REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Unieważnienie sakramentów świętych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
dr Arletta Bolesta
Adwokat kościelny
Zgodnie z treścią kan. 849 KPK, gdy przy ochrzczeniu nie zostaje zachowana materia bądź forma, to sakrament ten jest nieważny./ Fot. Shutterstock
Zgodnie z treścią kan. 849 KPK, gdy przy ochrzczeniu nie zostaje zachowana materia bądź forma, to sakrament ten jest nieważny./ Fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Możliwość stwierdzenia nieważności kościelnego małżeństwa rodzi pytanie o podobne rozwiązania dotyczące pozostałych sakramentów św. Czy można unieważnić chrzest lub bierzmowanie? Jakie warunki są wymagane do ważności poszczególnych sakramentów?

Unieważnienie chrztu św.

Nie do rzadkości należy pytanie dotyczące unieważnienia sakramentu chrztu św. Nawiązując do naszej głównej problematyki, tj. do procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa można postawić pytanie: dlaczego nie ma podobnego procesu, jednak tym razem dotyczącego chrztu św.?

REKLAMA

Bardzo często podawanym argumentem za unieważnieniem chrztu jest fakt udzielenia go bez woli dziecka. Problem zaczyna przybierać na sile, gdy dojdzie do tego jeszcze inny argument w postaci apostazji przez dorosłego człowieka.

W artykule nie będziemy koncentrować się na szukaniu podstaw ochrzczenia dzieci w teologii, a skupimy się na tych regulacjach z prawa kanonicznego, które odnoszą się sensu stricto do nieważności rzeczonego sakramentu.

Polecamy: Alimenty. Jak szybko dostać pieniądze na dziecko

REKLAMA

Zgodnie z treścią kan. 849 KPK, gdy przy ochrzczeniu nie zostaje zachowana materia bądź forma, to sakrament ten jest nieważny. Z kolei według kan. 865 § 1 KPK w sytuacji przyjmowania chrztu przez osobę już dorosłą wymagana jest po jego stronie wola bycia ochrzczonym. Czy zatem można „unieważnić” chrzest św. w przypadku osoby, która – kolokwialnie mówiąc – nie chce mieć nic wspólnego z Kościołem katolickim? Unieważnienie nie jest możliwe, co najwyżej można mówić o nieważnym jego udzieleniu, o czym powyżej (materia, forma). Istnieje natomiast możliwość dokonania w opisanej sytuacji apostazji.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Podobnie zresztą mamy do czynienia z regulacjami uznania małżeństwa za nieważne: nie na podstawie okoliczności, które aprobowane są przy cywilnym rozwodzie można orzec nieważność kościelnego małżeństwa.

Warto pamiętać, iż nawet przypadku apostazji, z uwagi na specyfikę chrztu, ochrzczony nawet po dokonaniu wystąpienia z Kościoła katolickiego nie przestaje być ochrzczonym. Nawiązując do kościelnego procesu małżeńskiego, przyjmuje się, iż skoro nastąpiło stwierdzenie jego nieważności, to znaczy, iż od początku było ono nieważne. Jednak nawet przy takim założeniu nie usunie się faktu zawiązania węzła małżeńskiego w konkretnym czasie oraz miejscu. Stąd kolejna konsekwencja historyczności tego zdarzenia: uznania każdorazowo ślubności potomstwa mimo nieważności małżeństwa zawartego przez jego rodziców.

Warto w sam temat wejść nieco też głębiej, tj. warto zastanowić się nad samą motywacją apostaty. Skoro na pierwszy plan wysuwa się po jego stronie wola wyjścia z Kościoła katolickiego, to apostazja to powoduje. Wydaje się też, iż, gdy za jego motywacją stoi ateizm, to nieusunięcie faktu ochrzczenia nie powinno być problemem.

Unieważnienie sakramentu bierzmowania

REKLAMA

Kolejnym sakramentem, który warto podjąć, jest bierzmowanie. Według kan. 889 § 1 KPK do ważności jego przyjęcia należy fakt bycia ochrzczonym. Pozostałe warunki obejmują już godziwość jego przyjmowania. Trudno jednak nie wyobrazić sobie sytuacji, gdy mający zostać bierzmowanym zostałby do tego przymuszony, co więcej, gdy wewnętrznym aktem woli wyklucza jego przyjęcie.

W tych dwóch całkiem w sumie możliwych sytuacjach nie trudno nie dopatrzeć się jakiegoś podobieństwa do zawarcia sakramentu małżeństwa na skutek przymusu, w końcu do dokonania wykluczenia pozytywnym aktem woli małżeństwa. I chociaż w dwóch ostatnich pokrótce zarysowanych sytuacjach istnieje możliwość uznania nieważności zawiązanego węzła małżeńskiego, to nie ma czegoś takiego przy bierzmowaniu.

Ważność pozostałych sakramentów św. (bierzmowania, komunii, kapłaństwa, namaszczenia chorych)

Tak jak przy bierzmowaniu do ważności wymagany jest fakt bycia ochrzczonym, taki sam warunek postawiony jest przy przyjęciu po raz pierwszy komunii św. (kan. 912 KPK).

Z kolei przy Sakramencie spowiedzi św. wydaje się, iż nie ma większego problemu. Bowiem, gdy przyjmujący, przykładowo, świadomie zataja grzechy ciężkie, sam niejako powoduje nieważność (kan. 988 KPK).

Podobnie jak przy bierzmowaniu oraz komunii św. dla ważności sakramentu święceń istnieje wymóg bycia ochrzczonym obok innego w postaci bycia mężczyzną (kan. 1024 KPK).

I na koniec sakrament namaszczenia chorych, ale w sytuacji zaszafowania nim niejako wbrew woli namaszczanej osoby. Prawodawca przewidział takie okoliczności, każąc każdorazowo dokonać analizy czy istnieje korespondencja pomiędzy udzielaniem tego sakramentu tu i teraz a wolą przyjmującego. Dokonuje się tego przykładowo na podstawie pewnych symboli religijnych, religijnego życia. Z tego powodu sakramentu tego nie udziela się osobie nieprzytomnej, gdy nie ma powyżej wymienionych przesłanek.

Na ten temat m. in. w:

T. Pawluk, Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II, T. II, Lud Boże jego nauczanie i uświęcanie, Olsztyn 1986.

Polecamy serwis: Rozwód kościelny

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Unia chce słuchać dzieci, zanim uchwali prawo. Nadchodzi rewolucja w legislacji?

Parlament Europejski chce wprowadzenia obowiązkowego testu praw dziecka dla wszystkich nowych przepisów wychodzących z Komisji Europejskiej. – Dzieci wiedzą, czego chcą, i potrafią to jasno powiedzieć – przekonuje Ewa Kopacz, wiceprzewodnicząca PE. Bezpieczeństwo w sieci, walka z mową nienawiści, edukacja o prawach i realna pomoc dla ofiar przemocy to tylko część postulatów najmłodszych obywateli UE. Unia słucha ich coraz uważniej – i właśnie to może całkowicie zmienić sposób, w jaki tworzone jest prawo w Europie. Czy nadchodzi era legislacji pisanej oczami dziecka?

5 tys. zł grzywny, konfiskata sprzętu, a nawet areszt za korzystanie z kamery samochodowej. Nowe przepisy są bezlitosne, bo kierowców nie uratuje nawet „nieumyślność”, ale – będą zmiany

W związku z trwającym właśnie sezonem urlopowo-wakacyjnym – wielu Polaków odbywa teraz dłuższe wyprawy samochodowe, korzystając przy tym z rejestratorów obrazu w postaci kamer samochodowych. Motywy rejestrowania jazdy są różne – ale większość kierowców robi to po prostu dla bezpieczeństwa (zarejestrowany obraz pełni funkcję dowodową w przypadku kolizji lub wypadku oraz może okazać się pomocy w namierzaniu „piratów drogowych”), niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę z tego, że takim – z pozoru nikomu nieszkodzącym działaniem – może nabawić się nie lada problemów. Na szczęście rząd zajął się już tymi „nadmiarowymi” regulacjami, ale ci, którzy będą używać kamer samochodowych w najbliższym czasie – muszą nadal mieć się na baczności.

Dodatek mieszkaniowy 2025: dla kogo, ile, kryteria dochodowe i normatywy

W trakcie pierwszych miesięcy bieżącego roku, koszty mieszkaniowe nie rosły już tak dynamicznie jak wcześniej. Musimy jednak pamiętać o skali wcześniejszych zmian. Przykładowo, w lipcu 2024 r. prąd dla gospodarstw domowych podrożał o około 20%. Główny Urząd Statystyczny podaje, że przez rok (od maja 2024 r.) użytkowanie mieszkania lub domu razem z nośnikami energii zdrożało o około 11%. Trudno się więc dziwić, że użytkownicy mieszkań i domów narzekają na koszty. Mamy jednak dla nich pewną dobrą wiadomość. Mianowicie, niedawno wzrosły kryteria dochodowe dotyczące dodatku mieszkaniowego. Warto przypomnieć na czym polega taka forma pomocy mieszkaniowej.

Rząd ujawnia plan waloryzacji emerytur 2026 – tylko minimum! Co to oznacza dla milionów seniorów?

Rząd przygotował projekt rozporządzenia ws. waloryzacji emerytur i rent w 2026 roku [RD216]. Zgodnie z propozycją, świadczenia wzrosną jedynie o ustawowe minimum – 20% realnego wzrostu płac. Brak porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego sprawił, że decyzję podjęła sama Rada Ministrów.

REKLAMA

UE szykuje nowy wspólny dług i nowe podatki. Anna Bryłka alarmuje: to finansowa pułapka dla Polski i krok w stronę federalizacji Unii Europejskiej

Komisja Europejska chce wprowadzić nowe źródła dochodów budżetowych i zaciągnąć kolejny wspólny dług. posłanka do Parlamentu Europejskiego Anna Bryłka przestrzega: to zagrożenie dla suwerenności i budżetu Polski.

Który prezydent ułaskawił najwięcej osób?

Ile ułaskawień w ciągu swoich dwóch kadencji wydał Andrzej Duda? Który prezydent ułaskawił najwięcej osób? Ile było odmów ułaskawienia? Dane z kancelarii prezydenta.

Równa płaca dla kobiet i mężczyzn – nowe obowiązki, nowe możliwości dla controllingu

Nadchodzące zmiany prawne, wynikające z unijnej Dyrektywy o jawności wynagrodzeń (2023/970), wymuszają na firmach nie tylko zwiększenie przejrzystości w polityce płacowej, ale również wprowadzenie zupełnie nowych standardów raportowania i analizy danych personalnych. Eksperci firmy Controlling Systems wskazują, że to zadanie wymaga ścisłej współpracy działów HR, IT oraz controllingu, który coraz częściej wychodzi poza swoją tradycyjną rolę finansową i staje się strategicznym partnerem w zarządzaniu kapitałem ludzkim.

Czy UE zakaże faktycznie używania kominków na drewno? Eksperci ostrzegają przed skutkami zmian w Ekoprojekcie

W Brukseli odbyło się 25 czerwca 2025 r. forum konsultacyjne Komisji Europejskiej poświęcone rewizji tzw. rozporządzenia ekoprojektu dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń (MOP), czyli m.in. kominków, pieców i wkładów opalanych drewnem. Nowe propozycje zmian wzbudzają poważne kontrowersje i obawy wśród producentów, przedstawicieli organizacji branżowych oraz ekspertów, a przede wszystkim wśród użytkowników takich urządzeń. W opinii wielu uczestników spotkania, w tym reprezentantów polskiej branży, propozycje Komisji mogą w praktyce doprowadzić do likwidacji legalnego rynku urządzeń grzewczych na drewno w całej Unii Europejskiej.

REKLAMA

Podwyżka minimalnej stawki godzinowej tylko o 90 groszy w 2026 roku wywołała burzę. Nawet pracodawcy są przeciwko propozycji rządu

Zaledwie 90 groszy więcej za godzinę pracy – tyle wynosi rządowa propozycja podwyżki stawki minimalnej na 2026 rok. „To wstyd, nie podwyżka” – grzmią związkowcy i ostrzegają: taka decyzja to cios w usługi publiczne i dalsze spłaszczanie płac. Nawet pracodawcy są przeciwko propozycji rządu.

Koniec z przerwą na papierosa (i e-papierosa) w miejscu pracy (nawet na takiego, który nie zawiera w swoim składzie nikotyny). Nowe przepisy, eliminujące nadużywaną przez pracowników lukę prawną, już obowiązują

W dniu 5 lipca 2025 r. weszły w życie przepisy, które zmieniły definicję papierosów elektronicznych (potocznie zwanych e-papierosami), obejmując nią również wyroby niezawierające w swoim składzie nikotyny. Tym samym – niemożliwym stało się „obchodzenie” przez pracowników zakazu palenia w pomieszczeniach zakładu pracy, zasłaniając się tym, że używane jest urządzenie z płynem beznikotynowym, czego – w praktyce – pracodawca nie mógł w żaden sposób zweryfikować.

REKLAMA