REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dochodzenie roszczeń majątkowych w postępowaniu karnym

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

REKLAMA

Tylko te roszczenia, które wynikają bezpośrednio z popełnionego przestępstwa mogą być dochodzone w postępowaniu karnym, a ich charakter musi być majątkowy.

REKLAMA

Roszczenie majątkowe dochodzone w procesie karnym może obejmować rzeczywistą stratę (damnum emergens), którą może być np. wartość skradzionego pojazdu oraz utraconej korzyści (lucrum cessans), czyli np. zarobku jaki moglibyśmy uzyskać przy wykorzystaniu skradzionego pojazdu.
W postępowaniu karnym nie można natomiast dochodzić roszczeń nie mających charakteru majątkowego (np. o zaniechanie naruszeń dóbr osobistych) oraz roszczeń majątkowych nie wynikających bezpośrednio z przestępstwa (np. kosztów przygotowania do innego zawodu w związku z inwalidztwem spowodowanym przestępstwem).

REKLAMA

W procesie karnym istnieją dwa zasadnicze sposoby dochodzenia roszczeń powstałych wskutek przestępstwa. Mianowicie roszczenia takie mogą być dochodzone poprzez:
• złożenie wniosku o naprawienie szkody (art. 46 § 1 kodeksu karnego)
• wytoczenie powództwa cywilnego (art. 62 kodeksu postępowania karnego).
Pokrzywdzony ma więc prawo wyboru do wykorzystania wymienionych środków prawnych przy czym nie może skorzystać z obu na raz. Wystąpienie z wnioskiem o naprawienie szkody eliminuje dopuszczalność powództwa cywilnego.

Obowiązek naprawienia szkody

Złożenie przez pokrzywdzonego wniosku o naprawienie szkody dopuszczalne jest wyłącznie w przypadku popełnienia na jego szkodę wymienionych w art. 46§1 kodeksu karnego konkretnych przestępstw tj. spowodowania śmierci (tzn. gdy skutkiem czynu sprawcy jest śmierć człowieka,. art. 148-151, 154, 155, 156 § 3, art. 158 § 3 k.k.), ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia (art. 156, 158 § 2 k.k.), przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji (np. art. 173-180 k.k.), przeciwko środowisku (np. art. 181-188 k.k.), przeciwko mieniu (np. art. 278-294 k.k.), przeciwko obrotowi gospodarczemu (np. art. 296-301 k.k.), przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową ( art. 218-221 k.k.).
Warunkiem orzeczenia obowiązku naprawienia szkody jest stwierdzenie winy sprawcy i zaistnienie szkody wyrządzonej pokrzywdzonemu. Przy ustalaniu wielkości szkody należy kierować się zasadami prawa cywilnego, biorąc także pod uwagę stopień przyczynienia się pokrzywdzonego do powstania szkody i jej rozmiarów. Dla prawidłowego ustalenia wysokości szkody uwzględnia się tylko te jej składniki, które były następstwem zachowania sprawcy.
Nadmienić również należy, że w przypadku złożenia wniosku o naprawienie szkody sąd jest zobowiązany do jego rozpoznania. W przypadku stwierdzenia winy oskarżonego sąd powinien wniosek uwzględnić w całości bądź w części. W przypadku skazania kilku osób współdziałających ze sobą, dopuszczalne jest solidarne obciążenie ich naprawieniem szkody. Polega to na tym, że pokrzywdzony może żądać naprawienia szkody od wszystkim zobowiązanych lub od każdego z nich z osobna. Niewątpliwie jest to znaczne ułatwienie dla pokrzywdzonego, który może zwrócić się o naprawienie szkody do tego ze skazanych, który dysponuje majątkiem umożliwiającym jak najszybsze zaspokojenie roszczeń pokrzywdzonego.

Powództwo cywilne

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Powództwo cywilne, zwane w procesie karnym powództwem adhezyjnym, może zostać wytoczone w przypadku popełnienie każdego z przestępstw opisanych w kodeksie karnym. Skutkiem popełnienia danego przestępstwa musi być szkoda majątkowa.

W razie śmierci pokrzywdzonego, który nie wytoczył jeszcze powództwa adhezyjnego, osoby najbliższe mogą wystąpić z takim powództwem. Jednak mogą zrobić to tylko do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego.

Jeżeli natomiast pokrzywdzony przed śmiercią wytoczył powództwo cywilne, osoby te mogą w każdym czasie wstąpić w prawa zmarłego oraz dochodzić przysługujących im roszczeń wynikających z faktu popełnienia przestępstwa.
Na rzecz pokrzywdzonego może być również orzec nawiązkę. Następuje to zamiast naprawienia szkody. Orzeczona przez sąd nawiązka ma w celu zadośćuczynienia za ciężki uszczerbek na zdrowiu, naruszenie czynności narządu ciała, rozstrój zdrowia, a także za doznaną krzywdę. Orzeczenie przez sąd nawiązki nie wymaga wniosku ze strony pokrzywdzonego. Poza przypadkami określonymi w art. 46§1kk orzeczenie przez sąd nawiązki nastąpić może jedynie w przypadkach wyraźnie wskazanych w ustawie (w kodeksie karnym nawiązkę orzec można np. za bezprawny wyręb drzewa z lasu). Zauważyć należy, że wysokość nawiązki nie jest uzależniona od wysokości wyrządzonej szkody i może być ona orzeczona np. wobec kilku współsprawców w jednakowej kwocie, nawet jeśli jej suma przekroczy wysokość powstałej wskutek przestępstwa szkody.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dwie składki emerytalne. Ale jedna emerytura. Nie tylko mundurowi, ale i KRUS

Do redakcji stale napływają listy od emerytów mundurowych, którzy płacą składki do ZUS (jako emeryci mundurowi), ale nie mają szansy na 1) otrzymanie drugiej emerytury (cywilnej obok wojskowej) albo 2)

Pomniejszył emeryturę o 2603,30 zł przez 60.526,60 zł. Nierówne traktowanie emerytów. Nie będzie nowelizacji [Emerytury mundurowe]

Do biura poselskiego zgłosili się emerytowani żołnierze, którzy wskazują na trudności wynikające z obecnych regulacji. Jednym z przykładów jest przypadek emeryta wojskowego, który w ciągu roku osiągnął dodatkowy dochód w wysokości 60 526,60 zł. Maksymalna kwota miesięcznego przychodu niepowodująca zmniejszenia świadczenia wynosiła 57 923,30 zł, przez co jego świadczenie emerytalne zostało pomniejszone o 2 603,30 zł.

Poczta Polska nie wygrała przetargu na dostarczanie przesyłek w sądownictwie i prokuraturze, mimo, że była jedynym oferentem. Ministerstwo Sprawiedliwości wyjaśnia dlaczego

Przetarg na świadczenie usług pocztowych w sądownictwie i prokuraturze został unieważniony. Jedyną ofertę w jego ramach złożyła Poczta Polska S.A., jednak jej cena była zbyt wysoka. Wiceminister sprawiedliwości Arkadiusz Myrcha zapewnił PAP, że nie dojdzie do przerwy w doręczeniach przesyłek.

Cena energii elektrycznej w 2026 roku. Minister finansów i gospodarki prognozuje obniżkę

Resort finansów oczekuje, że w przyszłym roku taryfa na energię dla gospodarstw domowych znajdzie się poniżej 500 zł/MWh - poinformował 2 września 2025 r. PAP Biznes minister finansów i gospodarki Andrzej Domański.

REKLAMA

Od 10 września 2025 r. zmiany w OC po zakupie auta. Kara za błąd nawet 9330 zł

Od 10 września 2025 r. zmieniają się przepisy dotyczące OC po zakupie auta. Nabywca używanego pojazdu będzie mógł wskazać konkretną datę zakończenia polisy poprzedniego właściciela, ale tylko pod warunkiem zachowania ciągłości ubezpieczenia. Brak choćby jednego dnia ochrony oznacza wysoką karę pieniężną. To nie wszystko, nowe zasady obejmą też rolników i ubezpieczenia budynków. Sprawdź, co musisz zrobić, żeby nie płacić.

Wielka reforma Centrów Usług Społecznych: Nowe prawo zmieni dostępność i jakość wsparcia w gminach – co planuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej?

Centra Usług Społecznych mają przejść długo wyczekiwaną reformę. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt ustawy, który zmienia zasady ich funkcjonowania. Nowe przepisy mają zwiększyć dostępność i jakość usług, ułatwić gminom tworzenie CUS i dopasować wsparcie do realnych potrzeb mieszkańców. Co konkretnie się zmieni i dlaczego ta reforma jest tak istotna?

Choroby zakaźne i aktualna sytuacja epidemiologiczna w Polsce [RAPORT]

W odpowiedzi na rosnącą potrzebę dostępu do rzetelnych informacji o stanie zdrowia publicznego, Centrum e-Zdrowia – we współpracy z Ministerstwem Zdrowia oraz Głównym Inspektoratem Sanitarnym – opracowało nowoczesny, interaktywny raport poświęcony chorobom zakaźnym. To innowacyjne źródło danych, dostępne zarówno w języku polskim, jak i angielskim. Raport stanowi aktualny przegląd sytuacji epidemiologicznej w Polsce.

Asystencja osobista coraz bliżej. Kto dostanie darmowego asystenta i na jak długo?

Projekt ustawy o asystencji osobistej nabiera tempa i zbliża się do finalnych prac legislacyjnych. Rząd planuje objąć bezpłatnym wsparciem osoby z niepełnosprawnościami w wieku od 13 do 65 lat, zapewniając im pomoc asystenta finansowaną z budżetu państwa. Jeżeli ustawa zostanie uchwalona, część beneficjentów będzie mogła liczyć nawet na 240 godzin indywidualnej pomocy miesięcznie, w domu, pracy i w codziennym życiu.

REKLAMA

Za co rowerzysta może dostać mandat? ABC jazdy rowerem poza jezdnią: chodniki, ciągi pieszo-rowerowe, ścieżki rowerowe, pasy, użycie dzwonka, parkowanie

Jakie są aktualne zasady jazdy rowerem poza jezdnią (chodniki, droga dla pieszych i rowerów, ścieżki i pasy rowerowe) i pieszo ścieżką rowerową przedstawia radca prawny Mirosław Siwiński. Autor wyjaśnia m.in. za co rowerzysta może otrzymać mandat, czy może używać dzwonka jadąc chodnikiem i z jaką prędkością może się poruszać.

Trzeba będzie mieć certyfikat cyberbezpieczeństwa żeby wykazać cyberodporność. Nowe przepisy od 28 sierpnia 2025 r.

Kilka dni temu w życie weszły nowe, ważne przepisy dotyczące certyfikacji cyberbezpieczeństwa. Nowe przepisy pozwolą na wydawanie europejskich i krajowych certyfikatów bezpieczeństwa dla produktów, usług, systemów i procesów związanych z technologiami informacyjno-komunikacyjnymi (ICT). Będzie to potwierdzenie, że dany produkt, usługa lub proces spełnia określone standardy ochrony danych i odporności na cyberataki. Jest to też ważny dokument w przetargach publicznych.

REKLAMA