Unieważnienie sakramentów świętych

Unieważnienie chrztu św.

Nie do rzadkości należy pytanie dotyczące unieważnienia sakramentu chrztu św. Nawiązując do naszej głównej problematyki, tj. do procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa można postawić pytanie: dlaczego nie ma podobnego procesu, jednak tym razem dotyczącego chrztu św.?

Bardzo często podawanym argumentem za unieważnieniem chrztu jest fakt udzielenia go bez woli dziecka. Problem zaczyna przybierać na sile, gdy dojdzie do tego jeszcze inny argument w postaci apostazji przez dorosłego człowieka.

W artykule nie będziemy koncentrować się na szukaniu podstaw ochrzczenia dzieci w teologii, a skupimy się na tych regulacjach z prawa kanonicznego, które odnoszą się sensu stricto do nieważności rzeczonego sakramentu.

Polecamy: Alimenty. Jak szybko dostać pieniądze na dziecko

Zgodnie z treścią kan. 849 KPK, gdy przy ochrzczeniu nie zostaje zachowana materia bądź forma, to sakrament ten jest nieważny. Z kolei według kan. 865 § 1 KPK w sytuacji przyjmowania chrztu przez osobę już dorosłą wymagana jest po jego stronie wola bycia ochrzczonym. Czy zatem można „unieważnić” chrzest św. w przypadku osoby, która – kolokwialnie mówiąc – nie chce mieć nic wspólnego z Kościołem katolickim? Unieważnienie nie jest możliwe, co najwyżej można mówić o nieważnym jego udzieleniu, o czym powyżej (materia, forma). Istnieje natomiast możliwość dokonania w opisanej sytuacji apostazji.

Podobnie zresztą mamy do czynienia z regulacjami uznania małżeństwa za nieważne: nie na podstawie okoliczności, które aprobowane są przy cywilnym rozwodzie można orzec nieważność kościelnego małżeństwa.

Warto pamiętać, iż nawet przypadku apostazji, z uwagi na specyfikę chrztu, ochrzczony nawet po dokonaniu wystąpienia z Kościoła katolickiego nie przestaje być ochrzczonym. Nawiązując do kościelnego procesu małżeńskiego, przyjmuje się, iż skoro nastąpiło stwierdzenie jego nieważności, to znaczy, iż od początku było ono nieważne. Jednak nawet przy takim założeniu nie usunie się faktu zawiązania węzła małżeńskiego w konkretnym czasie oraz miejscu. Stąd kolejna konsekwencja historyczności tego zdarzenia: uznania każdorazowo ślubności potomstwa mimo nieważności małżeństwa zawartego przez jego rodziców.

Warto w sam temat wejść nieco też głębiej, tj. warto zastanowić się nad samą motywacją apostaty. Skoro na pierwszy plan wysuwa się po jego stronie wola wyjścia z Kościoła katolickiego, to apostazja to powoduje. Wydaje się też, iż, gdy za jego motywacją stoi ateizm, to nieusunięcie faktu ochrzczenia nie powinno być problemem.