Odsetki ustawowe w 2017 r.

Odsetki ustawowe

Odsetki ustawowe, inaczej zwane kapitałowymi nie wiążą się z opóźnieniem spełnienia świadczenia, tylko z faktem korzystania z cudzego kapitału. Zgodnie z art. 359 kodeksu cywilnego należą się tylko wtedy, gdy wynika to z czynności prawnej albo ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu. Minister sprawiedliwości ogłasza w formie obwieszczenia wysokość odsetek ustawowych i aktualnie wynoszą one 5% w stosunku rocznym. Ich wysokość jest określana na podstawie art. 359 § 2 k. c. i stanowi sumę aktualnej stopy referencyjnej NBP i 3,5 % punktów procentowych.

Istotna jest również regulacja z art. 359 § 2¹ k. c., która określana odsetki maksymalne w polskim systemie prawnym. Stanowią one dwukrotność wysokości odsetek ustawowych. To znaczy, że ustalając w umowie odsetki wyższe niż 10 % musimy liczyć się z tym, że w praktyce postanowienie to jest nieważne. Zapisy umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych, także w razie dokonania wyboru prawa obcego. Zgodnie z wyrokiem SN z dnia 8 maja 2014 r. V CSK 376/13 „Trafne jest stanowisko co do oceny lichwiarskich odsetek jako naruszających zasady współżycia społecznego oraz braku podstaw zastosowania tzw. zasady czystych rąk.”

Zobacz: W sądzie

Odsetki za opóźnienie

W ramach omawianego tematu wyróżniamy również odsetki za opóźnienie wskazane w art. 481 k. c. Wiążą się one z niedotrzymaniem terminu spełnienia zobowiązania. Zgodnie z wyrokiem SA w Szczecinie z dnia 30 czerwca 2015 r. I ACa 171/15 „Odsetki za opóźnienie mają na celu zdyscyplinowanie dłużnika do spełnienia zobowiązania w określonym terminie, jak również stanowią swoistą sankcję za brak dokonania świadczenia w terminie ustalonym np. przez strony w umowie.” Art. 481 k. c. ma zastosowanie w sytuacji, gdy dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Wierzycielowi przysługuje uprawnienie do odsetek, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. W tym wypadku Minister sprawiedliwości również w drodze obwieszczenia ogłasza ich wysokość, która obecnie stanowi 7 % w skali roku (suma aktualnej stopy referencyjnej NBP i 5,5 % punktów procentowych). Art. 481 § 2¹ wskazuje również maksymalną wysokość odsetek za opóźnienie, którą możemy zastrzec w umowie, czyli 14 %.

Odsetki za opóźnienie naliczamy od pierwszego dnia następującego po dniu wyznaczonym do zapłaty świadczenia.