Trybunał Konstytucyjny, Projekt

W dniu 23 czerwca 2025 r. Komisja Kodyfikacyjna Prawa Rodzinnego, będąca organem działającym przy Ministrze Sprawiedliwości przyjęła projekt nowelizacji kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który zakłada eliminację orzekania o winie rozkładu pożycia w sprawach o rozwód i separację. Z powyższym, ściśle związana jest również zmiana zasad alimentacji po rozwodzie i separacji – na przyznanie alimentów nie ma już mieć wpływu odpowiedzialność byłego współmałżonka za rozpad małżeństwa. Nadrzędnym celem wprowadzenia zmian, jest ochrona dzieci przed negatywnymi konsekwencjami spierania się ich rodziców.

Czas wyrównać te niesprawiedliwości - mówią matki. I rzeczywiście, wydaje się, że już niebawem tysiące matek zyska zasiłek i to nie 800+ a znacznie więcej. Dlaczego? Bo resort pracy przygotował projekt rozporządzenia z 23 maja 2025 r. Jest to dokładnie rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmieniające rozporządzenie w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków. Projekt skierowany został do uzgodnień, konsultacji publicznych i opiniowania. Jaka grupa zyska zasiłek i z jakiego powodu?

Kodeks Pracy znowu do zmiany? Tak, bo sprawy kadrowe już teraz będzie się załatwiało nie na piśmie a elektronicznie lub w postaci papierowej. Ustawodawca a raczej Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zaproponowało projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (dalej jako: projekt).

Przedstawiono kolejny już projekt zmian w zakresie prawa pracy. Trzeba przyznać, że Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej proponuje i wdraża sporo zmian w tym obszarze prawa. Tym razem chodzi o projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Projekt został przekazany do konsultacji publicznych, trwa opiniowanie.

Zestawienie i omówienie korzystnych 43 wyroków sądów powszechnych w sprawach dot. wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20, w tym dwa prawomocne.

Nie da się ukryć, że zawód prawnika kojarzy się w społeczeństwie z bardzo wysokimi zarobkami. Realia są różne... ale pieniądze nie zawsze są najważniejsze. W zawodach zaufania publicznego takich jak: adwokat czy radca prawny ważne jest wykonywanie czynności "Pro publico bono"/ "pro bono" - dla dobra publicznego, dla dobra ogółu, w interesie publicznym ale też w interesie indywidualnym. Prawnicy często wykonując swoją pracę dobrowolnie i bezpłatnie, dla dobra społeczeństwa. Zaważa to też polski ustawodawca. Obecnie trwają prace nad zmianą zasad funkcjonowania systemu bezpłatnej pomocy prawnej.

Będzie nowe świadczenie dla dzieci. Jest już projekt zmiany ustawy przygotowany przez Ministerstwo Sportu i Turystyki. To przełomowe rozwiązanie, które naprawia długo istniejącą lukę w polskim prawie. Chodzi o coś więcej niż tylko wsparcie finansowe – to wyraz uznania dla rodziców dzieci, którzy poświęcili lata swojego życia na budowanie pozytywnego wizerunku Polski na arenie międzynarodowej. Nie wiadomo na chwilę obecną czy świadczenie wejdzie w życie jeszcze w 2025 r.

To koniec groszowych emerytur dla tych grup zawodowych. Jeśli dochody w 3. ostatnich latach podatkowych średniorocznie nie przekraczają 125% minimalnego wynagrodzenia, państwo dopłaci do składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Taki jest projekt. Nowa regulacja pozwoli na objęcie systemem ubezpieczeń i wsparcia finansowego. Artyści o niskich i nieregularnych dochodach będą mogli liczyć na dopłaty do składek, finansowane ze środków publicznych. Dzięki temu nie tylko uzyskają stabilność dochodową, ale także dostęp do świadczeń socjalnych na równych zasadach.

W dniu 23 kwietnia 2025 r., Trybunał Konstytucyjny ogłosił wyrok (o sygn. akt P 3/17), w którym uznał art. 42 par. 4 kodeksu karnego – w zakresie, w jakim zobowiązuje on sąd do orzeczenia dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych – za niezgodny z art. 10 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji. Ustawodawca nie może bowiem zastępować sądu w jego działalności orzeczniczej i wymierzaniu kary, biorąc pod uwagę wyłącznie fakt popełnienia danego czynu zabronionego, a już nie – cechy konkretnego sprawcy, okoliczności czynu oraz stopień zawinienia.

Powstaje kompletnie nowa gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód - podkreśla Łukasz Krasoń. Jednak czy będą chętni na tą specyficzną i wymagającą dużego wysiłku psychicznego i fizycznego pracę? Nie wiadomo też jak będzie z wynagrodzeniem, a nie wydaje się, żeby byli chętni do tej pracy tylko za minimalną krajową. Osoby z niepełnosprawnościami same podkreślają, że nie jest to zajęcia dla wszystkich i łatwe.

W przepisach był zakaz przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego, gdy niepełnosprawni (stopień znaczny) (np. mąż, żona) opiekowali się niepełnosprawnym członkiem rodziny. Było to dopuszczalne tylko wtedy, gdy opiekun miał stopień umiarkowany albo lekki. Dlaczego tak stanowiło prawo? Było w przepisach zaszyte domniemanie, że opiekun ze stopniem znacznym nie da rady opiekować się inną osobą niepełnosprawną z tym stopniem (stare świadczenie pielęgnacyjne było tylko dla tego stopnia znacznego).

Do konsultacji publicznych trafił właśnie projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz ustawy – Kodeks postępowania cywilnego. Świat się zmienia, technologie coraz śmielej wkraczają w nasze życie. Prawdopodobnie będzie dopuszczalna forma videotestamentu, tj. sporządzania testamentu ustnego za pomocą urządzeń audiowizualnych, takich jak nagrania wideo czy też tylko audio: głosu spadkodawcy. Czy już w 2025 r.? Zobaczymy.

Korzystając z przysługującej mu inicjatywy ustawodawczej – w dniu 13 marca 2025 r., Senat podjął uchwałę w sprawie złożenia do laski marszałkowskiej projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o emeryturach pomostowych, której celem jest obniżenie wieku emerytalnego dla jednej grupy zawodowej – tancerzy zawodowych. Zgodnie z jego postanowieniami – wiek emerytalny tancerzy ma został ustalony na poziomie 40 lat w przypadku kobiet i odpowiednio – 45 lat w przypadku mężczyzn, czyli – ma zostać obniżony o 20 lat, w stosunku do obecnie obowiązującego powszechnego wieku emerytalnego.

Tak twierdzą nasi czytelnicy. Emeryt pyta się za naszym pośrednictwem ZUS dlaczego w sierpniu 2018 roku – kiedy już 5 lat działała zasada pomniejszania emerytury powszechnej (60/65 lat) o kwoty wypłacone za okres emerytury wcześniejszej - żaden z pracowników ZUS nie poinformował go przy wyborze wcześniejszej emerytury (na podstawie art. 184 ustawy emerytalnej), jakie są tego konsekwencje? Od razu powiedzmy poważne - emeryt szacuje, że ma mniejszą o 1000 zł emeryturę.

Stanowiące bezprecedensową "rebelię" stanowisko przyjęte przez polski Trybunał Konstytucyjny w wyrokach z 14 lipca i 7 października 2021 r. narusza pierwszeństwo, autonomię i skuteczność prawa UE - podkreślił w wydanej 11 marca 2025 r. opinii rzecznik generalny TSUE. Uznał też, że TK nie można uznać za niezawisły i bezstronny sąd. Wszystkie orzeczenia wydane przez Trybunał Konstytucyjny zostały podjęte zgodnie z obowiązującą konstytucją oraz innymi prawami Rzeczypospolitej Polskiej - przekazał tego samego dnia TK, odnosząc się do opinii rzecznika generalnego TSUE.

Karta Nauczyciela do zmiany. Tak, to wiadomo już od dawna. Jednak teraz przyszedł czas na zmiany, które usatysfakcjonują ZNP i nauczycieli. Co ważne już są założenia do projektu. Czy nowe uprawnienia wejdą w 2025 r.?

Często jest tak, że musi się wydarzyć coś dramatycznego, aby prawo w Polsce się zmieniło. Nie inaczej jest w przypadku ratowników medycznych. W ostatnim czasie było bardzo dużo incydentów, czynnych napaści czy nawet zabójstw osób, które przecież niosą pomoc innym. W zawodzie ratowników muszą nastąpić zmiany, o co od dawna postuluje Ogólnopolski Związek Zawodowy Ratowników Medycznych. W dniu 18 lutego 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez Minister Zdrowia. Analizujemy jak jest i co się zmieni.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował, że na wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. mogłoby skorzystać ok. 200 tys. osób, które złożyły wniosek o wcześniejszą emeryturę przed 1 stycznia 2013 r., a prawo do emerytury powszechnej nabyły po 2012 r. Miesięczna podwyżka świadczenia wyniosłaby ok. 1,2 tys. zł, a kwota wyrównania - 64 tys. Do tej pory wyrok ten nie został opublikowany w Dzienniku Ustaw ale pojawiają się coraz liczniejsze wyroki sądów uwzględniające tezy ww. wyroku Trybunału. W odpowiedzi na wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich, Maciej Berek, ministra - członek Rady Ministrów, przewodniczący Komitetu Stałego Rady Ministrów poinformował, że rząd dostrzega problem ww. emerytów ale nie zamierza publikować wyroku Trybunału. Natomiast prace legislacyjne w tym zakresie podjęte są w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

W rozmowie z Polską Agencją Prasową, prof. Ryszard Piotrowski, konstytucjonalista z UW powiedział m.in.: "(...) należy przestrzegać postanowień konstytucji, ale jeśli chcemy powiedzieć, że ten, kto narusza konstytucję przy pewnym nasileniu tych przypadków, dopuszcza się zamachu na państwo, to zmierzamy w takim kierunku, w którym wszyscy są zamachowcami". "Nie ma takiego okresu, w którym konstytucja nie była naruszana" - dodał profesor Piotrowski.

Do opiniowania trafił projekt rozporządzenia zmieniający minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli. Jak z niego wynika, będą one wynosiły od 5153 zł do 6211 złotych brutto. Co to oznacza w praktyce i od kiedy będą obowiązywały zmiany?

To ulga dla milionów Polaków. Dzisiaj, 1 lutego 2025 r. wchodzi w życie ważna ustawa. Jak wpłynie to na nasze życie? Jeszcze nigdy nie było takiego przywileju dla pracowników.

Ważny dla wielu emerytów wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. (SK 140/20) budzi szereg wątpliwości prawnych. W szczególności nie jest jasne, z jakich przepisów powinien skorzystać emeryt, by móc skutecznie dochodzić swoich praw. Zdaniem adwokata Konrada Giedrojcia stosowanie kodeksu postępowania administracyjnego jest w tym przypadku niekorzystne dla emerytów i problematyczne. Jego zdaniem nie powinno się tego wariantu promować, bo jest lepszy i „skrojony na miarę” przepis art. 114 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, który może być stosowany zgodnie z orzecznictwem sądów powszechnych i Sądu Najwyższego. Publikujemy poniżej polemikę mecenasa Giedrojcia z wcześniej opublikowanym na naszym portalu artykułem radcy prawnego dr Katarzyny Kalaty.

Prawie 200 tys. emerytów powinno otrzymać wyrównanie świadczeń na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z czerwca bieżącego roku, który jednak do dnia dzisiejszego nie został opublikowany. Z zapowiedzi Rządu wynika również, że nie należy się spodziewać, że orzeczenie to zostanie opublikowane. Brak publikacji wyroku w Dzienniku Ustaw jest tłumaczony tym, że w składzie orzekającym TK byli tzw. sędziowie dublerzy. Co w takiej sytuacji powinien zrobić emeryt, którego dotyczy ten wyrok. Jaki wniosek złożyć do ZUS-u? Wyjaśnia Katarzyna Kalata, doktor nauk prawnych i radca prawny.

Zasiłek pogrzebowy – bo o nim mowa – to świadczenie, którego celem jest zmniejszenia obciążenia finansowego osoby (lub instytucji) pokrywającej koszty pogrzebu. Od ponad 13 lat przysługuje ono w niezmienionej kwocie, która nie pokrywa nawet połowy aktualnie najniższego możliwego kosztu pogrzebu w Polsce. Trwają prace nad projektem ustawy, która miałaby podnieść kwotę powyższego świadczenia prawie dwukrotnie, ale na zmianę będzie trzeba poczekać co najmniej do 1 stycznia 2026 r. 

Na posiedzeniu w dniu 21 listopada Sejm zajmie się rządowymi projektami dotyczącymi składki zdrowotnej od przedsiębiorców. Jeden likwiduje składkę zdrowotną od zbycia środków trwałych i wprowadza zmiany już w 2025 r. Drugi natomiast reformuje zasady naliczania składki od 2026 r.