Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zaprzeczenie ojcostwa po śmierci dziecka jest niekonstytucyjne

Zaprzeczenie ojcostwa po śmierci dziecka jest niekonstytucyjne.
Zaprzeczenie ojcostwa po śmierci dziecka jest niekonstytucyjne.

REKLAMA

REKLAMA

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepis kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w zakresie zaprzeczenia ojcostwa po śmierci dziecka oraz przepis kodeksu postępowania cywilnego w tym zakresie są niezgodna z Konstytucją. Jakie były motywy rozstrzygnięcia?

26 listopada 2013 r. o godz. 9.30 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał połączone pytania prawne Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze Wydział II Cywilny Odwoławczy oraz Sądu Rejonowego w Bydgoszczy VI Wydział Rodzinny i Nieletnich  dotyczące zaprzeczenia ojcostwa.

REKLAMA

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 71 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz art. 456 § 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego w zakresie, w jakim odnosi się do sprawy zaprzeczenia ojcostwa, są niezgodne z art. 47 w związku z art. 31 ust. 3 oraz w związku z art. 18 konstytucji oraz z art. 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2.

Ochrona rodzicielstwa

REKLAMA

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, prawo do ochrony rodzicielstwa (w tym prawo rodziców do ustalenia ich rodzicielstwa zgodnie ze stanem rzeczywistym) obejmuje także aspekt negatywny, tj. możliwość zakwestionowania istnienia więzów pokrewieństwa między osobami. Element ten ma znaczenie nie tylko samoistne, lecz często również związane z tym, że uprzednie zaprzeczenie ojcostwa warunkuje ustalenie ojcostwa innego mężczyzny niż mąż matki dziecka urodzonego w czasie trwania małżeństwa (albo przed upływem trzystu dni od jego ustania lub unieważnienia);

Możliwość ustalenia więzi biologicznych i kształtowania stosunków rodzinnych zgodnie z tymi więziami nie jest jednak wartością bezwzględną i dopuszcza ograniczenia, o ile mieszczą się w granicach wyznaczonych w art. 31 ust. 3 konstytucji, a w szczególności są wprowadzane w imię ochrony dobra dziecka i dobra rodziny (według TK: dobro dziecka jest wartością konstytucyjną o szczególnym znaczeniu);

Trybunał Konstytucyjny rozstrzygał problem: czy wynikające z zakwestionowanych przepisów ograniczenia prawa do ochrony rodzicielstwa (w zakresie ustalenia rzeczywistych więzów pokrewieństwa) mieszczą się w granicach wyznaczonych konstytucyjną zasadą proporcjonalności i znajdują uzasadnienie w konieczności ochrony innych istotnych wartości konstytucyjnych, w szczególności dobra dziecka i dobra rodziny, lub też przynajmniej w konieczności ochrony ustawowych wolności i praw określonych osób (art. 31 ust. 3 konstytucji).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zobacz serwis: Dziecko i prawo

Znaczenie więzi rodzinnych

REKLAMA

Kwestionowane w pytaniach prawnych sądów przepisy związane są z instytucją zaprzeczenia ojcostwa (realizującą dążenie do ustalenia rodzicielstwa zgodnie z rzeczywistym, biologicznym pochodzeniem - art. 47 w związku z art. 18 konstytucji), która odpowiada generalnemu postulatowi zgodności stanu cywilnego z tzw. prawdą biologiczną i tym samym respektuje jedno z podstawowych praw człowieka, jakim jest prawo do znajomości własnego pochodzenia.

Art. 71 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ( dalej k.r.o.) (oraz uzupełniający tę regulację art. 456 § 3 kodeksu postępowania cywilnego w odpowiednim zakresie) realizuje zasadę niezmieniania stanu cywilnego po śmierci człowieka. Występowanie więzi pokrewieństwa określa bowiem stan cywilny (rodzinny) jednostki i stanowi dla dziecka oraz jego rodziców jedno z najważniejszych dóbr osobistych. W tym kontekście, zdaniem ustawodawcy, kształtowanie tego stanu powinno być pozostawione osobom najbardziej bezpośrednio i niemajątkowo zainteresowanym.

Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że art. 71 k.r.o. oraz art. 456 § 3 k.p.c. w zakresie, w jakim odnosi się do umorzenia postępowania o zaprzeczenie ojcostwa, stanowią nieuprawnione konstytucyjnie ograniczenie wskazanych praw. Dążenie do realizacji ustawowej zasady niezmieniania stanu cywilnego po śmierci człowieka ze względu na osobisty charakter spraw o prawa stanu cywilnego pozostaje w rażącej niewspółmierności w stosunku do ingerencji w prawo do ochrony życia rodzinnego (odniesione do matki oraz rzeczywistego i domniemanego ojca dziecka), w tym również prawo mężczyzny do ochrony rodzicielstwa (w szczególności w aspekcie możliwości jego ustalenia zgodnie z rzeczywistością).

Tym samym w opozycji do pożądanego przez ustawodawcę stanu rzeczy (ujawnionego w art. 71 k.r.o.) pozostaje nieporównywalnie donioślejsze konstytucyjne prawo mężczyzny do ustalenia rodzicielstwa zgodnie z rzeczywistością oraz dobro rodziny tworzonej przez matkę zmarłego dziecka oraz dobro rodziny jego domniemanego ojca. Jak stwierdził Trybunał Konstytucyjny w wyroku o sygn. SK 61/06, powinno się szanować uczucia rodziców i uwzględnić ich potrzebę ustalenia rodzicielstwa dziecka, w sytuacji gdy ustalenie rodzicielstwa nie było możliwe przed śmiercią dziecka. Prawo rodziców do ustalenia rodzicielstwa obejmuje również dziecko, które zmarło przed urodzeniem lub po urodzeniu, pomimo że ustalenie to nie może doprowadzić do ukształtowania się więzi rodzinnej z dzieckiem. Wspomniane racje ustawowe nie stanowią dostatecznego powodu ograniczenia konstytucyjnie i konwencyjnie gwarantowanych praw, zwłaszcza że nie znajdują dodatkowego poparcia w konieczności ochrony dobra zmarłego dziecka.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.

Źródło: Trybunał Konstytucyjny

Zobacz również: Mieszkanie dla Młodych

Autopromocja

REKLAMA

Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/15
    Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
    od 1 stycznia i od 1 lipca
    od 1 stycznia i od 1 czerwca
    od 1 lutego i od 1 lipca
    Następne
    Prawo
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Edukacja prawna

    Edukacja prawna to jedno z rozwiązań określonych w ustawie o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej. Na czym polega i jakie działania obejmuje?

    Nieodpłatne poradnictwo obywatelskie

    Kto może skorzystać z nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego? Co obejmuje taka porada? Jakie formalności są potrzebne? Oto najważniejsze informacje.

    Nowe przepisy mocno utrudniają zwolnienie pracownika. Co na to pracodawcy?

    Zmiany w prawie, które weszły w życie 22 września, budzą kontrowersje wśród pracodawców. Jak podkreśla Północna Izba Gospodarcza pozytywne jest to, że lepiej chronieni są pracownicy, którzy są w czasie okresu ochronnego lub np. w czasie choroby przewlekłej. Wadą zaś jest ochrona pracowników, którzy mogą uchylać się od zwolnienia z pracy, gdy to zapadło z powodów merytorycznych. 

    Jaka przyszłość czeka dane osobowe w erze nowych technologii?

    To zagadnienie nad którym dyskutowali uczestnicy Forum Nowych Technologii. Konferencja odbyła się w Warszawie 20 i 21 września 2023 r.. Wydarzenie zostało zorganizowane przez Urząd Ochrony Danych Osobowych we współpracy ze Stowarzyszeniem Prawa Nowych Technologii i Akademią Ekonomiczno-Humanistyczną.

    REKLAMA

    Ministerstwo Cyfryzacji: Ograniczamy bon 2500 zł tylko dla niektórych nauczycieli. Jesteś na liście?

    Przykra wiadomość dla nauczycieli. Bonu 2500 zł na zakup laptopa nie dostaną wszyscy nauczyciele.

    Referendum 2023. Jak będzie liczona frekwencja?

    Udział w referendum jest dobrowolny; frekwencja referendalna - która ma wpływ na to, czy referendum jest wiążące, czy nie - jest liczona na podstawie liczby ważnych kart wyjętych z urny - przypomina szefowa Krajowego Biura Wyborczego Magdalena Pietrzak.

    Umowy o dzieło nadal najczęściej podpisują mężczyźni

    W pierwszy półroczu 2023 r. – stanowili oni 52,81 proc. wykonawców. Co czwarty wykonawca umowy o dzieło to osoba w wieku 30-39 lat – 56,2 tys. Prawie 2 tys. umów podpisali wykonawcy w wieku 80 i więcej lat. Umowy o dzieło zawierane są najczęściej na jeden oraz osiem dni. 

    PGG zapewnia o dostępności węgla opałowego w e-sklepie i składach firmowych

    Polska Grupa Górnicza (PGG) miesięcznie kieruje do sprzedaży w swoim sklepie internetowym ok. 270-300 tys. ton węgla opałowego, czyli całość bieżącej produkcji - podała w czwartek 29 września firma, zapewniając o stałej dostępności węgla w e-sklepie i składach firmowych.

    REKLAMA

    Z końcem września wiele zmian w prawie pracy!

    Koniec września przynosi wiele zmian w prawie pracy, ale nie można zapominać o już istniejących obowiązkach – przypomina radca prawny Monika Jurkiewicz. To m.in. dofinansowanie do posiłków dla pracowników, zwiększona ochrona pracowników czy udzielenie zaległego urlopu do 30 września.

    W niedzielę w stolicy duże utrudnienia. Ulicami Warszawy przejdzie "Marsz Miliona Serc"

    Warszawiaków i przyjezdnych czekają w niedzielę 1 października duże utrudnienia. Ulicami stolicy przejdzie organizowany przez Koalicję Obywatelską "Marsz Miliona Serc". Marsz rozpocznie się o godz. 12.00 na Rondzie Dmowskiego, następnie przejdzie ulicami Marszałkowską, Świętokrzyską, Jana Pawła II, a zakończy się na Rondzie Radosława.

    REKLAMA