Symulacja zgody małżeńskiej przesłanką do stwierdzenia nieważności małżeństwa

Stwierdzenie nieważności małżeństwa, (niepoprawnie „rozwód kościelny”) wymaga zawsze podania i uzasadnienia podstawy prawnej. Jest to bardzo ważny wymóg formalny, od którego zależeć może powodzenie procesu. Pytając „jakie mam szanse na unieważnienie małżeństwa” zawsze trzeba na początku przeanalizować właśnie podstawę prawną. Od podstawy prawnej czasami zależy odpowiedź na pytanie „jak długo trwa proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa?”. W przypadku bowiem niektórych podstaw prawnych nie trzeba powoływać biegłego psychologa, który musi w procesie kościelnym wydać opinię psychologiczną. Samo badanie i późniejsza opinia zajmują sporo czas, nieraz nawet kilka miesięcy.

Wśród wielu podstaw prawnych, jakie są możliwe do zastosowania w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa, jedną z częściej występujących jest symulacja. Występuje ona w formie symulacji całkowitej lub symulacji częściowej.

Kanon 1101§ 1 stanowi ,,Domniemywa się, że wewnętrzna zgoda odpowiada słowom lub znakom użytym przy zawieraniu małżeństwa”. W tym samym kanonie, ale w paragrafie 2 czytamy ,,Jeśli jednak jedna ze stron albo obydwie pozytywnym aktem woli wykluczyłyby samo małżeństwo lub jakiś istotny element małżeństwa, albo jakiś istotny przymiot, zawiera je nieważnie”. Czym jest zatem symulacja? Najprościej mówiąc, mamy z nią do czynienia, kiedy wypowiadane słowa czy użyte znaki przysięgi małżeńskiej nie są tożsame z wewnętrzną wolą kontrahenta, która przesądza o powstaniu (bądź nie) małżeństwa. Najprościej mówiąc, nupturient deklaruje, że chce zawrzeć małżeństwo z daną osobą, ale w głębi je wyklucza. Nie chce tego małżeństwa i nie zamierza respektować obowiązków z niego wynikających.

Polecamy: Alimenty. Jak szybko dostać pieniądze na dziecko

Symulacja całkowita, a symulacja częściowa

Wyróżniamy trzy formy symulacji:

1. Wykluczenie samego małżeństwa;
2. Wykluczenie jakiegoś istotnego elementu małżeństwa;
3. Wykluczenie jakiegoś istotnego przymiotu małżeństwa.

W pierwszym przypadku mamy do czynienia z symulacją całkowitą, natomiast w drugim i trzecim – z częściową. Zarówno przy jednej jak i drugiej, osoba pozytywnym aktem woli wyklucza zawarcie małżeństwa, godząc się jedynie na zewnętrzne pozory. Ów akt wykluczający samo małżeństwo bądź jego istotny element czy przymiot musi istnieć w chwili zawierania małżeństwa lub musi zostać podjęty wcześniej i pozostawać aktualny w momencie zawierania małżeństwa.

Prawo kanoniczne o symulacji całkowitej

Przedmiotem wykluczenia w przypadku symulacji całkowitej jest samo małżeństwo. Symulant tak naprawdę wcale nie chce związku z drugą stroną. Wypowiada puste i nic nieznaczące słowa przysięgi małżeńskiej, ponieważ jest mu to potrzebne do osiągnięcia jakiegoś celu ubocznego w stosunku do małżeństwa. W tym miejscu musimy wyróżnić przyczynę symulowania  i przyczynę zawarcia małżeństwa. Ta pierwsza jest tożsama z przyczyną wykluczenia małżeństwa.