REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Prawo dożywocia - skuteczny sposób na zabezpieczenie przyszłości?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
BGST Radcowie Prawni Borek, Gajda, Tołwiński Spółka partnerska
BGST Radcowie Prawni Borek, Gajda, Tołwiński Spółka partnerska to kancelaria radców prawnych specjalizująca się w obsłudze prawnej spraw z zakresu szeroko pojmowanej własności intelektualnej, w szczególności prawa autorskiego, własności przemysłowej, a także zagadnień dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej w Internecie (nowe media).
Kamila Kosiak-Pawtel
Rafał  Tołwiński
Radca Prawny z kancelarii BGST Radcowie Prawni Borek, Gajda, Tołwiński Spółka partnerska
Czym jest prawo dożywocia?
Czym jest prawo dożywocia?

REKLAMA

REKLAMA

Umowa dożywocia została stworzona przez ustawodawcę w celu finansowego zabezpieczenia osób starszych. Czy jednak stanowi skuteczne zabezpieczenie na przyszłość?

Przez umowę dożywocia właściciel nieruchomości zobowiązuje się do zbycia (sprzedaży, darowizny, zamiany, itp.) nieruchomości, a nabywca w zamian za jej przeniesienie zobowiązuje się zapewnić zbywcy (lub osobie mu bliskiej) dożywotnie utrzymanie. Umowa ta została skonstruowana przez ustawodawcę z założeniem spełniania funkcji alimentacyjnej. Czy jednak stanowi skuteczne zabezpieczenie przyszłości?

REKLAMA

Zobacz serwis: Alimenty

Strony umowy dożywocia – czyli kto może zawrzeć umowę dożywocia?

Dożywotnikiem, a więc uprawnionym z umowy dożywocia do dożywotniego utrzymania może być tylko i wyłącznie osoba fizyczna. Natomiast nabywcą może być dowolny podmiot.

Kwestią wartą podkreślenia jest to, iż uprawnionym do otrzymywania świadczenia jest nie tylko sam dożywotnik, ale również osoby mu bliskie. Istnieje również możliwość zawarcia umowy tylko na rzecz osób bliskich.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Prawo dożywocia jest prawem majątkowym osobistym, a w konsekwencji niezbywalnym (nie może być przeniesione) i niedziedzicznym, wygasa wraz ze śmiercią dożywotnika.

Zobacz serwis: Umowy

Czego może się domagać dożywotnik?

REKLAMA

Świadczenia przysługujące dożywotnikowi strony zwykle szczegółowo określają w umowie. Nabywca nieruchomości może być zobowiązany do: przyjęcia dożywotnika jako domownika, dostarczenia mu wyżywienie, ubrania, zapewnienia mieszkanie, opłacenia mediów, a ponadto zapewnić mu pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadającym miejscowym zwyczajom. Rodzaj zobowiązań nabywcy, powinien być - interesie obu stron - szczegółowo opisany w zawartej przez nie umowie.

Świadczeniem, które otrzymuje druga strona jest oczywiście własność nieruchomości. Przeniesienie własności nieruchomości powoduje konieczność zawarcia umowy dożywocia w formie aktu notarialnego.

Zmiana lub rozwiązanie umowy dożywocia

Biorąc pod uwagę szczególny charakter stosunku kreowanego przez umowę dożywocia, która ze swej istoty kreuje i wymaga bliskich relacji między stronami trzeba podkreślić, iż ewentualne spory mogą prowadzić do zmiany umowy, a nawet do jej rozwiązania przez sąd. Zmiana umowy dożywocia jest możliwa w dwóch przypadkach:

  1. jeżeli z jakichkolwiek powodów wytworzą się między dożywotnikiem a nabywcą nieruchomości takie stosunki, że nie można wymagać od stron, żeby pozostawały nadal w bezpośredniej ze sobą styczności,
  2. albo wówczas gdy dochodzi do zbycia nieruchomości przez osobę, która nabyła własność i była stroną umowy dożywocia.

Z żądaniem zmiany może wystąpić każda ze stron, wówczas prawo dożywocia zamienia się na dożywotnią rentę.

Rozwiązanie umowy dożywocia przez sąd może nastąpić w wyjątkowych przypadkach, gdy wystąpi z tym nabywca nieruchomości albo dożywotnik, który jest zbywcą nieruchomości. Uprawnienie to nie przysługuje osobie trzeciej, na rzecz której ustanowiono prawo dożywocia.

Plusy i minusy umowy dożywocia

Podsumowując umowa dożywocia może być korzystnym rozwiązaniem dla obu stron zainteresowanych nabyciem nieruchomości.

Po pierwsze, jest to korzystny sposób przeniesienia własności nieruchomości, który przykładowo nad darowizną ma tę przewagę, iż zabezpiecza interesy zbywcy nieruchomości.

REKLAMA

W praktyce może np.: zabezpieczyć los rodziców/dziadków, którzy za życia chcą dokonać rozporządzenia swoim majątkiem na rzecz swoich bliskich, a jednocześnie prawnie zagwarantować sobie określone świadczenia alimentacyjne oraz prawo do zamieszkiwania w danym lokalu do końca życia.

Z drugiej strony, jeżeli nabycie następuje w drodze umowy kupna, to zapisy dotyczące dożywocia, w istotny sposób wpływają na cenę płaconą przez nabywcę. Niższa cena jest wówczas traktowana jako element rekompensaty za dodatkowe obowiązki. W praktyce nabywca uzyskuje własność nieruchomości za cenę znacznie niższą niż jej rynkowa wartość. Należy przy tym pamiętać, że umowa dożywocia to umowa nosząca cechę losowości, gdyż całkowity rozmiar świadczeń na rzecz dożywotnika (w praktyce: cena nieruchomości + wartość świadczeń, do których nabywca się zobowiązał) zależy zarówno od długości życia dożywotnika, jak i jego potrzeb.

Należy pamiętać zatem, aby decydując się na zawarcie umowy dożywocia z dużą ostrożnością dokonać wyboru świadczeń oraz jasno i precyzyjnie określić obowiązki i prawa stron w umowie.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wysokość alimentów w 2025 r. według nowej tablicy alimentacyjnej [Przykład]

Ministerstwo Sprawiedliwości zaprezentowało nową tablicę alimentacyjną. Co istotne, nie ma ona charakteru wiążącego. Jak podkreśla resort, tabele będą narzędziem pomocowym dla sędziów i uczestników postępowania.

Polacy chcą szybko na emeryturę, ale nie chcą przestać żyć aktywnie. Tylko nieliczni pracują po 60-tce

Choć prawo pozwala łączyć emeryturę z pracą, robi to zaledwie 11,6 proc. Polaków w wieku 50–74 lat. Ponad połowa osób zbliżających się do wieku emerytalnego nie wyobraża sobie dalszej aktywności zawodowej. Eksperci ostrzegają: bez zachęt do pracy po 60. roku życia system emerytalny może się nie utrzymać.

Nowe prawo planistyczne 2026: Co oznacza dla właścicieli gruntów rolnych? Ekspert wyjaśnia

Najistotniejszą zmianą wydaje się fakt, iż „dla właścicieli gruntów rolnych tych najlepszych klas bonitacyjnych, położonych poza granicami miast zasadniczo do czasu uchwalenia planu ogólnego nie będzie możliwe uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy, a więc i faktyczne odrolnienie nieruchomości.” – mówi Barbara Pancer w wywiadzie z ekspertem INFOR, [Radca prawny, local partner w warszawskiej praktyce nieruchomości kancelarii Greenberg Traurig].

Rekonstrukcja rządu stała się faktem. Premier Donald Tusk ogłosił: mniej ministrów, więcej odpowiedzialności, nowa jakość zarządzania państwem

Rekonstrukcja rządu: „Porządek, bezpieczeństwo i przyszłość” – to trzy filary, które mają kierować nowym gabinetem Donalda Tuska. Premier ogłosił zmniejszenie liczby ministrów konstytucyjnych z 26 do 21, utworzenie nowych superministerstw, powołanie kontrolingu pracy ministrów i całkowicie nowe podejście do energetyki, finansów i relacji międzynarodowych.

REKLAMA

Niższa renta: dla jednych tak a dla drugich nie. RPO interweniuje

Niższa renta: dla jednych tak a dla drugich nie. RPO interweniuje - dlaczego? Chodzi o osiemnaste urodziny i rentę rodzinną. Mówi się, że 18-stka to symboliczny próg dorosłości, czas nowych praw, ale też i obowiązków. Chociaż dla większości młodych ludzi to radosny moment, to istnieje jednak grupa, dla której ten dzień, zamiast otwierać nowe możliwości, przynosi pewne bolesne finansowe rozczarowanie. Chodzi o rentę rodzinną, która dla niektórych nie jest już tak wysoka, jak przed ukończeniem 18. roku życia.

Rewolucja technologiczna bez kobiet? Sztuczna inteligencja może pogłębić nierówności

Rewolucja technologiczna bez kobiet? Sztuczna inteligencja może pogłębić nierówności, chociaż sektor sztucznej inteligencji woła o nowych specjalistów, ale kobiet wciąż jest w nim jak na lekarstwo. Choć to one częściej niż mężczyźni kończą studia wyższe, rzadziej wybierają karierę w branży technologicznej. Jaki będzie miało to wpływ na sytuację kobiet na rynku pracy?

Koniec z ulgami na dzieci. Rodzice lawinowo tracą wsparcie: paradoksalnie za sprawą dzieci i wzrostu płac

Koniec z ulgami na dzieci. Rodzice lawinowo tracą wsparcie: paradoksalnie za sprawą dzieci i wzrostu płac. Jak to możliwe? A no tak, że dzieci często dorabiają w wakacje a ich zarobki mają wpływ na sytuację finansową rodziców i przekroczenie pewnych progów podatkowych, które wpływają na utratę różnych ulg.

Rekonstrukcja rządu. 23 lipca 2025 r. premier przedstawi nową Radę Ministrów

Premier ogłosi skład nowej Rady Ministrów w środę o godz. 10:00. Zgodnie z deklaracjami rządu celem rekonstrukcji ma być efektywniejsza i skuteczniejsza praca Rady Ministrów.

REKLAMA

Hołownia chce badać posłów alkomatem. Projekt ustawy po incydentach w Sejmie

Marszałek Sejmu Szymon Hołownia przygotował projekt ustawy, który umożliwi marszałkowi zlecenie badania alkomatem posła podejrzewanego o nietrzeźwość w czasie obrad. "Kończymy tolerowanie pijanych posłów" – zapowiedział. Projekt ma być odpowiedzią na incydenty, do których dochodziło już kilkukrotnie.

Jak wspierać naukę i zaangażowanie pracowników?

Dla 70 proc. pracowników z pokolenia Z cotygodniowe zdobywanie nowych umiejętności jest jednym z podstawowych oczekiwań wobec pracodawcy. Młode pokolenie coraz częściej poszukuje w pracy sensu, wyzwań i realnych możliwości rozwoju. Dlatego firmy oferują coraz więcej różnorodnych inicjatyw wspierających naukę i zaangażowanie.

REKLAMA