Jakie są obowiązki osoby skazanej?

Przepisy Kodeksu karnego wykonawczego nakładają na skazanego przede wszystkim obowiązek przestrzegania określonych zasad i trybu wykonywania kary, ustalonego w zakładzie karnym porządku oraz wykonywania poleceń przełożonych i innych osób uprawnionych. Artykuł 116 Kodeksu karnego wykonawczego przedstawia przykładową listę obowiązków skazanego. Zgodnie z przedstawioną regulacją skazany ma obowiązek przestrzegania przepisów dotyczących:

1. poprawnego zachowania się;
2. przestrzegania higieny osobistej i czystości pomieszczeń, w których przebywa;
3. poddania się - niezależnie od obowiązków określonych w przepisach o zwalczaniu chorób zakaźnych, wenerycznych i gruźlicy, alkoholizmu i narkomanii - przewidzianych przepisami badaniom, leczeniu, zabiegom lekarskim, sanitarnym oraz rehabilitacji. Skazany, co do którego sędzia penitencjarny zarządził przeprowadzenie badań psychologicznych lub psychiatrycznych, dodatkowo - udzielania osobom prowadzącym badania informacji o stanie zdrowia, przebytych chorobach i urazach oraz warunkach, w jakich się wychowywał, oraz wykonywania zleconych przez psychiatrę lub psychologa czynności niezbędnych dla potrzeb badania;
4. wykonywania pracy, jeżeli przepisy szczególne, także wynikające z prawa międzynarodowego, nie przewidują zwolnienia od tego obowiązku, oraz wykonywania prac porządkowych w obrębie zakładu karnego;
5. dbałości o mienie zakładu karnego oraz instytucji lub podmiotu gospodarczego, w którym jest zatrudniony;
6. poddania się czynnościom mającym na celu identyfikację osoby.

Zasadą jest, że skazany ma obowiązek stosowania się do poleceń przełożonych oraz innych osób uprawnionych. Zgodnie z art. 72§2 Kodeksu karnego wykonawczego przełożonymi osoby skazanej są funkcjonariusze i pracownicy zakładu karnego, w którym skazany przebywa, a także osoby kierujące jego pracą lub innymi zajęciami.

Skazany musi być także świadomy tego, że w każdej chwili zarówno on jak i pomieszczenia, w których przebywa mogą być poddane kontroli. Obowiązek skazanego w tym zakresie polega na konieczności poddania się wskazanym czynnościom, a dokonywane są one zawsze w wypadkach uzasadnionych względami porządku lub bezpieczeństwa. Z tych samych względów kontroli podlegają również cele i inne pomieszczenia, w których skazany przebywa, znajdujące się w nich przedmioty, a także przedmioty jemu dostarczane lub przekazywane przez niego innej osobie.

Kontrolę celi i innych pomieszczeń przeprowadza się podczas nieobecności skazanych.