Pożyczka i kredyt: czym się różnią?

Prawo bankowe

Umowa kredytu jest umową nazwaną uregulowaną w przepisach Prawa bankowego. W odróżnieniu od niej umowa pożyczki jest umową, której istotne postanowienia zawiera Kodeks cywilny.

O ile umowa pożyczki należy do umów, które mogą być zawarte przez wszystkie podmioty prawa, o tyle umowa kredytu (określona w przepisach Prawa bankowego) jest czynnością bankową (art. 5 Prawa bankowego), z czego wynika, iż stroną takiej umowy (kredytodawcą) musi być bank.

POBIERZ WZÓR: Umowa pożyczki

Umowa kredytu

Istotne postanowienia umowy kredytu zostały określone w art. 69 Prawa bankowego. Zgodnie z tym przepisem przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Udzielanie kredytów jest czynnością bankową i może być dokonywane wyłącznie przez banki, chyba że przepis szczególne dają taką możliwość innemu podmiotowi. Kredytów mogą udzielać również Społeczne Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe, co wynika z ustawy o SKOKach.

Zobacz serwis: Wzory umów

Pożyczka a kredyt

Pomiędzy konstrukcyjnymi składnikami umowy pożyczki oraz umowy kredytu zachodzą pewne różnice. Pierwszą podstawową jest forma umowy. Umowa pożyczki co do zasady może być zawarta w formie dowolnej. Co prawda zgodnie z art. 720 ust. 2 Kodeksu cywilnego w przypadku umów o wartości przekraczającej 500 zł powinna być stwierdzona pismem, co jednak wcale nie oznacza, że niedotrzymanie tego wymogu będzie oznaczało nieważność umowy.

Tymczasem w przypadku umowy kredytu, zgodnie z art. 69 ust. 2 Prawa bankowego powinna być ona sporządzona na piśmie i określać m.in. strony umowy; cel dla którego udzielono kredytu; zasady i termin spłaty; wysokość oprocentowania; wysokość prowizji.

Należy pamiętać, iż na mocy art. 78 Prawa bankowego bank może również zawierać umowy pożyczki bankowej do których zastosowanie mają odpowiednio przepisy dotyczące zabezpieczenia spłaty i oprocentowania kredytu. W tym kontekście rozróżnienie między pożyczką i kredytem nie jest czytelne i zasadne.

Zobacz: Pożyczka celowa, a kredyt ratalny - jaka różnica?

Odpłatność

Inną różnicą między obiema umowami jest kwestia odpłatności. Zgodnie z art. 720 ust. 1 Kodeksu cywilnego umowa pożyczki jest (zgodnie z jej kodeksową konstrukcją) umową nieodpłatną. Pożyczkodawca przenosi na pożyczkobiorcę własność pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku, a po pewnym czasie otrzymuje tę samą ilość.

Niemniej jednak strony w umowie mogą określić, że pożyczkobiorca otrzyma wynagrodzenie. Nie jest do końca rozstrzygnięte, czy kwestia wynagrodzenia musi być określona w zapisie umowy pożyczki, niemniej jednak zgodnie z art. 56 Kodeksu cywilnego może również wynikać z ustalonego zwyczaju.

W odróżnieniu od pożyczki, umowa kredytu jest zawsze umową odpłatną.

Bank nie może zatem udzielić kredytu, w którym nie będą określone odsetki i prowizja.

Kredyt konsumencki

Dodatkowe przepisy, dotyczące udzielania kredytów można znaleźć w ustawie o kredycie konsumenckim. Kredyt konsumencki to co do zasady każdy kredyt, który nie został zaciągnięty na cele związane z działalnością gospodarczą, czy zawodową.

Zgodnie z art. 2 tejże ustawy przez kredyt konsumencki rozumie się umowę, na mocy której przedsiębiorca w zakresie swojej działalności, zwany dalej „kredytodawcą”, udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi kredytu w jakiejkolwiek postaci.

Zobacz: Na co zwrócić uwagę przy kredycie konsumenckim?

Nie ma przy tym znaczenia w jakiej formie taki kredyt zostanie udzielony. Za formę kredytu konsumenckiego uważa się np. również sprzedaż na raty. W takiej sytuacji za kredyt konsumencki będzie uznana również umowa pożyczki, czy kredytu bankowego, która jest udzielana w zakresie działalności pożyczkodawcy (kredytodawcy), a drugą stroną umowy jest konsument.

POBIERZ WZÓR: Rozłożenie ceny na raty

Ustawy o kredycie konsumenckim nie stosuje się do kredytów, których wartość przekracza 80 tys. zł lub równowartość tej kwoty w innych walutach.

Zobacz serwis: Prawa konsumenta