REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Test na HIV a zgoda pacjenta

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Joanna Komandzik- Szałagan

REKLAMA

REKLAMA

Zgoda pacjenta w procesie leczenia odgrywa podstawową rolę. Przedstawiając zgodę na jakikolwiek zabieg medyczny przedmiotem analizy zawsze będzie z jednej strony autonomia woli pacjenta i jej zakres, a z drugiej możliwość działania lekarza bez uzyskania zgody pacjenta.

Wątpliwości zaczynają pojawiać się wówczas, gdy chory, działa przeciwko sobie i wbrew wskazaniom medycznym. W tym przypadku nasuwa się podstawowe pytanie czy ważniejsze jest prawo chorego do samostanowienia czy obowiązek lekarza niesienia pomocy pacjentowi. Temat zgody pacjenta na test HIV jest a przynajmniej powinien być szczególnie interesujący, ponieważ problem ten może dotknąć każdego z nas. Niestety w naszym kraju jest to w dalszym ciągu temat „ tabu”, wstydu, dlatego nawet osoby podejrzewające u siebie HIV nie wykonują podstawowego badania na jego wykrycie. W procesie leczenia często wyrażamy zgodę, choć nie zawsze zdajemy sobie z tego sprawę. Zdarza się także, że zgoda na leczenie jest pomijana mimo tego, iż istnieją warunki umożliwiające jej wyrażenie.

REKLAMA

Zobacz: Poradnik Praw Pacjenta

Uważam, że nasze społeczeństwo jest w dużym stopniu niedoinformowane w tym temacie, pacjenci zazwyczaj nie znają swoich praw, to też z nich nie korzystają.
Poruszając ten szczególnie trudny temat warto przyjrzeć się praktykom wielu krajów: w Stanach Zjednoczonych testu na wykrycie zarażenia wirusem wykonywać nie wolno bez wyraźnej zgody pacjenta, często nawet pisemnej, poza nielicznymi wyjątkami wskazanymi w ustawie. Argumentami przemawiającymi za tym stanowiskiem jest waga autonomii pacjenta, prawa do prywatności i nienaruszalności cielesnej. „ pacjent musi być poinformowany, że test na obecność wirusa HIV jest dobrowolny i zgodę może w każdej chwili cofnąć, musi wiedzieć o celach czy wskazaniach dokonania testu, zachowaniu anonimowości, ograniczeniach w ujawnieniu wyników testu” 2 .

W Polsce przyjęto bardziej liberalne stanowisko w tej kwestii:

„1) Lekarz przeprowadzający czynności diagnostyczne służące rozpoznaniu choroby nie ma obowiązku uzyskania zgody pacjenta, co do zakresu wykonywanych badań ( w tym badań w kierunku zakażenia HIV). Lekarz ma obowiązek poinformowania pacjenta na jego wyraźne żądanie o celu wykonywania badań diagnostycznych (w tym kierunku rozpoznania zakażenia HIV)

Dalszy ciąg materiału pod wideo

2) W każdym innym przypadku na wykonywanie testów wykrywających zakażenie HIV należy uzyskać zgodę pacjenta;

3) Nie wolno uzależniać jakichkolwiek badań i zabiegów lekarskich od uprzedniego wykonania i wyników tych testów. Nie dotyczy to sytuacji opisanej w pkt. 1.” 3

REKLAMA

Porównując te dwie metody działania bardziej racjonalne wydaje się stanowisko przyjęte w Polsce. Uważam, że stosowanie specjalnych procedur w związku z wykonywaniem testu na obecność HIV w innych krajach, może w niektórych przypadkach prowadzić do absurdów. Robiąc badanie krwi lekarz nie informuje nas o tym, jaką chorobę może on wykryć często, bowiem nie jest w stanie jej przewidzieć, mogą to być tylko podejrzenia, które po wynikach badań mogą okazać się nie słuszne.

Wiadomym jest, że wirus HIV jest szczególnym przypadkiem i obowiązkiem zachowanie jest tutaj przez lekarza tajemnicy, co do wyników badań w stosunku do innych osób, konieczne jest to ze względu na to, iż wiele ludzi uważa, że chorzy na AIDS to tylko narkomanii i osoby prowadzące rozwiązły tryb życia. Podsumowując konieczne jest tutaj zachowanie większej ostrożności, niż przy zwykłym badaniu, ale z drugiej strony obowiązkiem lekarza jest znaleźć przyczynę złego stanu zdrowia pacjenta i jeśli podejrzewa, że jest to HIV powinien to zrobić, tym bardziej, że jest to jeden z najgroźniejszych wirusów, atakujących dzisiejszą cywilizację.

Zobacz: Prawo do informacji - czego może żądać pacjent?

REKLAMA

Nie powinno dochodzić do sytuacji, w której pacjent nie zgadza się na wykonanie testu na obecność HIV, a zgadza się na leczenie i inne badania, nie ma to, bowiem sensu z punktu ekonomicznego i praktycznego, ponieważ ogranicza to z kolei działania lekarza, nie wspominając już o bezpieczeństwie lekarza i personelu medycznego. Istnieje wiele chorób, które także zawstydzają samych chorych a mimo to wykonuje się badania w celu ich wykrycia bez specjalnej zgody na to, że określone badanie może być tylko prowadzone w celu wykrycia tej lub innej choroby, a zabronione jest prowadzenie tego badania w celu wykrycia np. białaczki.

Podsumowując polska procedura postępowania wydaje się być jak najbardziej słuszna, lecz działa ona bardzo często do pewnego momentu tzn. do wyniku badania. W tym momencie moich rozważań należałoby przybliżyć problem adresatów informacji dotyczących stanu zdrowia pacjenta. Wynik badania jest tajny i lekarz nie może informować o nim innych według swojego uznania.

To prawo pacjenta jest szczególnie często łamane, jeżeli chodzi o bliskich. Jak już wcześniej wspominałam prawo do informacji jest podstawowym prawem pacjenta, które dotyczy tylko jego, lecz niestety w Polsce istnieje powszechna praktyka przeprowadzania rozmów z najbliższą rodziną pacjenta bez uprzedniego uzyskania od niego akceptacji takiego stanu rzeczy 4 T.Dukiet-Nagórska uważa, że jest ona bezprawna i może stanowić naruszenie dóbr osobistych pacjenta. 5 Rodzina może uzyskać taką informację, jednak konieczna jest zgoda pacjenta, to on decyduje o adresatach informacji ( nie muszą to być osoby z rodziny), decyduje on także o zakresie, w jakim informacja ma być przekazana określonym podmiotom. Wspominając o zakresie informacji, chciałam zastanowić się nad możliwością ograniczenia przez lekarza informacji wobec osób wskazanych przez chorego w przypadkach, w których występuje duże prawdopodobieństwo, że osoby te mogą negatywnie wpłynąć na pacjenta, po uzyskaniu takich informacji.

Promotorką takiego ograniczenia jest T. Dukiet-Nagórska, która uważa, że skoro „ kierując się względami na dobro pacjenta wolno lekarzowi ograniczyć informowanie samego pacjenta, to z tych samych względów wolno odciąć od pełnej informacji rodzinę pacjenta” . 6

Powyższe przykłady, mają zastosowanie w przypadkach, gdy pacjent jest przytomny, a w szczególności w pełni świadomy swojego postępowania i umiejący zrozumieć znaczenie słów mu przekazywanych. Jednak często zdarza się, że pacjent jest nieprzytomny, lub mimo przytomności wykazuje on brak zdolności logicznego myślenia lub jest np. ubezwłasnowolniony całkowicie w takich przypadkach zastosowanie ma instytucja informacji zastępczej, wynika to bezpośrednio z art. 31. ust 6 ust.o zaw. lek., który stanowi, że „Jeżeli pacjent nie ukończył 16 lat lub jest nieprzytomny bądź niezdolny do zrozumienia znaczenia informacji, lekarz udziela informacji przedstawicielowi ustawowemu, a w razie jego braku lub, gdy porozumienie się z nim jest niemożliwe - opiekunowi faktycznemu pacjenta.”( ust o zaw.lek.).

Lekarz przede wszystkim zwolniony jest z obowiązku udzielenia informacji pacjentowi będącemu pod wpływem alkoholu czy narkotyków oraz gdy pacjent w danej chwili nie jest w stanie należycie odbierać bodźców z otoczenia. 7

W tym wypadku „ niezależnie od ustawowych reguł, ustalających krąg osób, którym należy udzielić tzw. informacji zastępczej, lekarz jest związany wolą pacjenta, który z istoty samostanowienia ma prawo decydować: czy, komu i w jakim zakresie udzielić informacji odnośnie do jego stanu zdrowia” . 8

Zachowanie tajemnicy lekarskiej ma szczególne znaczenie właśnie w przypadku zakażonych wirusem HIV, gdyż często chory nie znajduje zrozumienia nawet u swojej najbliższej rodziny.

Nierzadko zdarza się też, iż osoby znajdujące się, przy chorym szpitalu nie należą do kręgu najbliższych mu osób. W tej chwili wielu z nas nasuwa się pytanie - co z bezpieczeństwem rodziny i bliskich osoby z wirusem HIV? Czy nie lepiej jest dla bezpieczeństwa powiadomić te osoby, iż przebywają one z nosicielem HIV? Odpowiadając twierdząco zgodzilibyśmy się na ewidentne łamanie praw pacjenta.

Zadajmy sobie pytanie czy chory np. na grypę, która także może być śmiertelna kaszląc informuje nas o tym, że jest chory na grypę. Z praktyki i obserwacji zachowań osób po poznaniu informacji o wirusie widać, iż część chorych informuje tylko najbliższy krąg osób, z którymi przebywa a część nie informuje nikogo, jednocześnie izolując się od społeczeństwa. Przypadki świadomych zarażeń wirusem są niezwykle rzadkie i nie stanowią one realnego zagrożenia dla współczesnej cywilizacji, jedyne realne zagrożenie to niewiedza chorego, strach przed badaniem wstyd i w związku z tym większe ryzyko nieświadomego zarażenia innych.

1.J.Ignaczewski „ Zgoda pacjenta na leczenie”, Warszawa 2003 r., str.5.
2.M. Nesterowicz „ Prawo medyczne ” Toruń 2007 r. str.125,
3.M. Nesterowicz , tamże, str.125 i str. 126,
4.T. Dukiet – Nagórska „ Świadoma zgoda pacjenta w ustawodawstwie polskim” Prawo i Medycyna 2000, nr 6-7 str 85
5.T. Dukiet – Nagórska, tamże, str.85
6.T. Dukiet – Nagórska, „ Świadoma zgoda pacjenta w ustawodawstwie polskim” Prawo i Medycyna 2000, nr 6-7 str 85
7.J. Ignaczewski „ Zgoda pacjenta na leczenie”, Warszawa 2003 r. str.22;
8.J. Ignaczewski, tamże, str.22;

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nie domagałbym się "sprawiedliwości" co do emerytury z ZUS, gdyby moja pełna policyjna emka była składową niepełnej służby w połączeniu z przeliczonym cywilem

Do redakcji Infor.pl stale wpływają listy od policjantów, żołnierzy, emerytowanych funkcjonariuszy innych służb o bolączkach systemu emerytalnego. Publikujemy:

Pomysł naprawy emerytur policjanci i żołnierze i innych mundurowych na służbie przed 1999 r.

Dlaczego trzeba naprawić? Żołnierz albo policjant, który rozpoczął służbę np. w 1992 r. i od np. 2011 r. jest na np. emeryturze policyjnej i jednocześnie pracuje w cywilu, nie skorzysta ze składek odprowadzonych do ZUS. W niewielkim zakresie składki mogą podnieść emeryturę policyjną, ale nie ma możliwości otrzymania ze składek odprowadzonych do ZUS emerytury cywilnej. Taka możliwość istnieje dla mundurowych rozpoczynających służbę od 1999 r. Jak to naprawić? Czytelnik przesłał swoje propozycje.

Najnowszy sondaż prezydencki 2 tura 2025 [WYBORY]

Oto najnowszy sondaż prezydencki infor.pl dla 2 tury wyborów 2025 r. Jakie były wyniki sondaży dla drugiej tury pomiędzy Trzaskowskim i Nawrockim? Kto wygra wybory prezydenckie 2025 według sondaży?

Trzaskowski u Mentzena - kiedy? [NA ŻYWO YOUTUBE]

Kiedy Rafał Trzaskowski będzie u Sławomira Mentzena na kanale YouTube? Czy podpisze 8 punktów deklaracji Mentzena? Rozmowa odbywa się w serii "Mentzen grilluje".

REKLAMA

Niestety jestem karany za PESEL. Wstąpiłem do wojska przed 1999 r., po przejściu na emeryturę wojskową 10 lat odprowadzałem składki do ZUS

Kara za PESEL polega na tym, że nasz czytelnik przez PESEL nie może odebrać swoich składek w ZUS (odebrać w formie emerytury cywilnej - drugiej emerytury równolegle wypłacanej do emerytury mundurowej). Czytelnik przepracował jako cywil sporo lat, ZUS pobrał składki, ale nie odda tych pieniędzy w formie emerytury. Przy czym innym emerytom mundurowym (o innym PESELu) ZUS odda.

Renta wdowia: ZUS rusza z decyzjami, już wkrótce wszystko będzie jasne

Prezes ZUS zapowiedział, że od 13 czerwca rozpocznie się automatyczne wydawanie decyzji w sprawie renty wdowiej. Z dotychczasowych danych wynika, że aż 75% złożonych wniosków rokuje pozytywnie. Problemy pojawiają się w co piątym przypadku – brakuje danych o drugim świadczeniu. Część wniosków zostanie też odrzucona.

4 sposoby oszustw „na ZUS”. Jak się nie dać oszukać? Emeryt i rencista musi wiedzieć, czego pracownik ZUS nie ma prawa zrobić

Podszywanie się pod pracowników Zakładu Ubezpieczeń Społecznych to niestety coraz częstsza metoda oszustów, by wyłudzać pieniądze lub dane osobowe. ZUS ostrzega swoich klientów i zachęca, by próby oszustw zgłaszali na policję. Jakie są najczęstsze sposoby (typy) takich oszustw? Wyjaśnia Małgorzata Korba, rzecznik ZUS w województwie lubelskim.

Nawrocki u Mentzena - kiedy? [NA ŻYWO YOUTUBE]

Karol Nawrocki będzie u Sławomira Mentzena na kanale youtube już dziś o godzinie 13:00. Oto link do rozmowy na żywo "Mentzen grilluje: Karol Nawrocki".

REKLAMA

5. punkt deklaracji Mentzena groźny dla Polski? Opinia wiceszefa MON

Wiceszef MON ocenia, że 5. punkt deklaracji Mentzena jest groźny dla Polski. To jedno z głównych żądań Putina. Czy Ukraina powinna być w NATO?

Pozew o podwyższenie alimentów [WZÓR]

Rolą alimentów jest zaspokajanie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, w szczególności małoletniego dziecka. Kiedy można żądać podwyższenia alimentów? Jak wnieść o podwyższenie alimentów? Co powinno znaleźć się w pozwie?

REKLAMA