REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Pokwitowanie za spełnienie świadczenia

Adam Sroga
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Pokwitowanie/fot.Shutterstock
Pokwitowanie/fot.Shutterstock
fot.Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Dłużnik, który spełnił świadczenie ma prawo żądać od wierzyciela pokwitowania. To jeden z najdogodniejszych sposobów na udowodnienie wykonania zobowiązania.

Spełniłeś świadczenie? Możesz żądać od wierzyciela pokwitowania

Dłużnik, który spełnił swoje świadczenia na rzecz wierzyciela, ma prawo żądać od niego pokwitowania. Uprawnienie dłużnika powiązane jest z obowiązkiem wierzyciela do współdziałania przy wykonaniu zobowiązania. Granice tego obowiązku wyznacza treść zobowiązania, cel społeczno-gospodarczy, zasady współżycia społecznego oraz – o ile istnieją w tym zakresie – ustalone zwyczaje.

REKLAMA

Po co dłużnikowi pokwitowanie?

REKLAMA

Pokwitowanie jest jednym ze sposobów udowodnienia wykonania zobowiązania. To dłużnika obciąża ciężar udowodnienia spełnienia świadczenia. Wprawdzie może tego dowodzić za pomocą wszelkich środków dowodowych, jednak właśnie pokwitowanie jest sposobem najdogodniejszym. Z wystawieniem pokwitowania wiąże się domniemanie, że zobowiązanie zostało wykonane. Jeśli więc dłużnik takie pokwitowanie przedstawi, wówczas ciężar dowodu zostaje przerzucony na wierzyciela, który musi wykazać, że świadczenie nie zostało jednak spełnione zgodnie z treścią zobowiązania.

Pokwitowanie nie jest oświadczeniem woli, lecz jedynie oświadczeniem wiedzy. Ma charakter potwierdzenia faktów. Nie wpływa na ukształtowanie stosunku zobowiązaniowego. Jego funkcją jest jedynie ułatwienie dłużnikowi udowodnienia, że spełnił świadczenie. Stąd zaś wynika, że pokwitowanie może być zakwestionowane za pomocą innych dowodów (por. wyrok SA w Białymstoku z 25.09.2017 r., I ACa 271/17).

Zgłoszenie żądania

Zobowiązanie wierzyciela do wystawienia dłużnikowi pokwitowania nie powstaje automatycznie. Obowiązek pojawia się dopiero wtedy, gdy dłużnik wydania pokwitowania zażąda. Dłużnik może zgłosić stosowne żądanie w chwili spełnienia świadczenia, bądź później. Żądanie pokwitowania, wydania dokumentu umowy lub uczynienia na nim adnotacji o częściowym zwrocie świadczenia nie jest bowiem warunkowane żadnym terminem (por. wyrok SA w Łodzi z 09.02.2018 r., I ACa 798/17).

W pewnych sytuacjach może się zdarzyć, że nawet wobec żądania dłużnika, wierzyciel nie będzie zobowiązany do wystawienia pokwitowania. Żądanie może okazać się nieuzasadnione np. w razie zwyczajowego odstępowania od wydawania pokwitowania (np. sprzedaż na targowisku), czy też gdy pokwitowanie jest faktycznie zbyteczne dłużnikowi, a żądanie ma wyłącznie charakter szykany.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Treść i forma

REKLAMA

Pokwitowanie nie może być w swej treści zbyt ogólne. Powinno zawierać oznaczenie osoby wierzyciela i dłużnika, wskazanie tytułu zadłużenia, daty i miejsca przyjęcia świadczenia i oczywiście samo potwierdzenie faktu spełnienia świadczenia. Pokwitowanie powinno być podpisane przez wystawcę. Wystawcą pokwitowania jest albo wierzyciel osobiście, albo ten, kto za wierzyciela przyjmuje świadczenie. Z natury rzeczy pokwitowanie ma formę pisemną. Wymogu tego nie spełnia odcisk pieczęci, niezaopatrzony podpisem osoby uprawnionej do działania w imieniu wierzyciela (por. wyrok SA w Krakowie z 02.03.2016 r., I ACa 1666/15). Także czynność faktyczna polegająca na zwrocie egzemplarza pożyczki nie jest sama w sobie równoznaczna z pokwitowaniem (por. wyrok SA w Białymstoku z 05.06.2014 r., I ACa 157/14). Funkcję pokwitowania spełni natomiast faktura, o ile zawiera adnotację drugiej strony potwierdzającą spełnienie świadczenia wystawcy, bądź dołączony do niej zostanie dowód potwierdzający taką okoliczność (por. wyrok SA w Białymstoku z 13.12.2017 r., I ACa 525/17).

Pokwitowanie może zawierać oświadczenie o sposobie zarachowania spełnionego świadczenia. Ma to znaczenie w sytuacji, gdy wierzyciel może żądać od dłużnika spełnienia kilku zobowiązań. Uprawnienie do wskazania, który dług ma być najpierw zaspokojony, ma w pierwszej kolejności dłużnik. Jeśli nie skorzystał z przysługującego mu prawa, uprawnienie przechodzi na wierzyciela. Oświadczenie o sposobie zarachowania wierzyciel może jednak wyrazić wyłącznie przez zamieszczenie go właśnie w pokwitowaniu. Dopiero jednak przyjęcie przez dłużnika pokwitowania bez zastrzeżeń przesądza o przyjęciu wskazanego przez wierzyciela sposobu zarachowania i pozbawia dłużnika możliwości wskazania sposobu zarachowania (por. wyrok SA w Warszawie z 17.11.2015 r., I ACa 333/15).

Jeśli dłużnik ma w tym interes, może żądać pokwitowania w szczególnej formie. Posiadanie i wykazanie przez dłużnika wspomnianego interesu w uzyskaniu pokwitowania w formieszczególnej może być związane przykładowo z wymogiem przedstawienia dokumentu z podpisem notarialnie poświadczonym.

Wierzyciel może zaprzeczyć prawdziwości

Pokwitowanie jest oświadczeniem wiedzy. Jest też – w punktu widzenia prawa procesowego – dokumentem prywatnym. Stanowi zatem potwierdzenie, że osoba, która je podpisała, złożyła oświadczenie w nim zawarte. Dokument taki nie korzysta z domniemania prawdziwości zawartych w nim oświadczeń. Osoba mająca w tym interes prawny może zatem dowodzić, że treść oświadczeń nie odpowiada stanowi rzeczywistemu (por. wyrok SA w Łodzi z 26.07.2016 r., I ACa 116/16).

Jeżeli wierzyciel, mimo wystawienia pokwitowania, twierdzi jednak, że świadczenie nie zostało spełnione, powinien tę okoliczność udowodnić. Podobnie jak dłużnik może dowodzić faktu wykonania zobowiązania na wiele sposobów, m.in. za pomocą dokumentów, świadków, czy oględzin, tak i wierzyciel może dowodzić faktu niewykonania zobowiązania, i to pomimo posiadania przez dłużnika pokwitowania.

Adam Sroga, Radca prawny

Podstawa prawna:

Art. 462 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 1025 z późn. zm.)

Polecamy serwis: Prawa konsumenta

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: gazetaprawna.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowelizacja: Szkoła musi gromadzić zaświadczenia o niekaralności rodziców [Opieka na wycieczce, basen, teatr, kino]

Pytania wynikają z opisanych w artykule przepisów i dotyczą rodziców angażujących się w opiekę nad dziećmi taką jak: 1) wyjazd z uczniami na wycieczkę szkolną, 2) wyjście uczniów ze szkoły do teatru, do kina, na basen. Przepisy nakazują dyrektorom szkół i przedszkoli prowadzenie - tu cytat z przepisów - "dokumentacji dotyczącej osoby dopuszczonej do takiej działalności jak np. opieka nad dziećmi." W praktyce oznacza to konieczność prowadzenia akt dla rodziców, którzy np. jadą na wycieczkę z uczniami jako opiekunowie.

W ubiegłym roku urodziło się 272 tys. dzieci, czyli najmniej od II wojny światowej. Tegoroczne dane są jeszcze gorsze. Zdrowiu reprodukcyjnemu w Polsce wciąż poświęca się za mało uwagi

Polska stoi w obliczu największego kryzysu demograficznego od czasów II wojny światowej. Liczba narodzin spada z roku na rok, a problem zastępowalności pokoleń narasta. Choć w debatach publicznych dużo mówi się o polityce prorodzinnej, wciąż niewiele uwagi poświęca się zdrowiu reprodukcyjnemu, które według WHO jest kluczowym aspektem problemów z dzietnością.

Awans zawodowy nauczycieli. Czy nauczyciele stracą wypracowane osiągnięcia i dorobek zawodowy?

Czy długotrwałe zwolnienie lekarskie powoduje utratę dorobku zawodowego przez nauczyciela? MEN odpowiada na interpelację poselską dotyczącą przepisów w sprawie awansu zawodowego nauczycieli.

Polacy wskazali 63 nazwiska. Kto zostanie prezydentem RP?

Który ze znanych polityków lub osób publicznych najlepiej sprawdziłby się w roli kolejnego prezydenta Polski? Prawie 40 proc. Polaków nie potrafi zaproponować swojego kandydata. Tak wynika z badań przeprowadzonych przez CBOS.

REKLAMA

Rząd chce wiedzieć o obywatelach również i to. Będzie zbierał dane jeszcze w tym roku. W jaki sposób? Sprawdź zasady

Rząd będzie gromadził jeszcze więcej informacji o obywatelach. Z mStłuczki skorzystamy jeszcze w 2024 roku. Umożliwi spisanie na miejscu zdarzenia oświadczenia i przekazanie danych bezpośrednio do ubezpieczycieli.

Sąd: Wzór pisma w sprawie wyroku, o którym nie wiedziałeś. Jak odzyskać od komornika pieniądze

To wciąż częsta sytuacja. Zapadł przeciwko Tobie wyrok nakazowy e-sądu z Lublina. Nie wiedziałeś, że pozwano Cię za jakąś przeoczoną płatność za telefon czy kablówkę. Komornik wszedł na konto. Co wtedy zrobić? Trzeba złożyć pismo w sądzie informujące, że nie otrzymałaś żadnej informacji o wyroku przeciwko Tobie. Jest krótki termin - 7 dni.

Jednak będzie zakaz palenia w oknach, na balkonach i klatkach schodowych? Sprawa powraca. Wzorem będą regulacje litewskie?

Zakaz palenia na balkonach i klatkach schodowych. Sprawa powraca w Ministerstwie Zdrowia. Wzorem będą regulacje litewskie? Palenie papierosów w miejscach publicznych wciąż budzi emocje. Resort nie jest jednak chętny do podjęcia radykalnej decyzji.

1000 zł zasiłek losowy dla dzieci + do 2000 zł dla niepełnosprawnych + do 8000 zł z pomocy społecznej + 2000 zł zasiłku powodziowego

Dla osób, które ucierpiały w wyniku powodzi lub podtopień w Polsce, są dostępne różne formy pomocy, w tym finansowe. O pomoc mogą starać się rodziny z dziećmi, osoby niepełnosprawne, rolnicy, przedsiębiorcy czy studenci.

REKLAMA

Sejm: MOPS otrzyma zaświadczenia dla zasiłków pielęgnacyjnego (215,84 zł) i rodzinnego. I sam załatwi sprawę przedłużenia świadczenia

W MOPS nie trzeba będzie składać wniosków o przedłużenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego. Zniknie też problem orzeczeń o niepełnosprawności dla osób poniżej 16-ego roku życia. Po osiągnięciu 17. roku życia definitywnie wygasają. Nawet jak 16-latek złożył wniosek o przedłużenie w odpowiednim terminie. Musi wystąpić o nowe orzeczenie o niepełnosprawności. Czekając na nie traci prawa do ulg i świadczeń. Najczęściej przez kilka miesięcy. W Sejmie pojawił się pomysł rozwiązania tego problemu. Jest on jednak nielogiczny, gdyż zakłada przedłużenie ważności orzeczeń, które już wygasły.  

Nie więcej niż 3 kody w orzeczeniu o niepełnosprawności. Co przysługuje? [Przykłady]

„Na co dzień borykam się z wieloma chorobami. Są to m.in. problemy neurologiczne, cukrzyca, choroby wzroku, a także dolegliwości związane z poruszaniem się. Czy wszystkie te choroby zostaną wymienione w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności?” – pyta Czytelnik. Otóż zgodnie z przepisami w orzeczeniu znajdą się maksymalnie trzy przyczyny niepełnosprawności.

REKLAMA