Prawo skazanych do kontaktu ze światem zewnętrznym

Zakres i sposób kontaktów skazanego ze światem zewnętrznym w szczególności nadzór nad widzeniami, cenzura korespondencji, kontrolowanie rozmów telefonicznych oraz w trakcie widzeń, są uzależnione od rodzaju i typu zakładu karnego, w którym skazany odbywa karę, a także od wymogów indywidualnego oddziaływania, z wyjątkiem prawa do otrzymywania paczek. W Polsce wyróżniamy trzy podstawowe typy zakładów karnych: zamknięty, półotwarty oraz otwarty. Podstawowym kryterium ich podziału jest właśnie stopień zabezpieczenia i izolacji skazanych.

Zgodnie z treścią art. 90 Kodeksu karnego wykonawczego w zakładzie karnym typu zamkniętego:

1. skazani mogą korzystać z dwóch widzeń w miesiącu, a za zgodą dyrektora zakładu karnego wykorzystać je jednorazowo;
2. widzenia skazanych podlegają nadzorowi administracji zakładu karnego, rozmowy skazanych w trakcie widzeń podlegają kontroli administracji zakładu karnego;
3. korespondencja skazanych podlega cenzurze administracji zakładu karnego, z wyjątkiem korespondencji, o której mowa w art. 8 § 3 (korespondencja skazanego z adwokatem lub pełnomocnikiem będącym adwokatem albo radcą prawnym), art. 102 pkt 11 (korespondencja skazanego z organami ścigania wymiaru sprawiedliwości i innymi organami państwowymi, samorządowymi oraz z Rzecznikiem Praw Obywatelskich) i art. 103 § 1 (korespondencja związana ze złożoną przez skazanego skargą do organów powołanych na podstawie ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polska umów międzynarodowych dotyczących praw człowieka), która może podlegać jedynie nadzorowi;
4. rozmowy telefoniczne skazanych podlegają kontroli administracji zakładu karnego.

Nieco odmiennie kwestia kontaktów skazanego ze światem zewnętrznym przedstawia się w zakładach półotwartych. W tego typu zakładzie karnym:

1. skazanym można udzielać przepustek z zakładu karnego, nie częściej niż raz na dwa miesiące, łącznie na okres nieprzekraczający 14 dni w roku;
2. skazani mogą korzystać z trzech widzeń w miesiącu, które za zgodą dyrektora zakładu karnego mogą być połączone;
3. widzenia skazanych podlegają nadzorowi administracji zakładu karnego, rozmowy skazanych w trakcie widzeń mogą podlegać kontroli administracji zakładu karnego;
4. korespondencja skazanych może podlegać cenzurze administracji zakładu karnego.

Zobacz serwis: Sprawy karne

Najwięcej swobody w kontaktach ze światem zewnętrznym mają skazani, którzy odbywają karę w zakładzie otwartym. Wtedy zgodnie z treścią art. 92 Kodeksu karnego wykonawczego: