Tematy - Areszt tymczasowy, Więziennictwo - INFOR.PL

Środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania to środek, który powinien być stosowany wyjątkowo i tylko wówczas, gdy inne środki zapobiegawcze nie zdołają wypełnić swojej funkcji. Obawa tzw. “matactwa” to jedna z przesłanek tymczasowego aresztowania.

Jedną z przesłanek zastosowania aresztu tymczasowego (ujętą przez ustawodawcę wprost jako “wyjątkowa”) jest sytuacja, w której zachodzi obawa, że oskarżony, któremu zarzucono popełnienie umyślnej zbrodni lub występku, popełni przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu powszechnemu, zwłaszcza, gdy popełnieniem takiego przestępstwa groził.

Środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania to środek, który powinien być stosowany wyjątkowo i tylko wówczas, gdy inne środki zapobiegawcze nie zdołają wypełnić swojej funkcji. Obawa ukrywania się lub ucieczki sprawcy to jedna z przesłanek stosowania tymczasowego aresztowania.

Zastosowanie tymczasowego aresztowania zawsze należy do sądu, niezależnie od tego czy postępowania karne jest na etapie postępowania przygotowawczego czy też na etapie postępowania sądowego. Jak powinno “wyglądać” postanowienie o tymczasowym aresztowaniu danej osoby?

Środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania to środek, który powinien być stosowany wyjątkowo i tylko wówczas, gdy inne środki zapobiegawcze nie zdołają wypełnić swojej funkcji.

Środki zapobiegawcze stosuje się w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania karnego (np. uniemożliwiają oskarżonemu ucieczkę lub tzw. “mataczenie” w sprawie) a także wyjątkowo – w celu zapobiegnięcia popełnieniu nowego przestępstwa. Przepisy procedury karnej regulują szczegółowo warunki ich stosowania. Należy podkreślić, iż ustawodawca polski stworzył całą szeroką gamę środków zapobiegawczych.

Tymczasowe aresztowanie jest jedynym izolacyjnym środkiem zapobiegawczym w polskiej procedurze karnej. Jednocześnie (co oczywiste) – jego stosowanie wiążę się z największą ilością dolegliwości dla oskarżonego/podejrzanego. Z uwagi na to, ustawodawca ustalił, iż instytucja tymczasowego aresztu ma być stosowana wyjątkowo, jako środek ostateczny – wówczas, gdy inne środki zapobiegawcze nie spełnią swoich funkcji.

W toku całego postępowania karnego aż do jego prawomocnego zakończenia (a nawet czasem – aż do rozpoczęcia wykonywania kary) mogą być stosowane tzw. środki zapobiegawcze. Środki te stosują organy prowadzące postępowanie i na ich decyzje służy podejrzanemu (lub oskarżonemu) zażalenie. Zgodnie z kodeksem postępowania karnego podejrzany (lub oskarżony) może w każdym czasie składać wniosek o uchylenie lub zmianę środka zapobiegawczego. Zasada ta dotyczy wszystkich środków zapobiegawczych, nie tylko aresztu tymczasowego.

W postępowaniu sądowym wszystkie środki zapobiegawcze stosuje sąd. Zgodnie z kodeksem postępowania karnego oskarżony może w każdym czasie składać wniosek o uchylenie lub zmianę środka zapobiegawczego. Zasada ta dotyczy wszystkich środków zapobiegawczych, nie tylko aresztu tymczasowego.

Zgodnie z treścią kodeksu postępowania karnego podejrzany (oraz oskarżony) może w każdym czasie składać wniosek o uchylenie środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztu lub zamianę zastosowanego środka zapobiegawczego w postaci aresztu na inny środek np. poręczenie majątkowe.

W postępowaniu przygotowawczym środki zapobiegawcze generalnie stosuje prokurator, za wyjątkiem tymczasowego aresztowania, o którym decyduje sąd. Zgodnie z kodeksem postępowania karnego podejrzany może w każdym czasie składać wniosek o uchylenie lub zmianę środka zapobiegawczego. Zasada ta dotyczy wszystkich środków zapobiegawczych, nie tylko aresztu tymczasowego.

Środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania to środek, który powinien być stosowany wyjątkowo i tylko wówczas, gdy inne środki zapobiegawcze nie zdołają wypełnić swojej funkcji. Ustawodawca w kodeksie postępowania karnego przyjął kontrowersyjną przesłankę stosowania tymczasowego aresztowania w postaci grożącej oskarżonemu (lub podejrzanemu) surowej kary.

Zgodnie z kodeksem postępowania karnego na sądzie lub prokuratorze (zależnie od tego kto prowadzi obecnie sprawę) spoczywa obowiązek zawiadomienia pokrzywdzonego, jego przedstawiciela ustawowego lub osoby, pod której stałą pieczą pokrzywdzony pozostaje, o uchyleniu, nieprzedłużeniu lub zmianie tymczasowego aresztowania na inny środek zapobiegawczy, chyba że pokrzywdzony oświadczy, iż z takiego uprawnienia rezygnuje.

Wobec oskarżonego można zastosować tymczasowe aresztowanie. Areszt ten jest nazywany prewencyjnym bądź ochronnym.

Oskarżony tymczasowo aresztowany może porozumiewać się ze swym obrońcą podczas nieobecności innych osób oraz korespondencyjnie. W postępowaniu przygotowawczym prokurator udzielając zezwolenia na porozumiewanie się może w szczególnie uzasadnionym wypadku zastrzec, że będzie przy tym obecny sam lub osoba przez niego upoważniona oraz zastrzec kontrolę korespondencji podejrzanego z obrońcą. Podkreślenia wymaga jednak, że wskazane obostrzenia nie mogą być utrzymywane ani dokonane po upływie 14 dni od dnia tymczasowego aresztowania podejrzanego.

Ministerstwo Sprawiedliwości planuje wprowadzić dozór elektroniczny jako karę w kodeksie karnym.

Więzienia są przepełnione i wymagają remontów, brakuje zajęć terapeutycznych, a jakość żywności jest słaba. Tak wynika z europejskiego raportu dotyczącego zakładów karnych w Polsce.

Wynagrodzenie za pracę skazanego nie powinno być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Pracodawca, który zatrudnia osobę odbywającą karę pozbawienia wolności może ubiegać się o refundację części tego wynagrodzenia.

Ustawa z dnia 5 listopada 2009 r. o zmianie ustawy Kodeks karny, ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy – Kodeks karny wykonawczy, ustawy – Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz. 2009 nr 206 poz. 1589) znowelizowała art. 78 Kodeksu karnego, przewidujący warunku przedterminowego zwolnienia skazanego. Zmiana ta była korzystna dla osób pozbawionych wolności (w tym również recydywistów i mulirecydywistów).

Zgodnie z przepisami znowelizowanego kodeksu postępowania karnego, sąd polski orzekając w kwestii wykonania europejskiego nakazu aresztowania może obniżyć karę więzienia orzeczoną przez sąd zagraniczny, jeśli ta przekracza górną granicę ustawowego zagrożenia w prawie polskim.

Dnia 8 maja 2011 r. weszła w życie przeważająca część przepisów nowelizacji ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz ustawy - Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2011 r. Nr 48, poz. 245, dalej „nowelizacja”), które wprowadzają istotne zmiany w Kodeksie karnym oraz Kodeksie postępowania karnego i w tym zakresie będą przedmiotem niniejszej publikacji.

Nowelizacja Kodeksu karnego wykonawczego wprowadziła zmiany w zakresie szczególnej ochrony skazanego, którego życie lub zdrowie jest poważnie zagrożone. Jakie warunki muszą być spełnione, by skazany został objęty ochroną? Kto może o nią wnioskować?

Prawo do odszkodowania i zadośćuczynienia przysługuje Ci, jeżeli byłeś pozbawiony wolności w toku postępowania na skutek zatrzymania lub zastosowania środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania, a następnie został wydany w stosunku do Ciebie prawomocny wyrok uniewinniający lub orzeczenie o umorzeniu postępowania.

Tymczasowe aresztowanie może nastąpić tylko na mocy postanowienia sądu. Może być ono stosowane zarówno w czasie postępowania przed prokuratorem, jak i w czasie postępowania przed sądem.

Trybunał Konstytucyjny w swoim wyroku orzekł o niekonstytucyjności art. 123 par. 2 Kodeksu karnego wykonawczego dotyczącego wynagrodzenia więźnia podejmującego pracę.

Służba Więzienna jest umundurowaną i uzbrojoną formacją apolityczną podległą Ministrowi Sprawiedliwości, posiadającą własną strukturę organizacyjną. Realizuje ona na zasadach określonych w ustawie Kodeks karny wykonawczy zadania w zakresie wykonywania tymczasowego aresztowania oraz kar pozbawienia wolności i środków przymusu skutkujących pozbawieniem wolności.

Skazując sprawcę na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo skierowane przeciwko wolności seksualnej, popełnione w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych, sąd może orzec umieszczenie sprawcy, po odbyciu tej kary w zakładzie zamkniętym albo skierowanie go na leczenie ambulatoryjne, w celu przeprowadzenia terapii farmakologicznej lub psychoterapii, zmierzających do zapobieżenia ponownemu popełnieniu takiego przestępstwa, w tym w szczególności poprzez obniżenie zaburzonego popędu seksualnego sprawcy.

Jedną z podstawowych zasad polskiego prawa wykonawczego jest przyjęcie, że skazany przebywając w zakładzie karnym musi przestrzegać przepisów normujących wykonywanie kary, ustalonego porządku w zakładzie oraz wykonywać polecenia przełożonych. Podkreślić jednak należy, że na osobie skazanej ciążą tylko takie obowiązki, które określone są w przepisach rangi ustawy lub są nakładane na podstawie ustawy.

Rada Ministrów zaakceptowała projekt nowelizacji Kodeksu karnego wykonawczego i kilku innych ustaw. Poprzez m.in. zmniejszenie liczby zaskarżalnych postanowień, zmiany mają usprawnić procedury.

Skazani mogą być zatrudnieni nieodpłatnie w ściśle określonych przypadkach i na warunkach. Którzy skazani mogą liczyć, na takie zatrudnienie.

Mój mąż został tymczasowo aresztowany przez prokuraturę. Nie mam z nim żadnego kontaktu – nie mogę się spotkać, zadzwonić ani odwiedzić w areszcie – podobno wymaga tego dobro śledztwa. Co mogę zrobić?

Niezależnie od oceny zasadności tego uregulowania na dzień dzisiejszy karalnym jest posiadanie wszystkich narkotyków nawet w najmniejszej ilości na swój użytek. Każde więc co do zasady ujecie osoby, która posiadać będzie zakazaną substancją skutkować będzie wszczęciem postępowania karnego, które w takich przypadkach z reguły kończy się wyrokiem skazującym. Omawiane przestępstwo jest przestępstwem powszechnym, które występuje zarówno w typie uprzywilejowanym jak i kwalifikowanym.

Klasyfikacja skazanych to kolejny znany polskiemu prawu karnemu środek, który zgodnie z zamysłem ustawodawcy ma zapewnić osiągnięcie celów kary pozbawienia wolności. Klasyfikacja skazanych to także przejaw zasady indywidualizacji, należącej do podstawowych zasad wykonywania kary pozbawienia wolności.

Jednym z podstawowych problemów polskiego więziennictwa jest przeludnienie w zakładach karnych. Taki stan spowodowany jest przede wszystkim brakiem odpowiedniej ilości zakładów karnych. W konsekwencji nie mogą być spełnione podstawowe standardy, wynikające z aktów Prawa Międzynarodowego dotyczących Praw Człowieka. Pomimo to, kodeks karny wykonawczy wyznacza pewne minimum, jakie zakłady karne powinny zapewnić osadzonym.

Tymczasowe aresztowanie stanowi najbardziej dolegliwy ze znanych polskiej procedurze karnej środków zapobiegawczych. Jest jedynym środkiem izolacyjnym, który powinien być stosowany w wyjątkowy sytuacjach, w których inne łagodniejsze środki zapobiegawcze nie mogą spełnić należycie swych zadań.

Polskiemu systemowi prawa karnego wykonawczego nie jest znane jednolite uprawnienie skazanych do kontaktów ze światem zewnętrznym. Treść omawianego uprawnienia w konkretnym przypadku zależeć będzie od rodzaju i typu zakładu karnego, w którym przebywa skazany. Zgodnie z zamysłem ustawodawcy realizacja omawianego uprawnienia jest jednym ze środków oddziaływania na skazanego.

Kodeks karny wykonawczy w wielu przepisach wymienia prawa należne osobom skazanym. Nie można jednak powiedzieć, że polskiemu prawu wykonawczemu znana jest wyczerpująca lista tych uprawnień. Mając na uwadze warunki panujące w zakładach karnych w całej Polsce, a przede wszystkim występujące powszechnie przeludnienie, stwierdzić należy, że w praktyce prawa skazanych nie mogą być realizowane. Skutkuje to coraz częstszym występowaniem przez skazanych z powództwami przeciwko Rzeczpospolitej Polskiej do instytucji międzynarodowych.

Skazany podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej za zawinione naruszenie, zwane dalej przekroczeniem, nakazów lub zakazów wynikających z ustawy, regulaminu lub innych przepisów, albo też ustalonego w zakładzie karnym lub miejscu pracy porządku. Jeżeli przekroczenie zawiera znamiona wykroczenia, skazany podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej, chyba że wykroczenie popełnione zostało w czasie pobytu poza obrębem zakładu karnego.

Edukacja skazanych jest obecnie bardzo ważnym środkiem w procesie resocjalizacji. W związku z powyższym obowiązujący Kodeks karny wykonawczy rozszerza możliwości podejmowania nauki w zakładach karnych. Prawo dopuszcza także możliwość by osoba osadzona uczestniczyła w zajęciach edukacyjnych poza terenem miejsca odosobnienia.

Do 1 września 2003 r., czyli do dnia wejścia w życie Ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw, polski system prawa karnego wykonawczego nie przewidywał możliwości przyznawania nagród za dobre sprawowanie osobom tymczasowo aresztowanym. W poprzednio obowiązującym stanie prawnym tymczasowo aresztowany w określonych sytuacjach mógł otrzymać jedynie ulgi na warunkach przewidzianych w odrębnym regulaminie.

System nagradzania skazanych stanowi ważny element w procesie resocjalizacji. Motywuje on osadzonych do pożądanych zachowań, co ułatwia zapewnienie ładu i porządku w placówkach penitencjarnych.

Istnienie odpowiedzialności dyscyplinarnej w systemie polskiego prawa karnego wykonawczego ma uświadamiać osoby skazane oraz pokazywać, że każde naruszanie przez nich zakazów i nakazów związanych z odbywaniem kary pozbawienia wolności powodować będzie szybką i zdecydowaną reakcję władz zakładu karnego. Sytuacja taka z założenia ma kształtować osobowość oraz postawę osób osadzonych i jednocześnie ułatwiać kierowanie jednostkami penitencjarnymi.

Przez okres pozostawania przez skazanego w rygorze zakładu karnego najczęściej przebywać będzie on w celi mieszkalnej. Ustawodawca w tym zakresie dokładnie określa okoliczności jakie decydować mają o przydziale osób skazanych do cel mieszkalnych. W Kodeksie karnym wykonawczym umieszczona została także lista przedmiotów osobistych, które skazany może posiadać w celi mieszkalnej na terenie zakładu karnego.

Obowiązujące przepisy prawa wykonawczego przewidują możliwość odroczenia wykonania kary pomimo istnienia zasady niezwłocznego jej wykonania po uprawomocnieniu się orzeczenia. Odraczając wykonanie kary sąd w postanowieniu określa dokładnie termin do jakiego wykonanie kary odracza. Nie znaczy to jednak, że kwestia ta nie może ulec zmianie. Przede wszystkim w określonych prawem okolicznościach sąd może odroczenie kary pozbawienia wolności odwołać.

Jednym z podstawowych celów kary jest resocjalizacja skazanego. Ma to zapobiec powrotowi osoby skazanej do popełniania przestępstw. Ustawodawca przyjął założenie, że właściwe przygotowanie skazanych do zwolnienia z zakładów karnych może wywierać istotny wpływ na efekty wykonania kary, może je zwiększać lub przeciwnie może je niekiedy wręcz unicestwiać.

Jednym z najważniejszych uprawnień osoby odbywającej karę pozbawienia wolności jest prawo do korzystania z wolności religijnej. Uprawnienie to gwarantuje skazanemu przede wszystkim Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej.

Karę pozbawienia wolności wykonuje się wyłącznie w zakładach karnych, które jako jednostki organizacyjne podlegają Ministrowi Sprawiedliwości. Zakłady karne nie mają jednolitego charakteru, ich typy oraz rodzaje odpowiadają znanym polskiemu prawu wykonawczemu kategoriom skazanych.

Kodeks karny wykonawczy przedstawia zasady wykonania kar dyscyplinarnych, zakładają one konieczność jak najszybszego wykonania decyzji zapadającej w postępowaniu dyscyplinarnym.

Na wstępny etap wykonywania kary pozbawienia wolności składają się wezwanie skazanego do odbycia kary, ewentualnie jego doprowadzenie, a następnie umieszczenie osoby skazanej w celi przejściowej. Kodeks karny wykonawczy określa także katalog czynności jakie mają być każdorazowo wykonywane podczas przyjmowania osoby skazanej do zakładu karnego.

Areszt tymczasowy, Więziennictwo

Obawa matactwa a tymczasowe aresztowanie

Obawa ponownego popełnienia przestępstwa jako przesłanka tymczasowego aresztu

Obawa ucieczki lub ukrywania się podejrzanego a areszt tymczasowy

Kto wydaje postanowienie o tymczasowym aresztowaniu?

Jaka jest procedura stosowania tymczasowego aresztowania?

Jakie są przesłanki stosowania tymczasowego aresztowania?

Jakie są rodzaje środków zapobiegawczych?

Areszt tymczasowy jako ostateczny środek zapobiegawczy

Wniosek o uchylenie lub zmianę środka zapobiegawczego

Jak uchylić lub zmienić stosowany środek zapobiegawczy?

Jak przebiega składanie wniosku o uchylenie tymczasowego aresztowania?

Jak złożyć wniosek o uchylenie lub zmianę stosowanego środka zapobiegawczego?

Zagrożenie wysoką karą jako przesłanka tymczasowego aresztowania

Kiedy zawiadamia się pokrzywdzonego o uchyleniu aresztu?

Czym jest areszt prewencyjny?

Kontakt oskarżonego z obrońcą w areszcie

Dozór elektroniczny jako kara

Więzienia w Polsce pod unijną kontrolą

Czy pracodawca może otrzymać dopłatę do pracy więźnia?

Nowe warunki udzielania przedterminowego zwolnienia skazanemu

Czy kara orzeczona przez zagraniczny sąd może zostać obniżona?

Sąd polski uwzględni orzeczenie skazujące z UE

Szczególna ochrona skazanych

Kiedy przysługuje mi odszkodowanie za niesłuszne tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie?

Kiedy mogę zostać tymczasowo aresztowany?

Pracujący więźniowie dostaną minimalne wynagrodzenie

Służba Więzienna

Kiedy sprawcę umieszcza się w zakładzie zamkniętym? (art. 95a)

Jakie są obowiązki osoby skazanej?

Sprawniejsze procedury w prawie karnym wykonawczym?

Jakie są zasady nieodpłatnego zatrudniania skazanych?

Kontakt z osobą tymczasowo aresztowaną

Jaka kara grozi za posiadanie narkotyków?

Na czym polega klasyfikacja skazanych

Jaka jest minimalna powierzchnia celi mieszkalnej

Na czym polega tymczasowy areszt?

Prawo skazanych do kontaktu ze światem zewnętrznym

Prawa skazanych odbywających karę pozbawienia wolności

Podstawy odpowiedzialności dyscyplinarnej skazanych

Nauczanie osób skazanych w zakładach karnych

Nagrody dla skazanych w areszcie śledczym

Nagrody i ulgi przyznawane osobom skazanym

Dyrektywy wymiaru kar dyscyplinarnych oraz realny zbieg przekroczeń

Cele mieszkalne skazanych

Odwołanie odroczenia kary pozbawienia wolności

Zwolnienie z zakładu karnego

Prawo do wolności religijnej skazanego

Rodzaje oraz typy zakładów karnych

Zasady wykonania oraz przedawnienie kar dyscyplinarnych

Wstępny etap wykonywania kary pozbawienia wolności