REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Podsłuch w przepisach polskiego prawa

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Adwokat Michał Jaszewski
Podsłuch procesowy uregulowany jest w Kodeksie postępownania karnego.
Podsłuch procesowy uregulowany jest w Kodeksie postępownania karnego.

REKLAMA

REKLAMA

Życie polityczne kilku ostatnich lat obfituje w rożnego rodzaju wydarzenia, w których szczególną rolę odegrał podsłuch. Zdarzenia te wywołują w społeczeństwie powszechne wrażenie o możliwości wszechstronnego, nieograniczonego stosowania kontroli i utrwalania rozmów telefonicznych. Tymczasem stosowanie tej instytucji jest ścisłe uregulowane i to nie tylko w zakresie samego zastosowania posłuchu, ale także w kwestii możliwości jego późniejszego wykorzystania w charakterze dowodu w sprawie.

Przepisy polskiego prawa przewidują niejako dwa rodzaje podsłuchu, tj. podsłuch procesowy i pozaprocesowy, zwany podsłuchem operacyjnym.

REKLAMA

Kiedy podsłuch procesowy?

Podsłuch procesowy uregulowany jest w rozdziale 26 kodeksu postępowania karnego. Oznacza, najogólniej rzecz ujmując kontrolę i utrwalanie, zatem nagrywanie treści rozmów telefonicznych, ale także może dotyczyć utrwalania przy użyciu środków technicznych treści innych rozmów lub przekazu informacji, w tym przesyłanych pocztą elektroniczną.

Celem tego rodzaju podsłuchu jest wykrycie i uzyskanie dowodów dla toczącego się postępowania lub przeciwdziałanie popełnieniu nowego przestępstwa.

REKLAMA

Jako, że jest to instytucja, która dotkliwie ingeruje w sferę praw obywatelskich ustawodawca poddał ją kontroli sądu. Oznacza to, że podsłuch może być zastosowany po wydaniu postanowienia przez sąd, postanowienie wydawane jest na wniosek prokuratora, po formalnym wszczęciu postępowania. Przy czym nie jest istotne czy postępowanie toczy się przeciwko konkretnej osobie, czy też w sprawie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Prawo przewiduje uprawnienia prokuratora do zarządzenia podsłuchu bez uprzedniego uzyskania zgody sądu. Dotyczy to jednak sytuacji nagłych, wyjątkowych tzw. sytuacji nie cierpiących zwłoki, kiedy z obawy o utratę ważnej informacji zachodzi potrzeba pilnego działania.

Jednak, podkreślić trzeba, iż także i w tym wypadku by można było nagrane materiały wykorzystać konieczne jest zatwierdzenie decyzji prokuratora przez sąd. Wniosek o zatwierdzenie prokurator powinien złożyć do sądu w terminie 3 dni od zarządzenia kontroli. Jeśli sąd nie podzieli decyzji prokuratora, a ma na to 5 dni, nie zatwierdzi jego postanowienia musi zarządzić zniszczenie utrwalonych zapisów, których nie można w żaden legalny sposób wykorzystać.

Podsłuch procesowy może być stosowany zarówno wobec podejrzanego (oskarżonego), czyli osoby, której formalnie postawiono zarzuty, pokrzywdzonego, ale także, co warto podkreślić wobec każdej innej osoby, która może kontaktować się, czy też mieć związek potencjalnym sprawcą. Podsłuchem można objąć jednego lub kilku abonentów telefonicznych.

Zobacz: Postępowanie przed sądem

Nie bez znaczenia jest także, iż podsłuch może być stosowany jedynie w ściśle określonej, wymienionej szczegółowo kategorii spraw, dotyczy to najcięższych przestępstw takich jak:

  • zabójstwo, 
  • wymuszenie,
  • rozbójnicze,
  • rozbój,
  • łapownictwo,
  • płatna protekcja, 
  • handel ludźmi,
  • szpiegostwo.

Od podsłuchu procesowego należy odróżnić tzw podsłuch operacyjny, który prowadzony jest poza formalne toczącym się procesem. Ten rodzaj podsłuchu może być stosowany w szczególności przez Policję, UOP, Straż Graniczną, ABW. Zasady stosowania tego rodzaju kontroli unormowane są każdorazowo w ustawach o tych służbach.

Podsłuch operacyjny

REKLAMA

Celem podsłuchu operacyjnego jest uzyskiwanie w sposób niejawny informacji i dowodów, w szczególności w postaci treści rozmów telefonicznych i innych informacji przekazywanych za pomocą sieci telekomunikacyjnych np. wiadomości SMS. Jeśli w drodze podsłuchu operacyjnego uzyskane zostaną dowody mogą być podstawą do wszczęcia postępowania karnego, w przeciwnym wypadku materiały, które niezwierającą dowodów podlegają zniszczeniu, po upływie dwóch miesięcy od zakończenia kontroli.

Także, i w zakresie kontroli operacyjnej na jej zastosowanie wymagana jest zgoda sądu, w tym wypadku wniosek składa, jeśli chodzi o policję Komendant Stołeczny Policji lub Komendant Wojewódzki, po uprzednim uzyskaniu pisemnej zgody prokuratora.

Zarówno podsłuch procesowy, jak i operacyjny może dotyczyć telefonu prywatnego, jak i wykorzystywanego w miejscu pracy, co automatycznie rodzi niebezpieczeństwo, iż podsłuch może dotknąć wiele zupełnie przypadkowych osób, które korzystają z podsłuchiwanych urządzeń. Możliwość stosowania obu form podsłuchu jest limitowana czasowo. Z zasady może być stosowany przez okres trzech miesięcy, jednak w szczególnych przepadkach może być przedłużony na okres najwyżej dalszych trzech miesięcy

Od możliwości stosowania podsłuchu przez rożne organy państwa odróżnić należy formę prywatnego gromadzenia dowodów przy użyciu środków technicznych stosowany w życiu codziennym, zwykle przez zwaśnione strony procesu np. skłóconych małżonków. Taśma czy inny nośnik informacji zawierająca tego rodzaju zapisy z utrwaloną na nim rozmową może - w niektórych przypadkach - stanowić dowód w sprawie karnej, którego wartość, wiarygodność, w każdym przypadku podlega indywidualnej ocenie przez organ prowadzący postępowanie, czy też przez sąd.

Zatem, jak pokazuje rzeczywistość stosowanie podsłuchu, a zawłaszcza jego późniejsze legalne wykorzystanie uzależnione jest od spełnienia określonych ściśle warunków. Nie jest możliwe, wbrew powszechnej opinii jego wykorzystanie w każdej sprawie, co więcej wykorzystanie go w inny sposób niż przewidziany w ustawie może narazić osoby, które tego dokonują na odpowiedzialność karną.

Zobacz serwis: Śledztwo i dochodzenie

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
QUIZ Polscy prezydenci. Dasz radę zdobyć 10/10?
Ile lat w dniu wyborów musi mieć kandydat na prezydenta? Kto był pierwszym prezydentem RP? Ile lat trwa kadencja? Sprawdź swoją wiedzę o przed drugą turą wyborów.
Darowizna w kwocie 4 000 000 zł: Jak przekazać legalnie i bez podatku?

Darowizna na kwotę 4 milionów złotych może brzmieć jak zaproszenie do kontroli skarbowej. Tymczasem obowiązujące przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie tylko dopuszczają taką transakcję bez podatku, ale wręcz jasno określają, jak to zrobić legalnie i bezpiecznie. W najnowszej interpretacji indywidualnej skarbówka potwierdził, że nawet wielomilionowe darowizny mogą być zwolnione z podatku, jeśli spełnione zostaną trzy kluczowe warunki. Jakie? Sprawdzamy.

Zasiłek dla tracących świadczenie pielęgnacyjne (stare). Opiekunowie osób niepełnosprawnych (stopień znaczny) z problemem

Sądy wykryły trzecią lukę w przepisach o świadczeniu wspierającym. Pierwsza luka dotyczy wątpliwości, czy opiekunowie osób niepełnosprawnych powinni oddawać świadczenie pielęgnacyjne (stare) za okres rozpatrywania wniosku o określenie poziomu potrzeby wsparcia (liczba punktów w WZON po teście sprawności). Druga luka dotyczy utraty ubezpieczenia zdrowotnego przez opiekunów za okres rozpatrywania wniosku przez WZON. I teraz jest odkryta trzecia luka.

Trzy słabe punkty świadczenia wspierającego: 1) świadczenie pielęgnacyjne, 2) składki dla opiekunka i 3) zasiłek dla byłego opiekuna

Prawie 1,5 roku obowiązywania ustawy o świadczeniu wspierających pokazało trzy słabe punkty tej ustawy. Są to 1) zwroty świadczenia pielęgnacyjnego 2) składki ubezpieczeniowe (zdrowotna i emerytalna) na rzecz opiekuna 3) zasiłek dla bezrobotnych dla opiekuna (daje czas na dostosowanie się do rynku pracy po utracie świadczenia pielęgnacyjnego.

REKLAMA

Więzi rodzinne w świetle ochrony dóbr osobistych

Więzi rodzinne opierają się na emocjach i wspólnie budowanych przez lata relacjach. W sytuacjach konfliktowych – takich jak rozwód, spory o kontakty z dzieckiem czy alimenty – więzi te mogą zostać poważnie naruszone. Warto wtedy pamiętać, że prawo może nas realnie chronić w takich przypadkach. Jak to działa w praktyce?

Do której godziny jest głosowanie na prezydenta?

Cząstkowe, orientacyjne wyniki głosowania na Prezydenta Polski w wyborach 2025 r. znane są już w trakcie dnia, w którym wyborcy oddają głosy. Niektórzy niezdecydowani mogą pod ich wpływem zmienić zdanie i wybrać się do komisji wyborczej. Inni ze względu na plan dnia mogą zagłosować tylko późnym wieczorem. Czy zdążą? Do której godziny można głosować?

WIBOR w umowach kredytowych. Czy wyrok TSUE ujednolici orzeczenia polskich sądów? Złotówkowicze będą triumfować jak frankowicze?

Czy będzie przełom w sprawach WIBOR? Czy zbliżający wielkimi krokami wyrok TSUE w sprawie polskiej okaże się korzystny dla posiadaczy kredytów złotówkowych opartych o wskaźnik referencyjny WIBOR i czy wpłynie to na ukształtowanie się linii orzeczniczej polskich sądów. Na te pytania odpowiada Wojciech Ostrowski, radca prawny z Kancelarii Rachelski i Wspólnicy.

Świadczenia dla osób z niepełnosprawnościami. Nie wszystkie można łączyć [Przykłady 2025]

Czy można pobierać jednocześnie różne zasiłki i dodatki? To ważne zagadnienie dla osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów. Postaramy się pokazać je na kilku ważnych przykładach. W rzeczywistości takich sytuacji jest znacznie więcej.

REKLAMA

ZUS: Nadużywanie alkoholu jako przyczyna niezdolności do pracy. Zwolnienie lekarskie z kodem C to brak zasiłku chorobowego przez pierwsze 5 dni

W 2024 r. do Rejestru zaświadczeń lekarskich wpłynęło 27,4 mln zaświadczeń chorobowych wystawionych dla ubezpieczonych w ZUS, KRUS i innych organach emerytalno-rentowych. Ze zwolnień tych przynajmniej raz skorzystało 7,7 mln ubezpieczonych w tych instytucjach. Źródłem części z nich było nadużywanie alkoholu - informuje Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego.

Debata Trzaskowski – Nawrocki już w piątek o 20:00. Sześć tematów, jeden pojedynek, jedna decyzja

W piątek, 24 maja, punktualnie o godzinie 20:00, oczy całej Polski skierują się na debatę prezydencką pomiędzy Rafałem Trzaskowskim, kandydatem Koalicji Obywatelskiej, a popieranym przez Prawo i Sprawiedliwość Karolem Nawrockim. To jedyne potwierdzone bezpośrednie starcie przed II turą wyborów zaplanowaną na 1 czerwca.

REKLAMA