Jak dochodzić roszczeń z tytułu rękojmi za wady fizyczne budynku?

Zasadą jest więc wyłączność uprawnienia właścicieli nieruchomości do dochodzenia roszczeń z tytułu rękojmi za wady fizyczne nieruchomości, ale to nie oznacza, że nie można jej ograniczyć. Właściciele lokali mogą bowiem przekazać przysługujące im roszczenia wspólnocie mieszkaniowej za pomocą umowy cesji wierzytelności.

Cesja wierzytelności od jednego z właścicieli

Co ciekawe, Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 października 2008 r. (sygn. akt: I CSK 118/08) uznał, iż do skutecznego dochodzenia roszczeń z tytułu rękojmi za wady fizyczne nieruchomości przez wspólnotę mieszkaniową w zakresie usunięcia wady wystarcza cesja wierzytelności od jednego z właścicieli, co jest konsekwencją zastosowania art. 209 Kc, który stanowi, że do dokonywania czynności zachowawczych, których celem jest ochrona wspólnego prawa (a takimi są czynności związane z żądaniem usunięcia wad lub wypłaty odszkodowania) upoważniony jest każdy z właścicieli. Wobec powyższego nie ma przeszkód do przelewu tego uprawnienia na rzecz wspólnoty.

Z praktycznego punktu widzenia cesja uprawnień wynikających z rękojmi za wady fizycznie nieruchomości jest instytucją korzystną dla właścicieli. Pojedynczy właściciel dochodzący roszczeń samodzielnie w postępowaniu sądowym może nie być w stanie ponieść wysokich kosztów związanych chociażby z koniecznością uiszczenia wpisu sądowego (którego wysokość jest uzależniona od wartości szkody lub koniecznych napraw), opinii biegłego, tudzież pomocy profesjonalnego pełnomocnika. Dla wspólnoty mieszkaniowej, będącej podmiotem posiadającym pewne stałe środki będące składową zaliczek cyklicznie wpłacanych przez wszystkich członków wspólnoty mieszkaniowej, kwota wpisu nie będzie już tak nierealna do uiszczenia.

Kiedy deweloper odpowiada za wady nabytego lokalu?

Dochodzenie roszczeń z tytułu rękojmi za wady fizyczne budynku - termin

Zgodnie z art. 568 § 1 Kc, uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne wygasają co do zasady po upływie roku, a gdy chodzi o wady budynku - po upływie lat trzech od wydania rzeczy kupującemu.

Istotną kwestią z punktu widzenia dochodzenia roszczeń jest to, od którego momentu należy liczyć początek trzyletniego okresu, w którym po stronie kupującego istnieje uprawnienie żądania naprawy, odszkodowania, obniżenia ceny lub odstąpienia. Zgodnie z art. 568 §1 Kc kluczowym momentem jest dzień wydania rzeczy kupującemu, za moment „wydania rzeczy kupującemu” powinno się zaś uważać moment, w którym kupujący uzyska faktyczną możliwość dysponowania lokalem. Innymi słowy, bieg terminu przedawnienia roszczeń właściciela nie może rozpocząć się wcześniej, niż w momencie przeniesienia na rzecz kupującego własności nieruchomości i wydania mu jej. Warto również podkreślić, że bieg terminu na dochodzenie roszczeń z tytułu rękojmi za wady fizyczne budynku jest różny dla poszczególnych właścicieli i jest zależny od tego, kiedy dany lokal został wydany nabywcy. Wynika to z faktu, iż rzadko kiedy deweloper przekazuje lokale wszystkim nabywcom w tym samym dniu, a co za tym idzie, uprawnienie do dochodzenia roszczeń z tytułu rękojmi mogą być czasowo zróżnicowane dla poszczególnych właścicieli. Co istotne, zróżnicowanie okresu obowiązywania rękojmi może być bardzo korzystne z punktu widzenia wspólnoty mieszkaniowej i dochodzenia roszczeń związanych z usunięciem wady fizycznej w budynku. Biorąc pod uwagę, iż każdy z właścicieli lokali jest odrębnie i samodzielnie uprawniony do dochodzenia od dewelopera naprawy wad w nieruchomości wspólnej,  w sytuacji gdy deweloper wydaje nabywcom lokale w różnych terminach, bieg terminu przedawnienia roszczenia o usunięcie wady przesunie się w czasie do momentu końca tego terminu dla ostatniego z właścicieli. Innymi słowy,  okres rękojmi dla danego budynku jako całości może zostać w ten sposób wydłużony z 3 lat liczonych od momentu wydania pierwszego z lokali do 3 lat od momentu wydania ostatniego z lokali w budynku wspólnoty mieszkaniowej.

Rękojmia przy wadach mieszkania