REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Renta częściowa 2026. Jak zachować pełną kwotę świadczenia ZUS?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Katarzyna Czajkowska
Prawnik i Ekonomista
renta renta z tytułu niezdolności do pracy pieniądze
Renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy. ZUS zaostrza kryteria od 2026 r.
INFOR

REKLAMA

REKLAMA

W 2026 roku ZUS planuje zaostrzenie procedur weryfikacyjnych dotyczących rent z tytułu częściowej niezdolności do pracy. To oznacza, że Twoje świadczenie może zostać obniżone lub odebrane. Nie daj się zaskoczyć! Sprawdź natychmiast, jak odpowiednio przygotować się do kontroli ZUS, jakie dokumenty medyczne są kluczowe i co zrobić, aby zachować pełną kwotę Twojej renty na dotychczasowym poziomie.

rozwiń >

Zasady przyznawania i weryfikacji renty z tytułu niezdolności do pracy reguluje ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2024 r. poz. 1803). Zgodnie z art. 57 ust. 1 tej ustawy, renta przysługuje osobie, która została uznana za niezdolną do pracy, a niezdolność ta powstała w okresie składkowym lub nieskładkowym, określonym w przepisach. Częściowa niezdolność do pracy oznacza brak zdolności do wykonywania pracy zgodnej z kwalifikacjami, przy zachowaniu możliwości podejmowania lżejszych obowiązków.

REKLAMA

REKLAMA

Czym jest renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy?

Renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy przysługuje osobom, które z powodów zdrowotnych nie mogą wykonywać pracy odpowiadającej ich kwalifikacjom, ale są zdolne do innych, mniej wymagających zajęć. Wysokość renty wynosi 75% podstawy wymiaru emerytury (art. 62 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach). W odróżnieniu od renty z tytułu całkowitej niezdolności, renta częściowa podlega surowszym zasadom weryfikacji, ponieważ ZUS regularnie bada, czy rencista nadal spełnia kryteria. W 2026 roku ZUS planuje wprowadzenie bardziej rygorystycznych procedur weryfikacyjnych, w tym:

• częstsze wezwania na komisje lekarskie,

• obowiązek dostarczania szczegółowej dokumentacji medycznej,

REKLAMA

• weryfikację możliwości podjęcia pracy w zawodach alternatywnych. Ważne!

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Renciści z orzeczeniem o częściowej niezdolności do pracy muszą przygotować się na częstsze kontrole ZUS w 2026 roku. Zgromadzenie pełnej dokumentacji medycznej może uchronić przed obniżką świadczenia.

Zmiany w weryfikacji ZUS w 2026 r.

ZUS zapowiada zaostrzenie procedur weryfikacyjnych, aby lepiej dostosować świadczenia do rzeczywistego stanu zdrowia rencistów. Kluczowe zmiany obejmują:

Skrócenie okresów ważności orzeczeń: Orzeczenia o częściowej niezdolności do pracy mogą być wydawane na krótsze okresy, np. 1–2 lata, zamiast 3–5 lat.

• Szczegółowa analiza zdolności do pracy: ZUS będzie badał, czy rencista może podjąć pracę w zawodzie alternatywnym, nawet jeśli wymaga to przekwalifikowania.

• Wymóg aktualnej dokumentacji medycznej: Renciści będą musieli dostarczać zaświadczenia od specjalistów potwierdzające ograniczenia zdrowotne.

W orzecznictwie podkreśla się, że ZUS ma prawo weryfikować stan zdrowia rencisty, ale decyzje muszą być oparte na rzetelnych dowodach. Przykładowo, w wyroku Sądu Najwyższego z 12 kwietnia 2017 r. (sygn. akt II UK 123/16) stwierdzono, że „ZUS nie może automatycznie zawiesić renty bez przeprowadzenia pełnego postępowania dowodowego, uwzględniającego aktualny stan zdrowia ubezpieczonego”.

Jak przygotować się do kontroli ZUS?

Aby uchronić rentę przed obniżką lub zawieszeniem, renciści powinni:

• regularnie aktualizować dokumentację medyczną, w tym zaświadczenia od lekarzy specjalistów,

• przygotować historię leczenia, w tym wyniki badań diagnostycznych (np. RTG, MRI),

• zgłosić się na komisję lekarską ZUS z pełnym zestawem dokumentów,

• w razie wątpliwości złożyć odwołanie od decyzji ZUS do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych (zgodnie z art. 477(9) Kodeksu postępowania cywilnego).

Jak ZUS oblicza wysokość renty częściowej?

Wysokość renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy oblicza się na podstawie art. 62 ustawy o emeryturach i rentach. Podstawa wymiaru to średnie miesięczne wynagrodzenie z ostatnich 10 lat kalendarzowych lub 20 lat wybranych przez ubezpieczonego, pomniejszone o potrącone składki na ubezpieczenia społeczne (13,71%). Renta wynosi 75% tej podstawy.

Przykład

Pani Zofia, lat 50, pracowała przez 25 lat, osiągając średnie wynagrodzenie 4500 zł brutto miesięcznie. W 2024 r. otrzymała orzeczenie o częściowej niezdolności do pracy z powodu choroby reumatycznej.

Podstawa wymiaru renty:

4500 zł – (13,71% × 4500 zł) = 4500 zł – 616,95 zł = 3883,05 zł.

Wysokość renty:

3883,05 zł × 75% = 2912,29 zł brutto miesięcznie.

Po waloryzacji w marcu 2026 r. (prognozowana stawka 5,7%):

2912,29 zł × 1,057 = 3076,29 zł brutto miesięcznie.

Pani Zofia otrzyma rentę w wysokości około 3076 zł brutto miesięcznie.

Co zrobić w przypadku decyzji o obniżce renty?

Jeśli ZUS obniży lub zawiesi rentę, rencista ma prawo do odwołania w ciągu 30 dni od otrzymania decyzji (art. 83 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach). Odwołanie składa się do sądu okręgowego za pośrednictwem oddziału ZUS. Kluczowe jest przedstawienie dowodów na utrzymujący się stan niezdolności do pracy, takich jak:

• opinie lekarzy specjalistów,

• wyniki badań medycznych,

• zaświadczenia o przebiegu rehabilitacji.

W orzecznictwie sądowym podkreśla się, że ZUS nie może arbitralnie zmieniać orzeczeń lekarskich. Przykładowo, w wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 18 października 2019 r. (sygn. akt III AUa 456/18) wskazano, że „ZUS powinien uwzględnić całość dokumentacji medycznej, a nie tylko opinię lekarza orzecznika, przy ocenie niezdolności do pracy”.

Ważne

Renciści powinni gromadzić dokumentację medyczną na bieżąco, aby uniknąć ryzyka obniżki renty w 2026 roku. Odwołanie od decyzji ZUS do sądu może przywrócić pełne świadczenie.

Jak uniknąć obniżki renty dzięki pracy?

Renciści z orzeczeniem o częściowej niezdolności do pracy mogą podejmować zatrudnienie, ale muszą przestrzegać limitów dorabiania (70% i 130% przeciętnego wynagrodzenia). W 2026 r. progi te wyniosą odpowiednio ok. 3800 zł i 7000 zł brutto miesięcznie (na podstawie prognozowanego wzrostu wynagrodzeń). Przekroczenie wyższego limitu skutkuje zawieszeniem renty, a niższego – jej obniżką.

Przykład

Pan Marek, lat 40, pobiera rentę częściową w wysokości 2500 zł brutto. W 2026 r. podejmuje pracę na pół etatu, zarabiając 3500 zł brutto miesięcznie. Jego dochód mieści się w limicie 3800 zł, więc renta nie jest obniżana. Gdyby zarobił 7500 zł brutto, ZUS zawiesiłby świadczenie.

Zaostrzenie weryfikacji rent w 2026 r.

Zaostrzenie weryfikacji rent w 2026 roku wynika z potrzeby dostosowania systemu do zmieniających się warunków na rynku pracy i rosnących kosztów ZUS. Jednak renciści, którzy przygotują się do kontroli i dostarczą pełną dokumentację, mają dużą szansę na utrzymanie świadczenia. Kluczowe jest również śledzenie komunikatów ZUS dotyczących nowych procedur.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy moja żona ma prawo do spadku po moich rodzicach?

„Kilka lat temu, kiedy byłem jeszcze kawalerem, zmarła moja mama. Teraz jestem już żonaty i niedawno zmarł mój ojciec. Jakie prawa do spadku ma moja żona? Czy dziedziczy ona razem ze mną?” – pyta Czytelnik.

Każdy pracownik ma prawo do tej dodatkowej pensji. Pracodawca ma obowiązek ją wypłacić

Dodatkowa pensja kojarzy się z pracownikami zatrudnionymi w sferze budżetowej. Jednak prawo do takiego świadczenia ma w określonych okolicznościach każdy pracownik, a pracodawca jest zobowiązany wypłacić mu należne pieniądze.

Nowe przepisy drogowe 2025: odbiorą prawo jazdy i zablokują kasowanie punktów karnych

Jeszcze w tym roku, w listopadzie lub grudniu wejdą w życie przepisy, które całkowicie zmienią zasady dla kierowców. Nowelizacja Prawa o ruchu drogowym wprowadza rozwiązania, o których mówi się od miesięcy. Nowe regulacje zaskoczą wielu kierowców, bo prawo jazdy będzie można stracić znacznie szybciej niż dotąd.

Dodatek dopełniający - co to za świadczenie, dla kogo, ile można dostać?

Od 1 stycznia 2025 r. weszła w życie ustawa zmieniająca ustawę o rencie socjalnej. Zmiana ta była dość istotna, bowiem nowelizacja wprowadziła nowy dodatek – tak zwany dodatek dopełniający. Komu przysługuje, na jakich zasadach i ile wynosi?

REKLAMA

Co dla osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności w 2026 r.? [LISTA]

Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności często zastanawiają się nad tym, na jakiego rodzaju wsparcie mogą liczyć. Co daje orzeczenie? Jakie są przywileje w pracy? Czy w 2026 r. wzrosną dostępne świadczenia i zasiłki? Oto najważniejsze zasady w MOPS, PFRON i miejscu pracy.

Dodatkowy dzień wolny od pracy. I to już na przełomie października i listopada 2025. Nie trzeba brać urlopu. O jaki dzień chodzi?

Pracownicy mogą mieć długi weekend na przełomie października i listopada 2025 roku, ponieważ Dzień Wszystkich Świętych przypada w sobotę. Z tego powodu pula dni wolnych od pracy ulega zmianie. Wiele osób może otrzymać dodatkowy dzień wolny bez konieczności składania specjalnego wniosku. Oto szczegóły.

To trzeba sprawdzić właśnie teraz, przed końcem roku. Jeśli nie, w rocznym rozliczeniu możesz stracić ponad 7000,00 zł. Dlaczego?

Przełom roku to moment, w którym przedsiębiorców obciąża wiele specyficznych obowiązków. Dotyczą podatków, ubezpieczeń społecznych i wielu innych kwestii. Niektóre z nich mają jedynie charakter porządkowy, jednak od innych zależą kwestie finansowe.

Dodatkowy dzień wolny od pracy w 2026 r. za święto wypadające w sobotę lub niedzielę. Kto powinien dostać?

W praktyce najczęstszym wariantem pracowniczego czasu pracy jest pięciodniowy tydzień pracy z wolną sobotą i niedzielą. W takim wariancie pracownikom należy się dodatkowy dzień wolny od pracy tylko za święta wypadające w soboty. Z tego powodu (co do zasady) pracodawca nie ma obowiązku dawać pracownikom dodatkowego dnia wolnego od pracy za święta wypadające w niedziele. Ale ta zasada nie dotyczy tych wyjątkowych przypadków, w których praca jest świadczona w niedziele i święta zgodnie z art. 151(10) Kodeksu pracy. Bo w takich przypadkach pracodawca ma obowiązek zapewnić (wyznaczyć) pracownikom inny dzień wolny od pracy za święto wypadające w te dni. Warto wiedzieć, że w 2026 r. mamy następujące święta wypadające w sobotę: 15 sierpnia (Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny) oraz 26 grudnia (drugi dzień Bożego Narodzenia). Natomiast w 2026 r. mamy następujące święta wypadające w niedziele: 5 kwietnia (Wielkanoc), 3 maja (Święto Narodowe Trzeciego Maja), 24 maja (Zielone Świątki), czy 1 listopada (Wszystkich Świętych) 2026 roku.

REKLAMA

Nowa opłata obejmie także te urządzenia - już niedługo uderzy wszystkich po kieszeni

Już niedługo trzeba będzie płacić więcej za urządzenia elektroniczne codziennego użytku, takie jak komputery (w tym laptopy), telewizory, tablety czy smartfony. Zostaną objęte nową opłatą, która ma w założeniu rekompensować ich używanie do pewnych celów. Jakich?

Komisje w całej Polsce w 2-10 minut uzdrawiają niepełnosprawne osoby. Tak uważają rodzice i opiekunowie

Do redakcji Infor.pl trafiają kolejne listy od rodziców albo opiekunów dzieci, którzy stracili prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Wszystkie listy opisują ten sam schemat pracy komisji lekarskich. Schemat dotyczy dzieci cierpiących na autyzm albo zespół Aspergera (nie zostały objęte kilka miesięcy temu korzystnymi dla niepełnosprawnych dzieci wytycznymi min. Ł. Krasonia). Dzieci te przez ostatnie lata dysponowały orzeczeniem z pkt 7 i 8 (= świadczenie pielęgnacyjne). I nagle w 2025 r. (przy okazji przedłużania ważności orzeczenia) seryjnie - tak opisują rodzice - mają miejsca "cudowne uzdrowienia". Dziecko jest pozbawione pkt 7 albo 8).

REKLAMA