REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Podsłuch w przepisach polskiego prawa

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Adwokat Michał Jaszewski
Podsłuch procesowy uregulowany jest w Kodeksie postępownania karnego.
Podsłuch procesowy uregulowany jest w Kodeksie postępownania karnego.

REKLAMA

REKLAMA

Życie polityczne kilku ostatnich lat obfituje w rożnego rodzaju wydarzenia, w których szczególną rolę odegrał podsłuch. Zdarzenia te wywołują w społeczeństwie powszechne wrażenie o możliwości wszechstronnego, nieograniczonego stosowania kontroli i utrwalania rozmów telefonicznych. Tymczasem stosowanie tej instytucji jest ścisłe uregulowane i to nie tylko w zakresie samego zastosowania posłuchu, ale także w kwestii możliwości jego późniejszego wykorzystania w charakterze dowodu w sprawie.

Przepisy polskiego prawa przewidują niejako dwa rodzaje podsłuchu, tj. podsłuch procesowy i pozaprocesowy, zwany podsłuchem operacyjnym.

REKLAMA

Kiedy podsłuch procesowy?

Podsłuch procesowy uregulowany jest w rozdziale 26 kodeksu postępowania karnego. Oznacza, najogólniej rzecz ujmując kontrolę i utrwalanie, zatem nagrywanie treści rozmów telefonicznych, ale także może dotyczyć utrwalania przy użyciu środków technicznych treści innych rozmów lub przekazu informacji, w tym przesyłanych pocztą elektroniczną.

Celem tego rodzaju podsłuchu jest wykrycie i uzyskanie dowodów dla toczącego się postępowania lub przeciwdziałanie popełnieniu nowego przestępstwa.

REKLAMA

Jako, że jest to instytucja, która dotkliwie ingeruje w sferę praw obywatelskich ustawodawca poddał ją kontroli sądu. Oznacza to, że podsłuch może być zastosowany po wydaniu postanowienia przez sąd, postanowienie wydawane jest na wniosek prokuratora, po formalnym wszczęciu postępowania. Przy czym nie jest istotne czy postępowanie toczy się przeciwko konkretnej osobie, czy też w sprawie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Prawo przewiduje uprawnienia prokuratora do zarządzenia podsłuchu bez uprzedniego uzyskania zgody sądu. Dotyczy to jednak sytuacji nagłych, wyjątkowych tzw. sytuacji nie cierpiących zwłoki, kiedy z obawy o utratę ważnej informacji zachodzi potrzeba pilnego działania.

Jednak, podkreślić trzeba, iż także i w tym wypadku by można było nagrane materiały wykorzystać konieczne jest zatwierdzenie decyzji prokuratora przez sąd. Wniosek o zatwierdzenie prokurator powinien złożyć do sądu w terminie 3 dni od zarządzenia kontroli. Jeśli sąd nie podzieli decyzji prokuratora, a ma na to 5 dni, nie zatwierdzi jego postanowienia musi zarządzić zniszczenie utrwalonych zapisów, których nie można w żaden legalny sposób wykorzystać.

Podsłuch procesowy może być stosowany zarówno wobec podejrzanego (oskarżonego), czyli osoby, której formalnie postawiono zarzuty, pokrzywdzonego, ale także, co warto podkreślić wobec każdej innej osoby, która może kontaktować się, czy też mieć związek potencjalnym sprawcą. Podsłuchem można objąć jednego lub kilku abonentów telefonicznych.

Zobacz: Postępowanie przed sądem

Nie bez znaczenia jest także, iż podsłuch może być stosowany jedynie w ściśle określonej, wymienionej szczegółowo kategorii spraw, dotyczy to najcięższych przestępstw takich jak:

  • zabójstwo, 
  • wymuszenie,
  • rozbójnicze,
  • rozbój,
  • łapownictwo,
  • płatna protekcja, 
  • handel ludźmi,
  • szpiegostwo.

Od podsłuchu procesowego należy odróżnić tzw podsłuch operacyjny, który prowadzony jest poza formalne toczącym się procesem. Ten rodzaj podsłuchu może być stosowany w szczególności przez Policję, UOP, Straż Graniczną, ABW. Zasady stosowania tego rodzaju kontroli unormowane są każdorazowo w ustawach o tych służbach.

Podsłuch operacyjny

REKLAMA

Celem podsłuchu operacyjnego jest uzyskiwanie w sposób niejawny informacji i dowodów, w szczególności w postaci treści rozmów telefonicznych i innych informacji przekazywanych za pomocą sieci telekomunikacyjnych np. wiadomości SMS. Jeśli w drodze podsłuchu operacyjnego uzyskane zostaną dowody mogą być podstawą do wszczęcia postępowania karnego, w przeciwnym wypadku materiały, które niezwierającą dowodów podlegają zniszczeniu, po upływie dwóch miesięcy od zakończenia kontroli.

Także, i w zakresie kontroli operacyjnej na jej zastosowanie wymagana jest zgoda sądu, w tym wypadku wniosek składa, jeśli chodzi o policję Komendant Stołeczny Policji lub Komendant Wojewódzki, po uprzednim uzyskaniu pisemnej zgody prokuratora.

Zarówno podsłuch procesowy, jak i operacyjny może dotyczyć telefonu prywatnego, jak i wykorzystywanego w miejscu pracy, co automatycznie rodzi niebezpieczeństwo, iż podsłuch może dotknąć wiele zupełnie przypadkowych osób, które korzystają z podsłuchiwanych urządzeń. Możliwość stosowania obu form podsłuchu jest limitowana czasowo. Z zasady może być stosowany przez okres trzech miesięcy, jednak w szczególnych przepadkach może być przedłużony na okres najwyżej dalszych trzech miesięcy

Od możliwości stosowania podsłuchu przez rożne organy państwa odróżnić należy formę prywatnego gromadzenia dowodów przy użyciu środków technicznych stosowany w życiu codziennym, zwykle przez zwaśnione strony procesu np. skłóconych małżonków. Taśma czy inny nośnik informacji zawierająca tego rodzaju zapisy z utrwaloną na nim rozmową może - w niektórych przypadkach - stanowić dowód w sprawie karnej, którego wartość, wiarygodność, w każdym przypadku podlega indywidualnej ocenie przez organ prowadzący postępowanie, czy też przez sąd.

Zatem, jak pokazuje rzeczywistość stosowanie podsłuchu, a zawłaszcza jego późniejsze legalne wykorzystanie uzależnione jest od spełnienia określonych ściśle warunków. Nie jest możliwe, wbrew powszechnej opinii jego wykorzystanie w każdej sprawie, co więcej wykorzystanie go w inny sposób niż przewidziany w ustawie może narazić osoby, które tego dokonują na odpowiedzialność karną.

Zobacz serwis: Śledztwo i dochodzenie

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Palenie gałęzi na własnej posesji 2025 - czy można palić gałęzie na własnej posesji? Kiedy można palić gałęzie na działce?

Palenie gałęzi i liści, nawet na własnej posesji, może skończyć się mandatem. Zakaz obowiązuje nie tylko w miastach, ale też na wsiach i działkach rekreacyjnych. Sprawdź, co grozi za spalanie gałęzi w 2025 roku i gdzie zgłosić uciążliwego sąsiada, który zadymia okolicę.

Afera z dofinansowaniami z KPO. PARP zapowiada kontrole, opozycja mówi o gigantycznym skandalu i podaje kolejne przykłady

Wiele kontrowersji wzbudziła interaktywna mapa projektów, które uzyskały dofinansowanie z Krajowego Planu Odbudowy, którą opublikowano na kpo.gov.pl. Co ciekawe od rana 8 sierpnia 2025 r. cała strona kpo.gov.pl nie jest dostępna (występują problemy techniczne z jej wyświetleniem). Szeroko krytykuje się zasadność wydatkowania tych środków zwłaszcza w branży HoReCa. PARP zapowiedział kontrolę w tym sektorze. Premier Tusk powiedział, że nie zaakceptuje żadnego marnotrawienia środków z KPO. Prezes PiS Jarosław Kaczyński nazwał całą sprawę gigantycznym skandalem a inni politycy PiS mówią o największej aferze obecnego rządu

Seniorzy nie muszą płacić za wywóz śmieci. Wystarczy, że spełnią ten jeden warunek. Jaki?

W ostatnim czasie w wielu miastach podniesiono opłaty za odbiór śmieci, co szczególnie dotyka polskich emerytów. Częściowe lub całkowite zwolnienie z tych opłat to duża ulga dla ich domowych budżetów. Kto może skorzystać z takiej pomocy? Oto szczegóły.

Darowizna spółdzielczego prawa z majątku wspólnego bez podatku? Oto bezpieczna ścieżka przekazania nieruchomości w rodzinie

Planujesz przekazać mieszkanie bliskim i boisz się podatku? Najnowsza interpretacja skarbówki pokazuje, jak zrobić to legalnie, bez żadnej daniny. Sprawdź, jak darowizna z majątku wspólnego w rodzinie może być całkowicie zwolniona z podatku.

REKLAMA

TSUE zmienia zasady gry dla frankowiczów. Koniec z teorią dwóch kondykcji?

Wyrok TSUE z 19 czerwca 2025 r. może zrewolucjonizować sposób rozliczania nieważnych umów „frankowych”. Sąd unijny opowiedział się za prostszą i tańszą dla konsumentów teorią salda, podważając dominującą dotąd teorię dwóch kondykcji. Dlaczego część prawników bije na alarm i czy naprawdę chodzi o interes kredytobiorców? Oddzielamy fakty od mitów.

Nie zaparkujesz już pod swoim blokiem – koniec z wymogiem 1,5 miejsca postojowego na każde mieszkanie, „na rzecz zwiększania ruchu pieszego i rowerowego”. Prezydent podpisał ustawę popierającą „patodeweloperkę”

W dniu 21 sierpnia 2025 r. wchodzi w życie ustawa, która znosi obowiązujący dotychczas – na szczeblu krajowym – wymóg co najmniej 1,5 miejsca postojowego (a w przypadku zabudowy śródmiejskiej – co najmniej 1 miejsca postojowego) na każde mieszkanie w ramach realizowanej inwestycji mieszkaniowej. Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy, którą zmiana ta została wprowadzona – „jest ona spójna z wprowadzanymi przez gminy rozwiązaniami na rzecz zwiększania ruchu pieszego i rowerowego, w tym w obszarach śródmiejskich”, a także ma na celu umożliwienie uwzględniania przy realizacji inwestycji mieszkaniowej m.in. – „lokalizacji terenu inwestycji, stopnia rozwoju transportu publicznego, czy sieci dróg rowerowych”.

ZUS przeliczy świadczenia (osobom pobierającym emerytury i renty rodzinne po emerytach czerwcowych) z urzędu – bez wniosków. Wypłaty w nowej wysokości od 2026 roku. Senat za

Od 2026 roku ZUS przeliczy świadczenia osobom pobierającym emerytury i renty rodzinne po emerytach, którzy przeszli na emeryturę w czerwcu w latach 2009–2019. Chodzi o wyrównanie strat wynikających z dawnych przepisów, które nie uwzględniały waloryzacji kwartalnych. Ustawa została przyjęta przez Senat bez poprawek i czeka teraz na podpis prezydenta.

Projekt ustawy dla frankowiczów 2025. Jakie zmiany w sporach z bankami?

Projekt ustawy z 30 czerwca 2025 r. dotyczący spraw frankowych to dokument, który może radykalnie zmienić krajobraz procesów dotyczących kredytów denominowanych lub indeksowanych do franka szwajcarskiego. Regulacja przedstawia rozwiązania procesowe i materialne, które mają wspierać konsumentów, ale także – co mniej zauważalne –usystematyzować obecność spraw frankowych w przestrzeni prawnej.

REKLAMA

Emerytura bez lat pracy. Czy można otrzymać emeryturę bez lat pracy? Czy jest to możliwe?

Czy można otrzymać emeryturę bez lat pracy? Zazwyczaj prawo do emerytury nabywa się po osiągnięciu wymaganego wieku i udokumentowaniu odpowiedniego stażu pracy, jednak istnieją pewne wyjątki od tej reguły. W wyjątkowych sytuacjach przepisy dopuszczają możliwość uzyskania takiej emerytury. Kto może liczyć na emeryturę bez lat pracy i jakie kryteria musi spełnić? Oto szczegóły.

Nowy prezydent, stare napięcia: Polityczny start Karola Nawrockiego i reakcja rządu [Gość Infor.pl]

„Nie będę podejmował decyzji w zgodzie z podziałami politycznymi, będę podejmował decyzje wbrew podziałom politycznym, a w zgodzie z interesem państwa polskiego” – zadeklarował Karol Nawrocki tuż po zaprzysiężeniu. Brzmi dobrze, ale co to oznacza w praktyce?

REKLAMA