Zasady wykonania oraz przedawnienie kar dyscyplinarnych

Kodeks karny wykonawczy stwierdza wprost, że kara dyscyplinarna ma być wykonana bezzwłocznie, tj. bez nieuzasadnionej zwłoki. Dyrektor zakładu karnego zobowiązany jest skierować karę do wykonania, dokonując stosownych ustaleń, a przede wszystkim dokładnie określić datę rozpoczęcia wykonywania kary. Stwierdzenie to jest konsekwencją podstawowych zasad kształtujących postępowanie dyscyplinarne jako całość. Wszczęte postępowanie dyscyplinarne powinno jak najszybciej ocenić działanie skazanego i ewentualnie ukarać go, ponieważ tylko takie postępowanie może spełnić swój podstawowy wychowawczy cel.

Od przedstawionej zasady kodeks karny wykonawczy przewiduje jednak odstępstwa. Sędzia penitencjarny może wstrzymać wykonanie kary dyscyplinarnej na czas potrzebny do wyjaśnienia okoliczności uzasadniających jej wymierzenie, a także uchylić karę dyscyplinarną z powodu jej niezasadności lub przekazać sprawę dyrektorowi zakładu karnego do ponownego rozpoznania. Jednak przepisy nie określają procedury, według której sędzia penitencjarny może skorzystać ze swoich uprawnień. Pomimo iż, dyrektor zakładu nie ma obowiązku prawnego poinformowania sędziego penitencjarnego o fakcie wydania decyzji, musi to zrobić na wniosek skazanego, którego należy o tym pouczyć, a który we własnym interesie powinien skorzystać z przysługującego mu prawa.

Jeżeli stan zdrowia skazanego uniemożliwia odbycie wymierzonej kary dyscyplinarnej w całości lub w części, wykonywanie jej należy odroczyć lub przerwać, albo zamienić na taką karę dyscyplinarną, którą skazany może odbyć. Decyzję w tym względzie podejmuje dyrektor zakładu karnego po zasięgnięciu opinii lekarza.

W czasie wykonywania kary dyscyplinarnej umieszczenia w celi izolacyjnej lekarz lub psycholog kontroluje zdolność skazanego do odbywania kary.

W czasie wykonywania kary dyscyplinarnej, o której mowa w § 3, dyrektor zakładu karnego może, w wypadkach uzasadnionych względami rodzinnymi, osobistymi lub wychowawczymi, zezwolić skazanemu na widzenie lub rozmowę telefoniczną.

Zobacz serwis: Więziennictwo

Postępowanie dyscyplinarne powinno być prowadzone szybko i sprawnie. Regulacją, która ma zdopingować organy do sprawnego przeprowadzenia postępowania dyscyplinarnego jest instytucja przedawnienia zarówno karania jak i wykonania orzeczonej kary dyscyplinarnej. Wyróżnikiem omawianej instytucji w polskim prawie karnym wykonawczym są stosunkowo krótkie terminy przedawnienia. Zgodnie z art. 147 kodeksu karnego wykonawczego nie można wymierzyć kary dyscyplinarnej, jeżeli od dnia powzięcia przez przełożonego wiadomości o popełnieniu przekroczenia upłynęło 14 dni lub od dnia popełnienia przekroczenia 30 dni. Nie można rozpocząć wykonywania kary dyscyplinarnej po upływie 14 dni od jej wymierzenia.

Zobacz serwis: Sprawy karne

1. skazany przebywa poza obrębem zakładu karnego bez zezwolenia;
2. w związku z leczeniem wynikłym z samookaleczenia;
3. w związku z zasadnym zastosowaniem wobec skazanego środków przymusu bezpośredniego;
4. w okresie zawieszenia wykonania kary dyscyplinarnej;
5. w czasie wykonywania przez skazanego takiej samej kary, wymierzonej wcześniej.

Podsumowując omawiany powyżej problem należy zacytować wyrok Sądu Apelacyjnego z Krakowa z 15 czerwca 2004 r., w którym Sąd stwierdza, że „Przepis art. 147 § 1 kodeksu karnego wykonawczego ustala dwa terminy o charakterze gwarancyjnym, 30-dniowy termin od dnia powzięcia przez uprawniony organ wiadomości o popełnieniu przewinienia uzasadniającego wymierzenie kary i 14-dniowy termin od dnia wymierzenia kary. Upływ pierwszego z nich uniemożliwia orzeczenie kary pomimo dopuszczenia się przewinienia, a upływ drugiego - powoduje, że prawidłowo orzeczona kara nie może zostać wprowadzona do wykonania”.