństwa, mieszkania senioralne stają siękluczowym elementem nowoczesnej polityki mieszkaniowej. Według prognoz GUS, do 2050 roku osoby powyżej 60 roku życia będą stanowiły 40% populacji.

50 tys. zł grzywny i brak możliwości uczęszczania do publicznej placówki przez niezaszczepione dziecko – 17 października 2025 r. wchodzą w życie nowe zasady dotyczące szczepień ochronnych

Chociaż poddawanie dziecka obowiązkowym szczepieniom ochronnych – co do zasady – nie może nastąpić pod przymusem bezpośrednim, nie oznacza to jednak, że rodzicom, którzy nie wywiązują się z powyższego obowiązku (wobec dziecka, u którego nie występują przeciwwskazania do wykonania szczepienia) – nie grożą żadne konsekwencje. Mogą oni bowiem zostać ukarani grzywnami w łącznej wysokości sięgającej przeszło 50 tys. zł, ograniczeniem władzy rodzicielskiej, a już niebawem – w jednym z miast w Polsce, niezaszczepione dzieci nie będą również przyjmowane do publicznych żłobków.

688,00 złotych – co najmniej tyle podatku zapłaci pracownik, który dostanie od pracodawcy prezent. O jakie przypadki chodzi?

Pracownicy i pracodawcy długo starali się o to, by organy podatkowe przyznały, że nie każde nieodpłatne świadczenie, które pojawia się w ich relacji jest przychodem ze stosunku pracy. Dziś już jest jasne kiedy nie trzeba w takich przypadkach płacić PIT. Ale to nie koniec podatków.

Zastrzyk finansowy dla rodziców: dodatkowo dla uczniów od 4200 do 7200 zł na rok szkolny 2025/2026. Wnioski do 22 października 2025 r.

W wybranych województwach obowiązują regionalne programy wsparcia finansowego dla uczniów. Można uzyskać dodatkowo dla uczniów od 4200 do 7200 zł na rok szkolny 2025/2026. Wnioski można składać tylko do 22 października 2025 r. Warto jednak zauważyć, że to nie tylko zastrzyk środków finansowych, lecz także kompleksowe podejście: rozwój utalentowanych dzieci, w trudnej sytuacji. To również wsparcie warsztatowe, pomoc psychologiczna, pomoc pedagogiczna i działania wzmacniające motywację uczniów. W praktyce stypendium ma otworzyć drzwi dla młodych talentów, które bez dodatkowego wsparcia mogą pozostać nieodkryte. To ważne, aby JST inwestowały w edukację i uczniów, bo to stanowi o przyszłości i rozwoju naszego kraju.

REKLAMA

Rząd: Bez rewolucji w pomocy społecznej. Zmiany będą, ale nie te oczekiwane

Osoby niepełnosprawne, osoby starsze i osoby w niedostatku korzystające ze świadczeń w MOPS liczyły na korzystne dla nich zmiany w polskim prawie. Najnowsza propozycja rządu w mojej ocenie rozmija się z tymi oczekiwaniami. Zapowiadana nowelizacja ustawy o pomocy społecznej ma charakter porządkujący, a jedyna interesująca dla szerokiego grona klientów MOPS zmiana dotyczy rodzinnych wywiadów środowiskowych - obowiązek ograniczą oświadczenia zamiast rodzinnego wywiadu środowiskowego (przy kierowaniu do niektórych form wsparcia). W nowelizacji nie ma zaszytych podwyżek starych świadczeń oraz wprowadzenia nowych. Osoby korzystające ze świadczeń z MOPS oczekują dostosowania wsparcia z MOPS do problemów 2025 roku (np. były oczekiwane urealnione zasady ustalania progów dochodowych, ich coroczna waloryzacja, nowego typu dodatki rekompensujące wysokie czynsze, opłaty za centralne ogrzewanie, opłaty za prąd).

Co nowego dla osób z niepełnosprawnościami? Plany na 2026, 2027 i 2028 r. [FAQ]

Trwają prace legislacyjne nad nowymi rozwiązaniami dla osób starszych i niepełnosprawnych. Co już wiemy o ustawowej asystencji osobistej? Kto będzie mógł skorzystać z bonu senioralnego? Czy wsparciem zostaną również objęte osoby pobierające świadczenie wspierające? Prezentujemy odpowiedzi na ważne pytania. Warto też pamiętać, iż planowane zmiany są w fazie projektów, a zatem ich kształt może jeszcze ulec zmianie.

REKLAMA