TSUE: w czasie pandemii można zakazać podróżowania, nakazać testy i kwarantannę - ale pod pewnymi warunkami

Obostrzenia covidowe w Belgii

W marcu 2020 r. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ogłosiła pandemię Covid-19. Belgia zakazała w związku z tym podróży innych niż niezbędne do lub z państw sklasyfikowanych jako „obszary czerwone” ze względu na panującą tam sytuację zdrowotną. 
Ponadto wszyscy podróżni z takich państw musieli w Belgii poddać się testom diagnostycznym i odbyć kwarantannę. W lipcu 2020 r. władze belgijskie zaklasyfikowały w sposób ogólny Szwecję jako „obszar czerwony”.

Biuro podróży żąda odszkodowania

W następstwie tej klasyfikacji NORDIC INFO, będące biurem podróży specjalizującym się w podróżach do Skandynawii, anulowało wszystkie planowane podróże między Belgią a Szwecją. Następnie zażądało naprawienia wyrządzonej w ten sposób szkody. 

Sąd belgijski zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości UE z pytaniem, czy prawo Unii sprzeciwia się przepisom belgijskim.

TSUE: pandemiczne nakazy i zakazy dozwolone prawem. Ale muszą spełniać pewne warunki

Trybunał  Sprawiedliwości UE wyjaśnił, że w celu zwalczania pandemii takiej jak Covid-19 państwo członkowskie może zakazać innych niż niezbędne podróży do lub z innych państw członkowskich sklasyfikowanych jako „obszary czerwone”. Państwo to może również nałożyć na osoby, które wjeżdżają na jego terytorium, obowiązek poddania się testom diagnostycznym i odbycia kwarantanny. Środki, które ograniczają swobodę przemieszczania się w Unii Europejskiej, mogą zostać ustanowione w drodze przepisów o charakterze ogólnym. 

Takie przepisy muszą być jednak uzasadnione oraz zawierać jasne i precyzyjne zasady, których stosowanie powinno być przewidywalne dla obywateli. 

Środki te muszą być również niedyskryminacyjne i podlegać zaskarżeniu na drodze sądowej lub administracyjnej. 

Ponadto takie ograniczenia swobodnego przepływu powinny być zgodne z zasadą proporcjonalności. Powinny zatem być odpowiednie do realizacji zamierzonego celu w zakresie zdrowia publicznego, być ograniczone do tego, co bezwzględnie konieczne, i nie być nieproporcjonalne w stosunku do tego celu, co oznacza m.in. wyważenie celu i wagi ingerencji w prawa i wolności zainteresowanych osób.

Źródło: wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 5 grudnia 2023 r. w sprawie C-128/22 NORDIC INFO.