REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Trybunał Konstytucyjny jednogłośnie po stronie pijanych kierowców i prowadzących pod wpływem narkotyków. Koniec z obligatoryjnym, dożywotnim zakazem prowadzenia pojazdów

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
kierowca, Trybunał Konstytucyjny, zakaz prowadzenia pojazdów, dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów, wyrok
Trybunał Konstytucyjny jednogłośnie po stronie pijanych kierowców i prowadzących pod wpływem narkotyków. Koniec z obligatoryjnym, dożywotnim zakazem prowadzenia pojazdów
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 23 kwietnia 2025 r., Trybunał Konstytucyjny ogłosił wyrok (o sygn. akt P 3/17), w którym uznał art. 42 par. 4 kodeksu karnego – w zakresie, w jakim zobowiązuje on sąd do orzeczenia dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych – za niezgodny z art. 10 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji. Ustawodawca nie może bowiem zastępować sądu w jego działalności orzeczniczej i wymierzaniu kary, biorąc pod uwagę wyłącznie fakt popełnienia danego czynu zabronionego, a już nie – cechy konkretnego sprawcy, okoliczności czynu oraz stopień zawinienia.

Dotychczas w określonych okolicznościach sądy obligatoryjnie orzekały dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów

Dotychczas – zgodnie z art. 42 par. 4 kodeksu karnego – kara w postaci dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, była orzekana przez sąd obligatoryjnie, w razie ponownego skazania osoby prowadzącej pojazd mechaniczny:

REKLAMA

  • za popełnienie przestępstwa określonego w art. 178a § 4 kodeksu karnego (które to również polega na ponownym popełnieniu przestępstwa prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, w okresie obowiązywania orzeczonego wcześniej zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych albo przestępstwa sprowadzenia katastrofy w ruchu lądowym, bezpośredniego niebezpieczeństwa tej katastrofy, nieumyślnego spowodowania wypadku lub nieumyślnego spowodowania wypadku przez żołnierza, którego następstwem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu – będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego) lub
  • jeżeli sprawca:
    • w czasie popełnienia przestępstwa sprowadzenia katastrofy w ruchu lądowym, którego następstwem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu,
    • w czasie popełnienia przestępstwa nieumyślnego spowodowania wypadku, którego następstwem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu albo
    • w czasie popełnienia przestępstwa nieumyślnego spowodowania wypadku przez żołnierza, którego następstwem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu

REKLAMA

– był w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia, lub po takim zdarzeniu (a przed poddaniem go przez uprawniony organ badaniu w celu ustalenia zawartości alkoholu lub środka odurzającego w organizmie) spożywał alkohol lub zażywał środek odurzający.

Jeżeli natomiast ww. przestępstwa zostały popełnione po raz pierwszy (o czym stanowi art. 42 par. 3 kodeksu karnego) – i ponadto sąd uznał, że zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami – sąd nie musiał obligatoryjnie wymierzać sprawcy kary dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. Taki lub decyzyjny, jak powyżej – nie został jednak pozostawiony sądowi w art. 42 par. 4 kodeksu karnego – w przypadku ponownego skazania sprawcy za ww. przestępstwa.

Powyższy brak luzu decyzyjnego sądu w zakresie wymierzenia środka karnego za popełnione przestępstwo (w ramach ww. art. 42 par. 4 kodeksu karnego) – stał się przedmiotem pytania prawnego do Trybunały Konstytucyjnego, które sformułował Sąd Rejonowy w Chojnicach, II Wydział Karny.

Trybunał Konstytucyjny: koniec z obligatoryjnym orzekaniem przez sądy dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów. Ustawodawca za bardzo wkroczył w kompetencje władzy sądowniczej

W dniu 23 kwietnia 2025 r., Trybunał Konstytucyjny ogłosił podjęte jednogłośnie orzeczenie (sygn. akt P 3/17), w którym uznał, że art. 42 par. 4 kodeksu karnego, w zakresie, w jakim zobowiązuje sąd do orzeczenia dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, w razie ponownego skazania osoby prowadzącej taki pojazd za popełnienie przestępstwa z art. 178a par. 4 (które polega na ponownym popełnieniu przestępstwa prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, w okresie obowiązywania orzeczonego wcześniej zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych albo przestępstwa sprowadzenia katastrofy w ruchu lądowym, bezpośredniego niebezpieczeństwa tej katastrofy, nieumyślnego spowodowania wypadku lub nieumyślnego spowodowania wypadku przez żołnierza, którego następstwem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu – będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego) – jest niezgodny z Konstytucją, a konkretnie z jej:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • art. 10 (który stanowi o trójpodziale władzy w Polsce i sprawowaniu władzy sądowniczej przez sądy i trybunały) oraz art. 45 ust. 1 (zgodnie z którym – każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd).

REKLAMA

Trybunał Konstytucyjny uznał, że przepis art. 42 par. 4 kodeksu karnego w obecnym brzmieniu – uniemożliwia sądowi swobodne ukształtowanie sankcji karnej za przestępstwo i dostosowanie wymiaru sankcji do cech konkretnego sprawcy, okoliczności czynu oraz do stopnia zawinienia. Do władzy sądowniczej – i tylko do niej (a nie do ustawodawcy) – należy natomiast rozstrzyganie nie tylko o sprawstwie i winie, lecz także o wymiarze kary. Żaden inny organ państwowy nie posiada w tym zakresie kompetencji do zastępowania sądów w ich działalności orzeczniczej.

Na mocy art. 42 par. 4 kodeksu karnego – w razie wystąpienia określonych w nim przesłanek – są zobowiązany jest natomiast do orzeczenia środka karnego w postaci dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. Tym samym – dochodzi do związania sądu, który ma ograniczone możliwości zastosowania wobec sprawcy czynu zabronionego zasad wymiaru kary określonych w art. 53 § 1 i art. 55 kodeksu karnego.

Jak uznał Trybunał –Takie określenie sankcji, sprowadzające rolę sędziego jedynie do orzeczenia środka karnego w razie ziszczenia się określonych w ustawie przesłanek, powoduje ograniczenie prawa sądzenia. Ustawodawca, podejmując już na etapie stanowienia prawa decyzję o wysokości sankcji karnej, przekroczył przysługujące władzy ustawodawczej uprawnienia i tym samym naruszył równowagę pomiędzy nią a władzą sądowniczą.” Co więcej – „Ustawodawca, ograniczając możliwość wymierzenia rodzaju środka karnego, zdecydował się na nakierowanie jego wysokości w szczególności na cele w zakresie prewencji ogólnej w ujęciu negatywnym. Położenie nacisku na taką „odstraszającą” funkcję prawa karnego jest charakterystyczne dla państw niedemokratycznych (…) Racjonalizowanie kary w oparciu o prewencję generalną w rozumieniu negatywnym (czyli funkcję odstraszającą) prowadzi do przedmiotowego traktowania człowieka. Ustawodawca umożliwił tymczasem, w celu odstraszenia potencjalnych sprawców, orzeczenie środka karnego, który może przekroczyć swoją surowością stopień winy, o którym mowa w art. 53 § 1 k.k.”.

Z powyższych względów – Trybunał uznał, że art. 42 par. 4 kodeksu karnego w zakresie, w jakim zobowiązuje sąd do orzeczenia dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w razie skazania osoby prowadzącej taki pojazd za popełnienie przestępstwa z art. 178a § 4 kodeksu karnego – jest niezgodny z Konstytucją.

Rzadsze orzekanie przez sądy kary dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów, skutkiem wyroku Trybunału Konstytucyjnego?

Oddanie sądom luzu decyzyjnego w zakresie wymierzania środka karnego jakim jest dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów – w razie skazania osoby prowadzącej taki pojazd za popełnienie przestępstwa z art. 178a par. 4 kodeksu karnego – z dużym prawdopodobieństwem, może skutkować tym, że zakazy takie będą przez sądy orzekane rzadziej, ponieważ – wymierzając karę – sąd będzie brał pod uwagę nie tylko fakt popełnienia przez sprawcę ww. przestępstwa, ale również cechy konkretnego sprawcy, okoliczności czynu oraz stopnień zawinienia. Te z kolei – mogą przesądzić o wymierzeniu łagodniejszego środka karnego (niż dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów). Jest to więc zmiana, która – z całą pewnością – jest korzystana dla osób, które dopuszczają się popełnienia przestępstwa, o którym mowa w art. 178a par. 4 kodeksu karnego, które to polega na:

  • ponownym popełnieniu przestępstwa prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, w okresie obowiązywania orzeczonego wcześniej zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych albo
  • przestępstwa sprowadzenia katastrofy w ruchu lądowym, bezpośredniego niebezpieczeństwa tej katastrofy, nieumyślnego spowodowania wypadku lub nieumyślnego spowodowania wypadku przez żołnierza, którego następstwem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu – będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego,

czyli – dla osób, które wsiadają za kółko, będąc pod wpływem alkoholu lub narkotyków.

Polecamy: Kodek pracy 2025

Podstawa prawna:

  • Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 kwietnia 2025 r., sygn. akt P 3/17
  • Ustawa z dnia 6.06.1997 r. – Kodeks karny (t.j. Dz.U. z 2025 r., poz. 383)
  • Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2.04.1997 r. (Dz.U. z 1997 r., nr 78, poz. 483 z późn. zm.)
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Parkowanie na chodniku. Jak to robić zgodnie z prawem, a co jest zakazane? Radca prawny odpowiada na najczęstsze pytania [Q&A]

Parkowanie, przede wszystkim samochodem, na chodniku to temat budzący coraz większe wątpliwości. Gołym okiem widać, że liczba samochodów rośnie szybciej niż liczba miejsc do parkowania. Szczególnie widoczne to jest na nowych osiedlach (mimo wymogów co do liczby miejsc parkowania, jakie powinny być wybudowane) i w centrach miast, ale nawet na obszarach wiejskich, pełniących funkcję współczesnych suburbii, tego rodzaju problemy się pojawiają. Jednocześnie rośnie liczba aktywistów dokumentujących lub zgłaszających wykroczenia przeciwko zasadom parkowania i poruszania się pojazdami po chodnikach. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawicie tych zasad dla uniknięcia wątpliwości w pojawiających się w tym zakresie sporach między użytkownikami drogi, a nawet policją lub strażą miejską.

Staż pracy na nowo: rząd wprowadzi rewolucję w Kodeksie pracy – zleceniobiorcy i samozatrudnieni zyskają prawa pracownicze

Staż pracy na nowych zasadach od 2026 roku. Rząd zajmie się projektem, który umożliwi wliczanie do stażu pracy okresów wykonywania umów zlecenia oraz prowadzenia działalności gospodarczej. Nowe przepisy zrównają prawa samozatrudnionych i zleceniobiorców z etatowcami – w tym prawo do dłuższego urlopu i nagród jubileuszowych.

ZUS: Tata też może wziąć płatny urlop po narodzinach dziecka (ojcowski, rodzicielski a nawet macierzyński)

ZUS przypomina: po narodzinach dziecka z płatnego urlopu może skorzystać nie tylko mama. Ojciec również ma taką możliwość – nie tylko w ramach najpopularniejszego urlopu ojcowskiego, ale także urlopu rodzicielskiego, a w określonych sytuacjach nawet urlopu macierzyńskiego.

W PZON coraz trudniej otrzymać orzeczenie dające świadczenie pielęgnacyjne (z pkt 7 i 8) [List czytelnika]

Do redakcji wpływają listy matek, których dzieci chorują na autyzm, zespół Aspergera, chorobę afektywną dwubiegunową. I obecnie te dzieci tracą pkt 7 i 8 w orzeczeniach o niepełnosprawności. Powoduje to utratę prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. Czy pojawia się praktyka orzekania niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym dla tych chorych, czy to tylko incydentalne przypadki?

REKLAMA

Renta wdowia 2025 – ponad milion wniosków już złożonych. Dziemianowicz-Bąk ujawnia: 300 zł więcej dla seniorów od 1 lipca 2025 r.

Ponad 1 mln wniosków o rentę wdowią wpłynęło już do ZUS i innych instytucji emerytalnych – poinformowała ministra Agnieszka Dziemianowicz-Bąk podczas konferencji prasowej. Pierwsze wypłaty ruszą 1 lipca 2025 r., a średnia wysokość dodatkowego świadczenia to ok. 300 zł miesięcznie.

Nieruchomość w Hiszpanii – podatki (zakup, wynajem, sprzedaż). Przewodnik dla polskich inwestorów

Zakup nieruchomości w Hiszpanii wiąże się z koniecznością poznania lokalnego systemu podatkowego, który może znacząco wpłynąć na końcową rentowność inwestycji. Różnice w opodatkowaniu zależą od statusu kupującego, rodzaju transakcji oraz wybranej formy prawnej zakupu.

Możesz dostać 800 plus za czerwiec z wyrównaniem. Jeden warunek trzeba szybko spełnić!

ZUS informuje, że tylko osoby, które prześlą do 30 czerwca 2025 r. wniosek o 800+ - dostaną świadczenie na dziecko za cały nowy okres wypłat, który trwa od czerwca 2025 r. do maja 2026 r. Te osoby mają gwarancję wypłaty 800 plus za czerwiec - wypłata nastąpi najpóźniej w sierpniu - a więc będzie to tzw. wyrównanie. Natomiast jeżeli ktoś złoży wniosek w lipcu, już nie będzie mógł otrzymać świadczenia wychowawczego za czerwiec.

Renta wdowia: 300 zł miesięcznie. Poznaliśmy właśnie średnią wysokość nowego świadczenia, wypłaty już od lipca 2025 roku

Już od 1 lipca 2025 roku ruszy długo wyczekiwane rozwiązanie wspierające osoby starsze, które doświadczyły utraty współmałżonka – renta wdowia. To nowe świadczenie ma być realną pomocą dla osób, które po śmierci męża lub żony mierzą się nie tylko z emocjonalną pustką, ale również z drastycznym pogorszeniem sytuacji finansowej. Według danych, aż co piąta osoba powyżej 65. roku życia w Polsce jest zagrożona ubóstwem.

REKLAMA

Emeryt ma w ZUS 300 000 zł. 14 lat pracy po zakończeniu służby wojskowej. Co z tymi pieniędzmi?

Do Infor.pl stale wpływają listy od emerytów mundurowych, którzy muszą odprowadzać składki do ZUS od pracy świadczonej w cywilu po przejściu na emeryturę mundurową (zwykłe umowy o pracę). Niektórzy z nich tracą te pieniądze, inni mogą - po spełnieniu dodatkowych warunków - uzyskać korzyści emerytalne z ZUS. Jest kilka systemów emerytalnych dla mundurowych. Dla niektórych z nich zasady są niekorzystne (w praktyce np. 300 000 zł odprowadzonych składek do ZUS przepada). Inni mają lepiej.

Zawezwanie do próby ugodowej

Nie każdy brak zapłaty stanowi wyraz złej woli dłużnika. Warto szukać pokoju i polubownych metod rozwiązywania sporu. Ugoda jest rozwiązaniem dopuszczalnym w większości spraw cywilnych i gospodarczych, w szczególności w sprawach o zapłatę.

REKLAMA