Pozew o rozwód małżeństwa bezdzietnego

 Zasadniczo rozwód par bezdzietnych może przybrać jednak dwa warianty, podobnie jak rozwód par posiadających dzieci, tj. z orzekaniem o winie lub bez orzekania o winie.

Rozwód możliwy jest, o ile dojdzie do trwałego i zupełnego rozkładu pożycia, czyli ustaną pomiędzy małżonkami wszystkie trzy więzi: emocjonalna, gospodarcza i fizyczna. Te okoliczności, które stanowią pozytywne przesłanki rozwodowe, muszą zostać ustalone w toku każdego procesu rozwodowego zarówno z orzekaniem o winie, jak również bez orzekania o winie. Zatem najlepiej już w pozwie opisać okoliczności i przyczyny rozkładu pożycia małżeńskiego, w wyraźnym zaznaczeniem, iż ustały powyżej wskazane więzi małżeńskie oraz, że ta sytuacja ma charakter trwały, czyli, iż nie ma pozytywnych rokowań na ponowne odtworzenie więzi małżeńskich. W sytuacji, w której strony zgodnie żądają rozwodu bez orzekania o winie opisanie wskazanych okoliczności w pozwie oraz odpowiedzi na pozew pozwoli na skrócenie czasu trwania postępowania rozwodowego, przy czym w każdym postępowaniu strony będą przesłuchiwane przez sąd na okoliczność powyższych przesłanek.

Zobacz serwis: Sprawy rodzinne

W przypadku rozwodu par bezdzietnych ograniczone jest badanie przesłanek negatywnych rozwodu, a zatem takich które wykluczają możliwość orzeczenia rozwodu. Sąd w takim postępowaniu nie będzie badał czy rozwód nie naruszy dobra małoletnich dzieci. Z tych samych powodów w wyroku rozwodowym nie będzie orzeczenia w przedmiocie uregulowania władzy rodzicielskiej oraz kontaktów rodziców z małoletnimi dziećmi. Tych kwestii zatem nie trzeba wykazywać w pozwie, poza wyraźnym wskazaniem braku posiadania małoletnich dzieci, co od razu wykluczy analizę tych okoliczności przez sąd.

Badana jest przez sąd w każdym postępowaniu rozwodowym sprzeczność orzeczenia rozwodu z zasadami współżycia społecznego, przy czym, o ile strony godzą się na rozwód bez orzekania o winie, analiza ta jest ograniczona, tym bardziej, o ile strony nie mają wspólnych małoletnich dzieci.

Zobacz serwis: Rozwody

W wyroku rozwodowym par bezdzietnych sąd orzeka o wspólnym mieszkaniu i prawie do jego zamieszkiwania przez małżonków w trakcie (w formie zabezpieczenia powództwa - postanowieniem)  i po rozwodzie. Ponadto możliwe jest jak w każdym postępowaniu rozwodowym orzekanie o podziale majątku wspólnego, o ile strony taki majątek posiadają oraz został złożony odpowiedni wniosek w toku sprawy. Celem rozstrzygania kwestii mieszkania oraz wspólnego majątku w sprawie rozwodowej konieczne jest zawarcie w pozwie rozwodowym lub odpowiedzi na pozew stosownych wniosków tym zakresie z wyraźnym oznaczeniem żądania strony lub poczynionych ustaleń stron.

Jak zostało wskazane powyżej strony mogą żądać rozwodu z orzeczeniem o winie lub bez orzekania o winie. Ta zasada stosuje się również do postępowań rozwodowych par bezdzietnych. Podkreślenia wymaga fakt, iż zasadą w polskim prawie jest orzekanie rozwodu z wskazaniem winy, to strony na zgodny wniosek mogą zażądać rozwodu bez orzekania o winie.

Przy czym wskazać należy, iż rozwód małżonków, którzy nie posiadają małoletnich wspólnych dzieci bez orzekania o winie jest dosyć powszechnym zjawiskiem w przypadku małżeństw z niewielkim stażem małżeńskim. Małżonkowie wówczas zgodnie wnoszą o orzeczenie rozwodu bez orzekania o winie, jako najczęstsza przyczyna rozkładu pożycia małżeńskiego wskazywana jest wówczas niezgodność charakterów. Postępowania rozwodowe w takiej sytuacji trwają zasadniczo krótko, ograniczają się najczęściej do dwóch terminów. W takim pozwie nie trzeba powoływać dowodów ze świadków i szeregu dokumentacji, wystarczy ograniczenie do dokumentów aktu stanu cywilnego oraz dowodu z zeznań stron.

Zobacz serwis: Alimenty

Zdarza się, iż małżonkowie bezdzietni wnoszą o orzeczenie rozwodu z winy drugiej strony, często nawet fakt braku posiadania dzieci jest wskazywany jako okoliczność trwałego i zupełnego pożycia. Wówczas taki pozew o rozwód musi zawierać liczne wnioski dowodowe, których celem jest wykazanie winy przeciwnej strony w zakresie pożycia małżeńskiego. Najczęściej w procesach rozwodowych dowodami są zeznania świadków, dokumentacja medyczna, dokumentacja prywatna, taka jak korespondencja elektroniczna lub teleinformatyczna. Postępowanie z orzekaniem o winie trwa z reguły dłużej, celem przeprowadzenia postępowania dowodowego konieczne jest bowiem przeprowadzenie przynajmniej kilku rozpraw.

Zaznaczyć należy, iż żądanie rozwodu przez małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżeńskiego jest negatywną przesłanką rozwodową, co oznacza, iż o ile pozew złoży taka strona to może zostać on oddalony, o ile druga strona nie wyrazi zgody na taki rozwód, a sąd uzna, iż odmowa nie pozostaje w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Ta przesłanka nie jest częstą okolicznością oddalenia pozwów rozwodowych, ma miejsce głownie w przypadku, gdy strony posiadają małoletnie dzieci. W przypadku małżeństw bezdzietnych znajdzie zastosowanie w szczególnie uzasadnionych przypadkach słusznościowych, przykładowo w sytuacjach nabytego kalectwa lub innych zdarzeń o charakterze losowym.

Zobacz serwis: Rozwód i dziecko

Pozew o rozwód par bezdzietnych jest zatem przede wszystkim uzależniony od żądania stron pod kątem orzeczenia winy, a tym samym od formy rozstania małżonków. O ile jest to decyzja wspólna stron postępowanie przebiega zasadniczo szybko i bez komplikacji. Ponadto z racji braku posiadania małoletnich dzieci pozew, a później wyrok rozwodowy nie zawiera wniosków i rozstrzygnięć odnoszących się do dobra małoletnich dzieci, władzy rodzicielskiej oraz regulacji kontaktów rodziców z dziećmi.

Paulina Adamczyk
adwokat
Kancelaria Radców Prawnych                         
Marek Zdanowicz i Wspólnicy Sp.k.