Rejestr testamentów - jak działa?

• Co to jest Notarialny Rejestr Testamentów?
• Czym jest testament?
• Jaki związek z testamentem ma zachowek?
• Jak zarejestrować testament?
• Rejestr testamentów – jak sprawdzić?
• Notarialny Rejestr Testamentów - opłaty

Co to jest Notarialny Rejestr Testamentów?

Notarialny Rejestr Testamentów (NORT) został utworzony przez Krajową Radę Notarialną.

Celem rejestru jest z jednej strony, zmniejszenie ryzyka, że testament pozostanie nieznany lub będzie ujawniony z opóźnieniem, a z drugiej strony - ułatwienie ujawnienia tegoż testamentu po śmierci testatora.

W rejestrze można zarejestrować:

• testament sporządzony w formie aktu notarialnego oraz
• testament własnoręczny, jeżeli jest przechowywany u notariusza.

Kup książkę: Darowizny, testamenty, spadki. Przykładowe zapisy i wzory

Czym jest testament?

Testament pozwala spadkodawcy na rozrządzenie jego majątkiem na wypadek śmierci. To właśnie testament ma pierwszeństwo przed dziedziczeniem ustawowym. Zgodnie z przepisami dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą.

Jaki związek z testamentem ma zachowek?

W praktyce może się zdarzyć, iż spadkodawca w testamencie "zapisze" swój majątek osobie spoza kręgu swoich najbliższych. Dla pominiętego w testamencie małżonka, zstępnych i rodziców została przewidziana instytucja zachowku. To określony ułamek tego, co otrzymaliby, gdyby doszło do dziedziczenia z ustawy. 

Kodeks cywilny określa zasady dotyczące zachowku, a także sytuacje, gdy spadkodawca może pozbawić takiego prawa wskutek wydziedziczenia.

Jak zarejestrować testament?

Aby zarejestrować testament, konieczny jest wniosek testatora. Wniosek taki składa się:

• bezpośrednio w testamencie notarialnym,
• w protokole przyjęcia testamentu własnoręcznego na przechowanie, albo
• w oddzielnym protokole, jeśli przedmiotem rejestracji jest testament notarialny dotychczas nie zarejestrowany lub testament własnoręczny przechowywany już przez notariusza, który ma go zarejestrować

Rejestr testamentów – jak sprawdzić?

Za życia testatora wpis pozostaje niejawny. Notariusz informację o zarejestrowanych testamentach lub ich braku otrzymuje, gdy powoła się na dokument, z którego wynika, iż testator nie żyje.

Informacje dotyczące własnych testamentów może również otrzymywać sam testator.

Wniosek o udzielenie informacji z NORT powinien być sporządzony na piśmie i zawierać dane wystarczające do identyfikacji testatora.

Kup ebook: Zachowek - uprawnieni, obliczanie, wydziedziczenie

Notarialny Rejestr Testamentów - opłaty

Za rejestrację testamentu sporządzonego w formie aktu notarialnego nie uiszcza się opłat.

Z przebiegu czynności dokonanych w związku z poszukiwaniem w NORT informacji o zarejestrowanych testamentach notariusz sporządza protokół. Aktualnie maksymalna stawka za sporządzenie takiego protokołu wynosi 200 zł.

Warto też pamiętać, iż obecnie maksymalna stawka za sporządzenie aktu notarialnego dokumentującego testament wynosi 50 zł. Jeżeli testament zawiera zapis zwykły, polecenie lub pozbawienie uprawnionego prawa do zachowku, to taksa wynosi maksymalnie 150 zł, gdy zaś zawiera zapis windykacyjny – maksymalnie 200 zł.

Za sporządzenie protokołu przyjęcia dokumentu na przechowanie maksymalna stawka wynosi 50 zł, a za przechowanie dokumentu, od każdego dokumentu, za każdy rozpoczęty miesiąc - 20 zł. Dokumentem takim może być testament własnoręczny.

Podstawa prawna:

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej j. t. Dz. U. z 2020 r., poz. 1473)

Uchwała Nr VII/46/2011 Krajowej Rady Notarialnej z dnia 4 czerwca 2011 w sprawie utworzenia rejestru testamentów i zasad jego funkcjonowania

Polecamy serwis: Testament