REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przemoc ekonomiczna w Polsce. Jak ją rozpoznać? [PRZYKŁADY]

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
psycholog, mediator, negocjator
przemoc ekonomiczna definicja przykłady polska
Przemoc ekonomiczna w Polsce - definicja, przykłady, pomoc
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W Polsce coraz więcej mówi się o przemowy ekonomicznej, która zwykle dotyka kobiet. Czasami jest trudna do zauważenia. Trudność tę wzmacniają stereotypy. Jak ją rozpoznać? Kiedy powinna zapalić się czerwona lampka? Psycholog podaje przykłady przemocy ekonomicznej i wskazuje dostępne formy pomocy.

rozwiń >

Przemoc ekonomiczna - definicja

Czym jest przemoc ekonomiczna? Przemoc ekonomiczna polega na kontrolowaniu przez jedną osobę dostępu do zasobów finansowych drugiej osoby w sposób, który prowadzi do jej uzależnienia i ograniczenia autonomii. Może występować w relacjach rodzinnych, partnerskich, a nawet w miejscach pracy. Choć ten problem najczęściej dotyka kobiet, ofiarami mogą stać się także mężczyźni.

REKLAMA

REKLAMA

Ważne

Przemoc ekonomiczna – ukryty wymiar przemocy niszczący niezależność

to forma przemocy, która pozostaje w cieniu innych, bardziej oczywistych rodzajów krzywdzenia, takich jak przemoc fizyczna czy psychiczna. Jednak jej skutki mogą być równie destrukcyjne, prowadząc do utraty niezależności, ograniczenia możliwości decydowania o własnym życiu i wieloletniego uzależnienia od sprawcy. W Polsce przemoc ekonomiczna wciąż jest tematem mało rozpoznanym, a ofiary często nie zdają sobie sprawy, że doświadczają przemocy.

Przykłady przemocy ekonomicznej

1. Ograniczanie dostępu do pieniędzy:

  • Sprawca kontroluje finanse ofiary, decyduje o każdej wydanej złotówce lub wymaga szczegółowych rozliczeń z zakupów.
  • Ofiara często musi prosić o pieniądze na podstawowe potrzeby, co prowadzi do upokorzenia i poczucia zależności

2. Zakaz podejmowania pracy:

  • Sprawca uniemożliwia ofierze podjęcie zatrudnienia, co pozbawia ją dochodów i samodzielności finansowej.
  • Czasami zakaz pracy uzasadniany jest "troską" o dom lub dzieci, ale w rzeczywistości ma na celu kontrolowanie ofiary.

3. Przejmowanie zarobków:

REKLAMA

  • Ofiara, mimo że pracuje, musi oddawać swoje wynagrodzenie sprawcy, który decyduje o jego przeznaczeniu.

4. Generowanie długów:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • Sprawca zaciąga kredyty lub pożyczki na nazwisko ofiary, co wpędza ją w długi, z którymi musi się zmagać nawet po zakończeniu relacji.

5. Nierówny podział zasobów w domu:

  • Sprawca korzysta z zasobów finansowych, odmawiając ofierze dostępu do pieniędzy na codzienne potrzeby, takie jak jedzenie, odzież czy leczenie.

Niebezpieczna przemoc ekonomiczna

Dlaczego przemoc ekonomiczna jest tak niebezpieczna? Przemoc ekonomiczna jest szczególnie groźna, ponieważ odbiera ofiarom narzędzia potrzebne do uwolnienia się z toksycznej relacji. Brak środków finansowych uniemożliwia podjęcie kroków w kierunku zmiany sytuacji – od wynajęcia mieszkania, przez opłacenie prawnika, aż po codzienne funkcjonowanie.

Skutki przemocy ekonomicznej:

1. Uzależnienie od sprawcy:

  • Ofiara staje się całkowicie zależna od sprawcy, co utrudnia jej odejście lub podejmowanie samodzielnych decyzji.

2. Poczucie bezsilności:

  • Brak kontroli nad finansami prowadzi do utraty poczucia własnej wartości i przekonania, że zmiana jest niemożliwa.

3. Problemy zdrowotne:

  • Stres wynikający z braku pieniędzy na podstawowe potrzeby lub długi generowane przez sprawcę mogą prowadzić do depresji, lęku czy innych problemów psychicznych.

4. Długoterminowe konsekwencje finansowe:

  • Ofiary często wychodzą z relacji z ogromnymi długami lub bez oszczędności, co utrudnia im rozpoczęcie nowego życia.

Przemoc ekonomiczna w Polsce

W Polsce przemoc ekonomiczna jest uznawana za jedną z form przemocy domowej, zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Jednak w praktyce rozpoznanie i udowodnienie jej jest trudne. Wiele ofiar nie zdaje sobie sprawy, że ich sytuacja jest formą przemocy, a społeczne stereotypy często wzmacniają tę niewiedzę. Przykłady stereotypów:

  • "To normalne, że mąż zarządza finansami – kobiety się na tym nie znają."
  • "Jeśli ktoś nie pracuje, nie ma prawa wymagać pieniędzy."
  • "W rodzinie wszystko jest wspólne, więc nie ma mowy o przemocy."

Takie przekonania sprawiają, że wiele osób nie szuka pomocy, uważając swoją sytuację za "normalną".

Jak rozpoznać przemoc ekonomiczną?

Rozpoznanie przemocy ekonomicznej może być trudne, zwłaszcza że sprawcy często maskują swoje działania jako "troskę" lub "dbanie o rodzinę". Oto sygnały ostrzegawcze:

  • Partner lub członek rodziny odmawia dostępu do konta bankowego.
  • Musisz prosić o pieniądze na codzienne potrzeby.
  • Sprawca kontroluje wszystkie wydatki i wymaga szczegółowych raportów.
  • Jesteś zmuszany/a do podpisywania kredytów lub pożyczek, których nie potrzebujesz.
  • Czujesz się bezsilny/a i zależny/a od drugiej osoby finansowo.

Jak przeciwdziałać przemocy ekonomicznej?

1. Edukacja i świadomość:

  • Ofiary przemocy ekonomicznej często nie zdają sobie sprawy, że ich sytuacja jest formą przemocy. Kampanie społeczne i edukacja na temat tego problemu są kluczowe.

2. Wsparcie prawne:

  • W Polsce ofiary przemocy ekonomicznej mogą korzystać z pomocy prawnej, np. poprzez organizacje takie jak Centrum Praw Kobiet czy Niebieska Linia.

3. Budowanie niezależności finansowej:

  • Nauka zarządzania pieniędzmi, podejmowanie pracy czy rozwijanie umiejętności zawodowych to kroki w kierunku odzyskania kontroli nad swoim życiem.

4. Wsparcie psychologiczne:

  • Ofiary przemocy ekonomicznej potrzebują pomocy w odbudowaniu poczucia własnej wartości i pewności siebie.

Gdzie szukać pomocy?

Jeśli doświadczasz przemocy ekonomicznej, nie jesteś sam. W Polsce istnieje wiele instytucji, które mogą Ci pomóc:

  • Niebieska Linia: Telefon: 800 120 002 – bezpłatna pomoc psychologiczna i prawna.
  • Centrum Praw Kobiet: Pomoc prawna, psychologiczna i wsparcie dla kobiet doświadczających przemocy.
  • Ośrodki Interwencji Kryzysowej: W każdym większym mieście dostępne są ośrodki oferujące wsparcie w sytuacjach kryzysowych.
  • Fundacje lokalne: Wiele organizacji regionalnych oferuje pomoc ofiarom przemocy, w tym przemocy ekonomicznej.

Podsumowanie

Przemoc ekonomiczna to subtelna, ale niezwykle niszcząca forma przemocy, która odbiera ofiarom niezależność, wolność i poczucie własnej wartości. Kluczowe jest zwiększanie świadomości społecznej na temat tego problemu oraz zapewnienie wsparcia prawnego, psychologicznego i edukacyjnego dla osób, które jej doświadczają. Każdy ma prawo do niezależności finansowej i życia wolnego od przemocy – pamiętajmy o tym i działajmy, aby wspierać tych, którzy tego potrzebują.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Przełom w podatkach - wreszcie coś dla podatników: zapadła uchwała NSA, która zmienia wszystko. Będzie można wznowić postępowanie zakończone ostateczną decyzją

Przełom w podatkach: zapadła uchwała NSA, która zmienia wszystko, bo będzie można wznowić postępowanie zakończone ostateczną decyzją. Uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 października 2025 roku potwierdziła, że przesłanką wznowienia postępowania zakończonego decyzją ostateczną na wniosek strony mogą być okoliczności lub dowody, które były znane stronie w toku postępowania, lecz nie zostały przez nią powołane, o ile nie były one znane organowi prowadzącemu postępowanie. Uchwała sędziów NSA rozstrzyga dotychczasowe rozbieżności w orzecznictwie i ustala wykładnię literalną przepisu. Co zatem z postępowaniami, czy będzie fala wznowień?

Od 240 zł do 960 zł za pomoc radcy prawnego z urzędu od 1 stycznia 2026 r. Zmiany dotyczą tej grupy spraw

Radca prawny z urzędu po 1 stycznia 2026 r. weźmie za sprawy z zakresu prawa rodzinnego od 240 zł do 960 zł. Są nowe stawki kosztów pomocy prawnej. Sprawdź za co, ile zapłacisz w 2026 r.

Bon ciepłowniczy 2025: 500, 1000 albo 1750 zł. Wnioski od 3 listopada

Już 3 listopada 2025 r. gminy zaczną przyjmowanie wniosków o bony ciepłownicze za okres od 1 lipca 2025 r. do 31 grudnia 2025 r. Drugi nabór wystartuje na początku przyszłego roku. Czym jest bon ciepłowniczy i ile wynosi? Jakie warunki trzeba spełnić, aby otrzymać takie wsparcie? Kiedy można spodziewać się wypłaty środków?

Możesz to zrobić na swojej działce do końca lutego 2026 - potem wchodzą ograniczenia

Jak doskonale wiemy, prawo własności nie zawsze oznacza dowolność i pełną swobodę działania, nawet na swoim własnym terenie. Przepisy wprowadzają liczne ograniczenia, w których trudno się odnaleźć. Tak jest i w omawianym poniżej przypadku wykonywania specyficznych prac na własnej działce.

REKLAMA

Osoby niepełnosprawne i ich rodziny: Dlaczego nam to robicie? Komisje orzecznicze uzdrawiają

PZON: Przez 10 lat stopień znaczny niepełnosprawności. I nagle w 2025 r. cudowne ozdrowienie. Stan zdrowia bez zmian osoby niepełnosprawnej, ale orzeczenia o znacznym stopniu już nie. W mojej ocenie (być może mylnej) narasta problem „cudownych” ozdrowień dzieci i młodych ludzi obciążonych zespołem Aspergera. To samo dotyczy autyzmu. Chodzi o to, że PZON zmieniły praktykę orzeczniczą. Przy niezmienonym stanie zdrowia 10-latek otrzymywał znaczny stopień niepełnosprawności, a dziś już tak nie jest (drugi wariant takiej sytuacji to zabranie z orzeczenia pkt 7 i 8). Wczoraj był stopień znaczny niepełnosprawności i świadczenie pielęgnacyjne. Dziś cudowne uzdrowienie i nie ma znacznego stopnia niepełnosprawności.

Czy, gdyby Tato wystąpił po świadczenie wspierające, to czy ja nadal mogłabym otrzymywać świadczenie pielęgnacyjne, jak dotychczas?

Założeniem obecnego systemu wspierania osób niepełnosprawnych jest wygaszenie świadczenia pielęgnacyjnego (starego) dla opiekunów niepełnosprawnych osób dorosłych. Tylko osoby dorosłe mogą otrzymać świadczenie wspierające. Więc osoba niepełnosprawna (dorosła) składając wniosek o świadczenie wspierające "zabiera" np. swojej córce świadczenie pielęgnacyjne (stare). Nowe świadczenie pielęgnacyjne jest tylko dla opiekunów opiekujących się dziećmi do 18. życia (które nie mają prawa do świadczenia wspierającego).

Mitem jest, że MOPS daje tylko jeden zasiłek na osobę. W przykładzie wypłacił 6 zasiłków. Na jedzenie, buty, ciuchy, leki i lekarz, czynsz

Czy jedna osoba z MOPS otrzymuje średnio tylko jeden rodzaj zasiłku? A może jest możliwa kumulacja świadczeń i jedna osoba potrzebująca otrzyma ich wiele rodzajów (albo na różne cele)? W artykule przykład na drugą sytuację - wyrok sądu dla osoby, która otrzymała z MOPS 6 zasiłków w trzy miesiące. Jedzenie, buty, ciuchy, leki i lekarz, czynsz. Beneficjentka zasiłków poszła do sądu nie dlatego, że nie otrzymała zasiłku. Spierała się (skutecznie) o zbyt niską jego wartość.

Zdolność kredytowa w październiku 2025 r. Kolejny rekord pobity: prawie milion złotych dla rodziny ze średnimi zarobkami

W ciągu roku zdolność kredytowa trzyosobowej rodziny dysponującej dwiema średnimi krajowymi wzrosła o 1/4. Najmocniej sytuacja poprawiła się w ciągu ostatnich 6 miesięcy, w trakcie których mediana zdolności kredytowej konsekwentnie wyznaczała kolejne historyczne rekordy. Dziś kwota, którą banki skłonne są pożyczyć na zakup mieszkania rodzinie z dwiema średnimi krajowymi, to 940 tysięcy złotych. Choć nominalnie jest to najwyższy zanotowany wynik, to po korekcie o inflację do rekordu wciąż brakuje kilkunastu procent.

REKLAMA

Ile weźmiesz trzynastki w 2026 - nowa wysokość świadczenia

Nie jest wprawdzie jeszcze oficjalnie wiadome, ile dokładnie wyniesie trzynastka w 2026 roku, ale na podstawie dostępnych danych gospodarczych z GUS oraz przepisów, można już oszacować z dużą dokładnością tę kwotę świadczenia. Dowiedz się już teraz, ile wyniesie nowa trzynastka. W artykule znajdziesz szczegółowe obliczenia oparte o dotychczas dostępne dane makroekonomiczne.

Uwaga na nowe oszustwo! Bazuje na zmianie przepisów. Każdy powinien wiedzieć i ostrzec seniorów przed naciągaczami

Koniec roku to moment, w którym oszuści działają bardziej intensywnie. W tym okresie często bazują na informacjach o tym, że od nowego roku ma nastąpić zmiana przepisów, w związku z którą na obywateli zostaną nałożone nowe obowiązki. Warto więc być na bieżąco z planowanymi zmianami prawa i odpowiednio reagować oraz ostrzec seniorów.

REKLAMA