Jak interpretować postanowienia umowy?

Do zawarcia umowy dochodzi w sytuacji złożenia przez strony tej czynności dwóch zgodnych oświadczeń woli. Problemy najczęściej pojawiają się później, gdy przychodzi czas realizacji postanowień umowy. Nie zawsze bowiem język pisany jest w stanie w sposób bezsprzeczny wyrazić nasze zamiary, bez pozostawienia pola do różnych interpretacji.

Wtedy też dochodzimy do podstawowego pytania. Jak interpretować umowę?

Zobacz także: WZORY UMÓW

Zasady wykładni umowy

Podstawowe zasady wykładni (czyli interpretacji) zapisów umownych zostały określone w art. 65 ust. 2 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem w umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na dosłownym brzmieniu zapisu.

Powyższe stwierdzenie to często oś sporu sądowego pomiędzy stronami, kiedy to dochodzi do kwestii ustalenia jaki sens mają zapisy umowne, a w konsekwencji też jaka jest kwalifikacja umowy (czyli stwierdzenie z jaką umową mamy do czynienia).

Przy interpretacji umowy o wiele istotniejsze jest znaczenie treści, niż tytułu umowy. Kwalifikacja prawna umowy (czyli np. ustalenia że mamy do czynienia z umową zlecenia czy dzieła) jest dokonywana na podstawie treści, a nie tytułu umowy.

Ustalenie zgodnego zamiaru, czy też celu ma tutaj kluczowe znaczenie i jest ważniejsze nawet, niż dosłowne brzmienie treści umowy. Może zdarzyć się tak, że strony zgodnie nadały inne znaczenie konkretnej treści, niżby wynikało to z ogólnych reguł znaczeniowych. Wtedy też sąd przy interpretacji takiej umowy będzie zobowiązany do odczytania jej zgodnie z zamiarem stron, niż dosłownym znaczeniem.

Ustalenie, że zgodnym zamiarem stron było zawarcie umowy sprzedaży, a nie darowizny może mieć doniosłe konsekwencje prawne. W takiej sytuacji brak zapisów dotyczących ceny będzie skutkował nieważnością takiej umowy, co nie nastąpiłoby gdyby ustalono w procesie wykładni, że zamiar stron obejmował umowę darowizny.

Zobacz: Błąd w oświadczeniu woli