Encyklopedia prawa, Wyrok

Organy samorządowe nie mogą ustanawiać (a cmentarze – na tej postawie) pobierać jakichkolwiek opłat, które są niezwiązane z pochówkiem zmarłych, tj. m.in. opłat za dochowanie zmarłego do już opłaconego grobu, wjazd na cmentarz i korzystanie z cmentarza – orzekł WSA w Olsztynie. WSA w Warszawie dodał do tego natomiast – ustalane przez samorządy cen grobów i płyt, opłaty za ekshumację zwłok, uprzątnięcie szczątków, przechowywanie zwłok w chłodni, udostępnienie sali do ubierania zwłok i wiele innych. NSA potwierdza w swoich wyrokach, że – organ gminy może ustalić (a cmentarz – na tej postawie) pobierać tylko takie opłaty, które są związane z pochowaniem zwłok.

Przedsiębiorcy, także działający w formie jednoosobowych działalności gospodarczych, mogą być kontrolowani przez szereg państwowych instytucji. Czas trwania kontroli to nie tylko stres co do tego, czy kontroler nie będzie dokonywał innej, mniej korzystnej interpretacji przepisów, niż przedsiębiorca stosował, ale też uciążliwość. W toku kontroli urzędnicy żądają masy dokumentów, a także wyjaśnień, odpowiedzi na pytania. Jednak czas kontroli jest limitowany.

W ostatnim czasie zapadł wyrok Sądu Pracy w Turynie z 6 września 2025 r., R.G.L. n. 1018/2025, który dotyczący wykorzystania sztucznej inteligencji przy sporządzaniu pism procesowych. To orzeczenie rzuca nowe światło na granice dopuszczalnego wsparcia technologicznego w praktyce prawniczej. Problem staje się coraz bardziej palący a przekroczenie granic dozwolonego użytku AI (Artificial Intelligence) może rodzić poważne konsekwencje. Pewnie z podobnego typu sprawami będziemy mieli niebawem do czynienia w polskich sądach.

Zbliża się okres Wszystkich Świętych, to czas zadumy i wspomnień. Tymczasem już teraz wiele osób musi się mierzyć z dużym problemem, chodzi o opłaty związane z pochówkiem i dalszym utrzymaniem miejsca na cmentarzu. Wyroki, które zapadają w ostatnim czasie mogą wpłynąć na sytuację milionów Polaków. W marcu 2025 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny wydał przełomowy wyrok w zakresie bezprawnych ustaleń cen grobów i płyt, cen usług pogrzebowych i stawek opłat cmentarnych, które to ustalenia były poczynione w gminie.

W najnowszym komunikacje biuro Rzecznika Spraw Obywatelskich podzieliło się kolejną kontrowersyjną sprawą. Tym razem w obiegu prawnym funkcjonuje tytuł wykonawczy, który nie miał merytorycznych podstaw, jest niesprawiedliwy i krzywdzący. Dla kogo? Wtedy jeszcze dla dziecka, teraz już dla pełnoletniej kobiety. Chodzi o to, że córka wraz z matką ma płacić dług za lokal komunalny, mimo że córka przebywała przez kilka lat w domu dziecka i formalnie nie mieszkała w mieszkaniu, a matka miała do niej ograniczone prawa. Rzecznik Praw Obywatelskich złożył skargę nadzwyczajną, bo nakaz sądu mógł dość istotnie naruszyć prawa obywatelskie konstytucyjnie zagwarantowane.

W aktualnie obowiązujących przepisach kodeksu pracy nie zostało przewidziane zwolnienie od pracy czy urlop, celem sprawowania opieki nad chorym pupilem, nawet jeżeli – ze względu na jego stan zdrowia – wymagałby on całodobowej obecności opiekuna. Okazuje się jednak, że w pewnych okolicznościach – jeżeli właściciel psa, celem sprawowania nad nim opieki, skorzystał z urlopu bezpłatnego – możliwe jest odzyskanie przez niego równowartości 100 proc. utraconego przez niego, z powyższego powodu, wynagrodzenia. Orzekł o tym Sąd Rejonowy w Płońsku.

Jakiś czas temu opisywaliśmy dodatki do emerytury czy renty dla kobiet, jak i świadczenie MAMA 4+. Teraz przyszedł czas na analizę bardzo aktualnego wyroku TSUE bo z 15 maja 2025 r. dotyczącego dodatku emerytalno-rentowego dla ojców, nie tylko dla matek mających jedno lub większą liczbę dzieci biologicznych lub przysposobionych. To wielki przełom w interpretacji przepisów. Czas więc zająć się bardziej szczegółowo zagadnieniami w sprawie stopniowego wprowadzania w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zabezpieczenia społecznego mężczyzn w dziedzinie zabezpieczenia społecznego.

Wszyscy wiemy, że wyrok TK z 4 czerwca 2024 r. nie będzie opublikowany w Dzienniku Ustaw. Czeka na tą publikację 200 000 osób. Sąd okręgowy wydał wyrok w sporze między ZUS a emerytem, tak jakby nie było Trybunału Konstytucyjnego. Dlaczego to jest niekorzystne finansowo dla emeryta? Bo na podstawie wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. (o którym jest artykuł) emeryt może otrzymać podwyżkę o 1000 zł bieżącej emerytury (średnio) i wyrównanie do 60 000 – 64 000 zł (średnio). W przypadku przyjęcia fikcji, że nie ma wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. (i TK zostaje wyręczony przez sąd okręgowy), kwoty są niższe. Sądy okręgowe nie mają takich możliwości jak TK.

W dniu 26 listopada 2024 r., Sąd Najwyższy wydał wyrok (o sygn. akt III USKP 86/24), który może okazać się istotny dla wielu emerytów, którzy we wniosku o przyznanie emerytury (mając do wyboru kilka „wariantów” świadczenia) – posłużyli się sformułowaniem „wariant najkorzystniejszy”, wnosząc do organu rentowego o przyznanie świadczenia w takim „wariancie”, na którym w „ostatecznym rozrachunku” (i to również w dłuższej perspektywie czasu) nie będą oni stratni. 

W związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 czerwca 2024 r., o sygn. akt SK 140/20 – niemal 200 tys. emerytów, którzy przed 6 czerwca 2012 r. przeszli na wcześniejszą emeryturę, a następnie – złożyli wniosek o emeryturę powszechną, która została im pomniejszona na podstawie art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – może teraz otrzymać od ZUS wyrównanie. Zgodnie z szacunkami ZUS – sięgające nawet 64075 zł. Podpowiadamy kogo dokładnie obejmuje zakres podmiotowy wyroku Trybunału i w jaki sposób można dochodzić swoich praw.

W styczniu 2019 roku doszło do tragicznego zabójstwa prezydenta Gdańska, Pawła Adamowicza, podczas finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Organizatorzy tej imprezy, razem z policjantami i urzędnikami, stanęli przed sądem. Ostatecznie, prawomocnie uniewinniono organizatorów WOŚP, w tym obecną ministra ds. społeczeństwa obywatelskiego, Agnieszkę Buczyńską, dwóch policjantów oraz urzędnika Zarządu Dróg i Zieleni. Jednak szef firmy ochroniarskiej został skazany, a wyrok wobec kierownika ochrony uchylono z powodu braku obrońcy podczas jednej z rozpraw.

Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) w swojej interpretacji potwierdziła, że odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia zadośćuczynienia, które korzysta ze zwolnienia z opodatkowania, są również zwolnione z podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Świadczenie pielęgnacyjne jest jednym ze świadczeń opiekuńczych określonych w ustawie o świadczeniach rodzinnych. Komu przysługuje po ostatnich zmianach?

Na czym polega polecenie w umowie darowizny? Kto może żądać wypełnienia polecenia? Czy darczyńca może odmówić?

Work-life balance to koncepcja, która zyskuje na popularności. Niektórzy twierdzą nawet, iż jest następcą work-life balance.

Potrzeba wsparcia to ważne pojęcie dla osób niepełnosprawnych, które będą chciały skorzystać ze świadczenia wspierającego. Jaka jest definicja potrzeby wsparcia? 

Usługi wsparcia krótkoterminowego w domach pomocy społecznej to rozwiązanie, które ma wspierać rodziny i opiekunów osób zależnych. Kto i na jakich zasadach będzie mógł skorzystać z takiej pomocy?

Renta socjalna to jedno ze świadczeń przysługujących osobom niezdolnym do pracy. Kto może otrzymać wsparcie i na jakich zasadach?

Niegodność dziedziczenia to jedna z instytucji prawa spadkowego. Polega ona na wyłączeniu od dziedziczenia określonych osób, które działały na szkodę spadkodawcy i spadkobierców. Kiedy można zostać uznanym za niegodnego dziedziczenia?

Czym jest senat? Z ilu senatorów się składa? Ile trwa kadencja Senatu? Warto znać najważniejsze zasady.

Jaką rolę pełni Sejm? Z ilu posłów się składa? Jakie zasady określają wybory do Sejmu? Oto najważniejsze informacje.

Uposażenie przysługuje posłom lub senatorom w trakcie sprawowania przez nich mandatu. Ile wynosi uposażenie i jakie dodatki do niego przysługują?

Agitację wyborczą mogą prowadzić komitety wyborcze i wyborcy. Nie zawsze jest ona jednak dozwolona. Jak przepisy regulują prowadzenie agitacji wyborczej? 

Greedflation to jedno ze zjawisk, które prowadzi do wzrostu cen i może być szkodliwe dla konsumentów. Co w praktyce oznacza ten termin? 

Edukacja prawna to jedno z rozwiązań określonych w ustawie o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej. Na czym polega i jakie działania obejmuje?