REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zwolnienie z tajemnicy adwokackiej i radcowskiej

Zwolnienie z tajemnicy adwokackiej i radcowskiej/ fot. Fotolia
Zwolnienie z tajemnicy adwokackiej i radcowskiej/ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Rzecznik Praw Obywatelskich wyraża zaniepokojenie zbyt dużą łatwością w zwalnianiu adwokatów i radców prawnych z tajemnicy zawodowej. Przepisy stanowią, że zwolnienie z tajemnicy adwokackiej i radcowskiej może mieć miejsce tylko gdy ,,jest to niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości, a okoliczność nie może być ustalona na podstawie innego dowodu''. Eksperci wskazują na niedookreślony charakter zapisu o „dobru wymiaru sprawiedliwości”.

Tajemnica adwokacka chroni nie adwokata, ale jego klienta, który w kontakcie z nim oczekuje realizacji swych praw i wolności - podkreślano podczas zorganizowanego w Biurze RPO seminarium eksperckiego w sprawie praktyki zwalniania z tajemnicy adwokackiej i radcowskiej.

REKLAMA

Sądy w 67 proc. zgadzały się w 2017 r. na takie zwolnienia - wynika z zaprezentowanych badań.  Może to prowadzić do naruszenia fundamentalnego prawa jednostki: prawa do obrony. A tajemnica adwokacka to obowiązek prawnika, a nie jego prawo.

Podczas spotkania mówiono o przyczynach zwalniania z tajemnicy adwokackiej i radcowskiej w postępowaniu karnym. Dyskutowano o sposobach wsparcia prawników podczas tej procedury, tym na podstawie samorządów adwokackich i radcowskich. Ważny jest też  monitoring działań ustawodawcy w kwestii ograniczania tych tajemnic zawodowych. 

Tajemnice adwokata i radcy prawnego chronione, ale....

Według Prawa o adwokaturze adwokat jest zobowiązany do zachowania w tajemnicy wszystkiego, o czym dowiedział się w związku z udzielaniem obywatelowi pomocy prawnej czy prowadzeniem danej sprawy. Art. 180 ust. 2 Kodeksu postępowania karnego stanowi zaś, że osoby obowiązane do zachowania np. tajemnicy notarialnej, adwokackiej, radcy prawnego, lekarskiej lub dziennikarskiej mogą być przesłuchiwane co do faktów objętych tą tajemnicą tylko wtedy, gdy „jest to niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości, a okoliczność nie może być ustalona na podstawie innego dowodu”.

Od takiego postanowienia sądu można się odwołać. Adwokata czy radcy nie można zaś zwolnić z tajemnicy obrończej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Otwierając seminarium zastępca RPO Stanisław Trociuk podkreślał, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2004 r. o konstytucyjności art. 180  Kpk blokuje możliwość zaskarżenia ustępu 2. Przypomniał, że nowelizacja z 2016 r. ustawy o Policji i innych służbach pozwala  wykorzystywać w postępowaniu karnym zdobyte przez służby podczas inwigilacji tajemnice zawodów zaufania publicznego -  gdy „jest to niezbędne ze względu na dobro wymiaru sprawiedliwości, a okoliczność ta nie może być ustalona na podstawie innego dowodu”.

W wystąpieniach podkreślano niedookreślony charakter zapisu o „dobru wymiaru sprawiedliwości”  jako przesłance uchylania tajemnicy adwokackiej czy radcowskiej.

REKLAMA

Prof. prawa Piotr Kardas wskazywał, że jest to zbyt pojemne pojęcie.  Przesłanka „dobra wymiaru sprawiedliwości”  może uzasadniać i zwolnienie z tajemnicy, i odmowę tego - podkreślał. Według niego na przyszłość mogłaby ona być zastąpione przesłanką niezbędności osiągnięcia celów postępowania karnego  inaczej niż  przez zwolnienie z tajemnicy, kosztem ograniczenia prawa do obrony.

Z przesłanką „dobra wymiaru sprawiedliwości” nie zgodził się także Leszek Korczak, wiceprezes Krajowej Rady Radców Prawnych. Jego zdaniem pod tym pojęciem rozumie się tylko prokuraturę i sąd, a nie całościowy system. 

Bez tajemnicy zawodowej nie można mówić o zawodzie zaufania publicznego - podkreślał adw.  Jacek Trela, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej. Wskazał, że zdarzają się przypadki postawienia zarzutu adwokatowi, który  odmówi zeznań po zwolnieniu go przez sąd z tajemnicy adwokackiej. Podkreślił, że zwolnienie takie oznacza tylko zgodę na przesłuchanie adwokata. Według niego, było też kilka prób przesłuchania adwokata na okoliczność tajemnicy obrończej.

Nic tak nie zagraża „dobru wymiaru sprawiedliwości” niż naderwanie zaufania klienta do jego pełnomocnika prawnego  - zaznaczył dr  Piotr Kładoczny z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Dodał,  że do Fundacji wpływają sygnały, iż sądy zwalniają z tajemnic zawodowych w sprawach nieoczywistych, co właśnie godzi w dobro wymiaru sprawiedliwości.

Jak sądy zwalniają prawników z zachowania tajemnicy  

Podczas seminarium podano przypadki naruszania zasad tajemnic adwokackich, np.:

  • wezwania na przesłuchania, także  „na telefon”, bez uzyskania zgody sądu,
  • pomijania przez sądy przesłanki niemożności ustalenia danej okoliczności na podstawie „innego dowodu”,
  • nienależytego uzasadniania postanowień sądu o zwolnieniu z tajemnicy,
  • „blankietowego” wskazywania przez sąd okoliczności, z  jakich ktoś ma być zwolniony  z tajemnicy (np. „inne okoliczności, jakie pojawią się w trakcie przesłuchania” lub „wszelkie okoliczności”)

Prawnicy współpracujący z HFPC wystąpili do sądów o informacje o zwolnieniach w 2017 r. z tajemnicy  adwokackiej i radcowskiej.  Choć kilka sądów nie odpowiedziało, to z uzyskanych danych wynika, że sądy wydały 241 postanowień w takich sprawach wobec 263  adwokatów  i radców prawnych. W 67 proc. sądy zgodziły się na takie zwolnienia. Sądy II instancji uchyliły około połowy takich decyzji z I instancji. Prawomocnie z tajemnic zwolniono 16 adwokatów i 30 radców.

Działania RPO dla ochrony tajemnic zawodowych

O takie dane z lat 2014-2017 wystąpił też ostatnio do sądów RPO Adam Bodnar.  Inne działania RPO dla ochrony tajemnic zawodowych to m.in:

  • zaskarżenie w lutym 2016 r. do Trybunału Konstytucyjnego najważniejszych przepisów nowelizacji tzw. ustawy inwigilacyjnej, w tym  pozwalających na  wykorzystanie w postępowaniu karnym uzyskanych przez służby podczas inwigilacji tajemnic zawodów zaufania publicznego - gdy „jest to niezbędne ze względu na dobro wymiaru sprawiedliwości, a okoliczność ta nie może być ustalona na podstawie innego dowodu” (14 marca Adam Bodnar wycofał ten wniosek z TK);
  • wystąpienie z listopada 2017 r. do Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie projektu  zobowiązującego  doradców podatkowych, radców prawnych i adwokatów do udzielania fiskusowi informacji o podejrzanych schematach optymalizacyjnych swoich klientów. RPO wyraził zaniepokojenie taką ingerencją w tajemnicę zawodową osób wykonujących zawody zaufania publicznego;
  • wystąpienie z 7 marca br. do Ministra Sprawiedliwości z sugestią by tajemnice zawodowe (w tym adwokacką i radcowską) wyłączyć z  zakresu art. 240 Kodeksu karnego o obowiązku powiadamiania organów ścigania o groźnych przestępstwach – z zachowaniem możliwości uchylenia tajemnicy zawodowej przez sąd w trakcie postępowania karnego.
Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Rzecznik Praw Obywatelskich

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zasiłek pogrzebowy: jednorazowe świadczenie w wysokości 7000 zł. Od kiedy?

Zasiłek pogrzebowy: jednorazowe świadczenie w wysokości 7000 zł. Od kiedy? W dalszym ciągu trwają uzgodnienia na Stałym Komitecie Rady Ministrów. Ile będzie wynosić zasiłek pogrzebowy? Czy będzie corocznie waloryzowany? Co z zasiłkiem celowym?

Od 1 października 2024 roku zapłacimy więcej w aptece. Wzrosną ceny, a kwoty dopłat spadną. Do tego koniec refundacji leku na cukrzycę i odchudzanie.

Od 1 października 2024 roku zapłacimy więcej w aptece. Wzrosną ceny, a kwoty dopłat spadną. To również koniec refundacji leku na cukrzycę i odchudzanie. Znamy nową listę refundacyjną, która podlega aktualizacji co 2 miesiące.

Rekomendacje MSWiA i MRPiPS: Uproszczenie procedury o zasiłki dla poszkodowanych w powodzi

Wnioski o zasiłek powodziowy oraz zasiłek z pomocy społecznej będą przyjmowane zgodnie z zasadą „jednego okienka”. Minister spraw wewnętrznych oraz minister rodziny i pracy wydali wspólnie rekomendacje upraszczające procedury.

735 tys. bezpłatnych laptopów lub tabletów dla uczniów w roku 2025. Na jakich zasadach zostaną rozdysponowane?

Nowe laptopy lub tablety dla uczniów, to jeden z punktów „Polityki Cyfrowej Transformacji Edukacji” – strategicznego dokumentu, który wyznacza ramy polityki państwa i działań dla dalszego rozwoju edukacji cyfrowej w Polsce. Kiedy i na jakich zasadach laptopy mają trafić do uczniów?  

REKLAMA

Cyfrowa rewolucja w edukacji: To już koniec papierowych podręczników i zbyt ciężkich tornistrów. Wszystkie podręczniki szkolne w wersji cyfrowej

Ministerstwo Edukacji Narodowej pracuje nad projektem ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw, która ma uzależnić dopuszczenie podręcznika do użytku szkolnego, od tego czy będzie on posiadał swój odpowiednik cyfrowy i to niezależnie od daty, w której to dopuszczenie do użytku nastąpiło. Cyfryzacja ma zatem objąć wszystkie podręczniki szkolne, tym samym – istotnie odciążając tornistry uczniów. Pozostaje jednak pytanie – czy podręczniki te będą dostosowane również do potrzeb uczniów z niepełnosprawnościami? 

Sąd: 120 tys. zł dla sąsiadów za smród z chlewni - tyle musi zapłacić pewien rolnik. Minister: to podważa sens rolnictwa, konieczne nowe przepisy

Rolnik, hodowca trzody chlewnej z Grodziska k. Łodzi ma zapłacić ok. 120 tys. zł sąsiadom, którzy przed sądem poskarżyli się na przykre zapachy docierające do ich posesji z jego chlewni. Taki wyrok wydał we wrześniu br. Sąd Apelacyjny w Łodzi, o czym pierwszy poinformował portal farmer.pl. Wieś jest miejscem produkcji rolnej i rolnik, który hoduje zwierzęta, nie może płacić odszkodowania za nieprzyjemne zapachy - ocenił minister rolnictwa Czesław Siekierski komentując ten wyrok. Zapowiedział przygotowanie przepisów prawnych "na szczeblu krajowym", które zapobiegną takim sytuacjom w przyszłości.

Prace w Sejmie: Bez wniosku osoby niepełnosprawnej. Od 30 września tylko z zaświadczeniem. Zasiłek pielęgnacyjny (215,84 zł) [Przedłużanie orzeczeń o niepełnosprawności]

Posłowie koalicji rządowej złożyli projekt nowelizacji przepisów o przedłużaniu ważności orzeczeń o niepełnosprawności. Głównym celem nowelizacji jest umożliwienie osobom niepełnosprawnym w wieku do 16-lat przedłużenie ważności orzeczeń. Ale równie ważna jest nowa zasada, że osoba niepełnosprawna starając się o przedłużenie prawa do np. zasiłku pielęgnacyjnego nie musi składać żadnego wniosku. Sprawa jest wszczynana z urzędu na podstawie zaświadczenia przedstawionego przez osobę niepełnosprawną.

Wynagrodzenie chorobowe a zasiłek chorobowy 2024 - różnice: wysokość, terminy, składki, podatek, podstawa wymiaru

Wynagrodzenie chorobowe jak i zasiłek chorobowy to świadczenia pieniężne, które przysługują ubezpieczonemu za czas niezdolności do pracy spowodowanych:
- chorobą, 
- odosobnieniem w związku z chorobą zakaźną, 
- wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy, 
- chorobą przypadającą w czasie ciąży,
- poddaniem się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek, narządów oraz poddaniem się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.

Świadczenia te różnią się przede wszystkim okresem niezdolności do pracy ale również stroną je finansującą oraz oskładkowaniem i opodatkowaniem danego świadczenia.

REKLAMA

Czy oskładkowanie umów cywilnoprawnych da wyższe emerytury w przyszłości? Polacy w to nie wierzą, chcą renegocjacji KPO

Aż 71,5% Polaków nie wierzy, że przyszła państwowa emerytura pozwoli im na godne życie, wynika z najnowszych badań dla Useme.com. Za to coraz więcej rodaków zaczyna oszczędzać na emeryturę poza systemem ZUS. Co więcej, Polacy oczekują od rządu renegocjacji z Komisją Europejską kamienia milowego KPO dot. oskładkowania umów cywilnoprawnych.

12 rat dla powodzian. Rząd pomoże spłacić kredyt hipoteczny, ale szykuje też ulgi dla powodzian w spłatach innych zobowiązań

Rząd zapowiedział możliwości wsparcia dla kredytobiorców poszkodowanych w wyniku powodzi. Rozwiązanie zakłada, że Fundusz Wsparcia Kredytobiorców spłaci 12 rat kredytu hipotecznego dla powodzian. Rząd pracuje też nad wprowadzeniem ulg dla powodzian w spłatach także innych zobowiązań – nie tylko tych hipotecznych.

REKLAMA