5 tys. zł grzywny, konfiskata sprzętu, a nawet areszt za korzystanie z kamery samochodowej. Nowe przepisy są bezlitosne, bo kierowców nie uratuje nawet „nieumyślność”, ale – będą zmiany

REKLAMA
REKLAMA
W związku z trwającym właśnie sezonem urlopowo-wakacyjnym – wielu Polaków odbywa teraz dłuższe wyprawy samochodowe, korzystając przy tym z rejestratorów obrazu w postaci kamer samochodowych. Motywy rejestrowania jazdy są różne – ale większość kierowców robi to po prostu dla bezpieczeństwa (zarejestrowany obraz pełni funkcję dowodową w przypadku kolizji lub wypadku oraz może okazać się pomocy w namierzaniu „piratów drogowych”), niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę z tego, że takim – z pozoru nikomu nieszkodzącym działaniem – może nabawić się nie lada problemów. Na szczęście rząd zajął się już tymi „nadmiarowymi” regulacjami, ale ci, którzy będą używać kamer samochodowych w najbliższym czasie – muszą nadal mieć się na baczności.
- Kontrowersyjny zakaz fotografowania, filmowania lub utrwalania w inny sposób obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa lub obronności państwa, ale jak się okazuje – również tych mniej ważnych
- Co mieści się w katalogu „obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa lub obronności państwa”, których dotyczy zakaz fotografowania i filmowania (m.in. z użyciem kamery samochodowej)?
- Grzywna, areszt i konfiskata kamery samochodowej (niezależnie od tego do kogo należy) – i to za nieumyślne zarejestrowanie obiektu objętego zakazem fotografowania i filmowania
- Nowe przepisy wprowadzające zakaz fotografowania niezgodne z Konstytucją? RPO interweniuje do Wiceprezesa Rady Ministrów
- Rząd łagodzi „nadmiarowe” regulacje – kierowcy znów będą mogli korzystać z kamer samochodowych, nie narażając się tym samym na ryzyko popełnienia wykroczenia
- Nadal będzie jednak możliwa konfiskata sprzętu, którym sfotografowano, sfilmowano lub w inny sposób utrwalono zakazany obiekt, ale już nie – kamery samochodowej
- Na zmianę przepisów trzeba będzie jeszcze poczekać, a w najbliższym czasie – kierowcy korzystający z kamer samochodowych nadal muszą zachować szczególną ostrożność
Kontrowersyjny zakaz fotografowania, filmowania lub utrwalania w inny sposób obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa lub obronności państwa, ale jak się okazuje – również tych mniej ważnych
Zakaz fotografowania, filmowania lub utrwalania w inny sposób obrazu lub wizerunku obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa lub obronności państwa wynika wprost z art. 616a ustawy z dnia 11.03.2022 r. o obronie Ojczyzny. Zgodnie z ww. przepisem – zakazane jest, bez zezwolenia, fotografowanie, filmowanie lub utrwalanie w inny sposób obrazu lub wizerunku:
REKLAMA
- obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa lub obronności państwa oraz obiektów resortu obrony narodowej nieuznanych za obiekty szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa, jak również obiektów infrastruktury krytycznej, jeżeli zostały one oznaczone znakiem graficznym wyrażającym „zakaz fotografowania”, a także
- osób lub ruchomości znajdujących się w obiektach, o których mowa w pkt 1 powyżej.
Wzór znaku wyrażającego „zakaz fotografowania”, którym oznaczane są obiekty resortu obrony narodowej oraz obiekty infrastruktury krytycznej, których fotografowanie i filmowanie, bez zezwolenia, jest zabronione (a które nie stanowią obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa lub obronności państwa) – został uregulowany rozporządzeniem Ministra Obrony Narodowej z dnia 27.03.2025 r. w sprawie trybu oraz terminów wydawania zezwoleń na fotografowanie, filmowanie lub utrwalanie w inny sposób obrazu lub wizerunku obiektów, osób lub ruchomości, o których mowa w art. 616a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, wzoru znaku zakazu fotografowania oraz sposobu jego uwidocznienia, utrwalenia i rozmieszczenia i przedstawia się w następujący sposób:

Znak zakazu fotografowania
sejm.gov.pl
O oznaczeniu obiektu zakazem fotografowania decyduje organ właściwy w zakresie ochrony tego obiektu, uwzględniając zagrożenia dla tego obiektu (zgodnie z art. 616a ust. 3 ustawy o obronie Ojczyzny). Natomiast zezwolenia na fotografowanie, filmowanie lub utrwalanie w inny sposób obrazu obiektów, o których mowa w art. 616a ust. 1 pkt 1 ustawy o obronie Ojczyzny, wizerunku osób lub ruchomości, o których mowa w art. 616a ust. 1 pkt 2 ustawy o obronie Ojczyzny – udziela organ właściwy w zakresie ochrony obiektu, mając na uwadze konieczność zapewnienia bezpieczeństwa obiektu oraz interes bezpieczeństwa i obronności (art. 616a ust. 5 ustawy o obronie Ojczyzny).
Warto przy tym zwrócić uwagę, iż z art. 616a ust. 1 pkt 1 ustawy o obronie Ojczyzny wynika, że zakazem fotografowania mogą zostać objęte nie tylko obiekty szczególnie ważne dla bezpieczeństwa państwa, lecz także „obiekty resortu obrony narodowej nieuznawane za obiekty szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa”. Oznacza to, że zakazem fotografowania mogą zostać objęte obiekty nieistotne z punktu widzenia obronności lub bezpieczeństwa państwa, o ile tylko są to obiekty resortu obrony.
Analogicznie sprawa ma się w przypadku obiektów infrastruktury krytycznej – obowiązujący, na podstawie art. 616a ust. 1 pkt 1 ustawy o obronie ojczyzny, zakaz fotografowania dotyczy wszystkich obiektów infrastruktury krytycznej, jeśli zostały one oznaczone stosownym znakiem graficznym. Tak określony zakaz fotografowania obejmuje więc zarówno obiekty infrastruktury krytycznej, które zostały uznane za szczególnie ważne dla obronności lub bezpieczeństwa państwa przez Radę Ministrów w rozporządzeniu wydawanym w tym zakresie na podstawie art. 617 pkt 1 ustawy o obronie Ojczyzny, jak też pozostałe obiekty infrastruktury krytycznej, a więc obiekty, które nie są szczególnie ważne dla obronności lub bezpieczeństwa państwa, jeśli tylko zostały opatrzone stosownym znakiem graficznym.
Co mieści się w katalogu „obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa lub obronności państwa”, których dotyczy zakaz fotografowania i filmowania (m.in. z użyciem kamery samochodowej)?
Zgodnie ze wspomnianym powyżej art. 616a ustawy o obronie ojczyzny – poza obiektami resortu obrony narodowej oraz obiektami infrastruktury krytycznej, które oznaczone są znakiem graficznym wyrażającym „zakaz fotografowania” (i które nie są obiektami szczególnie ważnymi dla bezpieczeństwa lub obronności państwa – zakazem fotografowania, filmowania i utrwalania w inny sposób objęte są wszystkie obiekty szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa. Katalog tych obiektów wynika z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21.04.2022 r. w sprawie obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa lub obronności państwa oraz ich szczególnej ochrony, zgodnie z którym – należą do nich:
- obiekty, w których produkuje się, remontuje i magazynuje uzbrojenie, sprzęt wojskowy oraz środki bojowe, a także obiekty, w których są prowadzone prace naukowo-badawcze lub konstruktorskie w zakresie produkcji na potrzeby bezpieczeństwa lub obronności państwa;
- magazyny, w których są przechowywane rezerwy strategiczne; magazyny ropy naftowej i paliw o pojemności powyżej 100 tys. m3, w których są przechowywane zapasy interwencyjne; magazyny, w których są przechowywane zapasy obowiązkowe gazu ziemnego; kluczowe elementy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej, paliw i gazu ziemnego oraz instalacje skroplonego gazu ziemnego, a także dyspozycje mocy, stacje elektroenergetyczne o strategicznym znaczeniu dla krajowego systemu elektroenergetycznego;
- obiekty stanowiące siedzibę urzędu obsługującego Ministra Obrony Narodowej oraz obiekty jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych;
- mosty, wiadukty i tunele, które znajdują się w ciągu dróg o znaczeniu obronnym;
- mosty, wiadukty i tunele, które znajdują się w ciągu linii kolejowych o znaczeniu obronnym;
- centrum zarządzania ruchem lotniczym oraz obiekty niezbędne do realizacji zadań w zakresie zapewniania służb żeglugi powietrznej, a także lotniska wyznaczone do startów i lądowań statków powietrznych w ruchu międzynarodowym;
- porty morskie o znaczeniu obronnym;
- śródlądowe przeprawy wodne o znaczeniu obronnym;
- obiekty infrastruktury łączności, w tym obiekty operatorów pocztowych i przedsiębiorców telekomunikacyjnych, przeznaczone do realizacji zadań na rzecz bezpieczeństwa lub obronności państwa;
- centralny ośrodek dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej;
- zapory wodne i inne urządzenia hydrotechniczne, których awaria może spowodować zatopienie terenów o powierzchni powyżej 500 km2 albo obszaru o mniejszej powierzchni, na którym znajdują się obiekty uznane za szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa;
- obiekty jednostek organizacyjnych Agencji Wywiadu;
- obiekty Narodowego Banku Polskiego oraz Banku Gospodarstwa Krajowego;
- obiekty Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych S.A. oraz Mennicy Polskiej S.A.;
- obiekty, w których wytwarza się, przetwarza, stosuje lub przechowuje materiały jądrowe oraz średnioaktywne lub wysokoaktywne odpady lub źródła promieniotwórcze;
- obiekty organów i jednostek organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych lub przez niego nadzorowanych;
- obiekty jednostek organizacyjnych Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego;
- obiekty jednostek organizacyjnych Centralnego Biura Antykorupcyjnego;
- obiekty jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Sprawiedliwości lub przez niego nadzorowanych;
- obiekty mające bezpośredni związek z wydobywaniem: gazu ziemnego, ropy naftowej, węgla brunatnego i kamiennego, rud metali z wyjątkiem darniowych rud żelaza, rud pierwiastków rzadkich oraz pierwiastków promieniotwórczych, piasków formierskich i szklarskich oraz ziemi krzemionkowej;
- obiekty, w których wytwarza się, przetwarza, stosuje lub przechowuje materiały stwarzające szczególne zagrożenie wybuchowe lub pożarowe;
- obiekty, w których prowadzi się działalność z wykorzystaniem toksycznych związków chemicznych i ich prekursorów, a także środków biologicznych, mikrobiologicznych, mikroorganizmów, toksyn i innych substancji wywołujących choroby u ludzi lub zwierząt - zlokalizowane w miejscowościach powyżej 20 tys. mieszkańców;
- elektrownie i elektrociepłownie zawodowe, z wyjątkiem elektrowni jądrowych, których produkcja energii jest przekazywana do wspólnej sieci elektroenergetycznej lub stacje elektroenergetyczne należące do operatorów systemów dystrybucyjnych;
- inne obiekty będące we właściwości organów administracji rządowej, organów jednostek samorządu terytorialnego, instytucji państwowych oraz przedsiębiorców lub innych jednostek organizacyjnych, których zniszczenie lub uszkodzenie może stanowić zagrożenie w znacznych rozmiarach dla życia i zdrowia ludzi, dziedzictwa narodowego, środowiska albo spowodować poważne straty materialne lub zakłócić funkcjonowanie państwa.
Jak widać – katalog obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa lub obronności państwa jest niemały, a jeżeli doliczyć do tego również wszystkie obiekty oznaczone „zakazem fotografowania” – jest tego naprawdę sporo i z pewnością – nietrudno, nieświadomie zarejestrować któryś z tych obiektów za pomocą kamery samochodowej, przemieszczając się po Polsce w celach turystycznych (a nie w celach szpiegowskich). W związku ze wzmożonym ruchem turystycznym, spowodowanym trwającym właśnie sezonem urlopowo-wakacyjnym – wielu Polaków, którzy korzystają z kamer samochodowych, może być nieświadomych, że w nieumyślny sposób, może dopuścić się wykroczenia, narażając się tym samym na poważne konsekwencje.
Grzywna, areszt i konfiskata kamery samochodowej (niezależnie od tego do kogo należy) – i to za nieumyślne zarejestrowanie obiektu objętego zakazem fotografowania i filmowania
Złamanie zakazu wyrażonego w art. 616a ustawy o obronie Ojczyzny, czyli – sfotografowanie, nagranie lub utrwalenie w inny sposób, bez zezwolenia, obiektu szczególnie ważnego dla bezpieczeństwa lub obronności państwa lub innego obiektu resortu obrony narodowej albo obiekty infrastruktury krytycznej oznaczonego „zakazem fotografowania” (jak również wizerunku osoby lub ruchomości znajdującej się w takim obiekcie) – stanowi wykroczenie, za popełnienie którego grozi:
- grzywna w wysokości do 5 tys. zł,
- kara aresztu oraz
- przepadek przedmiotów pochodzących z tego wykroczenia, służących do jego popełnienia wykroczenia, choćby nie stanowiły one własności sprawcy – co oznacza, że policja ma prawo skonfiskować kamerę samochodową, którą nagrano „zakazany obiekt” i to nawet, jeżeli kierujący pojazdem nie jest właścicielem tej kamery (zgodnie z art. 683a ustawy o obronie ojczyzny).
Co istotne – wykroczenie to, może zostać popełnione zarówno umyślnie, jak i nieumyślnie. Art. 683a ust. 2 ustawy o obronie Ojczyzny dopuszcza zatem ukaranie sprawcy grzywną lub karą aresztu, jak również orzeczenie o przepadku przedmiotów służących do popełnienia wykroczenia (kamery samochodowej, aparatu fotograficznego, telefonu, drona itp.) także wówczas, gdy wykroczenie zostało popełnione nieumyślnie (tj. jeżeli sprawca wykroczenia nie miał zamiaru jego popełnienia). Jak podkreśla RPO – w następstwie powyższego – przepis ten, „może być realizowany w sposób nadmiarowy wobec osób, które dopuściły się popełnienia wykroczenia wcale nie z zamiarem osłabienia bezpieczeństwa państwa, lecz z nieuwagi, roztargnienia czy też braku ostrożności”.
Nowe przepisy wprowadzające zakaz fotografowania niezgodne z Konstytucją? RPO interweniuje do Wiceprezesa Rady Ministrów
REKLAMA
W związku z kierowanymi do Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO) skargami dotyczącymi wprowadzonego (art. 616a ust. 1 ustawy o obronie ojczyzny) zakazu fotografowania i filmowania obiektów – w dniu 5 czerwca 2025 r., RPO wystąpił z (ponowną już) interwencją (pismo nr II.510.670.2023.MW) do Wiceprezesa Rady Ministrów Władysława Kosiniaka-Kamysza. W piśmie, w którym wnosi o analizę problemu i podjęcie działań zmierzających do zmiany krytykowanych przepisów, rzecznik poddaje pod wątpliwość ich zgodność z Konstytucją RP:
„Nie kwestionując samej możliwości wprowadzenia takiego zakazu, należy wskazać na istotne wady obecnego kształtu regulacji prawnej w tym zakresie, naruszającej konstytucyjne wolności i prawa jednostki. (…)
REKLAMA
Wprowadzony art. 616a ust. 1 ustawy o obronie Ojczyzny zakaz, jak już wskazywałem w poprzednim wystąpieniu, ogranicza wolność, o której mowa w art. 54 ust. 1 Konstytucji RP. W myśl art. 54 ust. 1 Konstytucji RP każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji. Fotografowanie, filmowanie lub utrwalanie w inny sposób obrazu lub wizerunku mieści się w zakresie konstytucyjnej wolności pozyskiwania informacji. Wyrażona w art. 54 ust. 1 Konstytucji RP wolność pozyskiwania informacji może oczywiście podlegać ograniczeniom, jednak warunki takich ograniczeń muszą odpowiadać wymogom stawianym przez art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Wolność pozyskiwania informacji może więc zostać ograniczona w ustawie i tylko wtedy, gdy jest to konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. W tym przypadku (…) analiza treści art. 616a ust. 1 pkt 1 ustawy o obronie Ojczyzny prowadzi do wniosku, że przepis ten w niepełnym zakresie realizuje materialne przesłanki dopuszczalności ograniczenia konstytucyjnej wolności. Gramatyczne brzmienie art. 616a ust. 1 pkt 1 ustawy o obronie Ojczyzny wskazuje, że zakazem fotografowania mogą zostać objęte nie tylko obiekty szczególnie ważne dla bezpieczeństwa państwa, lecz także „obiekty resortu obrony narodowej nieuznawane za obiekty szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa”. Oznacza to, że zakazem fotografowania mogą zostać objęte obiekty nieistotne z punktu widzenia obronności lub bezpieczeństwa państwa, o ile tylko są to obiekty resortu obrony. Dlatego też podtrzymuję ocenę, że art. 616a ust. 1 pkt 1 ustawy o obronie Ojczyzny w części zawierającej słowa „obiektów resortu obrony narodowej nieuznanych za obiekty szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa” jest niezgodny z art. 54 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP przez to, że wprowadza ograniczenie korzystania z wolności pozyskiwania informacji bez konstytucyjnie legitymowanego powodu. Podobne wątpliwości konstytucyjne dotyczą tej części art. 616a ust. 1 pkt 1 ustawy o obronie Ojczyzny, która obejmuje obiekty infrastruktury krytycznej.”
W swoim wystąpieniu, RPO zakwestionował również wprowadzoną art. 683a ustawy o obronie ojczyzny możliwość orzeczenia przepadku przedmiotów (kamery samochodowej, aparatu fotograficznego, telefonu, drona itp.) w przypadku złamania zakazu, o którym mowa w art. 616a ust. 1 ww. ustawy – nawet, jeżeli zostało to dokonane nieumyślnie: „Przepadek przewidziany w art. 683a ust. 2 ustawy o obronie Ojczyzny może nastąpić także wówczas, gdy sprawca wykroczenia nie miał zamiaru jego popełnienia. Stąd też art. 683a ust. 2 ustawy o obronie Ojczyzny w zakresie, w jakim dopuszcza przepadek przedmiotów służących do popełnienia nieumyślnie wykroczenia z art. 683a ust. 1 budzi uzasadnione wątpliwości co do zgodności z art. 64 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. We wskazanym zakresie przepis ten może stanowić nieproporcjonalne wkroczenie w prawo własności rzeczy. W tym przypadku konstytucyjnie legitymowany cel, jakim jest ochrona bezpieczeństwa państwa (art. 31 ust. 3 Konstytucji RP) może bowiem być realizowany w sposób nadmiarowy wobec osób, które dopuściły się popełnienia wykroczenia wcale nie z zamiarem osłabienia bezpieczeństwa państwa, lecz z nieuwagi, roztargnienia czy też braku ostrożności. przepadek przedmiotów.”
Z pełną treścią wystąpienia RPO do Wiceprezesa Rady Ministrów, można zapoznać się poniżej:

Rząd łagodzi „nadmiarowe” regulacje – kierowcy znów będą mogli korzystać z kamer samochodowych, nie narażając się tym samym na ryzyko popełnienia wykroczenia
W związku z powyższą interwencją RPO, a także (zapewne) z uwagi na fakt, iż przepisy ustawy o obronie Ojczyzny, które właściwie uniemożliwiają swobodne korzystanie z kamer samochodowych przez kierowców – odbiły się szerokim echem w krajowych mediach – rząd zdecydował się na ich złagodzenie.
W art. 1 pkt 52 rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o obronie Ojczyzny oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 1270), którym postanowiono nadać nowe brzmienie kontrowersyjnemu art. 616a ustawy o obronie Ojczyzny – w jego ust. 2 pkt 3 przewidziano zastrzeżenie, iż zakaz fotografowania, filmowania, utrwalania w inny sposób lub przesyłania danych obrazu obiektów zajmowanych przez jednostki wojskowe lub służby specjalne (gdyż tylko do takich obiektów zakaz został ograniczony i to pod warunkiem, że zostały one oznaczone znakiem graficznym wyrażającym ten zakaz) – nie dotyczy obrazu stanowiącego jedynie szczegół całości, w szczególności takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza lub obraz zarejestrowany podczas przemieszczania się pojazdu.
Nie tylko został zatem ograniczony zakres obiektów objętych zakazem fotografowania, filmowania lub utrwalania w inny sposób (którym nie będą już objęte m.in. obiekty resortu obrony narodowej nieuznane za obiekty szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa), ale spod ww. zakazu (jako całości) – zostały wyłączone kamery samochodowe (i rejestrowany przez nie obraz). Po wejściu w życie ww. zmiany – kierowcy korzystający z tego typu urządzeń, nagrywając przypadkiem, w czasie jazdy, obiekty objęte zakazem wyrażonym w art. 616a ustawy o obronie Ojczyzny – nie będą już zatem dopuszczać się wykroczenia, za które grozi 5 tys. zł grzywny, kara aresztu i przepadek kamery samochodowej.
Jak wynika z odpowiedzi Pawła Bejdy, sekretarza stanu w MON (z dnia 2 lipca 2025 r.) na interwencję RPO w sprawie kontrowersyjnych przepisów dotyczących zakazu fotografowania – „Dostrzegając wątpliwości dotyczące przepisów ustawowych, jak również regulacji zawartych w przywołanym wyżej rozporządzeniu Ministra Obrony Narodowej z dnia 27 marca 2025 r., w omawianym zakresie, w dniu 3 czerwca 2025 r. na posiedzeniu Sejmowej Komisji Obrony Narodowej przyjęto poprawki do projektu ustawy o zmianie ustawy o obronie Ojczyzny oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1270 i 1334), polegające na zmianie obowiązujących art. 616a i art. 683a ust. 1.
W dniu 25 czerwca 2025 r. na posiedzeniu plenarnym Sejm RP uchwalił przywołaną wyżej ustawę o zmianie ustawy o obronie Ojczyzny oraz niektórych innych ustaw, zawierającą również nowe brzmienie art. 616a. Przepis ten zasadniczo zawęża grupę obiektów objętych zakazem fotografowania i filmowania jedynie do tych zajmowanych przez jednostki wojskowe lub służby specjalne, co jest istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa państwa. Nowe przepisy nie objęły swoim zakresem obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa lub obronności państwa oraz obiektów infrastruktury krytycznej, (...) a także obiektów resortu obrony narodowej nieuznanych za obiekty szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa. (...)
Niezależnie od wątpliwości wyrażonych w piśmie Pana Rzecznika informuję, że w regulacji objętej poprawką poselską wskazano wprost, że rejestrowanie obrazu podczas jazdy pojazdem nie będzie podlegało zakazowi. Wskazany problem był przedmiotem licznych wątpliwości ze strony obywateli, wyrażanych na gruncie obecnie obowiązujących przepisów.”
Z pełną treścią odpowiedzi sekretarza stanu w MON na interwencję RPO – można zapoznać się poniżej:

Nadal będzie jednak możliwa konfiskata sprzętu, którym sfotografowano, sfilmowano lub w inny sposób utrwalono zakazany obiekt, ale już nie – kamery samochodowej
Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o obronie Ojczyzny oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 1270) nie przewiduje jednak zmiany (także) zakwestionowanego przez RPO art. 683a ust. 2 ustawy o obronie Ojczyzny, zgodnie z którym – w razie popełnienia wykroczenia polegającego na fotografowaniu, filmowaniu lub utrwalaniu w inny sposób (bez zezwolenia) zakazanych obiektów – sprzęt (czyli aparat fotograficzny, a w chwili obecnej jeszcze również – kamera samochodowa) może zostać skonfiskowany przez policję, a sąd może następnie orzec przepadek takiego przedmiotu (i to nawet, jeżeli nie stanowił on własności osoby, która dopuściła się popełnienia wykroczenia, a także, jeżeli wykroczenie to zostało popełnione nieumyślnie).
– „Odnosząc się natomiast do kwestii uregulowanych w art. 683a ust. 2 ustawy tj. dopuszczenia orzekania przepadku przedmiotów służących do popełnienia wykroczenia również, gdy wykroczenie to popełnione zostało nieumyślnie, wyjaśnienia wymaga, że nowa regulacja nie obejmuje wprawdzie zmiany tego przepisu, niemniej zgodnie z jego dyspozycją, orzeczenie przepadku nie jest obligatoryjne, a ponadto każdy przypadek orzeczenia w tej sprawie może zostać poddany zaskarżeniu i ocenie sądu.
Zwraca się też uwagę, że możliwy przepadek przedmiotów określony w tym przepisie ma ścisły związek z faktem popełnienia wykroczenia określonego w ust. 1 art. 683a ustawy. Zatem istotnego znaczenia w tym aspekcie nabiera dokonana zmiana tego przepisu, polegającą na wyeliminowaniu z niego kary aresztu i dodatkowo na objęciu dyspozycją tego przepisu również przypadku przesyłania danych obrazu obiektu, ruchomości oraz wizerunku osób znajdujących się w takim obiekcie (tzw. „streaming”). ” – wyjaśnił sekretarz stanu w MON, Paweł Bejda w odpowiedzi na wystąpienie RPO.
Jeżeli zatem zmiany wynikające z projektu rządowego wejdą w życie – konfiskata i orzeczenie przepadku sprzętu służącego do popełnienia wykroczenia, polegającego na nieuprawnionym sfotografowaniu, sfilmowaniu lub utrwaleniu w inny sposób zakazanego obiektu – nadal będzie możliwa, ale już nie w odniesieniu do kamer samochodowych, które objęte zostaną wyłączeniem z art. 616a ust. 2 pkt 3, gdyż – zarejestrowanie obrazu podczas przemieszczania się pojazdu (a zatem z użyciem kamery samochodowej), nawet jeżeli obraz ten będzie uwieczniał zakazane obiekty – nie będzie już stanowiło wykroczenia z art. 683a ust. 1 ustawy o obronie Ojczyzny.
Warto również wspomnieć, że – choć nie będzie to miało związku z kierowcami – złagodzeniu ma ulec również karalność wykroczenia z art. 683a ust. 1 ustawy o obronie Ojczyzny. Zgodnie z jego nowym brzmieniem, przewidzianym w projekcie – za fotografowanie, filmowanie, utrwalanie w innych sposób lub przesyłanie danych obrazu, o którym mowa w art. 616a ust. 1 (tj. obrazu zakazanych obiektów) – grozić ma już wyłącznie grzywna w wysokości do 5 tys. zł, a nie areszt.
Na zmianę przepisów trzeba będzie jeszcze poczekać, a w najbliższym czasie – kierowcy korzystający z kamer samochodowych nadal muszą zachować szczególną ostrożność
Należy jednak podkreślić, że na wejście w życie opisanych powyżej zmian, które zostały przewidziane w projekcie ustawy o zmianie ustawy o obronie Ojczyzny oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 1270) i które zwolnią kierowców z odpowiedzialności za nieumyślne łamanie zakazu fotografowania i filmowania w związku z rejestrowaniem obrazu z użyciem kamery samochodowej – trzeba będzie jeszcze chwilę zaczekać. Wspomniana ustawa o zmianie ustawy o obronie Ojczyzny oraz niektórych innych ustaw, została uchwalona przez Sejm na posiedzeniu, które odbyło się w dniu 25 czerwca 2025 r., a 27 czerwca br. – została przekazana Prezydentowi i Marszałkowi Senatu. Prace legislacyjne nad nią są zatem nadal w toku. Jeżeli finalnie, zostanie ona podpisana przez Prezydenta – nowe przepisy wejdą w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia.
Na dzień dzisiejszy jednak – kontrowersyjny zakaz fotografowania i filmowania nadal obowiązuje w niezmienionym brzmieniu, w związku z czym – kierowcom wybierającym się w najbliższym czasie w drogę z włączonymi kamerami samochodowymi – zaleca się zachowanie szczególnej ostrożności w zakresie tego, co „uwieczniane” jest przez nich na urządzeniach rejestrujących obraz.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 11.03.2022 r. o obronie Ojczyzny (t.j. Dz.U. z 2025 r., poz. 825)
- Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 27.03.2025 r. w sprawie trybu oraz terminów wydawania zezwoleń na fotografowanie, filmowanie lub utrwalanie w inny sposób obrazu lub wizerunku obiektów, osób lub ruchomości, o których mowa w art. 616a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, wzoru znaku zakazu fotografowania oraz sposobu jego uwidocznienia, utrwalenia i rozmieszczenia (Dz.U. z 2025 r., poz. 432)
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21.04.2022 r. w sprawie obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa lub obronności państwa oraz ich szczególnej ochrony (Dz.U. z 2022 r., poz. 880)
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2.04.1997 r. (Dz.U. z 1997 r., nr 78, poz. 483 z późn. zm.)
- Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o obronie Ojczyzny oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 1270)
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
REKLAMA