REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Podsłuch w przepisach polskiego prawa

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Adwokat Michał Jaszewski
Podsłuch procesowy uregulowany jest w Kodeksie postępownania karnego.
Podsłuch procesowy uregulowany jest w Kodeksie postępownania karnego.

REKLAMA

REKLAMA

Życie polityczne kilku ostatnich lat obfituje w rożnego rodzaju wydarzenia, w których szczególną rolę odegrał podsłuch. Zdarzenia te wywołują w społeczeństwie powszechne wrażenie o możliwości wszechstronnego, nieograniczonego stosowania kontroli i utrwalania rozmów telefonicznych. Tymczasem stosowanie tej instytucji jest ścisłe uregulowane i to nie tylko w zakresie samego zastosowania posłuchu, ale także w kwestii możliwości jego późniejszego wykorzystania w charakterze dowodu w sprawie.

Przepisy polskiego prawa przewidują niejako dwa rodzaje podsłuchu, tj. podsłuch procesowy i pozaprocesowy, zwany podsłuchem operacyjnym.

REKLAMA

Kiedy podsłuch procesowy?

Podsłuch procesowy uregulowany jest w rozdziale 26 kodeksu postępowania karnego. Oznacza, najogólniej rzecz ujmując kontrolę i utrwalanie, zatem nagrywanie treści rozmów telefonicznych, ale także może dotyczyć utrwalania przy użyciu środków technicznych treści innych rozmów lub przekazu informacji, w tym przesyłanych pocztą elektroniczną.

Celem tego rodzaju podsłuchu jest wykrycie i uzyskanie dowodów dla toczącego się postępowania lub przeciwdziałanie popełnieniu nowego przestępstwa.

REKLAMA

Jako, że jest to instytucja, która dotkliwie ingeruje w sferę praw obywatelskich ustawodawca poddał ją kontroli sądu. Oznacza to, że podsłuch może być zastosowany po wydaniu postanowienia przez sąd, postanowienie wydawane jest na wniosek prokuratora, po formalnym wszczęciu postępowania. Przy czym nie jest istotne czy postępowanie toczy się przeciwko konkretnej osobie, czy też w sprawie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Prawo przewiduje uprawnienia prokuratora do zarządzenia podsłuchu bez uprzedniego uzyskania zgody sądu. Dotyczy to jednak sytuacji nagłych, wyjątkowych tzw. sytuacji nie cierpiących zwłoki, kiedy z obawy o utratę ważnej informacji zachodzi potrzeba pilnego działania.

Jednak, podkreślić trzeba, iż także i w tym wypadku by można było nagrane materiały wykorzystać konieczne jest zatwierdzenie decyzji prokuratora przez sąd. Wniosek o zatwierdzenie prokurator powinien złożyć do sądu w terminie 3 dni od zarządzenia kontroli. Jeśli sąd nie podzieli decyzji prokuratora, a ma na to 5 dni, nie zatwierdzi jego postanowienia musi zarządzić zniszczenie utrwalonych zapisów, których nie można w żaden legalny sposób wykorzystać.

Podsłuch procesowy może być stosowany zarówno wobec podejrzanego (oskarżonego), czyli osoby, której formalnie postawiono zarzuty, pokrzywdzonego, ale także, co warto podkreślić wobec każdej innej osoby, która może kontaktować się, czy też mieć związek potencjalnym sprawcą. Podsłuchem można objąć jednego lub kilku abonentów telefonicznych.

Zobacz: Postępowanie przed sądem

Nie bez znaczenia jest także, iż podsłuch może być stosowany jedynie w ściśle określonej, wymienionej szczegółowo kategorii spraw, dotyczy to najcięższych przestępstw takich jak:

  • zabójstwo, 
  • wymuszenie,
  • rozbójnicze,
  • rozbój,
  • łapownictwo,
  • płatna protekcja, 
  • handel ludźmi,
  • szpiegostwo.

Od podsłuchu procesowego należy odróżnić tzw podsłuch operacyjny, który prowadzony jest poza formalne toczącym się procesem. Ten rodzaj podsłuchu może być stosowany w szczególności przez Policję, UOP, Straż Graniczną, ABW. Zasady stosowania tego rodzaju kontroli unormowane są każdorazowo w ustawach o tych służbach.

Podsłuch operacyjny

REKLAMA

Celem podsłuchu operacyjnego jest uzyskiwanie w sposób niejawny informacji i dowodów, w szczególności w postaci treści rozmów telefonicznych i innych informacji przekazywanych za pomocą sieci telekomunikacyjnych np. wiadomości SMS. Jeśli w drodze podsłuchu operacyjnego uzyskane zostaną dowody mogą być podstawą do wszczęcia postępowania karnego, w przeciwnym wypadku materiały, które niezwierającą dowodów podlegają zniszczeniu, po upływie dwóch miesięcy od zakończenia kontroli.

Także, i w zakresie kontroli operacyjnej na jej zastosowanie wymagana jest zgoda sądu, w tym wypadku wniosek składa, jeśli chodzi o policję Komendant Stołeczny Policji lub Komendant Wojewódzki, po uprzednim uzyskaniu pisemnej zgody prokuratora.

Zarówno podsłuch procesowy, jak i operacyjny może dotyczyć telefonu prywatnego, jak i wykorzystywanego w miejscu pracy, co automatycznie rodzi niebezpieczeństwo, iż podsłuch może dotknąć wiele zupełnie przypadkowych osób, które korzystają z podsłuchiwanych urządzeń. Możliwość stosowania obu form podsłuchu jest limitowana czasowo. Z zasady może być stosowany przez okres trzech miesięcy, jednak w szczególnych przepadkach może być przedłużony na okres najwyżej dalszych trzech miesięcy

Od możliwości stosowania podsłuchu przez rożne organy państwa odróżnić należy formę prywatnego gromadzenia dowodów przy użyciu środków technicznych stosowany w życiu codziennym, zwykle przez zwaśnione strony procesu np. skłóconych małżonków. Taśma czy inny nośnik informacji zawierająca tego rodzaju zapisy z utrwaloną na nim rozmową może - w niektórych przypadkach - stanowić dowód w sprawie karnej, którego wartość, wiarygodność, w każdym przypadku podlega indywidualnej ocenie przez organ prowadzący postępowanie, czy też przez sąd.

Zatem, jak pokazuje rzeczywistość stosowanie podsłuchu, a zawłaszcza jego późniejsze legalne wykorzystanie uzależnione jest od spełnienia określonych ściśle warunków. Nie jest możliwe, wbrew powszechnej opinii jego wykorzystanie w każdej sprawie, co więcej wykorzystanie go w inny sposób niż przewidziany w ustawie może narazić osoby, które tego dokonują na odpowiedzialność karną.

Zobacz serwis: Śledztwo i dochodzenie

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Grill na balkonie? Uważaj - może kosztować Cię nawet 5 500 zł, a ognisko w ogrodzie - nawet 11 500 zł

Można śmiało powiedzieć, że majówka to narodowe święto grilla (a w nieco mniejszym zakresie - również ogniska). Mieszkańcy bloków - z przyczyn oczywistych - mogą zdecydować się wyłącznie na to pierwsze, a posiadacze własnych ogródków - rozniecić nieco większy płomień. Czy jednak takie przyjemności - w obrębie własnych balkonów i ogródków są legalne? Okazuje się, że nie w każdym przypadku, a ich nieroztropnych amatorów, mogą niekiedy spotkać niemiłe konsekwencje.

Rząd szykuje zmiany w emeryturach – grupa pracowników popracuje do 70 roku życia

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad projektem zmian w przepisach, które mają wydłużyć maksymalny wiek pełnienia funkcji przez komorników sądowych oraz ich asesorów. Zgodnie z planowanymi regulacjami, osoby wykonujące te zawody miałyby obowiązek pozostawać aktywne zawodowo nawet do 70. roku życia.

Prawne ryzyka używania AI przez pracowników. Odpowiedzialność pracodawcy wobec osób trzecich. Prawo pracy, prawo autorskie, ochrona danych poufnych i osobowych

Sztuczna inteligencja (AI) stanowi dużą pomoc w pracy, ułatwiając ją i przyspieszając w znacznym stopniu. Zdają sobie z tego sprawę zarówno pracodawcy, jak i pracownicy. Tak jednak ze strony pracodawców lub potencjalnych pracodawców wobec pracowników lub kandydatów, jak po ze strony pracowników, nieodpowiedzialne korzystania z AI może rodzić określone ryzyka prawne, które możemy ocenić przez pryzmat prawa pracy. Świadomość tych ryzyk jest ważna pod kątem znalezienia rozwiązań przed nimi zabezpieczających w sytuacji w której prawo powszechne takiego zabezpieczenia nie przewiduje.

Zmiana miejsca głosowania. Wybory 2025. Jak zagłosować w innym obwodzie?

Zmiana miejsca głosowania w wyborach na Prezydenta RP w dniu 18 maja 2025 r. jest możliwa. Co zrobić, aby zagłosować w obwodzie poza stałym miejscem zamieszkania? Niezbędne jest zaświadczenie o zmianie miejsca głosowania.

REKLAMA

Ostatni dzień na rozliczenie PIT 2024 Sprawdź, co musisz zrobić, zanim system zamknie dostęp

Ministerstwo Finansów przypomina: 30 kwietnia mija termin składania zeznań podatkowych za 2024 rok. Ponad 8 milionów Polaków skorzystało już z usługi Twój e-PIT. Sprawdź, co zrobić, by nie zapłacić kary, jak uniknąć błędów i co grozi za brak reakcji.

Specustawa o przeliczeniu emerytur: Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I dopiero od połowy 2026 r.

Specustawa: ZUS załatwi sam ponowne przeliczenie emerytur. Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I niestety dopiero od połowy 2026 r.

Artur Bartoszewicz – partia, program, wiek, zawód, wykształcenie [Kandydat na Prezydenta RP 2025]

Artur Bartoszewicz – czy należy do partii politycznej? Przedstawiamy program wyborczy kandydata na Prezydenta RP w 2025 roku, wiek, zawód oraz wykształcenie. Sprawdź pełną listę kandydatów w wyborach 2025 r. i wyniki najnowszego sondażu.

Kamery nasobne dla ratowników medycznych a RODO [Ochrona danych osobowych]

Z pewnością zgodzicie się że ratownicy medyczni są bardzo często narażeni na brutalne ataki ze strony agresywnych pacjentów. Coraz głośniej mówi się o wprowadzeniu kamer nasobnych dla ratowników medycznych. Co na to przepisy RODO i Konstytucja?

REKLAMA

Koniec z wypłacaniem przez pracodawcę 140 zł, za okulary które kosztowały 900 zł i limitowaniem częstotliwości refundacji? Nareszcie jest decyzja A. Dziemianowicz-Bąk

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, przedstawiło swoje stanowisko w sprawie uregulowania minimalnej kwoty refundacji okularów (lub soczewek kontaktowych) korygujących wzrok dla osób pracujących przy komputerze oraz częstotliwości przysługiwania tegoż dofinansowania od pracodawcy. Wynika ono z odpowiedzi na interpelację poselską nr 4813 posłanki Marta Stożek, z dnia 12 września 2024 r.

Praca w majówkę. Czy należy się dodatek?

Zbliżają się 3 ważne dni w roku 2025: 1 maja, 2 maja, 3 maja. Niektórzy w tym czasie pracują. Czy zatem za pracę w majówkę należy się dodatek pieniężny czy inna rekompensata?

REKLAMA